Η πεμπτουσία του μπάσκετ!

Από μια Θεσσαλονικιά φίλη μου πρωτάκουσα πριν από μερικούς μήνες την έκφραση "υπερβάλλω προς τα κάτω" και αυτό το οξύμωρο σχήμα ισχύει απολύτως για τους εν εξελίξει τελικούς της Βasket League : μπορεί το μπάσκετ που βλέπουμε να μην αποτελεί το αγλάισμα του θεάματος, ωστόσο αυτή η σειρά (όπως έγραφα και πριν από τον τέταρτο αγώνα) εκτείνεται από εδώ έως την αιωνιότητα και ακόμη παραπέρα!

Είναι που είναι "αιώνιοι αντίπαλοι" ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός, τυγχάνει τώρα να πρωταγωνιστούν στην πιο ανατρεπτική σειρά όλων των εποχών, οπότε έδεσε το γλυκό!

Η τρέχουσα σειρά των τελικών μπορεί πράγματι να αποκτήσει μουσειακό χαρακτήρα και να αποβεί ιστορική, καθώς ήδη έχουν σημειωθεί δυο breaks, το πλεονέκτημα έδρας πηγαινοέρχεται ένθεν κακείθεν, ενώ με εξαίρεση τον δεύτερο τελικό που ξέφυγε (89-64), οι υπόλοιποι τρεις παρά το γεγονός ότι πέρασαν από φάσεις μεγάλων διαφορών εντέλει κρίθηκαν στις λεπτομέρειες και με το συνολικό άνοιγμα να φτάνει στους δέκα πόντους (59-56, 64-69, 65-67).

Ευτυχώς ή δυστυχώς, ο τίτλος του ελληνικού πρωταθλήματος κρίνεται στις τρεις νίκες και όχι στις τέσσερις για να ζούσαμε το δικό μας, "seven heaven", που λένε και οι Αμερικανοί σε ανάλογες περιπτώσεις. Αλλά δόξα τω θεώ, η ελληνική γλώσσα είναι τόσο πλούσια και τόσο όμορφη που έχει να μας προσφέρει έναν εξαιρετικό χαρακτηρισμό, δίκην ετικέτας, στον αποψινό τελικό, που (πρέπει να) αποτελεί την πεμπτουσία του μπάσκετ!

Το "ευτυχώς" που έγραψα παραπάνω έχει να κάνει με την μπασκετική μανία που μας χαρακτηρίζει ως λαό, όσο για το "δυστυχώς" τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται. Δεν ξέρω εάν και τώρα υπερβάλλω, αλλά πολύ φοβάμαι ότι με την απογοήτευση ή ακόμη και την αγανάκτηση που μας κυριεύει, παρακολουθώντας (όσο αυτό είναι εφικτό, διότι πλέον έχει χαθεί η μπάλα) το γαϊτανάκι της βεντέτας, των αντιπαραθέσεων και των πολεμικών επιχειρήσεων, πολλοί από εμάς και πολύ συχνά μάλιστα θα ευχόμασταν να καταργηθούν τα πλέι οφς και να ξαναγυρίσουμε στα παλιά!

Παραδέχομαι ότι αυτή η άποψη μοιάζει οπισθοδρομική και μπορεί να εκληφθεί ως μια φυγομαχία απέναντι στις δυνάμεις του κακού, αλλά, διάβολε, εάν είναι κάθε φορά που αναμετρώνται οι "αιώνιοι" στα... μαρμαρένια αλώνια του ΟΑΚΑ και του ΣΕΦ να ζούμε αυτό τον εφιάλτη και να κρυβόμαστε στα λαγούμια για να μη μας πάρουν τα αδέσποτα ή τα στοχευμένα σκάγια, τότε να μη σώσουμε να έχουμε τελικούς!

Τους έχουμε όμως, δεν γίνεται να τους καταργήσουμε, οπότε πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτούς...

Η τρέχουσα σειρά των τελικών είναι η ενδέκατη στα χρονικά του πρωταθλήματος που τραβιέται σε πέμπτο τελικό: από αυτές, στις οκτώ έχουν βρεθεί ενώπιος ενωπίω ο Παναθηναϊκός με τον Ολυμπιακό, ενώ οι υπόλοιπες τρεις έφεραν αντιμέτωπους τον Ολυμπιακό με τον ΠΑΟΚ, τον Παναθηναϊκό με τον ΠΑΟΚ και την ΑΕΚ με τον Ολυμπιακό. Η σειρά της περιόδου 2001-02 ανάμεσα στην ΑΕΚ και στον Ολυμπιακό επιφύλαξε μια συγκλονιστική ανατροπή, καθώς οι "ερυθρόλευκοι" που είχαν μειονέκτημα έδρας προηγήθηκαν με 2-0, αλλά η "Ένωση" πέτυχε τρεις απανωτές νίκες και στέφθηκε εν χορδαίς και οργάνω πρωταθλήτρια μετά από 32 χρόνια!

Από τους 54 τελικούς που έχουν διεξαχθεί έως τώρα σε αυτές τις έντεκα (συμπεριλαμβανομένης και της εφετινής) σειρές, οι οποίες σύρθηκαν σε πέμπτο αγώνα, στους 49 επικράτησαν οι γηπεδούχοι, ενώ έχουν σημειωθεί πέντε breaks: τις μόλις πέντε - και ως εκ τούτης της σπανιότητος - ιστορικές εκτός έδρας νίκες έχουν καταγάγει ο Παναθηναϊκός επί του Ολυμπιακού στον πέμπτο τελικό της σεζόν 1998-99 και στον τρίτο τελικό της σεζόν 2013-14, ο Ολυμπιακός επί της ΑΕΚ στον πρώτο τελικό της σεζόν 2001-02 και επί του Παναθηναϊκού στον τρίτο τελικό της σεζόν 2013-14 και η ΑΕΚ επί του Ολυμπιακού στον τέταρτο τελικό της σεζόν 2001-02.

Ηδη λοιπόν με τα σέα της και με τα μέα της, η εφετινή σειρά των πέντε αγώνων έχει ισοφαρίσει σε εκτός έδρας νίκες εκείνη της σεζόν 2001-02 (ΑΕΚ-Ολυμπιακός) και θα την ξεπεράσει, στην περίπτωση κατά την οποία ο Ολυμπιακός αλώσει απόψε το ΟΑΚΑ. Υπενθυμίζω ότι μετά το 72-77 της 8ης Ιουνίου του 1993 στη Γλυφάδα οι "ερυθρόλευκοι" μετρούσαν 27 αλλεπάλληλες ήττες σε εκτός έδρας τελικούς με τον Παναθηναϊκό, αλλά πέτυχαν τη στοιχειωμένη νίκη την προηγούμενη Πέμπτη, ξόρκισαν τα φαντάσματα που τους κατέτρυχαν και θέλουν να πιστεύουν ότι πήραν κιόλας το κολάι για να το διαπράξουν και σήμερα.

Ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός βρίσκονται για 14η φορά ενώπιος ενωπίω σε μια σειρά τελικών του πρωταθλήματος, με τους "πράσινους" να υπερέχουν με εννέα τίτλους έναντι τεσσάρων των "ερυθρολεύκων". Μέχρι τώρα σε αυτές τις 14 σειρές, οι δύο ομάδες έχουν δώσει 61 αγώνες, οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι 60, διότι ο Παναθηναϊκός αποσύρθηκε από τον τέταρτο τελικό της σεζόν 1992-93 και ο Ολυμπιακός ανακηρύχθηκε νικητής με σκορ 20-0 άνευ αγώνος. Δεδομένου ότι το 20-0 λογίζεται ως αποτέλεσμα, σε αυτά τα 61 ματς, το σκορ των νικών είναι 36-25 υπέρ των "πρασίνων", ενώ δυο τελικοί (ο τέταρτος της σεζόν 2009-10 και ο τρίτος της περιόδου 2012-13) διεκόπησαν και δεν ολοκληρώθηκαν.

Το συχνότερο σκορ σε σειρές τελικών μεταξύ των "αιωνίων" είναι το 3-2, το οποίο έχει προκύψει επτά φορές και επίκειται η όγδοη, ενώ ακολουθούν το 3-1 σε τέσσερις περιπτώσεις και το "sweep" (3-0) σε δύο (2006 και 2013).

Στα χρονικά των μεταξύ τους τελικών σειρών , το πλεονέκτημα έδρας έχει ανατραπεί σε πέντε περιπτώσεις: μία φορά από τον Ολυμπιακό (1993) και τέσσερις από τον Παναθηναϊκό (1999, 2009, 2011, 2013). Οι "πράσινοι" έχουν κατακτήσει πέντε τίτλους με πλεονέκτημα έδρας και τέσσερις με μειονέκτημα, ενώ ο Ολυμπιακός στέφθηκε πρωταθλητής τρεις φορές με πλεονέκτημα έδρας και μία με μειονέκτημα.

Ο Παναθηναϊκός, λοιπόν ανέκτησε το πλεονέκτημα έδρας και απόψε μάχεται υπέρ βωμών και εστιών απέναντι στον σφετεριστή της εξουσίας του, Ολυμπιακό. Το μεταξύ τους σκορ είναι 2-2, οι "ερυθρόλευκοι" έχουν μια υπεροχή στα σημεία (σε σχέση με τον μέσο όρο απόδοσης τους στα 160 λεπτά που έχουν παιχθεί έως τώρα), αλλά πέταξαν στα σκουπίδια το πρώτο match ball . Κάθε τέτοια αναγωγή είναι σχετική, διότι απόψε οι δυο μεγιστάνες του ελληνικού μπάσκετ έχουν μπροστά τους ένα καινούργιο ματς που θα κρίνει τον τίτλο και αρχίζει από μηδενικής βάσεως.

Υπάρχει ωστόσο μια βάση δεδομένων, που δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς στην εφετινή σεζόν οι δυο ομάδες ήδη αναμετρήθηκαν σε εννέα ντέρμπι και έχουν μπροστά τους "το δέκα το καλό"!

Δεν ξέρω εάν και κατά πόσο αυτά τα εννέα ματς (με σκορ 5-4 υπέρ του Παναθηναϊκού) ενθουσίασαν το φιλοθεάμον κοινό, σίγουρα πάντως προήγαγαν την επιστήμη του μπάσκετ και αυτό αποτελεί ένα σπουδαίο κομπλιμέντο σε σχέση με την ατμόσφαιρα και όλα όσα συμβαίνουν στον περίγυρο τους...

Το εννοώ αυτό, διότι από πλευράς τακτικής, όλα τα εφετινά ντέρμπι είναι όντως αξιοθέατα: ο Μπαρτζώκας από τη μια πλευρά κι ο Πεδουλάκης με τον Αλβέρτη από την άλλη, μαζί με τα επιτελεία τους έχουν ιδέες, έβαλαν πολλές πινελιές στον πίνακα και σε κάθε περίπτωση είχαν ουσιαστικές παρεμβάσεις στα δρώμενα: δεν το γράφω αυτό για να εξωραϊσω τις περιβαλλοντικές κακοτεχνίες, αλλά διότι ισχύει πραγματικά και είναι αδιαμφισβήτητο. . Βεβαίως μεσούντος ενός αγώνα, οι προπονητές δεν μπορούν να κατευθύνουν το παιχνίδι σε ποσοστό παραπάνω από το 50%, καθώς το άλλο μισό βρίσκεται στα χέρια των παικτών, που λειτουργούν αναλόγως με το διάβασμα μιας κατάστασης στην αντίπαλη άμυνα και το ένστικτό τους.

Δεν μπορώ να προβλέψω, εάν μετά από 160 λεπτά στο ΟΑΚΑ και στο ΣΕΦ, υπάρχει ακόμη περιθώριο για καινοτομίες και για εκπλήξεις στην τακτική: περισσότερο αυτές οι εκπλήξεις μπορούν να προέλθουν από τους παίκτες, όπως για παράδειγμα συνέβη με τον Κόλινς και με τον Γιάνκοβιτς, αλλά οψόμεθα...

Grosso modo οι βασικές καταστάσεις που εξελίσσονται σε σταθερή βάση είναι ήδη αναγνωρισμένες: τα ποσταρίσματα εκατέρωθεν, το συνηθισμένο κόλπο του Παναθηναϊκού να στέλνει τον γοργοπόδαρο και άρτιο αθλητικώς Γκιστ πάνω στον Σπανούλη (για να αναχαιτίσει τα pick n' roll) και η λογική που χρησιμοποιεί εσχάτως (από τη σειρά των πλέι οφς της Ευρωλίγκας με τη Ρεάλ και πέρα) ο Ολυμπιακός να παίζει άμυνα με αλλαγές σε όλα τα σκριν. Αυτή η αμυντική τακτική των "ερυθρολεύκων" εκτέθηκε σε αρκετές περιπτώσεις στον τέταρτο τελικό, όταν ο Παναθηναϊκός διάβασε και σημάδεψε με επιμονή τα mismatch, κυρίως με τον Λάσμε απέναντι στον Σλούκα.

Προφανώς ο αποψινός τελικός θα κυμανθεί στα επίπεδα των τριών από τους προηγούμενους τέσσερις και θα εξελιχθεί σε μια σαραντάλεπτη μάχη για κάθε μπάλα, με πολύ πάθος, μεγάλο άγχος και υπερβολική πίεση, που ώρες ώρες κάνει ακόμη και τους σούπερ σταρ να μοιάζουν με αρχάριους! Πιθανότατα θα κριθεί γύρω στους 60-70 πόντους, εκτός κι αν μπουν μερικά μεγάλα σουτ και ανοίξουν οι άμυνες, που είναι σκληρές, έχουν τον πρώτο λόγο στην εξέλιξη των αγώνων και συνήθως υπερτερούν του επιθετικού ταλέντου.

ΥΓ-1: Για τα "παρασυνελευόμενα" της υπόθεσης, που δυστυχώς καπελώνουν και δηλητηριάζουν το αγωνιστικό κομμάτι, δεν έχω να πω πολλά. Τα αφεντικά των ομάδων ξεπέρασαν όλα τα όρια, ακόμη κι αυτά του συναγερμού! Η εγγενής παθογένεια παρέχει πρόσφορο έδαφος στις πεζοδρομιακές εκφράσεις, στον χαρτοπόλεμο των ανακοινώσεων, στις απειλές, στο καθημερινό ξεκατίνιασμα, στην ευκολία με την οποία βρίσκουν και χρησιμοποιούν υποχείρια (από τους κανονισμούς μέχρι τις εθνικές ομάδες), στην επιθυμία τους να νικήσουν με κάθε κόστος και στην ματαιοδοξία τους να βάλουν τους εαυτούς τους πάνω από τους παίκτες, τους προπονητές, τις ομάδες και το ίδιο το άθλημα. Αυτά που συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες δεν έχουν προηγούμενο και δημιουργούν νέα "ήθη και έθιμα" στον ελληνικό αθλητισμό. Το τεκμήριο της αθωότητος και τα άλλοθι έχουν πλέον χαθεί και για τους δυο (και επειδή με εξαίρεση τους "πραιτοριανούς" τους κανείς άλλος δεν υιοθετεί την πολιτική τους) ας πάρουν τα κουβαδάκια τους και ας πάνε να παίξουν σε άλλη παραλία. Απλώς, όπως λέει κι ένας φίλος μου, ακόμη κι εκεί θα τσακώνονται και θα βγάζουν ανακοινώσεις για το ποιος φτιάχνει το μεγαλύτερο πυργάκι στην άμμο!

ΥΓ-2 Κάποτε λέγαμε "να μην ποδοσφαιροποιηθεί το μπάσκετ", αλλά πολύ φοβάμαι πως σε σχέση με αυτή την απερίγραπτη καφρίλα και τις ακρότητες, το ποδόσφαιρο φοράει φωτοστέφανο!