Η football analysis του α' γύρου της Superleague

Προ ημερών το gazzetta.doc, η σειρά ντοκιμαντέρ του gazzetta, σας έδωσε μια ιδέα για τη φύση της δουλειάς των αναλυτών ποδοσφαίρου και τη σημασία αυτής της επιστήμης στην εξέλιξη της προπονητικής. Ναι, η Ελλάδα παραμένει πίσω στην εξέλιξη, κάνει με πολύ πιο αργό ρυθμό, συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό, τα βήματα εκσυγχρονισμού του ποδοσφαίρου της μέσα από την χρήση και την αξιοποίηση της τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά όχι, δεν είναι πλέον όσο πίσω ήταν. Σύλλογοι, όπως για παράδειγμα ο Ολυμπιακός, βρίσκουν νόημα να πληρώνουν εξειδικευμένους συνεργάτες προκειμένου να αναλύουν live τους αγώνες και να προμηθεύουν on the go τον προπονητή και το επιτελείο του με τα σημαντικά ευρήματα που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων. Προπονητές ζητούν τέτοιους συνεργάτες, αναλυτές, και λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη τους τα ευρήματα των αναλύσεων, φτάνοντας στο σημείο να προσαρμόζουν κομμάτια της καθημερινής προπόνησης με οδηγό τις διαπιστώσεις των αναλυτών σχετικά με τους τομείς στους οποίους πονάει ή επιδέχεται βελτίωση το παιχνίδι της ομάδας.

Πολύ πρόσφατα ανακάλυψα μια ελληνική εταιρεία, την Smart Physio, η οποία δραστηριοποιείται (και) στην ανάλυση της αθλητικής απόδοσης με χρήση λογισμικών προγραμμάτων. Ελληνες, που βρήκαν νόημα να σπουδάσουν (και) την ανάλυση της αθλητικής απόδοσης και σήμερα μπορούν να λειτουργούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες για να παρέχουν τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δεδομένων που προκύπτουν από την δραστηριότητα μιας ομάδας στους αγώνες.

Με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του πρώτου γύρου της Superleague ζήτησα από αυτή την εταιρεία μια σειρά από βασικές διαπιστώσεις που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων της πορείας των ομάδων. Και επειδή τις βρίσκω παραπάνω από χρήσιμες, έχει νόημα να τις μοιραστώ μαζί σας. Πρωτίστως επειδή θέλω να μοιραστώ τη χαρά μου για την διαπίστωση ότι στην ελληνική αγορά του ποδοσφαίρου κυκλοφορούν πλέον όλο και περισσότεροι καλοί και καλά καταρτισμένοι επιστημονικά επαγγελματίες και κάπως έτσι φτάνουμε να ζούμε στην εποχή που, για παράδειγμα, βρίσκεις για το ελληνικό ποδόσφαιρο την επιστημονική ανάλυση που ζηλεύεις από τους επιστήμονες των σοβαρών ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.

Το σημερινό είναι το πρώτο μέρος της ανάλυσης. Πιθανόν να συμβαίνει για πρώτη φορά να δημοσιεύονται football analytics του ελληνικού ποδοσφαίρου. Γι' αυτό και ζήτησα από τους αναλυτές της Smart Physio να είναι όσο το δυνατόν πιο επεξηγηματικός ο λόγος τους, ώστε να καταφέρουμε όλοι εμείς, οι λιγότερο μυημένοι στους όρους και την ανάγνωση των διαγραμμάτων, να κατανοήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τα ευρήματα της μελέτης τους. Ακολουθεί το πρώτο μέρος της ανάλυσης από τον Περικλή Βλαχάκη και τον Θανάση Τράμπα. Καλή ανάγνωση:

Ρυθμός παιχνιδιού

“Το γράφημα 1 και 2 απεικονίζουν το πόσο γρήγορα έχουν την ικανότητα οι ομάδες να κυκλοφορούν την μπάλα. Πρόκειται δηλαδή για το πηλίκο που προκύπτει από την διαίρεση των συνολικών προσπαθειών να πασάρουμε την μπάλα διά τον χρόνο κατοχής.

Στο γράφημα 1 απεικονίζονται οι κατά μέσο όρο πάσες υπέρ και στο γράφημα 2 πάσες κατά (αυτές που μια ομάδα επιτρέπει στον αντίπαλό της). Το ιδιαίτερο στοιχείο έρχεται από τις ομάδες του Πανιωνίου και του Λεβαδειακού, που καταφέρνουν να παίρνουν βαθμούς, δίνοντας ουσιαστικά το ρυθμό παιχνιδιού στον αντίπαλο και έχοντας ένα πολύ αργό ρυθμό όταν κρατάνε την κατοχή. Σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι παρουσιάζουν μια θετική συσχέτιση με την συνολική συγκομιδή πόντων. Η πορτοκαλί γραμμή δείχνει το μέσο όρο των ομάδων. Και τα δύο γραφήματα αναφέρονται συνολικά στα εντός και εκτός έδρας παιχνίδια.



Πόσες πάσες στο επιθετικό τρίτο τμήμα του γηπέδου χρειάζονται για να δημιουργήσουν μια ευκαιρία για γκολ (σουτ εντός/εκτός εστίας, γκολ και σουτ μπλοκαρισμένα);

Έχουμε συνηθίσει να μετράμε ως ευκαιρίες μόνο εκείνες που καταλήγουν είτε στα δίχτυα, είτε στα χέρια του τερματοφύλακα ή εκτός εστίας (και τα δοκάρια). Ωστόσο, τα μπλοκαρισμένα σουτ είναι και αυτά δυνητικές ευκαιρίες για γκολ και δεν θα πρέπει να παραβλέπονται από τα τεχνικά επιτελεία Εχει μεγάλο νόημα οι ομάδες να μπαίνουν στον κόπο να αναλύσουν τα σουτ εκτός εστίας, ακόμη και τα μπλοκαρισμένα. Στο γράφημα 3 απεικονίζουμε τις ομάδες σε 4 τεταρτημόρια: Στο πρώτο τεταρτημόριο (άνω δεξιά) είναι οι ομάδες οι οποίες αρχίζουν να γίνονται σπάταλες στην κατοχή για να δημιουργήσουν ευκαιρίες για γκολ. Χρειάζονται δηλαδή περισσότερο χρόνο να κυκλοφορήσουν την μπάλα στο αντίπαλο επιθετικό τρίτο του αντιπάλου. Ωστόσο, παρομοίως δεν αφήνουν τις αντίπαλες ομάδες να δημιουργήσουν εύκολα ευκαιρίες.
Στο δεύτερο τεταρτημόριο (κάτω δεξιά) βρίσκονται οι ομάδες που δυσκολεύονται να δημιουργήσουν ευκαιρίες, αλλά οι αντίπαλοί τους δημιουργούν με ευκολία (θα μπορούσε να μεταφραστεί με αντεπιθέσεις).
Στο τρίτο τεταρτημόριο βρίσκονται οι ομάδες που δημιουργούν ευκαιρίες με αντεπιθέσεις (ή ελάχιστες τρίτες επιθετικές πάσες) αλλά συνάμα δέχονται ευκαιρίες με τον ίδιο τρόπο.

Και στο τέταρτο τεταρτημόριο οι ομάδες που δημιουργούν με αντεπιθέσεις (ή ελάχιστες τρίτες επιθετικές πάσες), αλλά δεν επιτρέπουν στον αντίπαλο να διεισδύσει γρήγορα στην περιοχή τους και να τον αναγκάζουν σε υπομονετικό passing play λίγο έξω από την άμυνά τους.

Οι περισσότερες ομάδες δημιουργούν και δέχονται ευκαιρίες με παρόμοιο τρόπο, οπότε ας δούμε ποιοι είναι οι outliers της κάθε μιας κατηγορίας:

1ο τεταρτημόριο: Πλατανιάς και Ξάνθη δείχνουν να έχουν παρόμοια στρατηγική. Πολλές πάσες στο 3ο επιθετικό τμήμα. Ωστόσο, εάν για τον Πλατανιά είναι κάτι λογικό με ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά κατοχής, για την Ξάνθη αυτό μεταφράζεται σε σπατάλη ή χαμηλή ικανότητα τελικής πάσας.

2ο τεταρτημόριο: ΠΑΟΚ. Εάν θέλεις να δημιουργήσεις ευκαιρία, κάν' το γρήγορα, είτε με γρήγορα τρεξίματα και ελάχιστους συνδυασμούς, είτε με μακρινές πάσες. Επιπλέον, ο ΠΑΟΚ όφειλε να είναι πιο αριστερά στον οριζόντιο άξονα, αποδεικνύοντας ότι οι τελικές πάσες έπρεπε να γίνονται πιο συχνά.

3ο τεταρτημόριο: Καλλονή. Η ομάδα που δέχεται και δημιουργεί ευκαιρίες με όσο το δυνατόν λιγότερους συνδυασμούς και γρήγορες επιθέσεις. Συνδυασμός που τη φέρνει στην τελευταία θέση της βαθμολογίας.

4ο τεταρτημόριο: Πανιώνιος. Η ευχάριστη έκπληξη του πρωταθλήματος, έχει βρει το μαγικό συνδυασμό να χτυπάει γρήγορα και να αμύνεται με defensive shields προστατεύoντας την εστία της από δυνητικές ευκαιρίες. Η μεταγραφή του Μπουμάλ, ίσως διαταράξει την χημεία”.

Αυτά για σήμερα. Καλή μελέτη. Και να περιμένετε περισσότερα ευρήματα της ανάλυσης του α' γύρου της Superleague στη διάρκεια της εβδομάδας.