Ζήσης... and let die!

Ν ίκος Ζήσης... Το βιογραφικό σημείωμα που προλογίζει κάθε ακροστοιχίδα. Στις 16 Αυγούστου του 1983, ο Πασχάλης και η Μαρία Ζήση φέρνουν στον κόσμο στο δεύτερο παιδί τους, τον δεύτερο γιο. Ο Νίκος θα είναι από μικρός ήρεμο παιδί, με τα... αγγλικά και το πιάνο του! «Το μόνο που μου άρεσε πολύ ήταν η ιστορία, τη λάτρευα. Όπως και το πιάνο που έκανα όταν ήμουν μικρός. Σκέψου πως όταν αποφάσισα να σταματήσω –γιατί ήθελα να παίζω όλο μπάσκετ– η καθηγήτριά μου έβαλε τα κλάματα και έλεγε “όχι, αυτό το ταλέντο μην το αφήσετε να χαθεί”. Έχω καλό αυτί. Ακόμα και τώρα αν ακούσω ένα κομμάτι μπορώ να το παίξω στο πιάνο». Καλός μαθητής στο γυμνάσιο, αλλά από το 1993 κάτι είχε αλλάξει στη ζωή του.

Ο Νίκος, που μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του θαύμαζαν τον Άρη και τον ΠΑΟΚ εκείνων των χρόνων και σε κάθε ευκαιρία πήγαιναν στο Αλεξάνδρειο να τους παρακολουθήσουν, άρχισε να ασχολείται πιο σοβαρά με το μπάσκετ χρόνο με τον χρόνο. Τα μαθήματά του σιγά-σιγά δεν είχαν τόση αξία, οι σχολικές εκδρομές... περιττή διασκέδαση και το μόνο που μετρούσε ήταν η πορτοκαλί μπάλα. «Έβλεπα ότι είχα κάποιες πιθανότητες να γίνω καλός παίκτης και απ' την άλλη δεν σκέφτηκα ποτέ να κάνω κάτι άλλο», διηγείται για τα παιδικά του χρόνια, τότε που σαν παιδί θα προσπαθεί να ξεχωρίζει από τις ακαδημίες της ΧΑΝΘ. Η πρόοδός του ήταν ραγδαία, το όνομά του παρομοιαζόταν με εκείνο του Νίκου Γκάλη (σ.σ. η συνηθισμένη υπερβολή) λόγω της ικανότητάς του στο σκοράρισμα, τα καλοκαίρια του θα τα περνάει πάντα σε κάποια Εθνική ομάδα και σε ηλικία 17 ετών θα έρθει το κάλεσμα του επαγγελματισμού.

Ι ταλία... Η ζωή μπορεί να αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Η ακμή με την παρακμή ορισμένες φορές είναι πιο κοντά απ' όσο μπορείς να διανοηθείς και ο Νίκος Ζήσης ήταν αρκετά τυχερός και έξυπνος, ώστε να την αποφύγει. Το καλοκαίρι του 2005, όντας θριαμβευτής στο Βελιγράδι, αλλά και μόλις 22 ετών, θα έρθει μια ακόμα δοκιμασία στη ζωή του. Πάνω που είχε συνηθίσει να ζει μόνος του στην Αθήνα, θα πρέπει να μάθει να ζει μόνος του στο εξωτερικό. Η ΑΕΚ θα αποδεχτεί την πρόταση των 500.000 ευρώ της ιταλικής ομάδας και η Ιταλία θα αποδειχθεί κάτι σαν δεύτερη πατρίδα του. Κάτι σαν την Ιθάκη της καριέρας του. «Δεν προλαβαίνεις να συνειδητοποιήσεις τι έχεις κάνει. Τη μια στιγμή είσαι πρωταθλητής Ευρώπης και την επόμενη περπατάς στο Τρεβίζο και είσαι απλά ένας από όλους», θα πει για την αλλαγή περιβάλλοντος, ενώ λίγους μήνες αργότερα θα αναδειχθεί καλύτερος νέος παίκτης της Ευρώπης.

Στην Μπενετόν θα δυσκολευτεί να δείξει τις ικανότητές του, καθώς θα υποφέρει από τραυματισμούς στην πρώτη του χρονιά, ωστόσο ο χρόνος θα τον δικαιώσει. Στο φινάλε της πρώτης του σεζόν θα είναι πρωταθλητής και στο φινάλε της δεύτερης θα έρθει μια ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση. Η ΤΣΣΚΑ! Κι όταν η πορεία του στη Ρωσία ολοκληρωθεί, τότε η Ιταλία –παρά τις σειρήνες από την Ελλάδα– θα είναι εκ νέου το καταφύγιό του. Στις 3 Ιουλίου του 2009 θα ανακοινωθεί από τη Σιένα και θα βάλει στόχο τη μεγαλύτερη διάκριση που μπορούσε. «Θέλω να χρησιμοποιήσω την εμπειρία που απέκτησα στην ΤΣΣΚΑ και να βοηθήσω τη νέα μου ομάδα. Είμαι έτοιμος να αγωνιστώ για να συμβάλω στην κατάκτηση του πρωταθλήματος και της Ευρωλίγκας». Στα δύο πρώτα χρόνια του συμβολαίου του δεν το κατόρθωσε, ωστόσο παραμένει –και πάλι κόντρα στη φημολογία– στην Ιταλία για να προσπαθήσει να τιμήσει το λόγο του.

Κ άταγμα... Ιαπωνία, 2006! «Η ομάδα έχει άστρο, το έχει αποδείξει», δηλώνει πανευτυχής μετά το φινάλε του αγώνα με την Αυστραλία, το οποίο η Εθνική είχε κερδίσει χάρη στο δικό του τρίποντο στην εκπνοή του αγώνα. «Το δύσκολο ήταν του Αντώνη, εγώ σούταρα για τη νίκη», θα συμπληρώσει, πριν ακόμα έρθει εκείνη η φάση που θα του προκαλεί εφιάλτες για χρόνια. Στις 23 Αυγούστου ο Άντερσον Βαρεχάο με μια απίστευτα αντιαθλητική ενέργεια θα προκαλέσει μεγάλη ζημιά στον Νίκο Ζήση. Στο φινάλε του αγώνα, το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα θα έχει κερδίσει με 91-80, ωστόσο ελάχιστοι θα έχουν διαπιστώσει τη ζημιά που υπέστη ο 23χρονος τότε γκαρντ. Τριπλό κάταγμα στο ζυγωματικό, εκτός για ολόκληρο το Μουντομπάσκετ, χειρουργική επέμβαση και οργή. Πολλή οργή.

«Πιστεύεις ότι με μια συγγνώμη μπορούν να τελειώσουν όλα; Το έκανες επίτηδες. Ήταν ανεπίτρεπτο. Νομίζεις ότι επειδή παίζεις στο ΝΒΑ μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις; Ποιος νομίζεις ότι είσαι;» του λέει μετά τον αγώνα και θα επιμείνει ακόμα κι όταν η δεύτερη θέση στη διοργάνωση θα έχει απαλύνει τον πόνο. «Πάνω από όλα είναι η υγεία. Αφού όλα πήγαν καλά με την επέμβαση έχω αποφασίσει να κινηθώ δικαστικά κατά του Βαρεχάο, γιατί το χτύπημά του ήταν δολοφονικό. Θα μπορούσα να είχα πάθει ακόμη μεγαλύτερη ζημιά. Βρίσκομαι σε συνεννόηση με τους δικηγόρους μου και θα δούμε τι θα κάνουμε».

Ο νειρο... Έχουν περάσει λίγοι μήνες από τον υποβιβασμό της στην Α2 και μερικές ώρες από την αδυναμία της να παίξει στο κύπελλο Ελλάδας. Η ΑΕΚ, όμως, το 2000 δεν είχε καμία σχέση με την ομάδα που είναι τώρα. Τότε ήταν μια βασίλισσα στην ακμή της και τώρα μοιάζει σαν μια τσιγγάνα που διηγείται ιστορίες και κανείς δεν την πιστεύει. Τότε, έμοιαζε με όνειρο και πρόκληση να βρίσκεσαι στο πλευρό του Νίκου Χατζή, του Μιχάλη Κακιούζη, του Δήμου Ντικούδη, του Ιμπραήμ Κουτλουάι, του Βρμπιτσα Στεφάνοφ και ως τέτοιο το εξέλαβε ο Νίκος Ζήσης, όταν από τη Θεσσαλονίκη κατέβηκε στην Αθήνα άρτι ενηλικιωμένος. Από την πρώτη του χρονιά θα πάρει χρόνο συμμετοχής στο πρωτάθλημα, θα κατακτήσει τον πρώτο του τίτλο (σ.σ. κύπελλο) και ο ρόλος του κάθε χρόνο θα αλλάζει, θα μεγαλώνει.

Με την ΑΕΚ θα ζήσει τις καλύτερες στιγμές εκείνης της εποχής. Την κατάκτηση του κυπέλλου, την κατάκτηση του πρωταθλήματος, σπουδαίους συμπαίκτες και προπονητές... «Θα μου μείνει αξέχαστο αυτό που ζω. Την πρώτη μου χρονιά κατέκτησα Κύπελλο, τη δεύτερη πρωτάθλημα. Θα μου μείνουν αξέχαστα για χρόνια στη μνήμη μου, τα δύο καλάθια του Χατζή. Θα ήθελα να τα είχα βάλει εγώ, αλλά έχω χρόνια μπροστά μου να το κάνω. Αυτό το πρωτάθλημα αποτελεί δικαίωση για όλους. Νιώθω ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου», θα πει το καλοκαίρι του 2002, όταν σταδιακά η σκυτάλη θα περνούσε στα δικά του χέρια για να ηγηθεί της ΑΕΚ. Θα το κάνει για τα επόμενα τρία χρόνια, πριν έρθει η ώρα της αποχώρησης. Κι όταν τον Δεκέμβριο 2005 θα επιστρέψει ως αντίπαλος του Δικεφάλου, θα τον περιμένει μια ακόμα στιγμή που δεν θα ξεχνούσε.

«Από τη Δευτέρα ένιωθα κάπως παράξενα. Ήμουν κάπως διαφορετικός, αλλά δεν το είχα πει σε κανέναν, ούτε στους δικούς μου. Ήμουν σφιγμένος. Αυτό που εζησα σήμερα, αυτό που έγινε σήμερα, δεν θα το ξεχάσω ποτέ».

Σ οφός. Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς θα είναι ο πρώτος προπονητής του στην ΑΕΚ. Εκείνος που θα του αλλάξει όχι μόνο επίπεδο, αλλά και θέση. Ο Νίκος Ζήσης πήρε μεταγραφή στην Ένωση ως ένας δεινός σκόρερ και ένα από τα μεγαλύτερα επιθετικά ταλέντα στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, ωστόσο ο Σέρβος τεχνικός ήταν εκείνος που αποφάσισε ότι το μέλλον θα ήταν μόνο αν έπαιζε πλέι μέικερ. Κι εκείνος ήταν που έκτοτε τον καθιέρωσε στη θέση, με ό,τι θετικό ή αρνητικό μπορεί να έφερε στην καριέρα του η αλλαγή.

«Δεν σας κρύβω όμως ότι θεωρώ τον εαυτό μου πάρα πολύ τυχερό που, 17 χρονών παιδάκι, στο πρώτο επαγγελματικό σκαλοπάτι της καριέρας μου είχα προπονητή τον κ. Ίβκοβιτς. Εκείνη η χρονιά αποτέλεσε για εμένα το καλύτερο σχολείο, καθώς εκτός από τη συνύπαρξή μας στις προπονήσεις, ο κόουτς μού είχε δώσει τη δυνατότητα να αγωνιστώ σε κρίσιμα σημεία ευρωπαϊκών αναμετρήσεων όπως και στα πλέι οφ της Α1».

.....

Ζ ωή... «Τι κάνεις; Θυμάσαι που ερχόμασταν με τον Δάνη και παίζαμε σπίτι σου;» Και εκείνη μου απάντησε «τι νομίζεις ότι σκέφτομαι όλη μέρα όταν είμαι μόνη μου;». Ο διάλογος με τη γιαγιά του καταδεικνύει την ανθρώπινη απώλεια που ποτέ δεν μπορεί να ξεχαστεί. Στα τέλη Αυγούστου του 2003, ένα τραγικό συμβάν θα σημάδευε τη ζωή της οικογένειας Ζήση. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, Δάνης, θα έχανε ακαριαία τη ζωή του σε δυστύχημα στο δρόμο, είδηση που θα έβρισκε τον Νίκο στην Ιταλία, όπου προετοιμαζόταν με την ΑΕΚ. Εγκατέλειψε άμεσα την αποστολή και επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη. «Θυμάμαι τη μέρα του θανάτου του αδερφού μου, Δάνη, σαν να έγινε χθες. Ήταν τέσσερα χρόνια μεγαλύτερός μου. Εγώ ήμουν τότε στην Ιταλία, στην Ανκόνα, όπου έκανα προετοιμασία με την ΑΕΚ. Ένιωσα να χάνω τον κόσμο από τα πόδια μου, ο Δάνης ήταν για μένα σημείο αναφοράς, ακόμα και στο μπάσκετ, γιατί τον έβλεπα να παίζει μέχρι τα 16-17 του στην ίδια ομάδα που άρχισα να παίζω κι εγώ, στη ΧΑΝΘ».

Η ζωή μπορεί να συνεχίζεται, όπως επιτάσσει το κλισέ, όμως σπάνια θα είναι ίδια. «Είχαμε μια καταπληκτική σχέση, δεν ήμασταν απλά αδέλφια. Ήταν προστατευτικός μαζί μου, με συμβούλευε με πρόσεχε. Ήταν σαν ένας μικρός πατέρας μου. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι έφταναν στα αυτιά που μου φωνές που μου έλεγαν ότι “αυτός δεν θα βρει τη δύναμη να ξαναπαίξει το μπάσκετ που ήξερε” και ότι αυτή η απώλεια θα μου κοστίσει. Όλα αυτά εμένα με πείσμωσαν για να κάνω το καλύτερο». Δύο χρόνια μετά τον θάνατο του αδελφού του, θα έκανε εκείνο που θεωρούσε καλύτερο... Θα κατακτούσε την Ευρώπη.

«Αφιερώνω το Κύπελλο στον αδικοχαμένο αδερφό μου, που έφυγε από τη ζωή πριν δύο χρόνια. Είχα πει ότι όποιον τίτλο θα κατακτήσω θα του τον αφιέρωνα. Περίμενα να είναι ένα Κύπελλο ή ένα πρωτάθλημα με σύλλογο. Τελικά του αφιερώνω το Ευρωπαϊκό. Ξέρω ότι με βλέπει από κει πάνω και είναι χαρούμενος», θα δηλώσει λίγα λεπτά μετά τον τελικό του 2005 και για χρόνια, εκείνη η βραδιά θα είναι σημείο αναφοράς. «Τη μέρα που χάθηκε ο Δάνης, ένιωσα πως έπρεπε να κάνω κάτι ξεχωριστό για εκείνον. Και όταν δύο χρόνια αργότερα κατέκτησα το χρυσό στο Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου, πέτυχα δηλαδή το ίδιο κατόρθωμα με την ομάδα του Γκάλη που είχε ενθουσιάσει τον πατέρα μου, ένιωσα πως είχα ολοκληρώσει την αποστολή μου να τιμήσω τη μνήμη του αδελφού μου» εξηγεί.

Η διάκριση... Ήταν ένας παίκτης που από τα είκοσί του χρόνια έμοιαζε με... βετεράνος. Όλοι οι προπονητές του είχαν να λένε για την ωριμότητα στο παιχνίδι του, στη σκέψη του, στη ζωή του. Ο Νίκος Ζήσης δεν έχει καν τριανταρίσει κι όμως δεν λείπει κάποιος τίτλος από την καριέρα του. Έχει κατακτήσει ένα κύπελλο κι ένα πρωτάθλημα Ελλάδας, τρία κύπελλα και τρία πρωταθλήματα Ιταλίας, δύο πρωταθλήματα Ρωσίας, την Ευρωλίγκα, ένα χρυσό κι ένα αργυρό μετάλλιο σε Ευρωμπάσκετ, το ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και δεκάδες διακρίσεις με τις μικρές Εθνικές ομάδες. Η κορυφαία όλων, όμως, ήρθε το 2005, τη χρονιά-ορόσημο στην καριέρα του.

Ο Νίκος Ζήσης, εκ των κορυφαίων της Εθνικής μας στο Βελιγράδι, αναδείχθηκε κορυφαίος νέος παίκτης της Ευρώπης. Ήταν πρώτος σκόρερ της Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ του 2005, με 10,6 πόντους μέσο όρο και θα το αποδεχτεί με την ταπεινότητα που πάντα τον διακρίνει. «Είναι απίστευτο που βραβεύτηκα ως ο καλύτερος νέος παίκτης για το 2005. Γνωρίζω πως είναι η πρώτη χρονιά που η FΙΒΑ Europe δίνει αυτό το βραβείο. Είναι μεγάλη τιμή που διάλεξε εμένα. Γνωρίζω τους παίκτες που διεκδίκησαν μαζί με εμένα αυτό το βραβείο. Είμαι σίγουρος πως δεν είμαι ο καλύτερος απ’ όλους».

Σ πανούλης... Ένα όνομα που έχουμε συνηθίσει να το βλέπουμε δίπλα σ' εκείνο του Νίκου Ζήση. Οι δυο τους, όντας συνομήλικοι, είναι κολλητοί από πολύ μικρή ηλικία. Συγκάτοικοι σε όλες τις Εθνικές ομάδες, μέχρι και εκείνοι των ανδρών και αδελφικοί φίλοι. Ο Βασίλης Σπανούλης ήταν εκείνος που το περασμένο καλοκαίρι πάντρεψε τον Νίκο Ζήση με τη Φανή Σκουφή. Η ιστορία για το πώς γνώρισε τη γυναίκα της ζωής του έχει γραφτεί πολλές φορές και είχε ως αφετηρία την άσχημη στιγμή του τραυματισμού του στην Ιαπωνία.

«Η αγκωνιά του Βαρεζάο με άφησε εκτός άλλες δέκα μέρες και ανάμεσα στις επισκέψεις που δέχτηκα στο νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, ήταν και αυτή μιας παλιάς μου συμμαθήτριας, της Φανής. Κι η αλήθεια είναι πως αν δεν υπήρχε αυτός ο τραυματισμός, δεν θα είχαμε συναντηθεί». Πέντε χρόνια μετά τη συνάντησή τους, είναι παντρεμένοι και στη Λιθουανία, η Φανή παρακολουθεί τον Νίκο από την κερκίδα μαζί με τον γιο τους, που γεννήθηκε πριν από μερικούς μήνες.

Ο Βασίλης Σπανούλης, ωστόσο, δεν είναι ο μόνος φίλος που απέκτησε ο Νίκος Ζήσης από το μπάσκετ. Έστω κι αν η σχέση του με τον Νίκο Χατζή δεν είναι τόσο γνωστή. «Τον γνώρισα το 2000 αμέσως μόλις πήγα στην ΑΕΚ. Τότε έπαιζα ακριβώς στην ίδια θέση με εκείνον. Ήμασταν αντίπαλοι. Είχα έρθει από τη Θεσσαλονίκη με τη φήμη του ταλέντου και στη θέση του. Το 90% των παικτών –για να μη σου πω και μεγαλύτερο ποσοστό– θα με έκαναν να ψαρώσω. Ο Νίκος από την πρώτη στιγμή με αγκάλιασε. Με πήρε υπό την προστασία του, μου έμαθε πράγματα και στο μπάσκετ και στη ζωή και την καθημερινότητά μου στη Αθήνα και αυτό είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ».

Οι δυο τους... επισημοποίησαν τη σχέση τους με μια ακόμα κουμπαριά, καθώς ο Νίκος Ζήσης έχει παντρέψει τον Νίκο Χατζή με τη Νίκη Κάρτσωνα, ενώ η πρόταση γάμου του νυν άσου του Ηλυσιακού στη σύζυγό του είχε γίνει στο Τρεβίζο, όταν είχαν πάει ως καλεσμένοι του Ζήση.

Η γέτης... Πήρε τη μπάλα και σούταρε. Ευστόχησε! Το έκανε μία, το έκανε δύο... Ήταν αρκετό για να σφραγίσει τη νίκη της Εθνικής μας επί της Σλοβενίας, όπως ήταν αρκετές οι βολές του για να «τελειώσουν» την Κροατία. Ο Νίκος Ζήσης δεν έμαθε τώρα να παίρνει το τελευταίο σουτ, αλλά το έχει κάνει πολλάκις στην καριέρα του. Ποιος μπορεί, άλλωστε, να ξεχάσει το καλάθι του με την Εφές Πίλσεν τον χειμώνα του 2005. Στην τελευταία του χρονιά στην ΑΕΚ, ο Νίκος Ζήσης ήταν ο ηγέτης της Ένωσης παρά την παρουσία του Νίκου Χατζή και των ξένων παικτών. Κόντρα στην τουρκική ομάδα θα έβαζε ένα από τα πλέον αλησμόνητα buzzer-beater στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρωλίγκα. Όχι τόσο επειδή χάρισε τη νίκη στην ΑΕΚ με 70-69, αλλά γιατί ήταν ματωμένος, πεσμένος κι έμοιαζε χαμένος από χέρι.

«Ήταν λίγο τυχερό το σουτ, όμως το πίστευα. Στο τελευταίο σουτ έχασα την μπάλα, την ισορροπία μου. Άλλο ήθελα να κάνω και άλλο έκανα. Είναι να σε θέλει και η μπάλα και εμένα με ήθελε. Βγήκε από μέσα μου αυτός ο πανηγυρισμός. Ίσως να έφταιγε και ο πόνος. Χάρηκα ιδιαίτερα. Ήταν το πρώτο νικητήριο καλάθι που πετυχαίνω για την ΑΕΚ και αυτό με χαροποίησε ιδιαίτερα»

Σ κόρερ... Στην καριέρα του έμαθε να προσαρμόζεται. Δείγμα της ωριμότητάς του. Από ηγέτης της ΑΕΚ βρέθηκε στην Ιταλία να ψάχνει το ρόλο του, άλλοτε ως σκόρερ και άλλοτε ως δημιουργός. Έμοιαζε χαμένος στη Ρωσία, προσπαθώντας να βρει θέση στην υπερπλήρη ΤΣΣΚΑ κι ένωσε παραγκωνισμένος στη Σιένα, όταν ο Μπο ΜακΚάλεμπ δεν έβγαινε ούτε με αίτηση. Ποτέ, όμως, δεν έχασε τον ρόλο του στην Εθνική. Είτε ήταν εκείνος που συμπλήρωνε τον Δημήτρη Διαμαντίδη και τον Βασίλη Σπανούλη, είτε ήταν εκείνος που έπρεπε να βγει μπροστά. Γιατί ήταν πάντα εκεί!