Στον κύριό μας με αγάπη (2)

6. Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1965 στην Τιφλίδα, όπου σημειωτέον η Εθνική ομάδα με προπονητή τον Ματθαίου κατέλαβε την όγδοη θέση, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη επιτυχία της μετά το χάλκινο μετάλλιο του 1949 στο Κάιρο και πριν από το χρυσό του 1987 στην Αθήνα! Ο Φαίδων, ο οποίος ήταν ανέκαθεν φίλος της όπερας, πήγε ένα βράδυ να παρακολουθήσει την παράσταση του «Rigoletto» του Τζουζέπε Βέρντι, η οποία μάλιστα ήταν η αγαπημένη του, εξ ου και η συνήθειά του να απαγγέλλει το «la donna e mobile»! Στη διάρκεια της παράστασης, όμως, γελούσε δυνατά και προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των θεατών και τις συστάσεις των υπευθύνων του θεάτρου. «Μα είναι να μη γελάω»,τους εξήγησε επιτόπου! «Η Τουρκάλα σοπράνο που έχετε κουβαλήσει εδώ για να υποδυθεί την Τζίλντα είναι πολύ χοντρή και απορώ πώς θα χωρέσει στο τσουβάλι για να θανατωθεί, όπως επιβάλλει το σενάριο». Δεν είχε άδικο και στο τέλος ξέσπασαν σε γέλια και οι υπόλοιποι θεατές βλέποντας αντί για σακί να σκεπάζουν την Τζίλντα με μια τεράστια κουβέρτα!

7. Αρχές της δεκαετίας του ’70 κι ένα ακόμη ντέρμπι αιωνίων διεξάγεται στο Καλλιμάρμαρο, όπου ο πίνακας με το σκορ βρισκόταν πολύ χαμηλά, περίπου σε ύψος ενός μέτρου και εβδομήντα εκατοστών. Ο Ολυμπιακός (με προπονητή τον Ματθαίου) προηγείται με έναν πόντο και ο Παναθηναϊκός έχει την μπάλα στην τελευταία επίθεση. Σουτάρει και αστοχεί ο Κολοκυθάς, τον μιμείται μετά το επιθετικό ριμπάουντ ο Πολίτης, η μπάλα φτάνει στα χέρια του Παπανάγνου που πασάρει στον Σταύρο Κατσαφάδο κι αυτός σκοράρει και «κλειδώνει» τη νίκη του Ολυμπιακού. Προτού καν σουτάρει ο Κατσαφάδος, ο Φαίδων έχει φύγει από τον πάγκο, διατρέχει περιφερειακά τον αγωνιστικό χώρο, φτάνει στο σημείο όπου βρίσκεται ο πίνακας, γονατίζει, τον αγκαλιάζει, του δίνει ένα... φιλί και φωνάζει με τη στεντόρεια φωνή του: «Νενικήκαμεν, κουφάλες. Νενικήκαμεν»!

8. Γενικώς ο συχωρεμένος ήταν (όπως πολλοί μεγάλοι προπονητές) αθυρόστομος, αλλά ταυτόχρονα είχε τις πλάκες στο αίμα του. Τηλεφώνησε λοιπόν μια φορά στο σπίτι του Γιώργου Αμερικάνου και είπε στην κόρη του (τη συνάδελφό και φίλη μου) Χριστίνα, «δώσε μου τη μάνα σου». Η Χριστίνα φώναξε την κυρία Πέπη, η οποία κατάλαβε ότι ο Φαίδων σκάρωνε κάποια πλάκα και γι’ αυτό του μιλούσε επιφυλακτικά. «Δεν μου λες, ρε Πέπη, πόση ώρα είναι από το σπίτι σας η λεωφόρος Συγγρού;» τη ρώτησε. «Δεν ξέρω, κάτσε να υπολογίσω», του απάντησε η σύζυγος του «Παγκόσμιου», αλλά ο Ματθαίου έβαλε τα γέλια και την άφησε με το στόμα ανοιχτό. «Καλά, άσε, θα πάρω καμιά άλλη... πουτάνα να τη ρωτήσω»!!!

9. Μετά τα επεισόδια στον αγώνα με την Ελβετία, στο Λε Μαν (1971), ο Φαίδων έβγαλε έναν πύρινο λόγο προς τα μέλη της αποστολής, προτείνοντας να αποχωρήσει η ομάδα «διότι τιμωρήθηκαν ο πατέρας σας και τα αδέλφια σας». Ο αρχηγός της αποστολής, ονόματι Κοχαρούνης, που βεβαίως εκπροσωπούσε τη χούντα, σηκώθηκε όρθιος και φανερά εκνευρισμένος είπε: «Κύριε Φαίδων, σας επαναφέρω εις την τάξιν. Πρέπει να συνεχίσουμε τους αγώνας μας εδώ, για το εμπόριο, για τη βιομηχανία, για τον τουρισμό, για τη ναυτιλία μας, για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό μας. Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών»!!!

10. Ων ουκ έστιν αριθμός είναι και οι ιστορίες με τον περίφημο θείο του Φαίδωνα, τον (παλαίμαχο τερματοφύλακα του Άρη και της εθνικής ομάδας γουότερ πόλο με συμμετοχή σε δύο Ολυμπιακά τουρνουά και επίσης ποδοσφαιριστή του Πανιωνίου και της γαλλικής Σεντ Ετιέν) Στέλιο Δημητρίου στον οποίο είχε αδυναμία και τον κουβαλούσε παντού μαζί του. Ο θείος ήταν ο μόνος στον οποίο ο Φαίδων επέτρεπε να μπαίνει στην Alfa Romeo (όπου για πολύ καιρό είχε αφήσει επίτηδες τα νάιλον στα καθίσματα) και να παρακολουθεί τις προπονήσεις, μάλιστα πήγαινε νωρίτερα από τον ανιψιό του και «κάρφωνε» τους... λουφαδόρους! Αρκετές φορές οι παίκτες των ομάδων του Ματθαίου έκαναν πλάκα στον θείο, όπως τότε που του είπαν ότι το αεροπλάνο με το οποίο θα ταξιδέψουν για ένα τουρνουά, είχε μέσα και πισίνα. Ο θείος το 'χαψε, αλλά ρώτησε αμέσως τον Ματθαίου: «Και καλά, βρε Φαίδων, όταν στρίβει το αεροπλάνο, πού χύνεται το νερό;» Ο Ματθαίου έβαλε τα γέλια και πήρε στο κυνήγι τον Γκούμα, τον οποίο θεωρούσε συνήθη ύποπτο σε κάθε πλάκα που γινόταν προς τον θείο!

11. Άλλη μια φορά οι παίκτες άρχισαν επίτηδες να καταρτίζουν το ΤΟΡ-10 στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ. Ο θείος που τους άκουγε καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα και η ομήγυρη αποφάσισε να τον βασανίσει, απαριθμώντας διάφορους μεγάλους παίκτες. Είχαν ήδη αναφέρει εννιά και έκαναν ότι δίσταζαν για να επιλέξουν τον τελευταίο, οπότε ακούστηκε η φωνή του θείου: «Ο Φαίδων βρε ανιστόρητοι, ο Φαίδων βρε αχρείοι»!

12. Παραμονή Πρωτοχρονιάς ο Ολυμπιακός έχει προπόνηση στο ανοικτό γήπεδο το οποίο βρίσκεται στη λέσχη στο Πασαλιμάνι, όπου μπάζει από παντού. Λυσσομανά ο αέρας, πέφτει χιονόνερο, έρχεται επίσης το νερό από τη θάλασσα και οι παίκτες ζητούν από τον (αρχηγό τους) Μάκη Κατσαφάδο να εισηγηθεί εξ ονόματος όλων προς τον Ματθαίου να αναβάλει την προπόνηση, για να μην ξεπαγιάσουν και να μην κρεβατωθούν. Ο Φαίδων όμως δεν σήκωνε κουβέντα και του είπε: «Κατσαφάδε, ο Θεός κάνει τη δουλειά του κι εμείς πρέπει να κάνουμε τη δική μας. Γι' αυτό, λοιπόν βγάλτε τον σκασμό και αρχίστε προθέρμανση»!

13. Όντας φανατικός φίλος της όπερας, ο Ματθαίου συνήθιζε να απαγγέλλει άριες και να τραγουδάει, δίκην τενόρου στις προπονήσεις, στη διάρκεια των ταξιδιών, ακόμη και πριν ή ύστερα από αγώνες, για να συνεγείρει το φρόνημα των παικτών του ή να ψυχαγωγήσει το κοινό. Όταν αγωνιζόταν στη Βαρέζε, όλη η πόλη τον απολάμβανε στο «la donna e mobile» από τον Rigoletto και στο «l’ aurora in blanco vestita», ενώ ένα από τα αγαπημένα του κομμάτια ήταν το γαλλοκαναδικό παιδικό τραγούδι «Αlouette». Το 1984 μετά τη λήξη του αγώνα (του Κυπέλλου Κόρατς) ανάμεσα στην Ορτέζ και στον ΠΑΟΚ στο παλιό γήπεδο της «Μουτέτ» ανέβηκε πάνω στον πάγκο κι άρχισε να τραγουδάει τον εθνικό ύμνο της Γαλλίας, την περίφημη «Μασσαλιώτιδα» γνωρίζοντας την αποθέωση από 5.000 θεατές.

14. Παγκοίνως γνωστή είναι η ιστορία του τελικού του Κυπέλλου Ελλάδος το 1984, στον οποίο ο ΠΑΟΚ νίκησε τον Άρη με 74-70. Το προηγούμενο βράδυ όλη η ομάδα του Δικεφάλου παρακολούθησε την ταινία «Αποστολή στη Νικαράγουα», ενώ ανήμερα του τελικού ο Φαίδων έριξε την ιδέα να κουρευτούν όλοι τους για να μοιάζουν με Αμερικανούς πεζοναύτες, οι οποίοι ετοιμάζονται για καταδρομική επιχείρηση. «Και για έναν άλλο λόγο», εξήγησε. «Αφού θα είμαστε κουρεμένοι και θα κάνουμε εντύπωση με την πρώτη ματιά, εάν χάσουμε, θα ντρεπόμαστε να βγούμε από τα σπίτια μας». Το κόλπο έπιασε και ο ΠΑΟΚ κατέκτησε το τρόπαιο!

15. Εάν δεν ήταν αυτός που το έφερε στην Ελλάδα, σίγουρα υπήρξε αυτός ο οποίος ανήγαγε σε άρμα μάχης των ομάδων του το περίφημο και τόσο συνηθισμένο στις μέρες μας pick ’n’ roll. Μάλιστα η βροντώδης φωνή του στις προπονήσεις του Ολυμπιακού στο Παπαστράτειο ηχεί ακόμη στ' αυτιά των παικτών του και κυρίως των δύο (Ράμμος, Κατσαφάδος) που συνήθως συμμετείχαν σε αυτή τη διαδικασία. Απλώς έβαζε έναν ελληνικό (αντί για τον αγγλικό) συμπλεκτικό σύνδεσμο ανάμεσα στις δύο κινήσεις, αποκαλώντας το pick και roll! Παρεμπιπτόντως ως παίκτης ο Ματθαίου υπήρξε (και τούτο δεν επιδέχεται αμφισβητήσεως) ο πρώτος Ευρωπαίος ο οποίος λανσάρισε το hook shot, που τότε λεγόταν ακόμη «ραβερσέ»!

16. Oι παίκτες που μεγάλωσαν μαζί του, δεν θυμούνται ποτέ να έλειψε από προπόνηση. Μόνο μια φορά (στη θητεία του στον Ολυμπιακό) ύστερα από ένα κυριακάτικο ματς με το Παγκράτι κι επειδή μεσολαβούσε το ρεπό της Δευτέρας, τους ενημέρωσε ότι την Τρίτη θα έλειπε γιατί είχε μια σοβαρή δουλειά και θα έκαναν προπόνηση με τον βοηθό του, τον Βαγγέλη Σβεδίνογλου. Όλοι έπεσαν από τα σύννεφα και αναρωτιούνταν πόσο σοβαρή μπορεί να είναι αυτή η δουλειά, για χάρη της οποίας θα έλειπε από την προπόνηση. Εντέλει το μυστικό αποκαλύφθηκε τη μεθεπόμενη μέρα από τον ίδιο: Παντρευόταν!

17. Σε ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ενόπλων Δυνάμεων του CISM που διεξήχθη στη Λιβύη, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ άσχημες και οι παίκτες διαμαρτύρονταν από την πρώτη στιγμή. Το επόμενο πρωινό, ο Φαίδων για ν' αποδείξει ότι συμπάσχει αλλά και ότι δεν απογοητεύεται, πήρε μια κουβέρτα (σαν αυτές που φοράνε οι φελάχοι στην έρημο), την έβαλε στην πλάτη του και ανεβοκατέβαινε τα σκαλιά φωνάζοντας «Επιβίωση, ρε, Επιβίωση»!

18. Πάλι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του CISM, το 1972 στην Γκορίτζια της Ιταλίας, όπου οι οικοδεσπότες (με Μενεγκίν, Μαρτζοράτι, Μπαριβιέρα) είχαν σκυλιάσει να νικήσουν την ελληνική ομάδα. Ο αρχηγός της αποστολής (ο συνήθης στρατιωτικός, ελέω χούντας) παρίστανε και τον προπονητή και από το πρώτο λεπτό, όταν η ελληνική ομάδα βρέθηκε πίσω στο σκορ άρχισε να φωνάζει: «Βάλε κοντό, βάλε κοντό». Ο Φαίδων έβαλε έναν γκαρντ και ο λεγάμενος επικρότησε με τη φράση «Μπράβο, κύριε Ματθαίου, θα το αναφέρω στους ανωτέρους μου». Αργότερα που οι Ιταλοί ξέφυγαν πάλι στο σκορ, ο αξιωματικός φώναξε «Τώρα βάλε ψηλό, βάλε ψηλό»! Ο Ματθαίου του έκανε πάλι το χατίρι, αλλά ήδη είχε αρχίσει να φουρκίζεται, ενώ ο λεγάμενος συνέχισε να τον επιβραβεύει: «Μπράβο, κύριε Ματθαίου, θα το αναφέρω στους ανωτέρους μου». 'Επειτα από λίγα λεπτά η Εθνική έχασε την επαφή με το σκορ, οπότε ο Φαίδων γυρίζει από μόνος του και ρωτά τον αξιωματικό: «Αρχηγέ, τώρα να βάλω κοντό ή ψηλό;» Ο αρχηγός το σκέφτηκε λίγο και του απάντησε: "Τώρα Φαίδων, comme ci, comme ca! Ούτε ψηλό ούτε κοντό. Βάλε έναν κανονικό μπας και δούμε προκοπή». Ε, δεν άντεξε ο Ματθαίου και του αποκρίθηκε: «Κανονικό δεν έχω, αρχηγέ. Άμα θες, μπες εσύ, να γλιτώσω κι από την κρεβατομουρμούρα σου»!

19. Μάιος του 1968, στο Προολυμπιακό Τουρνουά στη Σόφια. Η Εθνική τα βρίσκει σκούρα από τη Φινλανδία (από την οποία εντέλει ηττήθηκε με 85-79) και κάποια στιγμή που αισθάνεται ότι δεν του βγαίνει τίποτε, γυρίζει προς τον πάγκο και κάνει πως μονολογεί: «Πού θα βρω ρε ένα παλικάρι να μου παίξει άμυνα. Ένα παλικάρι ψάχνω, αλλά δεν το βρίσκω». Ο Αντρέας Χαϊκάλης, πάντοτε άνθρωπος των ειδικών αποστολών, τον κοίταξε στα μάτια και πήγε να σηκωθεί, αλλά ο Φαίδων συνέχισε τον μονόλογό του: «Πού θα βρω ρε ένα παλικάρι να μου παίξει άμυνα. Ένα παλικάρι ψάχνω να μου παίξει άμυνα, να μου βάλει και δυο καλάθια στην επίθεση, αλλά δεν το βρίσκω». Ο Χαϊκάλης πάλι κορδώθηκε, αλλά ο Ματθαίου συνέχισε τον χαβά του, εμπλουτίζοντας τις απαιτήσεις του: «Πού θα βρω ρε ένα παλικάρι να μου παίξει άμυνα. Ένα παλικάρι ψάχνω να μου παίξει άμυνα, να μου βάλει δυο καλάθια στην επίθεση και να μη μου κάνει καμιά μαλακία, αλλά δεν το βρίσκω» . Ο Χαϊκάλης δεν άντεξε αυτή τη φορά, ξανασηκώθηκε από τη θέση του και φώναξε: «Εγώ κόουτς»! Ο Ματθαίου τον ενθαρρύνει «άντε ρε παλικάρι, μπες γρήγορα μέσα», αλλά πάνω στον ενθουσιασμό του ο Αντρέας κάνει δύο λάθη στη σειρά, οπότε ο Φαίδων απογοητευμένος τον αποσύρει αμέσως και φωνάζει: «Αν είναι έτσι τα παλικάρια, ακόμη θα 'μασταν υπόδουλοι στους Γερμανούς. Προδότηηηηη»!

20. Μια από τις μνημειωδέστερες αντιδράσεις του εκτυλίχθηκε σε ένα Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ενόπλων Δυνάμεων (SHAPE), στη Μονς του Βελγίου. Στον αγώνα με τις ΗΠΑ, ο Κώστας Διαμαντόπουλος (το «ελάφι» του Σπόρτιγκ, πατέρας του Γιώργου) ήταν ασταμάτητος και σκόραρε κατά το δοκούν, μέχρι τη στιγμή που ένας αντίπαλός του του έδωσε μια μπουνιά στη μύτη και τον ξάπλωσε αιμόφυρτο στο παρκέ. Φεύγει σφαίρα λοιπόν ο Φαίδων, στέκεται μπροστά στους Αμερικανούς αξιωματικούς που κάθονταν στον πάγκο και αρχίζει να ωρύεται: «Ίντιανς, Απάτσι, Σιου! Ουουουουουου, να χαθείτε"!