Αλκοολικοί... made in England!

Ο Πολ Γκασγκόιν, ο οποίος συνεχίζει την απεξάρτησή του από το αλκοόλ, τόνισε ότι σκοπεύει από εδώ και στο εξής να απέχει μια για πάντα από το ποτό. Ο «Γκάζα» δεν είναι φυσικά ο πρώτος Άγγλος ποδοσφαιριστής που... πίνει. Διαχρονικά, αρκετοί παίκτες στη Μεγάλη Βρετανία έχουν ανάλογα θέματα και χαράμισαν έτσι την καριέρα τους. Το gazzetta.gr παρουσιάζει τις... στενές σχέσεις του αλκοόλ με το ποδόσφαιρο στην Αγγλία, καταγράφοντας τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ποδοσφαιριστών.

Η παράδοση των παμπ
Από τα πρώτα βήματα του ποδοσφαίρου στο Νησί, υπήρχαν σχέσεις με τις παμπ και τη... βιομηχανία της μπίρας. «Το ποδόσφαιρο είναι μια γοητεία του διαβόλου και η δίδυμη αδερφή του συστήματος ποτών», είχε τονίσει χαρακτηριστικά ένας Αγγλικανός εφημέριος στα τέλη του 18ου αιώνα, δείχνοντας την τάση και την επιφυλακτικότητα της Εκκλησίας προς την μπάλα! Αρκετές ομάδες ήταν άμεσα συνδεδεμένες με παμπ και μπιραρίες, όπως η Σάντερλαντ και η Έβερτον, οι οποίες αγωνίζονταν σε γήπεδα τα οποία ανήκαν σε ιδιοκτήτες τέτοιων επιχειρήσεων.

Στις τοπικές παμπ εκτίθεντο τα πρώτα τρόπαια των ομάδων, αναρτώντο τα αποτελέσματα των αγώνων που στέλνονταν μέσω του τηλέγραφου, ενώ υπήρχαν κοινά ταμεία, στα οποία συγκεντρώνονταν χρήματα για να στηριχθεί η ομάδα στα σημαντικά εκτός έδρας ματς! Ο ιστορικός Τζέιμς Γουάλβιν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γιορκ, έχει γράψει ότι οι ομάδες συστήθηκαν σε πρώτη φάση μέσα στις παμπ, οι οποίες αποτελούσαν τον κατεξοχήν χώρο κοινωνικοποίησης τόσο των ποδοσφαιριστών, όσο και των οπαδών.

Ο Άρτσι Χάντερ, ποδοσφαιριστής της Άστον Βίλα στις αρχές της δεκαετίας του 1890, είχε ξεκαθαρίσει ότι η παραμονή στην παμπ δεν συνεπάγεται την κατάχρηση αλκοόλ: «Υπάρχει μια εντύπωση, κυρίως στο εξωτερικό και κυρίως σε αυτούς που δεν ξέρουν τίποτα για το παιχνίδι και τους παίκτες, ότι ύστερα από κάθε ματς μαζεύονται στην κοντινότερη ταβέρνα και πίνουν όσο πιο πολύ μπορούν. Μπορεί να βρίσκονται σε τέτοια μέρη, γιατί είναι βολικό. Ωστόσο, αρνούμαι ότι οι ποδοσφαιριστές ξεφεύγουν από τα όρια - το αντίθετο μάλιστα».

Από την άλλη, ο Γουίλιαμ ΜακΓκρέγκορ, ο οποίος αποτέλεσε μέλος της διοίκησης της Βίλα το 1877 και φανατικό πολέμιο του αλκοόλ, παρατήρησε αμέσως ότι κάποιοι παίκτες της ομάδας έχαναν προπονήσεις είτε έρχονταν σε αυτές και στους αγώνες μεθυσμένοι, και αποφάσισε να θεσπίσει εβδομαδιαίες συνεδριάσεις προκειμένου να τους κρατήσει μακριά από το αλκοόλ - μια πρώιμη μορφή... group therapy!

Η δημιουργία της Γιουνάιτεντ και ο Τσάπμαν
Το 1902, ο ζυθοποιός από το Μάντσεστερ, Τζον Χένρι Ντέιβις, αποφάσισε να αναλάβει την αποπληρωμή των χρεών της Νιούτον Χιθ. Η ανάμιξή του στα κοινά του συλλόγου εγκρίθηκε και ο σύλλογος μετονομάστηκε σε... Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (!), αποκτώντας έτσι άμεση σχέση με τη βιομηχανία της μπίρας. Αρκετοί παίκτες στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα γίνονταν ιδιοκτήτες παμπ ή ασχολούνταν επαγγελματικά με την παραγωγή μπίρας μετά το τέλος της καριέρας τους, συνεχίζοντας παράλληλα την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.

Ο Χέρμπερτ Τσάπμαν, προπονητής-επαναστάτης με την εφαρμογή στην Άρσεναλ της περίφημης τακτικής WM (3-4-3) έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να σταματήσει τους παίκτες του από την κατανάλωση αλκοόλ. Όπως είχε παραδεχθεί αργότερα ο Έντι Χάπγουντ, πριν πάει στην Άρσεναλ το 1927 σε ηλικία 19 ετών, η μοναδική ερώτηση που του είχε υποβάλει ο Τσάπμαν πριν τον πάρει στην ομάδα του ήταν αν πίνει και αν καπνίζει!

Το ρεύμα του Τζορτζ Μπεστ
Το ταλέντο του ήταν αναμφισβήτητο. Κατά πολλούς αποτελεί τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή που έχει αγωνιστεί στο Νησί. Από την αρχή της δεκαετίας των 60s, όταν και ξεκίνησε να μεσουρανεί με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο Τζορτζ Μπεστ έγινε πρότυπο. Όχι αποκλειστικά για τα ποδοσφαιρικά του χαρίσματα, αλλά για όλο το «πακέτο» του ασυμβίβαστου αντικομφορμιστή αλκοολικού ποδοσφαιριστή. Η διαφορετικότητά του και η εγγύτητα στην κουλτούρα των παμπ, η οποία κυριαρχούσε στο Νησί, έκανε τον κόσμο να τον λατρέψει ακόμα περισσότερο. Και έθεσε μια βάση, ώστε οι επιρρεπείς στο αλκοόλ ποδοσφαιριστές να μην αντιμετωπίζονται ως αποδιοπομπαίοι τράγοι, αλλά αντίθετα να έλκουν τον κόσμο εκπέμποντας κάτι το σκοτεινό και συνάμα εξωτικό.

Ο Τζίμι Γκριβς, τεράστιος σκόρερ των αγγλικών γηπέδων, ακολουθεί τον ίδιο δρόμο, όπως και ο Μάλκομ ΜακΝτόναλντ, ο οποίος κάποια χρόνια αργότερα και σε ηλικία 48 ετών εντοπίζεται στην κρεβατοκάμαρά του περικυκλωμένος από μπουκάλια ουίσκι, συμπτωματικά μία μέρα πριν ο Πολ Γκασγκόιν μπει για πρώτη φορά στο νοσοκομείο. Ο Τζιμ Μπάξτερ είχε ήδη δώσει δείγματα γραφής στους Ρέιντζερς και μετά τη μεταγραφή του στη Σάντερλαντ το 1965 το κακό παράγινε. Έφτασε σε σημείο, σύμφωνα με τη φημολογία που είχε αναπτυχθεί, να πίνει τρία μπουκάλια ρούμι την ημέρα! Aπό τη δεκαετία του `70 και μετά, όλο και περισσότεροι ποδοσφαιριστές στην Αγγλία γίνονταν μέλος του star system, όπως ο Άλαν Χάντσον και ο ο Φρανκ Γουόρθινγκτον. Τη δόξα και το «σταριλίκι» ωστόσο δεν μπορούν να τα διαχειριστούν αρμονικά όλοι..

Ο Πολ Μέρσον είχε δηλώσει ξεκάθαρα ότι δεν μπόρεσε να αντισταθεί στις πιέσεις που του ασκούσε το νέο lifestyle του. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια ψυχολογίας, Κάρεϊ Κούπερ, «αρκετοί ποδοσφαιριστές έχουν αυτό το πρόβλημα. Είναι νεαρά παιδιά, τα οποία παίρνουν τεράστια ποσά σε πολύ μικρές ηλικίες και οι ζωές τους εκτίθενται στα media». Σε συνδυασμό με την τεράστια πίεση, την έλλειψη προσωπικής ζωής και την κουλτούρα των παμπ, τα λεγόμενα της Κούπερ εξηγούν εν μέρει την επιρρέπεια στους εθισμούς, όπως το αλκοόλ και ο τζόγος. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Independent, οι ποδοσφαιριστές πάντα έχουν όρεξη για ένα ποτό, έχουν ώρα και χρήματα για να ξοδέψουν και τουλάχιστον στην αρχή, η καλή φυσική τους κατάσταση τους επιτρέπει να μη δείχνουν ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ.

Ο επαγγελματισμός δεν άλλαξε την κατάσταση
Οι αυξημένες απαιτήσεις του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και η συνακόλουθη πίεση στους ποδοσφαιριστές για νίκη, δεν άλλαξαν τα πράγματα. Πριν από το Euro 1996, μια ομάδα διεθνών Άγγλων παικτών, ανάμεσά τους ο Πολ Γκασγκόιν και ο Τέντι Σέριγχαμ, πιάστηκαν να το... ρίχνουν έξω και να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, με τις εφημερίδες να δημοσιεύουν σχετικές φωτογραφίες. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία, απεγνωσμένη, ξεκίνησε να κάνει τυχαία αλκοτέστ στους παίκτες, οι οποίοι ωστόσο δεν... έβαλαν μυαλό. Λίγο πριν από το ξεκίνημα του Εuro 1998, ο Σέρινγχαμ πιάστηκε να πίνει ξανά σε μπαρ της Πορτογαλίας, με αρκετούς να ζητούν την απομάκρυνσή του από την Εθνική!

Την επόμενη χρονιά, η ομάδα της Λέστερ εκδιώχθηκε από ξενοδοχείο στην Ισπανία, καθώς ο μεθυσμένος Σταν Κόλιμορ άνοιξε πυροσβεστήρα μέσα στο κτίριο! Ο Σβεν Γκόραν Έρικσον, τότε προπονητής των «λιονταριών», είχε τονίσει ότι δεν πρόκειται να δεχτεί ανάλογα κρούσματα. Αρκετοί άλλοι Άγγλοι ποδοσφαιριστές, όπως ο Τόνι Άνταμς και ο Πολ Μέρσον της Άρσεναλ και φυσικά ο Πολ Γκασγκόιν, είχαν μόνιμα θέματα με κατάχρηση αλκοόλ, ενώ ο Τζον Γουτγκέιτ και ο Λι Μπόγερ τις Λιντς, οι οποίοι έμπλεξαν με τα δικαστήρια για επίθεση σε μαύρο φοιτητή σε μπαρ, αποδείχθηκε στη συνέχεια ότι ήταν μεθυσμένοι. Ειδικότερα η Άρσεναλ δείχνει να... ελκύει τους αλκοολικούς. Ίσως να έχει να κάνει με τις συνθήκες της ομάδας. Πέραν του Μέρσον και του Άνταμς, τόσο ο Νάιτζελ Γουίντενμπερν και ο Ρέι Πάρλουρ, όσο και ο Στιβ Μπουλντ αντιμετώπιζαν προβλήματα με το αλκοόλ.

Μόνο ένα... ποτηράκι!
Ο Μπράιν Κλαφ, από τις μεγαλύτερες προπονητικές προσωπικότητες στα γήπεδα της Αγγλίας, λατρεύτηκε σαν θεός στη Νότιγχαμ Φόρεστ, την οποία οδήγησε στο μοναδικό της ρωτάθλημα Αγγλίας, καθώς και σε δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών. Αρκετές φορές όχι απλά άφηνε τους παίκτες να πίνουν, αλλά τους παρότρυνε να... το παρακάνουν. «Τη νύχτα πριν από τον τελικό του Λιγκ Καπ με τη Σάουθαμπτον το 1979 ήμασταν λιώμα», θυμάται ένας ποδοσφαιριστής της ομάδας. Όταν ο Τζιανλούκα Βιάλι έγινε προπονητής της Τσέλσι το 1998, κέρασε τους παίκτες του σαμπάνια πριν από το ντέρμπι με την Άρσεναλ για τα ημιτελικά του Λιγκ Καπ. Οι «μπλε» κέρδισαν με 3-1. Το 1997, ο προπονητής της Γουλβς, Μαρκ Μαγκί, πρότεινε στους παίκτες του αντί για 5-6 μπίρες μέσα στο Σαββατοκύριακο, να πίνουν 3-4! Μήπως τελικά ένα... ποτηράκι δεν κάνει και τόσο κακό;

Ο δρ Τζέιμι Μπάρκερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στάφορντσαϊντ, είχε δηλώσει πριν από περίπου έναν χρόνο στο BBC: «Οι εθνικές ομάδες είναι πολύ διαφορετικές από τους συλλόγους. Συνδέεις ανθρώπους από διαφορετικές ομάδες με διαφορετικές κουλτούρες και τους βάζεις να τραγουδούν όλοι μαζί τον ίδιο Εθνικό Ύμνο. Το να βγουν οι παίκτες της Εθνικής Αγγλίας για μια μπίρα αποτελεί έναν τρόπο να τους μαζέψεις όλους μαζί ύστερα από μια δύσκολη εβδομάδα και να τους πεις “απλά χαλαρώστε” χωρίς ποδοσφαιρικές συζητήσεις και... αναλύσεις εμφανίσεων. Είναι δύσκολο να εξακριβωθούν η αιτία και το αποτέλεσμα. Είναι δύσκολο γιατί το μεγαλύτερο προγνωστικό της συνοχής είναι η επιτυχία· όσο περισσότερο κερδίζουν, τόσο πιο ενωμένοι είναι. Προφανώς. Αλλά αν δεν κερδίσουν, πρέπει κάπως να τονωθεί η αυτοπεποίθηση της ομάδας και η συνοχή της. Οπότε φαίνεται ότι ένας τρόπος για να ενθαρρύνεις την ενότητα είναι να κεράσεις τους συμπαίκτες σου μία μπίρα. Αλλά μόνο μία τον καθένα!»

Ένα ποτήρι τη νύχτα πριν από τον αγώνα μπορεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, να καλμάρει τα νεύρα και να βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση του αγώνα. Ούτως ή άλλως, μέχρι το απόγευμα της επόμενης μέρας το αλκοόλ θα έχει φύγει από τον οργανισμό. «Τι υπάρχει αλήθεια μέσα σε μια μπίρα; Υδατάνθρακες και ζάχαρη, μέσω αλκοόλ. Οπότε μία μετά το ματς είναι ένας καλός τρόπος για να ενυδατώνεσαι!» τονίζει ο Ματ Τόνμαν, φυσιοθεραπευτής που έχει ασχοληθεί με πολλούς παίκτες της Πρέμιερ Λιγκ!