Και οι δώδεκα ήταν υπέροχοι

ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ (1987)

Ο Νίκος Γκάλης ζάλιζε τους αντιπάλους, είχε 40 πόντους στον τελικό με τη Σοβιετική Ένωση, αλλά στα -4'' τα πάντα βρίσκονταν «στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα». Η αντίπαλη ομάδα μετρούσε 14 χρυσά μετάλλια κι ακόμη δύο τελικούς, αλλά το επιθετικό ριμπάουντ στο άστοχο σουτ του Μέμου Ιωάννου έκανε την αρχή κι οι 2/2 βολές του έφταναν και περίσσευαν για να βάλει «φωτιά» στο ΣΕΦ και να βγάλει στους δρόμους μια ολόκληρη χώρα! Το βράδυ της 14/6/1987 δεν ξεχνιέται κι αποτελεί το σημείο αναφοράς στην άνοιξη του ελληνικού μπάσκετ. Από τότε όλα είναι διαφορετικά και δεν είναι λίγοι εκείνοι, φίλαθλοι κι αθλητές, που δέχτηκαν το ερέθισμα για να πάρουν στα χέρια τους την πορτοκαλί μπάλα. «Γιοβάισα σε σουτ τριών πόντων κι η μπάλα έξω! Είναι τέλος! Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης!». Αργύρης Καμπούρης...

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΤΚΑΤΣΕΝΚΟ (1987)

Μέλος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης επί μία ενδεκαετία πριν βρεθεί στην Ελλάδα για τη διοργάνωση του 1987, ήρθε σαν «Τσατσένκο», αλλά χρόνια αργότερα φρόντισε να διορθώσει τους Έλληνες δημοσιογράφους και να συνεχίσει ως «Τκατσένκο». Τα 223 εκατοστά του αποτελούσαν φόβητρο για τον καθένα που ήθελε να περάσει στη ρακέτα, ενώ το παρουσιαστικό του δεν υστερεί. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης τον θυμάται καλύτερα απ’ όλους, αφού είχε την ατυχία να δεχτεί τον αριστερό αγκώνα του με δύναμη στο πρόσωπό του. Παραμένει από τις πιο cult μορφές του ευρωπαϊκού μπάσκετ κι από αυτές που σημάδευσαν το Εurobasket της Ελλάδος. Έφυγε από το ΣΕΦ με το ασημένιο μετάλλιο, το δεύτερο της καριέρας του, αλλά είχε προλάβει δει πώς είναι το χρυσό, αφού το κατέκτησε σε τρεις από τις προηγούμενες διοργανώσεις (1979, 1981 & 1985).

ΝΤΡΑΖΕΝ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ (1989)

Τα σήκωσε όλα το 1989 κι αυτό ήταν και το τελευταίο Eurobasket του. Το τέλος του τραγικό, αλλά όλα όσα πρόλαβε να ζήσει ίσως έφταναν για δύο ζωές. MVP στη χρυσή διοργάνωση της Γιουγκοσλαβίας και δεύτερος σκόρερ (πίσω από τον Νίκο Γκάλη), σουτάροντας με ποσοστό ευστοχίας 75,5%! Δεν μπορούσε να μη σταματήσει στους 30 πόντους μέσο όρο. Η ομάδα των «Πλάβι» ήταν ίσως η πιο ταλαντούχα όλων των εποχών, με ονόματα που προκαλούν δέος, όπως μεταξύ άλλων οι Βλάντε Ντίβατς, Τόνι Κούκοτς, Ντίνο Ράτζα, Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς, Ζάρκο Πάσπαλι, Στόγιαν Βράνκοβιτς και Γιούρε Ζντοβτς! Αλλά υπήρχε ένας «Μότσαρτ», προσωνύμιο που δεν αποκτήθηκε τυχαίως. Και πολλές φορές αυτό μόνο του αρκεί από το να γράφονται λέξεις...

ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΒΕΛΠ (1993)

Μέχρι το 1993 η καλύτερη θέση της Γερμανίας σε Eurobasket ήταν η 5η το 1985, όταν είχε και τότε φιλοξενήσει τελική φάση της διοργάνωσης για δεύτερη φορά, αλλά όχι ως ενωμένη χώρα. Η τρίτη ήταν και φαρμακερή! Ο Ντέτλεφ Σρεμπφ θα μπορούσε να είναι ο ήρωάς της, αλλά εν τη απουσία του ο ρόλος πήγε σε εκείνον. Έχοντας αποκλείσει στα ημιτελικά την Ελλάδα η «καυτή» Olympiahalle ανυπομονούσε για την ολοκλήρωση θαύματος κι ο ύψους 2,11μ. σέντερ ήξερε τον τρόπο. Με «γκολ»-φάουλ στα -3,9'' «έγραψε» το τελικό 71-70 κι η Γερμανία σκαρφάλωσε στην κορυφή. Ως άλλος Ντιρκ Νοβίτσκι 18 χρόνια αργότερα, αμέσως μετά τη λήξη έφυγε για τα αποδυτήρια για να αφήσει εκεί λίγη από τη φόρτιση, προκειμένου να επιστρέψει λίγο αργότερα και να μπει κι αυτός στον χορό των πανηγυρισμών που ήδη είχαν αρχίσει.

ΣΑΡΟΥΝΑΣ ΜΑΡΤΣIΟΥΛΙΟΝΙΣ (1995)

Πρώτος σκόρερ και MVP της διοργάνωσης που φιλοξένησε η Ελλάδα, αλλά η χώρα του δεν κέρδισε. Τουλάχιστον η Ιστορία δεν έγραψε αυτό. Γιατί η εξέδρα είχε διαφορετική γνώμη. Το ελληνικό κοινό αγάπησε το αριστερό χέρι του, δυσανασχέτησε με τα σφυρίγματα των διαιτητών στα τελευταία λεπτά και πήρε το μέρος του ιδίου και των συμπαικτών του, ανάμεσά τους κι ο τεράστιος Άρβιντας Σαμπόνις. Η ιαχή «Lietuva» βγήκε κι από ελληνικά χείλη κι η κάμερα δεν τον έχασε σχεδόν στιγμή με τη λήξη του τελικού, την ώρα που η Σερβία πανηγύριζε στο παρκέ με τις αποδοκιμασίες να σκεπάζουν τις επευφημίες και τον ίδιο να διαμαρτύρεται στους διαιτητές. Εις μάτην, όπως χαμένοι πήγαν κι οι 32 πόντοι του. Δυστυχώς για εκείνον κάποιος άλλος είχε 41 πόντους (9/12τρίπ.), ο Σάσα Τζόρτζεβιτς, εκείνος που έσπευσε να του μιλήσει στο αφτί και να τον προτρέψει να επιστρέψει με τους συμπαίκτες του στο παρκέ σε μια στιγμή αναστάτωσης έπειτα από τεχνική ποινή στον λιθουανικό πάγκο.

ΚΑΡΛΤΟΝ ΜΑΓΕΡΣ (1999)

Αποσύρθηκε μόλις φέτος ανήμερα των 40ών γενεθλίων του (30/3/71). Η πορεία του την τελευταία δεκαετία ήταν καθοδική, αλλά όσοι τον πρόλαβαν στα ντουζένια του είχαν την ευτυχία να δουν μια καλαθομηχανή... από τις λίγες. Αν και μεγαλωμένος στη Μεγάλη Βρετανία, αποτέλεσε σημαία της Ιταλίας κι ήταν από τους βασικούς λόγους της κατάκτησης του ασημένιου μεταλλίου το 1997 και πολύ περισσότερο του χρυσού στα παρκέ της Γαλλίας το 1999. Με 16,3 πόντους μέσο όρο κι ακόμη 18 στον τελικό επί της Ισπανίας (64-56) θα μπορούσε εύκολα να ανακηρυχθεί MVP της διοργάνωσης. Μία άλλη μορφή των ευρωπαϊκών παρκέ, ο Γκρεγκόρ Φούτσκα (11,2π., 4.9ρ.) τον κέρδισε στο νήμα, αλλά η αίσθηση που ένιωθε στο πρώτο σκαλί του βάθρου δεν του άφησε περιθώρια να στεναχωρηθεί. Κάθε άλλο...

ΣΑΡΟΥΝΑΣ ΓΙΑΣΙΚΕΒΙΤΣΙΟΥΣ (2003)

Ο «Σάρας» επέστρεψε στην Εθνική κι ευελπιστεί να στεφθεί πρωταθλητής μέσα στη χώρα του. Μέχρι να τα καφέρει, η διοργάνωση του 2003 θα παραμένει αυτή που τον έχει σημαδέψει - MVP γαρ. Στην καλύτερη ηλικία, με πάσα και σουτ που λίγοι διέθεταν και διαθέτουν κι οδηγός σε μια ομάδα με παίκτες όπως οι Σισκάουσκας, Ματσιγιάουσκας και Στομπέργκας. Οι... πλατινέ ανταύγειες ήταν το κάτι διαφορετικό που είχε να παρουσιάσει, αφού τα υπόλοιπα στοιχεία του ήταν γνωστά σε συμπαίκτες κι αντιπάλους. Όσο κι αν τον μάρκαραν, όμως, ήταν αδύνατον να τον σταματήσουν και να τον αποτρέψουν στο τέλος να φορέσει τη σημαία στην πλάτη του. Οι 14 πόντοι και πολύ περισσότεροι οι 8,2 ασίστ, διπλάσιες από τον δεύτερο στη σχετική λίστα, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη.

ΤΟΝΙ ΠΑΡΚΕΡ (2003)

Το καλοκαίρι του 2003 ο Τόνι Πάρκερ είχε ήδη κλείσει τη δεύτερη χρονιά του στο ΝΒΑ και στους Σπερς με το πρώτο πρωτάθλημά του. Ήθελε να κάνει το ίδιο και στη δεύτερη παρουσία του στην Εθνική, αλλά τον πρόδωσε ο... εαυτός του! Οι εμφανίσεις του ήταν εξαιρετικές και στη μάχη για τον τελικό απέναντι στη Λιθουανία του Σαρούνας Γιασικεβίτσιους έδειχνε ικανός να οδηγήσει τη Γαλλία στον πρώτο τελικό της από το... 1949! Οι 24 προσωπικοί πόντοι του έδιναν την ώθηση που αναζητούσε, όταν όλα έφτασαν να κρίνονται σε μια κλωστή. Η ομάδα του βρίσκονταν πίσω στο σκορ με 2 πόντους (72-70) κι ο ημιτελικός είχε περάσει στα τελευταία 20''. Έχασε τον έλεγχο της μπάλας στα -15,9''. Ο Γάλλος γκαρντ είδε την μπάλα να φεύγει από τα χέρια του, να χτυπά στον διαιτητή και μαζί της να χάνονται οι ελπίδες της χώρας του για πρόκριση. Το τρίποντό του με τη λήξη δεν θα σήμαινε τίποτε ακόμη κι αν έμπαινε, αφού από το λάθος του ο Ραμούνας Σισκάουσκας με δύο βολές είχε δώσει διαφορά ασφαλείας στη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ (2005)

«Βάλ’ το, αγόρι μου!». Σιγά μην το ’χανε! Ήταν η πρώτη των... εθνικών ανατροπών απέναντι σε έναν αντίπαλο που στην πρεμιέρα είχε υποταχθεί εύκολα (64-50). Μια διαφορετική Γαλλία έφερε τη «γαλανόλευκη» με την πλάτη στον τοίχο, με τη διαφορά να βρίσκεται στο -7 στα -47''. Τρεις βολές του Νίκου Ζήση, ένα κάρφωμα του Λάζαρου Παπαδόπουλου, ένα lay up και δύο βολές του Θοδωρή Παπακουλά μειώνουν στο -1 (64-65) στα -13''. Ο Αντουάν Ριγκοντό μας κάνει τη χάρη κι ευστοχεί μόνο στη δεύτερη βολή και το συγκλονιστικό φινάλε αρχίζει: Ο Δημήτρης Διαμαντίδης κάνει την επαναφορά στον Νίκο Ζήση, εκείνος διασχίζει το παρκέ κι ο «Μήτσος» ανεβαίνει από τα δεξιά, με την άμυνα να τον ακολουθεί. Ο Ζήσης δοκιμάζει τη διείσδυση, κλείνεται γρήγορα, βλέπει τον «βάλ’ το, αγόρι μου» να έχει έρθει στην κορυφή του τριπόντου, τα χέρια του είναι «αλφάδι» για να το χάσει, τα χέρια του Τόνι Πάρκερ κοντά για να τον σταματήσουν και πριν οι «Les Blues» καταλάβουν τι έγινε, η Ελλάδα έχει αρχίσει το χορό στο παρκέ.

ΝΤΙΡΚ ΝΟΒΙΤΣΚΙ (2005)

Ήδη είχε φτάσει στις έξι παρουσίες σε μεγάλες διοργανώσεις, ενώ είχε καταφέρει να ανέβει στο βάθρο στο Mundobasket της Ιντιανάπολης το 2002. Μία χρονιά αργότερα ανέβηκε και πάλι σε ένα σκαλί του, τερματίζοντας πίσω από την Ελλάδα. Μόνος του ήταν αδύνατον να νικήσει τα παιδιά του Παναγιώτη Γιαννάκη, αλλά έφτανε για να αναδειχθεί πολυτιμότερος της διοργάνωσης, από τις λίγες φορές που το σχετικό βραβείο δεν κάνει αντιστοιχία με το τρόπαιο. Το έργο είχε κριθεί από νωρίς και με το σκορ στο 69-52 και 3'22'' να απομένουν για τη λήξη, ο All Star των Μάβερικς ζητά αλλαγή. Καθώς αποχωρεί υψώνει τις γροθιές του κι ολόκληρη η Beogradska Αrena αποδίδει φόρο τιμής σε έναν εκ των κορυφαίων όλων των εποχών. Μπορεί να μην πήρε το χρυσό, αλλά το χειροκρότημα του αντιπάλου πολλές φορές μπορεί να το αντικαταστήσει.

ΤΖΕΪ ΑΡ ΧΟΛΝΤΕΝ (2007)

Αν και μόλις μία χρονιά στη Ρωσία και στη Μόσχα ως παίκτης της ΤΣΣΚΑ το 2003, ο εκτελεστικός διευθυντής της ομάδος, Σεργκέι Κουστσένκο, κατάφερε εκείνο τον Οκτώβριο να του χαρίσει ρώσικο διαβατήριο κι αυτομάτως τη δυνατότητα συμμετοχής στην εθνική ομάδα. Στην πρώτη παρουσία του με τη «ρώσικη αρκούδα» στο Eurobasket του 2005 στη Σερβία ήταν όγδοος, στη δεύτερη στη διοργάνωση του 2007 στην Ισπανία κατάφερε να κάνει μία από τις μεγαλύτερες αθλητικές «κηδείες». Η διοργανώτρια χώρα έμοιαζε το ακλόνητο φαβορί, πολύ περισσότερο έχοντας ήδη κερδίσει μία φορά άνετα στους ομίλους (81-69). Στον τελικό τα πράγματα ήταν διαφορετικά και το Palacio de Deportes de la Comunidad της Μαδρίτης έμελλε να σωπάσει! Με το σκορ στο 59-58 υπέρ των «φούριας ρόχας» ο Αμερικανός γκαρντ πήρε την τελευταία επίθεση, με μια προσποίηση έχασε από πάνω του τον Χοσέ Μανουέλ Καλδερόν και με σύμμαχο και την τύχη, αφού η μπάλα πήρε αρκετό ύψος στην πρώτη επαφή της με τη στεφάνη και προκάλεσε καρδιοχτύπια μέχρι να καταλήξει στο καλάθι στα -2'', χάρισε στη Ρωσία το πρώτο χρυσό μετάλλιο της σε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.

ΠΑΟΥ ΓΚΑΣΟΛ (2009)

Πεισμωμένος από την αποτυχία του 2007, δεν είπε «όχι» στην κλήση στην Εθνική για τα παρκέ της Πολωνίας και δεν έχασε. Με φόρα από το πρώτο δαχτυλίδι του στο ΝΒΑ στο πλάι του Κόμπι Μπράιαντ με τους Λέικερς, ο μεγάλος αδελφός της οικογένειας Γκασόλ έβαλε τη σφραγίδα του στο δρόμο μέχρι την κορυφή της Ευρώπης. Όντας κυρίαρχος κάτω από τα καλάθια, ολοκλήρωσε τη διοργάνωση με 18,7 πόντους και 8,3 ριμπάουντ κι «έκλεψε»... δικαίως τον τίτλο του MVP από τον Μίλος Τεόντοσιτς, που έκανε το Eurobasket της ζωής του (14,1π., 4,2ασ.). Μέχρι το Eurobasket του 2009 οι Ίβηρες μετρούσαν οκτώ μετάλλια σε αντίστοιχες διοργανώσεις, αλλά κανένα δεν ήταν χρυσό όπως αυτό στο Mundobasket του 2006. Ο 31χρονος σήμερα σέντερ των «Λιμνανθρώπων» έκανε τη διαφορά, για να σβηστεί κι αυτό από τη λίστα.