Δυναμίτης στα θεμέλια

Στο ιστορικό κέντρο της Βιτόρια, χαμένο μέσα στα μεσαιωνικά στενά με τα ονόματα που παραπέμπουν σε μισοξεχασμένα επαγγέλματα (Zapateria, Correria, Carniceria κ.ο.κ.) βρίσκεται ένα πρακτορείο Τύπου. Στη βιτρίνα του, υπάρχει ηλεκτρονική οθόνη από την οποία περνούν ολημερίς, το ένα μετά το άλλο με περίοδο 20 δευτερόλεπτων, τα πρωτοσέλιδα των κορυφαίων εφημερίδων της Ισπανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης.

Κοντοστάθηκα όταν είδα ένα γνώριμο πρόσωπο στην πρώτη σελίδα της El Pais. Χαμογελαστό κάτω από τα μουστάκια του, πέρα από κάθε λογική.

Πέντε λεπτά αργότερα, στεκόμουν ακόμη στο ίδιο σημείο, με ανοιχτό το στόμα. Ολες, ανεξαιρέτως, οι εφημερίδες που εμφανίστηκαν στην οθόνη είχαν για πρώτο θέμα την Ελλάδα, με φωτογραφία του Γ.Παπανδρέου. Όλες, μηδεμιάς εξαιρουμένης, αρκεί να κατοικοδρεύουν σε χώρα της Ευρωζώνης. Ισπανικές, βάσκικες, ιταλικές, γερμανικές, γαλλικές, βελγικές, σουηδικές: Greece, Grecia, Grece, Griechenland. Papandreou, Papandreou, Papandreou.

Ηταν κάπως σοκαριστικό. Μου έκοψε τα πόδια.

Η κοινή επωδός ήταν κατανοητή ακόμα και σε κάποιον που σκαμπάζει ελάχιστα από ξένες γλώσσες: «Το referendumτης Grecia βάζει dynamite στις markets και αποτελεί manace για τo euro». Μία διεστραμμένη πλευρά του εγκεφάλου μου ένιωσε άγρια χαρά όταν κατάλαβε ότι όλη η Ευρώπη κρέμεται από τα αχαμνά μας, αλλά ο υπόλοιπος εγκέφαλος με έφερε γρήγορα στα σύγκαλά μου και μ’έκανε να κρύψω στην τσέπη το διαβατήριο. Δύσκολοι καιροί για Έλληνες ταξιδιώτες.

Νωρίτερα, μας είχε πιάσει κουβέντα ο ταξιτζής που μας πήρε από το έρημο αεροδρόμιο της Βιτόρια. Του εξηγήσαμε ότι δεν καταλαβαίναμε ισπανικά, αλλά αυτός το βιολί του. Κατά βάθος, βέβαια, τον καταλαβαίναμε μία χαρά. Μας ρωτούσε αν ο Παπανδρέου τα έχει κάνει θάλασσα και εξέφραζε τη συμπάθειά του προς την Ελλάδα και τον ταλαίπωρο Έλληνα.

«Grecia es l’historia de Europa», ξεσπάθωσε. Ναι, αλλά τώρα που η Εουρόπα προοδεύει, εμείς είμαστε έτοιμοι να ξαναγυρίσουμε στα δέντρα και να τρώμε βελανίδια, όπως έκαναν οι Εουρωπαίοι όταν εμείς ανακαλύπταμε τη Δημοκρατία.

«Λέτε ότι δεν έχετε λεφτά, αλλά εγώ βλέπω δέκα Έλληνες δημοσιογράφους στο γήπεδο», μου είπε, με πικρό χιούμορ, ο σχολιαστής της βασκικής τηλεόρασης λίγο πριν το τζάμπολ μεταξύ Ολυμπιακού και Κάχα Λαμποράλ. «Αν ήταν τόσο δύσκολα τα πράγματα, θα ερχόταν εδώ η ομάδα μόνη της. Και με πτήση της γραμμής».

Επειτα βάλθηκε να με ρωτάει, αν είναι η κατάσταση στην Ελλάδα τόσο οριακή όσο την περιγράφουν τα ΜΜΕ της πατρίδας του. «Και τι το θέλετε αλήθεια το δημοψήφισμα;»

Κούνησε το κεφάλι συγκαταβατικά όταν του εξήγησα ότι το γκουβέρνο έχει πελαγώσει, φάνηκε να συμφωνεί μόλις του είπα ότι ο κοσμάκης είναι θυμωμένος απέναντι σε σύσσωμο το πολιτικό σύστημα, γούρλωσε τα μάτια έκπληκτος όταν άκουσε ότι υπάρχουν πολίτες πρόθυμοι να ψηφίσουν επιστροφή στη δραχμή και χαμογέλασε με νόημα όταν του είπα ότι οι Έλληνες είναι ικανοί με όλα, εκτός από την αυτοκριτική.

Εκεί χτύπησα φλέβα. Αυτό το κουσούρι το έχουν με το παραπάνω και οι Ισπανοί. Έρχεται, άλλωστε, και η δική τους σειρά.

Λίγο πριν ξεκινήσω για το γήπεδο, αποφάσισα να αλλάξω ρούχα, λες και ήμουν κοριτσόπουλο 18 χρονών που δεν μπορεί ν’αποφασίσει τι θα φορέσει για κάποιο ραντεβού. Είχα μαζί μου ένα μπλουζάκι με την ένδειξη «Greece– Basketball», αγορασμένο καλή ώρα από την Ισπανία, ημέρες Ευρωμπάσκετ 2007. Μπλε και λαμπερό. Με αυτό κυκλοφορούσα στο γήπεδο.

Έμοιαζα σαν να είχα τυλιχτεί με ελληνική σημαία. Δεν με ενοχλούσε. Αν μη τι άλλο, το μπάσκετ είναι από τα ελάχιστα πράγματα που μας βγάζει ακόμη ασπροπρόσωπους μέσα στο βούρκο της χρεωκοπίας. Μέσα στη μαυρίλα, κάθε εστία φωτός είναι ευπρόσδεκτη.

Οι Βάσκοι φίλαθλοι χειροκρότησαν γενναιόψυχα την προσπάθεια του Ολυμπιακού, παρά την ήττα του. Η αντίδρασή τους ακουγόταν σαν χειρονομία συμπαράστασης. Υποψιαζόμουν ότι θα έβλεπα στις κερκίδες και κάποιο πανό αλληλεγγύης προς τους αναξιοπαθούντες griegos από τους Ισπανούς «αγανακτισμένους» (πρωτοπόρους, άλλωστε, του κινήματος), αλλά τέτοιο δεν εμφανίστηκε.

Ίσως επειδή απαγορεύεται. Aντίθετα με την πελαγωμένη Ελλάδα όπου πλέον όλα επιτρέπονται, η Ισπανία τηρεί ακόμη τους νόμους.