Δυστυχώς επτωχεύσαμεν

Στο οικονομικό κραχ της Αργεντινής το 2002 ένας γνωστός οικονομολόγος της χώρας είχε πει πως «το χειρότερο πράγμα που σου συμβαίνει όταν πτωχεύσεις είναι πως όλοι σε κοιτούν, αλλά κανείς δεν σου δίνει το χέρι του για να σε βοηθήσει». Τεράστια ατάκα, που βεβαίως προήλθε από την πικρή εμπειρία που βίωσε ο ίδιος ως οικονομολόγος αλλά και ως πολίτης στη χώρα του τανγκό, η οποία βίωσε το άγριο πρόσωπο των επιπτώσεων της στάσης πληρωμών. Δυστυχώς μια δεκαετία αργότερα η Ελλάδα βρίσκεται μια... ανάσα από την πτώχευση για πέμπτη φορά στην ιστορία της (1827, 1843, 1893, 1932).

Μια μικρογραφία της πτωχευμένης Ελλάδας είναι ο ελληνικός αθλητισμός και φυσικά το βόλεϊ, το οποίο επισήμως κήρυξε στάση της αγωνιστικής δράσης ή, όπως λέγεται στην γλώσσα του εμπορίου, «στάση πληρωμών».

Η απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΟΠΕ προκάλεσε φόβο και ανησυχία σε χιλιάδες που ασχολούνται έμμεσα ή άμεσα με τα Εθνικά και τα τοπικά πρωταθλήματα. Από τους παράγοντες των σωματείων, μέχρι σε αθλητές, γονείς, διαιτητές, προπονητές και όσους εν πάση περιπτώσει εμπλέκονται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά.

Ήταν ηλίου φαεινότερον πως η ΕΟΠΕ θα κατέληγε σε αυτή την απόφαση. Και πολύ άντεξε. Αν δεν ετίθετο το ζήτημα της συμμετοχής των Εθνικών ομάδων στις διεθνείς διοργανώσεις, τότε θα είχε αναστείλει και νωρίτερα την αγωνιστική της δράση.

Η πορεία της ομοσπονδίας προς την πτώχευση είχε αρχίσει να διαγράφεται από το 2006 όταν άρχισαν οι πολιτικές κόντρες για τα Ολυμπιακά Έργα, προκειμένου να ανατραπεί η διοίκηση του Θανάση Μπελιγράτη. Σε κατάσταση πανικού ο Μπελιγράτης αλλά και όσοι τον διαδέχτηκαν, δηλαδή, οι διοικήσεις του Στέλιου Προσαλίκα και του Αχιλλέα Μαυρομάτη δεν μπόρεσαν να αντιστρέψουν την καταστροφή της ομοσπονδίας αλλά και τον μαρασμό του αθλήματος.

Δεν θα παρελθοντολογήσουμε. Τα έχουμε γράψει για όλους και για όλα σε ανύποπτο χρόνο και δυστυχώς έρχεται η επιβεβαίωση. Το ζήτημα στο ελληνικό βόλεϊ δεν είναι μόνο οικονομικό. Πρωτίστως είναι θέμα φιλοσοφίας, αντίληψης και πολιτικής, έννοιες άγνωστες για τις διοικήσεις και τους παράγοντες του αθλήματος.

Όπως σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής είναι αυτοί που δουλεύουν, παράγουν και ανοίγουν δρόμους και είναι και αυτοί που τεμπελιάζουν, κριτικάρουν και χρησιμοποιούν τους δρόμους χωρίς μάλιστα να πληρώνουν διόδια.

Πίσω από την απόφαση της αναστολής κρύβεται κι ένα ρηχό επικοινωνιακό παιχνίδι, το οποίο έχει ως στόχο να πιέσει την αθλητική ηγεσία να αυξήσει την πίτα της επιχορήγησης για το 2011. Τέτοιες ώρες, τέτοια λόγια. Η μείωση του προϋπολογισμού της ΕΟΠΕ κατά 35% στο μέσον της χρονιάς κι αφού ήδη έχουν πέσει δύο μεγάλα ψαλίδια δημιουργεί καταστροφικές συνέπειες και καθεστώς πτώχευσης με στάση πληρωμών. Από τα 3 εκατ. που ήταν προγραμματισμένο να εισπράξει η ΕΟΠΕ είναι ζήτημα να πάει τα 2 εκατ. Ήδη έχει πάρει το 1,5 εκατ. ευρώ που δόθηκε στους εργολάβους. Το μισό εκατομύριο που απέμεινε δεν φτάνει ούτε για τις μισθοδοσίες των υπαλλήλων. Ποιος, όμως, νοιάζεται για το βόλεϊ όταν και οι συντάξεις κόβονται κατά 30%;

Δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια οι διοικήσεις της ΕΟΠΕ δεν έκαναν τίποτα σε θέματα μάρκετινγκ και υποδομών. Δεν δούλεψαν στην αξιοποίηση δυνατών οικονομικών παραγόντων που υπήρχαν, υπάρχουν ή πέρασαν από το άθλημα. Μηδέν έσοδα από χορηγούς. Κανένα περιβάλλον αγοράς δεν λειτουργεί στο άθλημα. Μηδέν εμπορική αξία.

Ο Μαυρομάτης θέλει να τον αποκαλούν τεχνοκράτη και με το δίκιο του, αλλά ένας τεχνοκράτης δεν μπορεί να προχωρήσει έχοντας στο πλευρό του ερασιτέχνες παράγοντες και εθελοντές σε τεχνοκρατικά πόστα. Δεν έγινε απολύτως τίποτα για να έρθουν χορηγοί ή έστω υποστηρικτές που θα ανακούφιζαν το ταμείο της ΕΟΠΕ. Γενικά, πολλά δεν έγιναν και θα μπορούσαν να γίνουν.

Το ελληνικό βόλεϊ και χωρίς την οικονομική κρίση και πάλι θα πτώχευε.

Εννοείται πως η οικονομική αυτονομία σού δίνει και τη δυνατότητα να χαράζεις πολιτική και φυσικά να ασκείς κριτική ακόμα και στην αθλητική ηγεσία. Όταν είσαι υπάλληλος και απλός διαχειριστής κρατικού-δημοσίου χρήματος δεν δικαιούσαι να ομιλείς.

Ανύπαρκτο και ευνουχισμένο είναι το ελληνικό βόλεϊ, όπως και όλο αθλητικό κίνημα στην Ελλάδα, χωρίς ενιαία δράση, χωρίς σχέδιο και πλάνο, χωρίς έλεγχο και κατεύθυνση από την αθλητική ηγεσία. Ο κάθε ομοσπονδιάρχης κάνει ό,τι του καπνίσει, λέει ό,τι θέλει και δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Ο κάθε γγΑ αδειάζει τον προηγούμενο και μεταφέρει τα προβλήματα στον επόμενο. Από το 2002 σέρνεται η ιστορία των Ολυμπιακών Έργων και δέκα χρόνια μετά δεν έχει βρεθεί λύση.

Η διαιτησία είναι ένα κλασικό παράδειγμα για το τι συμβαίνει στο βόλεϊ σε σχέση με τα υπόλοιπα ομαδικά αθλήματα. Οι αμοιβές της διαιτησίας σε οδοιπορικά κι αμοιβές διαιτητών, εποπτών κλπ. κοστίζει στην ΕΟΠΕ 900.000 ευρώ τον χρόνο, όταν σε όλα τα άλλα ομαδικά αθλήματα το κόστος το έχουν αναλάβει τα σωματεία και πληρώνουν τους διαιτητές επιτόπου μετά το τέλος του αγώνα. Στη χειρότερη περίπτωση τους δίνουν τα οδοιπορικά τους. Στο βόλεϊ, και πληρώνει η ΕΟΠΕ και οι διαιτητές μονίμως είναι απλήρωτοι.

Από τους διαιτητές ξεκίνησε το ντόμινο των εξελίξεων. Δεν αντέχουν άλλο να χάνουν τα Σαββατοκύριακά τους πληρώνοντας βενζίνες και περιμένοντας αμοιβές ετών. «Είμαστε οι μόνοι χορηγοί του αθλήματος που μας βρίζουν και μας φτύνουν από πάνω», είπε ο πρόεδρος της ΟΔΒΕ Σταύρος Μαυρικίδης. Και το χειρότερο είναι άλλο; Ακούστε το από νέους διαιτητές που μέσα στο Σαββατοκύριακο είχαν να σφυρίξουν πέντε και έξι αγώνες και έπρεπε να κάνουν ένα ντεπόζιτο βενζίνη: «Πονάμε που σταμάτησαν τα πρωταθλήματα, αλλά από την άλλη λυτρωθήκαμε γιατί δεν θα βάζουμε άλλα χρήματα από την τσέπη μας». Φοβερό;

Έτσι που λέτε. Οι διαιτητές έκαναν το κραχ και η ΕΟΠΕ βγήκε μπροστά για να επωφεληθεί από τον «θόρυβο» και να πιέσει καταστάσεις. Από εδώ και πέρα, όμως, τι γίνεται; Ποιος θα κάνει το πρώτο σερβίς και ποιος το τελευταίο; Ποια πρωταθλήματα θα κοπούν, με ποια κριτήρια και ποιες ομάδες θα αποσυρθούν;

Σίγουρο πρέπει να θεωρείται το μαχαίρι στα κοστοβόρα πρωταθλήματα, ενώ ήρθε η ώρα να αναλάβουν οι παράγοντες τις πραγματικές τους ευθύνες. Στο παρελθόν οι παράγοντες πήγαιναν πόρτα πόρτα για να μαζέψουν αθλητές και δωροθέτες, για να λειτουργήσουν οι ομάδες. Το ίδιο αλλά σε διαφορετική κλίμακα πρέπει να κάνουν και σήμερα. Πολλοί θα σιχτιρίσουν και θα τα παρατήσουν. Στο καλό. Όσοι μείνουν θα ματώσουν, αλλά θα πετύχουν.

Παλιά ήταν τίτλος τιμής να είσαι παράγοντας και μέλος αθλητικού σωματείου. Σήμερα κάποιος λέγεται παράγοντας επειδή είναι απλός διαχειριστής. Αυτό πέθανε. Αν δεν βρεθεί νέα γενιά παραγόντων που θα εξαντλήσουν την ενέργειά τους σε ένα νέο όραμα, ο ελληνικός αθλητισμός θα σβήσει. Οι σύλλογοι πρέπει να αναδιοργανωθούν, να ξεκινήσουν από το μηδέν και να ανοίξουν τις πόρτες τους στην ελληνική κοινωνία. Χρήματα για διασκέδαση και εκδρομές δεν υπάρχουν πλέον και οι σύλλογοι της γειτονιάς έχουν χρυσή ευκαιρία να αναγεννηθούν.

Πριν από δέκα χρόνια η Σερβία ισοπεδώθηκε από τους Αμερικανούς και η Αργεντινή βυθίστηκε στην κρίση. Κι όμως, και οι δύο χώρες έχουν κάνει τεράστια άλματα σε υποδομές αλλά και στις Εθνικές ομάδες. Η κρίση δίνει ευκαιρίες στους νέους, αλλά φέρνει αλλαγές και δημιουργεί νέες δυναμικές. Το ίδιο θα γίνει και εδώ και ίσως πιο σύντομα απ’ ό,τι κάποιοι υπολογίζουν σήμερα, αλλά με τα ίδια μυαλά θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό.