Ο Μάκης μας...

Πάει ο Μάκης, μας έφυγε ο αθεόφοβος ανήμερα της ονομαστικής γιορτής του (Γεράσιμος)! Ο Μάκης μας. Να με συμπαθάνε η Χάιδω («η ψηλή», όπως την φώναζε ο ίδιος) και τα δυο αγόρια του που κι αυτούς μικρούς δεν τους αποκαλούσε με τα ονόματα τους, δηλαδή Κωνσταντίνο και Αλέξανδρο, αλλά τον έναν τον έλεγε «Γίγαντα-1» και τον άλλο «Γίγαντα-2» για τη χρήση της προσωπικής αντωνυμίας, ωστόσο ο Δενδρινός ανήκε σε όλη την ελληνική μπασκετική φυλή, η οποία θα τον αποχαιρετήσει αύριο (στις 11.30 στο κοιμητήριο του Βύρωνα) σκύβοντας με ευλάβεια μπροστά στο βασανισμένο, αλλά σεπτό σκήνωμα του...

Ο Μάκης μας, λοιπόν. Προσπαθώ να συγκρατήσω τα δάκρυα μου από σήμερα στις επτά το πρωί όταν κτύπησε το κινητό τηλέφωνο μου και στην αναγνώριση είδα το όνομα του Κώστα Μπογατσιώτη, αλλά δεν τα κατάφερα.

Τζίφος Μάκη μου...

Ούτως η άλλως τέτοια ώρα το μαραφέτι δεν βαράει ποτέ για καλό σκοπό και ο «Μπόγας», με τον οποιο ήταν φίλοι από τότε που βρίσκονταν αντίπαλοι και παραθέριζαν κιόλας μαζί εδώ και χρόνια στην Πάρο είχε αναλάβει τη θλιβερή αποστολή να κοινοποιήσει το κακό μαντάτο...

Ο Μάκης μας, που δεν έφυγε χθες για τον Παράδεισο, αλλά μας την είχε κοπανήσει από τις 21 Ιουνίου όταν υπέστη ανακοπή καρδιάς και οξύ έμφραγμα, με αποτέλεσμα να πειραχτούν όλα τα ζωτικά όργανα του. Αυτούς τους τέσσερις μήνες ο Δενδρινός τους πέρασε διασωληνωμένος στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, η κατάσταση του ήταν μη αναστρέψιμη, η επιστήμη είχε σηκώσει από την πρώτη στιγμή τα χέρια ψηλά, οι γιατροί του έδιναν λίγες ώρες ζωής και χθες τα ξημερώματα μετά από τέσσερις μήνες μιας ηρωικής αλλά απελπισμένης μάχης, συντελέστηκε το αναμενόμενο μοιραίο...

Ο Μάκης μας, ο Μάκης ολονών μας: ο παίκτης του Πανιωνίου και της Εθνικής, ο προπονητής του Αιόλου, του Πρωτέα, του Κολοσσού Ρόδου, του Πανιωνίου, του Σπόρτιγκ, του Απόλλωνα Πατρών, του Παγκρατίου, του Ολυμπιακού, της Δάφνης, του Ηρακλή, των εθνικών ομάδων Εφήβων, Νέων και Ανδρών, ο τεχνικός σύμβουλος του Γκυζιακού, του Πλάτωνα και του Κολοσσού...

Ο Μάκης του Λιμενικού Σώματος...

Ο Μάκης της ρέμπελης νιότης στα καφενεία του Ταύρου...

Ο Μάκης των αμέτρητων και αξέχαστων ξενυχτιών στην ταβέρνα του «Βαλέσα» στην πλατεία Ανοίξεως της Νέας Σμύρνης...

Ο Μάκης της Πάρου...

Ο Μάκης ολάκερου του ελληνικού μπάσκετ και κυρίως των πιστικών φίλων του που ήταν έτοιμοι να πέσουν στη φωτιά για πάρτη του...

Πριν από έναν χρόνο, ανήμερα της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου τον είχα δίπλα μου στο στούντιο του OTE TV: οι παρακλήσεις μου είχαν πιάσει τόπο, ήρθε εκεί παρέα με τον έναν γιο του και ήταν ο παλιός, καλός Βούδας: ετοιμόλογος, φιλοσοφημένος, ευδιάθετος, χιουμορίστας, πάντοτε αυτοσαρκαστικός και ανεξάντλητος ατακαδόρος...

΄Όταν χαιρετηθήκαμε δεν πίστευα, ότι αυτή έμελλε να είναι η τελευταία συνάντηση μου με έναν από τους πρώτους ανθρώπους που γνώρισα όταν καταπιάστηκα με τη δημοσιογραφία. Τότε αγωνιζόταν στον Πανιώνιο, μπορούσε ακόμη να διαλύει τις άμυνες με τα τρομερά τζαμπ σουτ του και παράλληλα ήταν προπονητής στις ομάδες παίδων και εφήβων του «Ιστορικού» που προκρίθηκαν στους τελικούς των πανελληνίων πρωταθλημάτων στη Λάρισα, με τον Αρη και με τον ΠΑΟΚ...

Όντας ακόμη ανήλικος και μειράκιον της δημοσιογραφίας μπήκα σε ένα μικρό αυτοκίνητο με τους «χοντρούς» της πλατείας, ταξίδεψα μαζί τους για να καλύψω τους αγώνες και τότε γνωριστήκαμε και αγαπηθήκαμε...

Στις 27 του περασμένου Ιουνίου πήγα για πρώτη φορά στη ζωή μου στην Πάρο, για να συναντήσω τον Φάνη (μας). Όταν από... σπόντα (σε σχέση με τη θεματολογία του ντοκιμαντέρ για την Εθνική ομάδα) η κουβέντα πήγε στον Δενδρινό, ο «Μπέμπης» δεν άντεξε και βούρκωσε. Αυτά τα προκαταρκτικά δάκρυα είμαι σίγουρος πως σήμερα το πρωί θα έγιναν γοερό κλάμα, που θα πλημμύρισαν όλο το νησί και κυρίως εκείνη τη γωνιά στα καλντερίμια της Νάουσας, όπου ο Μάκης καθόταν κάθε απόγευμα για να πιει τον καφέ του και να καπνίσει τα τσιγάρα του μαζί με τους ντόπιους φίλους του....

Kάπνιζε πολύ ο Μάκης, αυτό είναι γεγονός, μάλιστα στις αποστολές της Εθνικής ομάδας κάθε μέρα του έκανα τράκα δυο τρία άφιλτρα Pall Mall, χώρια που το 1994 στην Ουάσιγκτον και στο Τορόντο και το 1996 στην Ατλάντα, ψάχναμε μαζί την καβάτζα η οποία ήταν απαραίτητη για να ξεχαρμανιάζουμε!

Από την εποχή της Εθνικής Ενόπλων ο συχωρεμένος Φαίδων Ματθαίου που επίσης ήταν ... φουγάρο τον φώναζε «εξαδάχτυλο» κι αυτό ήταν το δεύτερο παρατσούκλι του μετά από το «Βούδας», που το κουβάλαγε εξ απαλών ονύχων.

Για να επιστρέψω στην επίσκεψη μου στην Πάρο, το βράδυ που έκανα μια βόλτα στον πλακόστρωτο δρόμο, ένας από τους καρδιακούς φίλους του με σταμάτησε και μου έδειξε μια ψάθινη καρέκλα. «Εδώ, να ξέρεις, κάθεται ο Μάκης» μου είπε. «Κανείς δεν επιτρέπεται να του πιάσει αυτή την καρέκλα μέχρι να γυρίσει»...

Δυστυχώς ο Μάκης δεν γύρισε αυτό το καλοκαίρι και δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ πια. Η ψάθινη καρέκλα, εάν δεν μείνει εκεί, (όχι ως μέρος του ντεκόρ, αλλά) ως ένα μνημείο νοσταλγίας και αιώνιας φιλίας, τότε θα πρέπει να του τη στείλουν με courier στον Παράδεισο για να κάθεται με τις ώρες και να κουβεντιάζει με τον Πανάγαθο επί παντός του επιστητού!

Διάβολε, ένας Θεός και ένας Βούδας θα 'χουν πολλά να πουν, περί θρησκείας και όχι μόνο...

Το παρατσούκλι «Βούδας» είναι όντως παλιό και του το είχαν κολλήσει οι συμμαθητές του στο Γυμνάσιο, επειδή, αν και νεανίας, διακρινόταν για την ευρυμάθεια, τις πολλές εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, τη συλλογιστική του στα πράγματα και τη στοχαστικότητα του.

Ο Μάκης διακρινόταν επίσης για την αντισυμβατικότητα και τις αποστάσεις που κρατούσε από κάθε λογής κατεστημένο, με μια και μοναδική εξαίρεση: την αγάπη του για τους (καθεστωτικούς στο ΝΒΑ) Μπόστον Σέλτικς, μάλιστα σε εκείνες τις μυθικές παννυχίδες στου «Βαλέσα» μαζί με τον μέντορα του και μέγα οραματιστή Αντρέα Βαρίκα περνούσαν γενεές δεκατέσσερις τους Λέικερς και προφανώς ο Μάτζικ Τζόνσον θα είχε λόξυγκα, με τόσα που του έσουρναν και κυρίως με τον χαρακτηρισμό «ο Καττής του ΝΒΑ»!

Για την Ιστορία ο Κώστας Καττής ήταν τότε ο (ψηλός για τα δεδομένα της εποχής), αλλά άτεχνος πλέι μέικερ του Περιστερίου...

Εκείνα ήταν όντως τα χρόνια της τιμιότητας, της αγνότητας, της αθωότητας στην πλατεία της Νέας Σμύρνης, στην επί της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου γκαρσονιέρα του Βαρίκα, που έμοιαζε με το ιερό της εκκλησίας και όπου αλλού μαζεύονταν ο Μάκης, ο Αντρέας, ο κυρ Αργύρης (Κορωναίος), ο Παύλος Κορκίδης, ο Τάσος Γιάνναρος, ο Μίλτος Λαζαρίδης και τα υπόλοιπα μέλη αυτής της παρέας για να καταστρώσουν τα σχέδια τους...

Τόσο αντισυμβατικός ήταν ο Μάκης μας, ώστε θαρρώ πως πρέπει να είναι ο τελευταίος Ελληνας που αναγκάστηκε να αγοράσει και να χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο!

Ένας γνήσιος και όχι γιαλαντζί αντισυμβατικός τύπος, ο οποίος ακόμη και ως προπονητής της ανώτατης βαθμίδας επέμενε να κυκλοφορεί με το «παπάκι» του, να κουβαλάει πάντοτε μια τσάντα ριχτή στον ώμο, να φορά τα καφέ Timberland χωρίς κάλτσα και να επαναστατεί όταν η ΕΣΑΚ (νυν ΕΣΑΚΕ) υποχρέωσε τους προπονητές να βάλουν κοστούμι και γραβάτα, όταν κοουτσάρουν.

Ο Μάκης μας, που μια ημέρα προτού αναλάβει την Εθνική ομάδα, στη θέση του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου κι ενώ βρισκόμασταν (μαζί με τον Γιάννη Κουκουλά και τον Γιάννη Καραλή) σε διατεταγμένη υπηρεσία στη Σάρλοτ για να κατασκοπεύσει τη Γερμανία, ενόψει της πρεμιέρας του Μουντομπάσκετ, στύλωσε τα ποδάρια και μας έβαλε βέτο: «Μάγκες, εγώ δεν γυρίζω πίσω εάν δεν πάμε να πούμε ένα «γεια» στον Σιζέφσκι» μας ανακοίνωσε ξημερώματα που έπρεπε να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής και βεβαίως εμείς που οδηγούσαμε δεν του χαλάσαμε το χατίρι. Κάναμε μια παράκαμψη διαρκείας τριών ωρών, περάσαμε από το Ντούραμ και όταν ο θυρωρός των εγκαταστάσεων του πανεπιστημίου μας είπε ότι ο «Coach Κ» βρισκόταν σε διακοπές, ο Μάκης πήρε ένα χαρτί και του άφησε ένα μήνυμα με τους χαιρετισμούς του!

Αυτός ήταν ο Μάκης μας, που μαζί του αύριο θα κηδέψουμε κι ένα μεγάλο κομμάτι της νιότης και (επιμένω σε αυτό) της αθωότητας μας. Ραγίζει η καρδιά μου που το γράφω αυτό, μα πιο πολύ ραγίζει από το μέγεθος της απώλειας ενός μπασκετάνθρωπου, ενός φίλου, ενός ακέραιου και αξιοπρεπούς ανθρώπου, ενός αληθινού άντρα, ενός υπέροχου οικογενειάρχη και ενός τύπου που το ΄λεγε η καρδιά του...

Ο Μάκης μας, λοιπόν,...

Ο Μάκης μας ο οποίος ήταν ικανός στην ίδια πρόταση να βάλει το εν πολλοίς, ένα αρχαιοελληνικό ρητό και μια μάγκικη έκφραση που για να τη μεταφράσει κανείς χρειαζόταν λεξικό από τη διάλεκτο των καφενείων του Ταύρου στα ελληνικά!

Ο Μάκης μας που την παραμονή του ημιτελικού της Εθνικής με τους Αμερικανούς στο Τορόντο μας προανήγγειλε ότι «θα παίξουμε άμυνα-σταυρό» και όταν –προς επιβεβαίωση-τον ρώτησα εάν εννοεί τη ζώνη 1-3-1, έβαλε τα γέλια και εξήγησε; «Οχι ρε. Εννοώ ότι θα κάνουμε τον σταυρό μας και θα βγούμε να παίξουμε»!

Ο Μάκης μας που πάντοτε έλεγε πως «την παρτίδα πρώτα τη σώνεις και μετά την κερδίζεις», αλλά τη δική του, εξ ορισμού δύσκολη παρτίδα, δεν κατάφερε ούτε να τη σώσει, ούτε να την κερδίσει...

Ο Μάκης μας που νομίζω πως ήταν ο πρώτος ο οποίος λανσάρησε, διέδωσε και καθιέρωσε, το προσωνύμιο «Ιστορικός» για τον Πανιώνιο...

Ο Μάκης μας που όταν δυσκόλευαν οι καταστάσεις, πάντοτε έλεγε ότι «τώρα σφίγγουν τα γάλατα»...

Ο Μάκης μας που τον ρωτούσες «τι κάνεις;» και απαντούσε «υπομονή και τσιγάρο»...

Ο Μάκης μας που είχε ηχογραφήσει το εξής μήνυμα στον αυτόματο τηλεφωνητή του σπιτιού του: «Μικροί και μεγάλοι την έχουν κοπανήσει από το σπίτι. Άλλοι πήγαν για δουλειά και άλλοι για γράμματα. Φιλιππινέζα δεν υπάρχει για ιδεολογικούς και οικονομικούς λόγους, οπότε κάντε τα κουμάντα σας και αφήστε μήνυμα»!

Ο Μάκης μας που μετά τη νίκη επί του Καναδά στον προημιτελικό του Τορόντο έβαλε τα κλάματα στη ζωντανή σύνδεση της ΕΡΤ και λίγα λεπτά αργότερα μπήκε χοροπηδώντας στην αίθουσα των συνεντεύξεων Τύπου και παραβιάζοντας το... πρωτόκολλο (το οποίο ούτως η άλλως το έγραφε στα παλιά του τα παπούτσια) άρχισε να χοροπηδάει και να φωνάζει «Ελλάς, Ελλάς»!

Ο Μάκης μας τον οποίο ο Αρης έσυρε στα δικαστήρια με αφορμή εκείνη τη δήλωση του, η οποία παγιώθηκε κιόλας ως προσωνύμιο της ομάδας, ότι «έχουμε να κάνουμε με μια αυτοκρατορία μέσα κι έξω από τα γήπεδα»...

Ο Μάκης μας που σύρθηκε στα δικαστήρια και από τον ΠΑΟΚ για ένα σχόλιο του...

Ο Μάκης μας που όταν σταμάτησε το μπάσκετ και με την προοπτική να αναλάβει εν ευθέτω χρόνω την τεχνική ηγεσία του Πανιωνίου πρόλαβε ο μπαγάσας να επισκεφτεί και να μαθητεύσει σε 13 διαφορετικά πανεπιστήμια μέσα σε έξι μήνες, γνωρίζοντας εκείνη την εποχή τον Ντιν Σμιθ, τον Μπόμπι Νάιτ και τον Μάικ Σιζέφσκι...

Ο Μάκης μας που όταν κάποτε του ζήτησα να φιλοτεχνήσει το προφίλ του, δεν δίστασε να αυτοπροσδιορισθεί ως εξής: «Εραστής του μπάσκετ σε βαθμό ψώνιου, καλόβολος σε βαθμό βλάκα, συναισθηματικός σε βαθμό κορόιδου και κορόιδο που ασχολείται μονάχα με το γήπεδο και όχι με το παρασκήνιο σε βαθμό κακουργήματος». Είχα μείνει τότε με ανοιχτό το στόμα από το αυτομαστίγωμα του και για να με συνεφέρει δευτερολόγησε: «Δεν μετανιώνω όμως αδερφέ. Η μοίρα μ’ έταξε να είμαι από την πλευρά των ρομαντικών και των νομάδων και δεν της κρατώ καμία κακία...

Αχ βρε Μάκη μας...

Ο Μάκης μας που όταν τσατιζόταν από τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, μας τσουβάλιαζε όλους αποκαλώντας μας «αναποδογράφους» και «τυφλοπόντικες»!

Ο Μάκης μας, που όταν διαψευδόταν στις προβλέψεις του ή γνώριζε μια απροσδόκητη ήττα, αυτοσαρκαζόταν λέγοντας «γίναμε Χότζες»!

Ο Μάκης μας, ο οποίος δεν ανακάλυψε, αλλά εκτόξευσε το ταλέντο του Φάνη μας, για τον οποίο ήταν και προπονητής, και γκουρού και δεύτερος πατέρας και μεγαλύτερος αδερφός...