Κρατάει χρόνια...

Παρά τις προσπάθειες που γίνονται από τους αρμόδιους φορείς, οι κατηγορίες για ρατσιστικές συμπεριφορές στο αγγλικό ποδόσφαιρο συνεχίζονται, τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικών χώρων. Λίγες μέρες μετά τις δηλώσεις στο gazzetta.gr του υπεύθυνου επικοινωνίας του Kick it out, του οργανισμού που αποτελεί την αιχμή του δόρατος των αντιρατσιστικών πρωτοβουλιών στην Αγγλία, ότι τα κρούσματα έχουν ελαττωθεί, ήρθαν οι κατηγορίες του Άντον Φέρτιναντ για ρατσιστική επίθεση από τον αρχηγό της Τσέλσι και της Εθνικής Αγγλίας, Τζον Τέρι. Το gazzetta.gr θυμάται χαρακτηριστικές περιπτώσεις ρατσιστικών κρουσμάτων στην Αγγλία και παρουσιάζει το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν στις μέρες μας οι μαύροι προπονητές.

Προκαταλήψεις
Στα μέσα του 20ου αιώνα, όταν και οι μαύροι ποδοσφαιριστές στην Αγγλία εντοπίζονταν με το... σταγονόμετρο,η άποψη που κυριαρχούσε στον κόσμο του αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν η εξής: Ότι οι μαύροι είναι μεν ικανοί στο να κάνουν... περίεργα κόλπα με την μπάλα, αλλά δεν δουλεύουν όσο οι λευκοί, ενώ δεν μπορούν να αποδώσουν το ίδιο με τους άσπρους συναδέλφους τους σε συνθήκες βροχής και χιονιού! Η ρίψη μπανανών στον αγωνιστικών χώρων ήταν συχνό φαινόμενο, από τη στιγμή που δεν υπήρχε κάποιο πλαίσιο ή συντονισμένη δράση προκειμένου να εκλείψουν τέτοιων ειδών περιστατικά, ενώ για να παίξει κάποιος μαύρος στη θέση λευκού επρεπε να είναι... αρκετές κλάσεις ανώτερός του. Οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές ήταν εκείνοι που κατά κύριο λόγο κατάφεραν να αλλάξουν τα πράγματα.

Οι πρώτοι!
Για αρκετά χρόνια ο Άρτουν Γούαρτον, ο οποίος αγωνίστηκε στην Ντάρλινγκτον την σεζόν 1885-86 στη θέση του τερματοφύλακα, θεωρούταν ο πρώτος μαύρος επαγγελματίας ποδοσφαιριστής στον κόσμο! Γεννημένος στην βρετανική αποικία που προϋπήρξε της Γκάνας, την Χρυσή Ακτή, ο Γουάρτον γύρισε αρκετές ομάδες στο Νησί πριν κρεμάσει τα γάντια του το 1902 στην Στόκπορτ. Ωστόσο, ο Άντριου Γουάτσον, ο οποίος προερχόταν από την βρετανική Γουινέα, αποδείχτηκε ότι τον... αφήνει πίσω, καθώς αν και ερασιτέχνης, αγωνίστηκε τρεις φορές με την Εθνική Σκωτίας, ενώ έπαιξε από το 1874 στην Παρκγκρουβ! Το 1882, με τη φανέλα της ΚΠΡ έγινε ο πρώτος μαύρος που αγωνίστηκε σε αγγλικό Κύπελλο. Σε τόσο πρώιμο στάδιο,δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα ρατσιστικά συμβάντα, τα οποία ξεκινούν λίγο πριν τα μέσα της δεκαετίας του `30, ενώ οι δύο παίκτες ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς.

Χαρακτηριστικά κρούσματα
Ο Ντίξι Ντιν, ο οποίος αγωνίστηκε στην Έβερτον από το 1925 έως το 1937 και παραμένει ο μοναδικός παίκτης στο αγγλικό ποδόσφαιρο που έχει πετύχει 60 γκολ σε μία χρονιά, είχε περιγράψει την επίθεση που είχε δεχτεί από οπαδό στο ημίχρονο ενός αγώνα στο Λονδίνο, στις αρχές των 30ς. Ο παίκτης είχε... απαντήσει με μία γροθιά στον οπαδό που χρησιμοποιούσε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς εις βάρος του και σύμφωνα με τον... θρύλο, ένας αστυνομικός είχε πει στον οπαδό ότι ο Ντιν είχε πράξει σωστά που τον είχε χτυπήσει! Ο Στιβ Μοκόνε από την Νότιο Αφρική, ο οποίος στη συνέχεια αγωνίστηκε στην Μπαρτσελόνα έφυγε από την Κόβετρι το 1958, κατηγορώντας τον προπονητή του ότι του είπε: «Σε φέραμε εδώ και δεν είσαι ικανοποιημένος. Αυτό είναι το κακό με εσάς», αναφερόμενος συνολικά στους μαύρους παίκτες!

Στα τέλη της δεκαετίας του 50, ο Ραχίντερ Σινγκ Βιρντέ μετακόμιζε από την Ινδία στην Αγγλία σε ηλικία7 χρονών και λίγο αργότερα άλλαζε το όνομά του σε Ρότζερ Βέρντι, λόγω των ρατσιστικών επιθέσεων. Για τον ίδιο λόγο, αφού έπαιξε στους πιτσιρικάδες της Γουλβς και της Ίπσουιτς έφυγε για την Βόρεια Αμερική, όπου έπαιξε και σε όλη του την καριέρα. Την δεκαετία του `70, ο μετέπειτα αριστερός μπακ της Εθνικής Αγγλίας, Βιβ Άντερσον, δεχόταν ρατσιστικές επιθέσεις σε αρκετά γήπεδα του Νησιού, που ταξίδευε ως παίκτης της Νότιγχαμ Φόρεστ. Σε έναν αγώνα με την Κάρλαϊλ, η ρίψη μήλων και αχλαδιών από την κερκίδα τον έκανε να... τρέξει στον Μπράιν Κλαφ και να του αναφέρει το γεγονός, με τον προπονητή του να του λέει να πάει πίσω και να του φέρει δύο αχλάδια και μία μπανάνα!

Η έξαρση των 80s
Την δεκαετία του 80`, ο ρατσισμός στα γήπεδα είχε αρχίσει να παίρνει ανεξέλεγκτη μορφή. Χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις του Πολ Κάνοβιλ της Τσέλσι, τον οποίο... έβριζαν οι ίδιοι οι οπαδοί των «Μπλε», του Γκάρεθ Κουκ της Τότεναμ,που αντίκριζε συχνά ρατσιστικά πανό και άκουγε ανάλογα συνθήματα και του Σιρίλ Ρεζί, ο οποίος άκουσε στο ντεμπούτο του με τη φανέλα της Γουέστ Μπρομ τους οπαδούς την Νιουκάστλ να κάνουν ήχους μαϊμούς και να στη συνέχεια έλαβε έναν φάκελο με μία σφαίρα μέσα, όταν ανακοινώθηκε ότι κλήθηκε στην Εθνική Αγγλίας! Το 1987, ο Τζαμαϊκανός Τζον Μπαρνς της Λίβερπουλ απεικονίστηκε από τους οπαδούς της Έβερτον να καθαρίζει μια μπανάνα από τον αγωνιστικό χώρο, την ώρα που οι οπαδοί των «Ζαχαρωτών» φώναζαν «Στην Έβερτον είμαστε λευκοί».

Πληθαίνουν τα κρούσματα
Μετά το 2000, παρά την μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και την ενεργοποίηση αρκετών φορέων, τα συχνά-πυκνά ρατσιστικά κρούσματα που βγαίνουν στην δημοσιότητα δείχνεται ότι ο ρατσισμός εξελίσσεται,αλλάζει, αλλά δύσκολα εξαλείφεται. Στις 21 Απριλίου του 2004, ο Ρον Άτκινσον, πρώην παίκτης και προπονητής, παραιτήθηκε από την θέση του στο ITV, καθώς έκανε στον αέρα ρατσιστικό σχόλιο για τον Μαρσέλ Ντεσαγί της Τσέλσι. Πιστεύοντας ότι το μικρόφωνο είναι κλειστό, είπε: «Αυτός είναι αυτό που σε κάποια σχολεία είναι γνωστό ως γα...ος τεμπέλης χοντρός αράπης».

Η μετάδοση στην Αγγλία είχε τελειώσει, αλλά το σχόλιό του ακούστηκε σε αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής, ενώ ως αποτέλεσμα του ήταν και η λύση της συνεργασίας του με τον Guardian. Τον Ιανουάριο του 2007, Η Αγγλική Ομοσπονδία απήγγειλε κατηγορίες στον Εμρέ της Νιουκαστλ για ρατσιστικά σχόλια στο ματς με την Έβερτον, ενώ την επόμενη χρονιά έπραξε το ίδιο και κατά του Ελ Χατζί Ντιούφ της Μπόλτον, ο οποίος ωστόσο δεν το... συνέχισε. Λίγο αργότερα, ο Εμρέ κατηγορήθηκε και από τον Αλ Μπαγκουρά της Γουάτφορντ για ρατσιστική επίθεση, αλλά ελλείψει στοιχείων, ο Τούρκος αθωώθηκε και στις τρεις περιπτώσεις.

Η... εξέλιξη του ρατσισμού
Ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Kick it out, Ντάνι Λιντς, είχε τονίσει στο gazzetta.gr ότι πλέον υπάρχουν πολλά αντισημιτικά και αντι-ισλαμικά κρούσματα, κάτι που σπάνιζε στο παρελθόν. Στις 6 Μαρτίου του 2007, η Μητροπολιτική Αστυνομία ξεκίνησε έρευνες για αντισημιτικά συνθήματα των οπαδών της Γουέστ Χαμ για αυτούς της Τότεναμ. Ένα μήνα αργότερα, ο Κέλβιν Τζακ από το Τρίντιταντ, ο οποίος αγωνιζόταν στην Τζίλιγχαμ, δέχτηκε... πέσιμο από έναν απαδό της Ρόδεραμ, ο οποίος τιμωρήθηκε από την ίδια του την ομάδα με απαγόρευση εισόδου στο γήπεδο εφ` όρου ζωής. Τον Σεπτέμβριο του 2007, όταν ανακοινώθηκε η πρόσληψη του Ισραηλινού Αβραάμ Γκραντ από την Τσέλσι, μερίδα των οπαδών της ομάδας του τραγουδούσαν αντισημιτικά συνθήματα, ενώ του έστελναν και απειλητικά σημειώματα.

Ο Αιγύπτιος Μίντο, όταν αγωνιζόταν με τα χρώματα της Μίντλεσμπρο, είχε ακούσει δύο συνεχόμενες χρονιές του οπαδούς της Νιουκάστλ να του τραγουδούν αντι-ισλαμικά συνθήματα. Τα παραπάνω αποτελούν αποδείξεις ότι η φύση των κρουσμάτων έχει αλλάξει, αλλά και του ότι το θέμα όσο περνάει ο καιρός αντιμετωπίζεται όλο και πιο σοβαρά από τις αρχές. Όταν τον Σεπτέμβριο του 2009 ο Τζέισον Γιούελ της Μπλάκπουλ άκουγε έναν οπαδό της Στόουκ να του επιτίθεται ρατσιστικά, οι άνθρωποι της Στόουκ τον οδήγησαν εκτός γηπέδου και στη συνέχεια η αστυνομία τον συνέλαβε χωρίς δεύτερη κουβέντα. Η FA από την πλευρά της στηρίζει κάθε αντιρατσιστική πρωτοβουλία και ερευνά ενδελεχώς τα περιστατικά που γίνονται μεταξύ ποδοσφαιριστών. Αν και είναι δύσκολο να βρεθούν απτές αποδείξεις, πέραν της μαρτυρίας των θυμάτων.

Ο προπονητής της Τότεναμ, Χάρι Ρέντναπ, έχει μιλήσει αρκετές φορές με σκληρά λόγια για τον ρατσισμό στο ποδόσφαιρο, όντας σε μία ομάδα που οι οπαδοί της αποκαλούνται συχνά Εβραίοι. «Είναι αηδιαστικό, δεν υπάρχει χώρος για αυτά στο ποδόσφαιρο. Οποιος έχει τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να οδηγείται στην φυλακή, όχι απλά να διώχνεται από το ποδόσφαιρο. Πρέπει να πάνε εκεί που αξίζουν, στη... στενή!», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Ρέντναπ, ο οποίος είχε εξοργιστεί και από την συμπεριφορά των οπαδών της Άρσεναλ απέναντι στον Αντεμπαγιόρ.

«Αόρατος» ρατσισμός και κανονισμός Ρούνεί
Όχι, δεν πρόκειται για τον γνωστό Γουέιν Ρούνεϊ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλά για τον Νταν Ρούνεϊ, τον πρόεδρο της ομάδας του αμερικανικού ποδοσφαίρου Πίτσμπουργκ Στίλερς, με πρωτοβουλία του οποίου εισήχθη στο NFL ο κανονισμός. Σύμφωνα με τον Rooney Rule, οι ομάδες είναι υποχρεωμένες να περνούν από συνέντευξη τους μαύρους τεχνικούς και γενικά τους προπονητές που προέρχονται από μειονότητες, καταρτίζοντας λίστες από υποψήφιους στις οποίες υποχρεωτικά πρέπει να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον ένας μαύρος. Μετά την εφαρμογή του, οι 7 από τους 32 προπονητές του NFL είναι μαύροι, ενώ πριν ήταν μόνο ένας.

Στις επαγγελματικές κατηγορίες της Αγγλίας, μόλις δύο από τους συνολικά 92 προπονητές είναι μαύροι, γεγονός που έχει εγείρει αιτήματα για εφαρμογή ενός αντίστοιχου Κανονισμού Ρούνεϊ. «Έχω κάνει 30-40 αιτήσεις για δουλειά τα τελευταία χρόνια και νιώθω τυχερός όταν παίρνω έστω και μία απάντηση. Πρόκειται για έναν αόρατο ρατσισμό και νομίζω ότι αυτός είναι ο χειρότερος τύπος ραστσισμού. Αν με αποκαλέσεις κάπως, μπορώ να απαντήσω, να σε χτυπήσω ή να πάω στην αστυνομία. Αλλά ο αόρατος ρατσισμός είναι πραγματικά επικίνδυνος», είχε τονίσει ο Ερλ Μπάρετ, πρώην μαύρος παίκτης της Εθνικής Αγγλίας και νυν... άνεργος.

Ο πρώην άσος της Τότεναμ, Κάρεθ Κρουκς, ο οποίος έχει ρίζες από την Τζαμάικα και πλέον είναι σχολιαστής του BBC, είχε τονίσει για το γεγονός: «Το ποδόσφαιρο πρέπει να ντρέπεται για τον εαυτό του. Δεν είμαστε σε θέση να αποκλείουμε ένα ολόκληρο κομμάτι της κοινωνίας από την προπονητική. Η άποψη που κυριαρχούσε για τους μαύρους παίκτες ήταν ότι έπρεπε να είναι πολύ καλύτεροι από τους λευκούς ομόλογούς τους για να παίξουν. Η ίδια άποψη φαίνεται να κυριαρχεί τώρα για τους μαύρους προπονητές. Αποφάσισα πριν καιρό να προσπαθήσω να κάνω καριέρα στο ραδιόφωνο και όχι στην προπονητική. Δεν έβλεπα το γιατί έπρεπε να υποστώ όλη αυτήν την ταπείνωση».