Ένα... βελούδινο πραξικόπημα!

«The revolution will not be televised» ήταν ο τίτλος ενός τραγουδιού του Γκιλ Σκοτ-Χίρον και ενός κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ με θέμα το πραξικόπημα στη Βενεζουέλα, που είχε ως αποτέλεσμα την παύση του Ούγκο Τσάβεζ από την προεδρία για 48 ώρες. Ε να, λοιπόν, που το ελληνικό μπάσκετ σκαρώνει την τρίτη βερσιόν αυτής της ιστορίας: η χθεσινή επανάσταση, σίγουρα δεν θα μεταδοθεί από την τηλεόραση, διότι απλούστατα μέχρι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τηλεόραση!

Θα υπάρξει όμως προσεχώς τηλεόραση, μπορεί και τηλεοράσεις, οπότε θέλω να πιστεύω πως το πραξικόπημα των... ραγιάδων του ελληνικού μπάσκετ εναντίον των μεγαλοτσιφλικάδων θα αποβεί όχι απλώς αναίμακτο, αλλά βελούδινο και πάντως δεν θα καταλήξει σε Κιλελέρ!

Ο Σεφέρης γράφει σε ένα ποίημά του πως «ο (Τρωικός) πόλεμος έγινε για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη», αλλά ο (τηλεοπτικός) πόλεμος του μπάσκετ γίνεται για μερικές δεκάδες χιλιάρικα παραπάνω: αυτά που ζητούν οι περισσότερες από τις ομάδες της Α1 και ως εκ τούτου στύλωσαν τα ποδάρια τους και κήρυξαν το πρωτάθλημα σε κατάσταση lock out: πάσχει βεβαίως αυτή η υπόθεση, διότι ένα lock out αποφασίζεται και εφαρμόζεται με απόλυτη και όχι με σχετική πλειοψηφία, αλλά (δυστυχώς για την ελληνική μπασκετική πιάτσα) αυτά είναι ψιλά γράμματα, τα οποία χάνονται ακόμη και στη μικρή οθόνη!

Τώρα που το σκέπτομαι καλύτερα, νομίζω ότι εντέλει ο δικός μας πόλεμος γίνεται για ένα άρθρο αδειανό, για έναν Αντρέα! Το 'χα πάντοτε στο νου μου, αλλά μου το υπενθύμισε τη Δευτέρα το απόγευμα στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου (όπου τον συνάντησα και φάγαμε μαζί κάμποση από την καθυστέρηση της πτήσης προς την Αθήνα) ο Μανώλης Παπακαλιάτης. Ο πρώην πρόεδρος του Ηρακλείου και του ΕΣΑΚΕ, που πλέον έχει αποστασιοποιηθεί από το μπάσκετ (και από το ποδόσφαιρο, μετά την περυσινή εμπλοκή του με τον ΟΦΗ) δεν χρειάστηκε να έχει προσφύγει στην Πυθία για να μου προβλέψει με ακρίβεια τι επρόκειτο να συμβεί ύστερα από 24 ώρες: «Να δεις –μου είπε– που τα οικονομικά ζόρια θα κάνουν πολλές ομάδες να αντιδράσουν και να τα βάλουν με τους μεγάλους, για χάρη της τηλεόρασης».

Δεν διάβαζε βουλωμένο γράμμα ο Μανώλης, απλώς εκείνη την ώρα μιλούσε η πείρα του ανθρώπου ο οποίος θυμάται και... ανατριχιάζει την 17η Ιουνίου του 1999, όταν δηλαδή δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ ο νέος νόμος για τον αθλητισμό: ο περιβόητος υπ' αριθμόν 2725/99, που έμεινε ως «νόμος του Φούρα» και περιλαμβάνει το (κατά πολλούς επονείδιστο και ολέθριο) άρθρο 84 περί ηλεκτρονικής αναμετάδοσης και διανομής αγώνων...

Ανοίγω τώρα το βιβλιαράκι και αναδημοσιεύω το επίμαχο εδάφιο (2) του συγκεκριμένου άρθρου: «Κάθε γηπεδούχο αθλητικό σωματείο, γηπεδούχος Α.Α.Ε (Ανώνυμος Αθλητική Εταιρεία) γηπεδούχο Τ.Α. Α (Τμήμα Αμειβομένων Αθλητών) ή αθλητική ομοσπονδία για αγώνες εθνικών ομάδων και Κυπέλλου Ελλάδος δικαιούται να συνάπτει συμβάσεις παραχώρησης, με τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς, αποκλειστικών ή μη αδειών εκμετάλλευσης των δικαιωμάτων, που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου. Απαγορεύεται η μεταβίβαση σε τρίτους, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, των δικαιωμάτων που αποκτήθηκαν με αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης, χωρίς την έγγραφη συναίνεση της Α.Α.Ε, του Τ.Α.Α ή της ομοσπονδίας. Οι συμβάσεις του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου, δεσμεύουν το, κατά τους οικείους κανονισμούς, φιλοξενούμενο σωματείο, Α.Α.Ε ή Τ.Α.Α».

Α, για να μην το ξεχάσω: επικεφαλής της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής που συνέταξε τ0ν νέο αθλητικό νόμο ήταν ο νυν υπουργός Υγείας, Διατροφής και Άθλησης Ανδρέας Λοβέρδος, για τον οποίο μάλιστα ελέγετο τότε ότι επειδή διάκειται φιλικώς προς τον Ολυμπιακό, είχε κάνει το χατίρι του Σωκράτη Κόκκαλη και κατ' επέκταση των ισχυρών συλλόγων, αφήνοντας ελεύθερα τα τηλεοπτικά δικαιώματα...

Δώδεκα χρόνια αργότερα, τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου! Τα τηλεοπτικά δικαιώματα παραμένουν χύμα στο κύμα και τώρα που ολόκληρη η Ελλάδα «μνημονεύεται» και συνάμα η αξία του προϊόντος μειώθηκε, οι ομάδες πράττουν κατά το δοκούν: όσες ευνοούνται από το δικαίωμα ελεύθερης διαπραγμάτευσης και μεταβίβασης την υπερασπίζονται και όσες πλήττονται, απαιτούν την εφαρμογή της κεντρικής διαχείρισης, όπως συνέβη και με το ποδόσφαιρο...

Εδώ βεβαίως οφείλω να ανοίξω μια παρένθεση,η οποία είναι πολύ διδακτική: όταν (με ινστρούχτορα τον Πανόπουλο) ο Τζίγκερ, ο Ντέμης και ο Πέτρος (Κόκκαλης) αποφάσισαν να καταργήσουν την αμαρτωλή ΕΠΑΕ και να συνασπιστούν στη Super League, χρησιμοποίησαν την κεντρικοποίηση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων ως βασικό πολιορκητικό κριό στο κατεστημένο. Όντως αυτή υπήρξε το κύριο (ου μην και το μοναδικό) επιχείρημα της επανάστασής τους, το οποίο ωστόσο ακυρώθηκε στην πράξη και μάλιστα από τα πρωτοπαλίκαρά της: από τον (μπαμπά) Κόκκαλη και από τον Πανόπουλο, οι οποίοι έβγαλαν την ουρά τους έξω από το προηγούμενο κεντρικοποιημένο συμβόλαιο με τη NOVA και την έκαναν κατά ΕΡΤ μεριά...

Το περασμένο καλοκαίρι, επί ημερών Βαγγέλη Μαρινάκη, ο οποίος προφανώς θέλησε να ανταποκριθεί στο ότι «η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι, αλλά πρέπει κιόλας να φαίνεται τίμια» (εννοώ την ιδιότητά του ως προέδρου της Super League) ο Ολυμπιακός ανέκρουσε πρύμναν και εντάχθηκε στο συνδρομητικό κανάλι. Μάλιστα επειδή η στρόφιγγα της δημόσιας τηλεόρασης είχε αρχίσει να κλείνει (αλλά όχι για το επίμαχο, τις τελευταίες μέρες, συμβόλαιο του Champions League), ο Ολυμπιακός συντάχθηκε με τις υπόλοιπες ομάδες αποδεχόμενος μείωση της τάξεως των 2.000.000 ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο συμβόλαιο του (από τα περίπου 8 εκατ. ευρώ στα 6,1 εκατ. ευρώ). Αντιθέτως η Ξάνθη έμεινε να φυλάει τις Θερμοπύλες της ΕΡΤ...

Τα γράφω όλα αυτά προς χάριν του στοιχειώδους και αυτονόητου: η κεντρική διαχείριση των δικαιωμάτων δεν αποτελεί πανάκεια, ούτε διασφαλίζει τους τηλεοπτικούς παρόχους από διαρροές. Επίσης δεν εξασφαλίζει ισομοιρία στις ομάδες ενός πρωταθλήματος, διότι και σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν μεγάλα χάσματα στις απολαβές τους, αναλόγως της ισχύος, της εμπορικότητος, της δημοτικότητος και των κάθε λογής ανταποδοτικών οφελών...

Εδώ βεβαίως τίθεται άλλο ένα ζήτημα, διότι όντως ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός σε διάφορες φάσεις και σε διαφορετικά επίπεδα, επιδεικνύουν νταηλίκι, αλλά και νταβατζιλίκι έναντι των συνεταίρων τους στο πρωτάθλημα. Το εννοώ αυτό και εάν θεωρηθεί υπερβολικό ή αυθαίρετο, υπενθυμίζω ότι εδώ και πολύ καιρό οι δύο μεγάλοι (όπως και ο Άρης) απουσίαζαν επιδεικτικά από τις περισσότερες συνεδριάσεις του ΕΣΑΚΕ, ενώ στην προκειμένη περίπτωση έτυχε και το κακό timing: την ώρα που οι ομάδες, κατά πλειοψηφία, επέβαλαν την αναβολή του πρωταθλήματος, επικαλούμενες την καθυστέρηση στο συμβόλαιο χορηγίας από τον ΟΠΑΠ και την έλλειψη τηλεοπτικού συμβολαίου, ο μεν Παναθηναϊκός παρουσίαζε την καινούργια φανέλα του στην οποία δεσπόζει το «Πάμε Στοίχημα», ο δε Ολυμπιακός εμφανιζόταν (στο Αλεξάνδρειο) κοτσάροντας στη δική του το «Τζόκερ»!

Αυτό είναι που λένε, πέσαμε στην περίπτωση!

Βεβαίως ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός έχουν υπογράψει κατά μόνας συμβόλαιο με τον ΟΠΑΠ, από τον οποίο θα εισπράξουν περί το ένα εκατομμύριο ευρώ έκαστος. Για τις υπόλοιπες (έντεκα, πλέον, μετά την αποβολή του Πανελληνίου) ομάδες ο Οργανισμός έχει αποφασίσει τη διάθεση ενός ποσού γύρω στα 4,8 εκατομμύρια ευρώ, που πάλι δεν θα μοιραστεί ισόποσα και επίσης περιλαμβάνει τα διάφορα bonus, τα οποία προβλέπονται για τη χρησιμοποίηση νεαρών παικτών, για τις βαθμολογικές θέσεις, για την καταπολέμηση της βίας κοκ. Α, και κάτι ακόμη: ενώ ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός δεσμεύονται από τη συμφωνία τους με τον ΟΠΑΠ να μην έχουν καμία άλλη διαφήμιση στον αγωνιστικό χώρο του ΟΑΚΑ και του ΣΕΦ, οι υπόλοιπες ομάδες υποχρεούνται να βάλουν διαφήμιση του Οργανισμού μονάχα στο κέντρο του γηπέδου, άρα μπορούν να εκμεταλλευθούν κάθε άλλη σπιθαμή του...

Κάτι από τη χορηγία του ΟΠΑΠ και κάτι από το (προσδοκώμενο) τηλεοπτικό συμβόλαιο, οι υπόλοιπες έντεκα ομάδες θα βάλουν στα ταμεία τους τουλάχιστον 400.000 ευρώ η κάθε μία, κάποιες μάλιστα θα φτάσουν έως τις 550.000, που δεν είναι και λίγα για τα δεδομένα της εποχής, αλλά και για τα μπάτζετ τους! Εδώ, βεβαίως, για να πούμε τα σύκα σύκα και το... ΙΚΑ, ΙΚΑ (ένεκα της δαπάνης των ΚΑΕ για το ασφαλιστικό, αλλά και το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα των ξένων παικτών, λες και θα διεκδικήσουν ποτέ τα ένσημά τους!) οι ΚΑΕ νομιμοποιούνται να φωνάζουν, διότι έχουν συντάξει τους προϋπολογισμούς της σεζόν γνωρίζοντας ακριβώς τα έξοδα, αλλά αγνοώντας τα έσοδα τους από τις δύο «καβάτζες»...

Την ίδια στιγμή στην άλλη πλευρά του Aτλαντικού, το (πραγματικό) lock out καλά κρατεί, το χάσμα παραμένει και το... κούρεμα αγώνων και δολαρίων συνεχίζεται· μάλιστα μέχρι στιγμής η χασούρα των μεν ομάδων εκτιμάται στο ποσόν των 83 εκατομμυρίων δολαρίων, των δε παικτών τουλάχιστον στα 350.000.000 δολάρια!

ΥΓ1. Είναι κακό να αναβάλλεται η έναρξη ενός πρωταθλήματος, περί τούτου δεν χωρεί αμφιβολία. Είναι κακό, για όποιους λόγους συμβαίνει: είτε λόγω απεργίας όπως πέρυσι είτε λόγω αβελτηρίας ή απληστίας, όπως συμβαίνει τώρα...

ΥΓ2. Το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε; Ζήτησαν, λέει, κάποιες ομάδες στο ραντεβού με τον Βασιλακόπουλο, να καταργηθούν οι ΚΑΕ και να επιστρέψουν στο παλιό (και όχι καλό, αλλά κάκιστο) ερασιτεχνικό καθεστώς. Ναι, ναι, εκείνη την (όχι απλώς ερμαφρόδιτη, αλλά) τραβεστί μορφή που είχε το πρωτάθλημα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν εθεωρείτο ερασιτεχνικό, αλλά λειτουργούσε με επαγγελματικά οικονομικά μεγέθη και γινόμασταν ρεζίλι σε όλο τον κόσμο. Οκέι, να ξαναγυρίσουμε στην εποχή που για να πάρει κάποιος μεταγραφή έπρεπε να είναι 32 ετών και να έχει συμπληρώσει δωδεκαετία στην ίδια ομάδα ή να υποστεί τον δεκατετράμηνο αποκλεισμό από κάθε αγωνιστική δράση...

Που αν δεν πληρωνόταν δεν μπορούσε να διεκδικήσει τα λεφτά του πουθενά... Που οι παράγοντες κρεμούσαν τα δελτία των παικτών στα ταβάνια των γραφείων τους... Που η ΕΦΙ καταδίκαζε τον Γκάλη «επειδή δήλωνε επαγγελματίας αθλητής»... Και που αντί για συμβόλαια, οι παίκτες βολεύονταν με ιδιωτικά συμφωνητικά και έπαιρναν «μαύρα» οδοιπορικά για βελτίωση τροφής! Αλήθεια, ο κάποτε λαλίστατος ΠΣΑΚ ποια άποψη έχει για την πιθανότητα επιστροφής στον (εργασιακό) Μεσαίωνα;