«Όταν μεγαλώσει θα γίνει Λάρι Μπερντ...»

Μου πήρε μια-δυο μέρες για να το εντοπίσω, αλλά... εύρηκα. Δεν είναι δα ψηφιακό το αρχείο των παλαιών μου περιοδικών. Θυμόμουν ότι είχα γράψει ένα, ας πούμε προφητικό, κείμενο για τον Ντιρκ Νοβίτσκι τον Ιούνιο του 1999 από την Ντιζόν, όπου πρωτοείδαμε το λεγάμενο για πρώτη φορά αντιμέτωπο με την Εθνική μας. Ο Γερμανός είχε μόλις ολοκληρώσει τη «ρούκι» χρονιά του στο Ντάλας. Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Τρίποντο (πριν το κατασπαράξουν τα όρνεα) μία μέρα μετά την πικρή επιστροφή της ελληνικής ομάδας στη βάση της. Και έμοιαζε με ματιά προς το μέλλον. Διαβάστε και πείτε μου αν συμφωνείτε:

**********************

Την Εθνική Ελλάδος καλωσόρισε στην Ντιζόν ο πρώτος βιονικός μπασκετμπολίστας στην ιστορία του αθλήματος. Ο άνθρωπος που βγήκε από το κομπιούτερ. Αν ο Άρβιντας Σαμπόνις υπήρξε στα νιάτα του καπρίτσιο της φύσης, ο Ντιρκ Νοβίτσκι είναι ένα θαύμα της τεχνολογίας
μπολιασμένο με άφθονο φυσικό ταλέντο, ένα «project» γερμανικής έμπνευσης και αμερικάνικων εφαρμογών, πείραμα καμωμένο για τις ανάγκες του «Milennium». Ο μπασκετμπολίστας του 21ου αιώνα...
Στην πρώτη φάση του αγώνα Ελλάδας-Γερμανίας, προσπάθησε να πάρει την εσωτερική και να διεισδύσει από αριστερά. «Piece of cake» για την ελληνική άμνα: ο Καράγκουτης του έκλεισε το δρόμο, ο Τσακαλίδης καραδοκούσε για να μπλοκάρει το σουτ. Το ίδιο και στην επόμενη απόπειρα, το ίδιο και στη μεθεπόμενη. Αυτό το τρικ είναι το ψωμοτύρι του Ντιρκ Νοβίτσκι και ο Κώστας Πετρόπουλος το γνώριζε πολύ καλά.
«Δοκίμασε κάτι άλλο», του φώναξε ο Χένρικ Ντέτμαν από τον πάγκο. Ο Νοβίτσκι θυμήθηκε το «open court game» των Μάβερικς, την τρεχάλα του Δυτικού ΝΒΑ και αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στον αιφνιδιασμό. Άφησε τον Φέμερλινγκ να καθαρίσει το αμυντικό ριμπάουντ και έφυγε μπροστά σαν πύραυλος.

Κοίταξε δίπλα του, κανείς. Κοίταξε πίσω του, ο πλησιέστερος αντίπαλος είχε μείνει στα δύο μέτρα. Αλλά η «μπέιζμπολ» πάσα του Μπογκόγιεβιτς ήταν κακή. Έγινε καραμπόλα, ο Οκουλάγια έτρεξε και μάζεψε την μπάλα κάπου στη σέντρα. Την έδωσε αμέσως στον σταρ της ομάδας, ακριβώς στη γωνία. Δεξιά αυτή τη φορά. Ο Καράγκουτης είχε αργήσει. Ο Τσακαλίδης έτρεξε να καλύψει τα νώτα του, αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει: ο Νοβίτσκι πάτησε γερά και απογειώθηκε. Η μπάλα έσκασε στο ελληνικό καλάθι σαν βόμβα. Ο Ιάκωβος («in-his-face») κόντεψε να σπάσει το χέρι του Νοβίτσκι, αλλά την μπάλα δεν την ακούμπησε ποτέ. O Παπανικολάου, που έτρεξε την τελευταία στιγμή να βοηθήσει τον Καράγκουτη, κρεμάστηκε από τους ώμους του Γερμανού. Στο «Παλέ ντε Σπορ» της Ντιζόν έγινε πανζουρλισμός. Ο Νοβίτσκι έλαμπε από τη χαρά του. Στο ΝΒΑ είναι «just another guy», αλλά η Ευρώπη παραείναι μικρή για λόγου του.
Αργότερα, ξεδίπλωσε το υπόλοιπο ρεπερτόριό του. Μας έβαλε τρίποντο στο τελευταίο δευτερόλεπτο του ημιχρόνου, σκόραρε με τζαμπ-σουτ εν στάσει πάνω από τα απλωμένα χέρια του Γιαννούλη, έτρεξε πρώτος στον αιφνιδιασμό και τελείωσε φάση μ’ ένα δύσκολο εκτός ισορροπίας λέι-απ (αυτό που έβγαλε μέσα από το καλάθι ο Σιγάλας), πέτυχε κι άλλο ένα τρίποντο που έμελλε να αποδειχθεί θανατηφόρο ακριβώς ένα λεπτό πριν από το φινάλε, στο 56-51. Και τις δύο ελεύθερες βολές της ισοφάρισης αμέσως μετά, όταν η μπάλα έκαιγε, στα 35''. Το όλον, 21 πόντοι, με 8/15 σουτ, 5 ριμπάουντ, μία ασίστ, 2 κλεψίματα, σε 32 λεπτά. Το σύστημα αξιολόγησης των Γάλλων τού έδωσε 19 βαθμούς, περισσότερους από κάθε άλλον στον αγώνα. Ο Νοβίτσκι πέτυχε 11 από τους τελευταίους 21 πόντους της γερμανικής ομάδας. Κι όταν τελείωσε το ρεσιτάλ του, η δική μας Εθνική ήταν γονατισμένη στο παρκέ.
Ο Ντέτμαν είχε εκτεθεί πριν από το Ευρωμπάσκετ. «Μας λείπει ένας ηγέτης», έλεγε και ξανάλεγε. «Ο Νοβίτσκι παραείναι νέος για να επωμιστεί αυτό το ρόλο. Και άλλωστε δεν γνωρίζει καθόλου τους συμπαίκτες του». Οι Γερμανοί δημοσιογράφοι, θαμπωμένοι εξ ορισμού από τα μαγικά αρχικά «ΝΒΑ», του την είχαν στημένη στην πρώτη γωνία: «Τι λέτε μετά τα σημερινά, κύριε προπονητά; Είναι ή δεν είναι μεγάλος παίκτης ο Νοβίτσκι;» Ο Φινλανδός χαμογέλασε πικρά: «Όλοι μεγάλοι είναι όταν κερδίζεις τέτοιον αντίπαλο...»
Fast-forward, στον αγώνατης β' αγωνιστικής με τη Λιθουανία. Ξεκίνημα του δευτέρου ημιχρόνο, 38-34 μπροστά οι Λιθουανοί. Ο Νοβίτσκι έχει τον Στομπέργκας κρεμασμένο στην πλάτη του, αλλά αποφασίζει να πάρει το όπλο του. Τρεις επιθέσεις αργότερα, έχει φτάσει από τους 2 πόντους στους 11: δύο τρίποντα-δυναμίτες πάνω απ’ το κεφάλι του προσωπικού του αντιπάλου, τρεις εύστοχες βολές. Μέσα σ’ ένα λεπτό...
Εμείς τον πρωτόδαμε σε μια κασέτα της Pontel, από ένα παιχνίδι των Μάβερικς με τους Σόνικς τον περασμένο Απρίλη: γρήγορος, ευέλικτος, με μακριά χέρια, δυναμικός, σοβαρός, έξυπνος, καλός σουτέρ. Τηρουμένων των αναλογιών, πλήρες πακέτο. Στην άμυνα βέβαια υστερούσε κι έκανε γρήγορα φάουλ, αλλά μιλάμε για «ρούκι» με υποτυπώδεις μπασκετικές εικόνες στο βιογραφικό του. Εδώ ολόκληρος Κούκοτς στα τριάντα του και δεν μπορεί να παίξει άμυνα στο ΝΒΑ!

Όσο κυλούσε η κασέτα, ηχούσαν στ’ αυτιά μας τα λόγια που μας είχε πει ένας «κατάσκοπος» των Σαν Αντόνιο Σπερς στο Μόναχο: «Ο Νοβίτσκι; Δυσκολεύτηκε τον πρώτο καιρό, αλλά προσαρμόστηκε πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι περίμενε κι ο ίδιος ο Ντον Νέλσον. Στο πρώτο μισό της περιόδου είχε μέσο όρο κοντά στους 4 πόντους και στη συνέχεια έφτασε τους 12. Όταν αποκτήσει παραστάσεις, θα γίνει σπουδαία μονάδα. Και μην ξεχνάτε...»
...Ναι, ναι, ξέρουμε. Μέχρι που πέρασε τον Ατλαντικό, αγωνιζόταν στη Β' Εθνική της Γερμανίας. Σε κάποια Βίρτσμπουργκ.
Αν ο Νοβίτσκι δεν είναι ένας καινούριος Σρεμπφ, τότε εμείς δεν ξέρουμε τι μας γίνεται. Στην τρυφερή ηλικία των 21 χρόνων, ο 35άρης τώρα Σρεμπφ ήταν πολύ πιο «άγουρος» από τον επίδοξο διάδοχό του, έτη φωτός μακριά από τον μπασκετμπολίστα που έμελλε αργότερα να φτάσει ως το All-Star Game του ΝΒΑ. Είχαμε παρακολουθήσει τον Σρεμπφ ιδίοις όμμασι το 1991, σε μια σειρά πλέι οφ Σέλτικς-Πέισερς. Ε, καμία σχέση! Μια χρήσιμη ρεζέρβα των 8-9 πόντων και των 5 ριμπάουντ ήταν τότε ο Σρεμπφ, όπως είναι τώρα ο Νοβίτσκι στο Ντάλας. Κι έπαιζε κάπου ανάμεσα στο «3» και στο «4». Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση!
Στο Ευρωμπάσκετ των Ελπίδων, πέρυσι στη Σικελία, ο Ντον Νέλσον πίστεψε ότι ανακάλυψε τον επόμενο Σρεμπφ. Τον κάλεσε στο Ντάλας, χαλάλισε ένα μονοψήφιο «λότερι-πικ» για χάρη του, αγνόησε τη χλεύη όσων θυμήθηκαν παλαιότερα αποτυχημένα του πειράματα, έδωσε τα ρέστα του. Και φαίνεται ότι στην πορεία θα δικαιωθεί. Ο Νοβίτσκι είναι καθαρό διαμάντι. Ακόμα και τη λέξη «ακατέργαστο» διστάζουμε να την προσθέσουμε. Διότι είναι κατεργασμένος όσο κανένας άλλος στα χρονικά του αθλήματος! Τι σας λέγαμε στην αρχή;
Ας γυρίσουμε το χρόνο στο έτος 1996, όταν ο Νοβίτσκι ήταν ένα μειράκιο 18 χρόνων και ξεκινούσε το μπάσκετ στα φυτώρια της
Βίρτσμπουργκ. Ο Ούντο Κέρνερ, παλιός σουτέρ της Εθνικής Γερμανίας και νυν προγραμματιστής πολυεθνικής εταιρίας κομπιούτερ, τον είδε στο γήπεδο και θαμπώθηκε. «Αυτός εδώ θα είναι το δικό μου στοίχημα», είπε σε κάποιον από τους συνεργάτες του. «Θα γίνει ο καλύτερος στον κόσμο».
Τον απομόνωσε σε μια γωνιά και τον άρχισε στο δασκάλεμα: «Θα έλθεις στο γραφείο μου, θα πάμε μαζί στην εταιρία και θα σε υποβάλουμε σε μια σειρά από τεστ. Θα μετρήσουμε τα χέρια σου, θα μετρήσουμε τα πόδια σου, θα μετρήσουμε την απόσταση ανάμεσα στον καρπό και τον αγκώνα σου, θα υπολογίσουμε τα πάντα. Με το ταλέντο και τα προσόντα που έχεις, το μόνο που σου λείπει για να αγγίξεις την τελειότητα θα είναι το καλό περιφερειακό σουτ. Είσαι γρήγορος, είσαι έξυπνος, έχεις ύψος κοντά στο 2,10 μ., θα σε κάνω καλύτερο από τον Σρεμπφ. Ένας σμολ φόργουορντ για τον επόμενο αιώνα».
Ο νεαρός Ντιρκ θαμπώθηκε. Ζήτησε το «πράσινο φως» από τους γονείς του και έθεσε εαυτόν στη διάθεση του Κέρνερ. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όλα ήταν έτοιμα. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων ήταν στα χέρια του Κέρνερ κι από κει γραμμή στο ταχυδρομείο. Το πενταετές «πρόγραμμα ανάπτυξης» του Ντιρκ Νοβίτσκι κατασκευάστηκε στο αρχηγείο της εταιρίας, στις ΗΠΑ. Η κλίμακα που σκαρφίστηκαν οι Αμερικανοί σε συνεργασία με τον Κέρνερ και τον ίδιο τον Νοβίτσκι, περιλαμβάνει επτά στάδια. Αυτή τη στιγμή, ο νεαρός σταρ των Ντάλας Μάβερικς βρίσκεται κάπου στο τρίτο. Και το σουτάκι του είναι ήδη ακαταμάχητο!

Κάπως ανορθόδοξο εκ πρώτης όψεως, μοιάζει λίγο μ’ αυτό του Αλβέρτη, αφού τα χέρια του ξεκινάνε από πολύ πίσω. Η εκτέλεση γίνεται από πολύ ψηλά, ούτως ώστε να μην κινδυνεύει να δεχθεί τάπα, ακόμα κι όταν σουτάρει υπό ασφυκτική πίεση πάνω σε άμυνα, με κάποιον «7-footer» κρεμασμένο στα χέρια του. Κάπως έτσι μας έβαλε το τρίποντο στο φινάλε του πρώτου ημιχρόνου, κάπως έτσι τιμώρησε και τους Λιθουανούς για την επιλογή τους να ρίξουν πάνω του τον (δυναμικό αλλά συγκριτικά μικρόσωμο) Μιντάουγκας Ζουκάουσκας. Ο Νοβίτσκι σουτάρει μες στα μούτρα του αντιπάλου. Παίκτες με μπόι γύρω στα δύο μέτρα, όπως ο Παπανικολάου, είναι αδύνατον να τον αντιμετωπίσουν στα ίσα.

Κι αν ο αντίπαλος προπονητής αποφασίσει να τον μαρκάρει με κάποιον υψηλόσωμο αλλά δυσκίνητο σέντερ-φόργουορντ, τύπου Μπιλμπά, αλίμονο στο φουκαρά τον αμυντικό. Ο Νοβίτσκι ντριμπλάρει σαν γκαρντ, είναι γρήγορος σαν ελάφι, ευέλικτος σαν χέλι. Το απόλυτο σταυρόλεξο. Τα περιθώρια βελτίωσης που έχει στον ορίζοντα είναι τόσο μεγάλα, ώστε προκαλούν τρόμο. Αν είναι τόσο κοντά στην τελειότητα στα 21 του, τι θα γίνει όταν μεγαλώσει; Λάρι Μπερντ;
Ο Κέρνερ δεν αφήνει το «πουλέν» του από τα μάτια του. Μια φορά το μήνα ταξιδεύει στο Ντάλας και δουλεύει μαζί του, σε επιστημονικό βέβαια επίπεδο. Κάτι σαν προσωπικός φροντιστής του έχει γίνει. Τα υπόλοιπα τα έχουν αναλάβει οι προπονητές των Ντάλας Μάβερικς. Ο Ντον Νέλσον και οι συνεργάτες του. Για μια φορά, το αισθητήριο του «Ντόνι» δεν λάθεψε.
«Είναι αδύνατον να ξεχάσω ότι προέρχομαι από τη D2, τη δεύτερη κατηγορία της Γερμανίας. Αλλά η απόφασή μου να μεταναστεύσω στην Αμερική ήταν σωστή», μας έλεγε στην Ντιζόν ο Νοβίτσκι. «Στην αρχή της χρονιάς, στο ΝΒΑ, ο Νέλσον μ’ έβαλε κατευθείαν στη βασική πεντάδα. Ήταν λάθος! Και γρήγορα βρέθηκα στον πάγκο. Ευτυχώς, ο προπονητής μου μου έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία. Όσο ήμουν έξω, δούλεψα πάρα πολύ στις προπονήσεις. Ο ρυθμός μού φαινόταν εξοντωτικός, όμως σιγά σιγά τον συνήθισα. Προσπαθούσα να ακολουθήσω τους υπόλοιπους, αλλά τα πόδια μου δεν ήταν σε θέση να υπακούσουν. Το ίδιο και το κορμί μου. Πέφτει πολύ ξύλο εκεί, φίλε. Από τεχνικής πλευράς, πάντως, δεν είχα πρόβλημα. Ποτέ δεν ένιωσα μειονεκτικά από αυτή την άποψη».
Ε, ναι. Δεν ξέρουν πολλοί «7-footers» στο ΝΒΑ το μπάσκετ που έχει μέσα του ο νεαρός Γερμανός. Ίσως να φταίνε και τα γονίδια! Η μητέρα του, η Έλεν, έπαιξε πολλά χρόνια στην –ισχυρή– Εθνική ομάδα μπάσκετ της πατρίδας της. Και ο πατέρας του, ο Γιεργκ, έπαιζε καλό χάντμπολ. Ο ίδιος ο Ντιρκ είναι «παιδί του 1993», όπως οι περισσότεροι Ελληνες διεθνείς υπήρξαν «παιδιά του ’87»: «Μα ναι, ήμουν στις κερκίδες της Ολίμπια Χάλε στον τελικό, δεκαπέντε χρονών έφηβος, και φώναζα σαν υστερικός. Είναι μία από τις ωραιότερες αναμνήσεις της ζωής μου».
Έξι χρόνια μετά, είναι ο ίδιος ηγέτης της Εθνικής ομάδας, με «υπηκόους» ορισμένους από τους βασικούς εκείνου του Ευρωμπάσκετ: Ρεντλ, Νυρνμπέργκερ.
«Είμαι ακόμα πολύ μικρός για να παίξω ηγετικό ρόλο σε μια ομάδα. Πόσο μάλλον στην Εθνική», έλεγε ο ταπεινόφρων Ντιρκ μετά την ήττα των Γερμανών από τους Λιθουανούς στην Ντιζόν. «Καταλαβαίνω ότι οι συμπαίκτες μου περιμένουν πολλά από μένα λόγω ΝΒΑ, αλλά θα πρέπει να βοηθήσουν κι αυτοί αν είναι να πλησιάσουμε την ποιότητα της Εθνικής του Σρεμπφ».
Αλήθεια, είναι φίλοι οι δυο Γερμανοί του ΝΒΑ; «Μιλάμε πολύ συχνά στο τηλέφωνο, βρισκόμαστε και πολλές φορές μέσα στο γήπεδο. Τον ρώτησα, μάλιστα, για ποιο λόγο αποφάσισε να εγκαταλείψει την Εθνική ομάδα. Η απάντησή του; Παλιές διαφορές με τη γερμανική Ομοσπονδία. Θα πρέπει να βγάλετε την άκρη χωρίς εμένα. "Άλλωστε, έχω κάνει αίτηση για να αποκτήσω αμερικανικό διαβατήριο και δεν θέλω να περιπλέξω την κατάσταση". Τη σέβομαι την απόφαση που πήρε, καταλαβαίνω την κούρασή του, μακάρι όμως να την είχε αλλάξει. Θα ήμασταν πολύ πιο ισχυροί αν έπαιζε κι εκείνος. Το Σίδνεϊ θα το βλέπαμε τώρα πολύ πιο καθαρά. Αυτό είναι και το μεγάλο μου όνειρο, η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες».