Εκεί που οι οπαδοί πετυχαίνουν πραγματικές νίκες

• Μπάγερν Μονάχου – Κατάρ: Το ιστορικό
• «Ξεπλένουμε τα πάντα για τα λεφτά»

Λένε πως όταν στο σύγχρονο ποδόσφαιρο τα λεφτά μπαίνουν στη μέση, ξεχνιούνται τα πάντα. Αξίες, παράδοση, κουλτούρα. Υπάρχουν όμως κερκίδες που δεν ξεχνούν, ούτε εξαγοράζονται. Και οι οπαδοί της Μπάγερν Μονάχου έχουν αποδείξει ότι, όχι απλώς έχουν φωνή, αλλά δεν μένουν στα λόγια. Αντίθετα, βγάζουν στη σέντρα ακόμα και «ιερά τέρατα» της ιστορίας τους, υψώνουν ανάστημα απέναντι σε πανίσχυρες οικονομικά οντότητες, κρατούν τη στάση τους μέχρι το τέλος.

Μπάγερν Μονάχου – Κατάρ: Το ιστορικό

Το Κατάρ βρέθηκε στο στόχαστρο της κοινής γνώμης με αφορμή το πρόσφατο Μουντιάλ και τις πολύ σοβαρές καταγγελίες για τα γήπεδα που θεμελιώθηκαν στο αίμα των μεταναστών εργατών και για τις παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι το Εμιράτο είχε ξεκινήσει να χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο πολύ νωρίτερα για μια σειρά από λόγους, που οδηγούν στην ετυμηγορία του sportswashing, για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στην έρευνα του Gazzetta. Το πρόγραμμα αθλητικών χορηγιών μέσω των αερογραμμών του σε μεγάλες ομάδες, όπως η Μπαρτσελόνα, η Ρόμα, η Παρί και η Μπάγερν είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ωστόσο, οι οπαδοί της τελευταίας δεν έκρυψαν ποτέ τη δυσαρέσκειά τους για τον τρόπο που ουσιαστικά η ομάδα τους έγινε συμπαίκτης με τη χώρα. «Η Άγκελα Μέρκελ το 2018 κάλεσε τις εταιρείες να ξαναχτίσουν σχέσεις με το Κατάρ. Η Μπάγερν είναι ένας επιτυχημένος σύλλογος, αλλά είναι παράλληλα εταιρεία», απαντούσε κυνικά ο Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε.

Η υπόθεση δεν ξεκίνησε τώρα. Για την ακρίβεια, ήταν το 2010, τη χρονιά που η FIFA ανακοίνωνε ότι το Μουντιάλ του 2022 θα διεξαχθεί στο Κατάρ, όταν η Μπάγερν προσγειώθηκε για πρώτη φορά στη Ντόχα για τη χειμερινή της προετοιμασία. Το 2016, οι Βαυαροί ανακοίνωσαν χορηγική συμφωνία με το διεθνές αεροδρόμιο Χάμαντ του Κατάρ, με τον τότε πρόεδρο, Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε να κάνει λόγο για «στρατηγική διεθνοποίησης». Από τότε, ξεκίνησε να ντύνει τη συνεργασία με τον μανδύα των «κοινωνικών θεμάτων» και του «διαλόγου». Τον Αύγουστο το 2017, το σήμα του αεροδρομίου μπήκε για πρώτη φορά στη μανίκι της φανέλας της πρώτης ομάδας και λιγότερο από έναν χρόνο μετά, η Qatar Airways αντικατέστησε τη Lufthansa ως πλατινένιος χορηγός. Το deal υπογράφτηκε μέχρι το καλοκαίρι 2023.

«Ξεπλένουμε τα πάντα για τα λεφτά»

Έχει ενδιαφέρον, να θυμηθούμε λίγο τι ακριβώς είχε συμβεί στην επεισοδιακή γενική συνέλευση του Νοεμβρίου του 2021, με αφορμή τη συζήτηση για την ανανέωση της χορηγικής συμφωνίας. Η Μπάγερν, που ακολουθεί τον γερμανικό κανόνα του 50+1 και το 75% της ποδοσφαιρικής ομάδας ανήκει στο σωματείο, έχει σχεδόν 300.000 μέλη, εκ των οποίων τα 780 έδωσαν το «παρών» στη συνέλευση. Περίπου έναν μήνα πριν, το πανό που είχε σηκωθεί στο ματς με την Φράιμπουργκ προϊδέαζε για όσα θα ακολουθούσαν: «Ξεπλένουμε τα πάντα για τα λεφτά», έγραφε, απεικονίζοντας τον CEO Όλιβερ Καν και τον πρόεδρο Χέρμπερτ Χάινερ να βγάζουν από το πλυντήριο ματωμένα μπλουζάκια και κελεμπίες, κρατώντας βαλίτσες με χρήματα.

Bayern Munich at home to Freiburg yesterday

"For money, we’ll wash anything clean”

Bayern fans with banner related to their club's relationship with Qatar pic.twitter.com/GB1qHlKfY2

— FootballAwaydays (@Awaydays23) November 7, 2021

Ο δικηγόρος και μέλος του κλαμπ, Μίκαελ Οτ, πρότεινε προς ψηφοφορία μια πρόταση, η οποία αν συγκέντρωνε την πλειοψηφία θα οδηγούσε τους Βαυαρούς στη διακοπή της συνεργασίας με την αεροπορική, όπως και στην απαγόρευση οποιασδήποτε άλλης εμπορικής συμφωνίας με το Κατάρ. Ωστόσο, η πρότασή του δεν κατατέθηκε ποτέ, με τη διοίκηση να την απορρίπτει και τον ίδιο να απειλεί με προσφυγή στη δικαιοσύνη. Δεν τον άφησαν, καν να μιλήσει, με τον κόσμο να ξεσπά σε συνθήματα και αποδοκιμασίες: «Είμαστε η Μπάγερν και εσείς δεν είστε. Δεν είμαστε οι οπαδοί που θέλετε», έλεγαν χαρακτηριστικά. «Αν ξέρω ότι αυτά τα χρήματα έρχονται από το Κατάρ και σχετίζονται με σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αν είναι ξεκάθαρα ματωμένα χρήματα, τότε η επιτυχίες που έρχονται με αυτά είναι κηλιδωμένες και, κατά την άποψή μου, λόγος για να ντρεπόμαστε», έλεγε ο Οτ στην Deutche Welle. Όπως σημείωνε η Süddeutsche Zeitung, ο Όλιβερ Καν δεν χρησιμοποίησε ούτε μια φορά στην ομιλία του τη λέξη Κατάρ, ενώ «ο κάποτε σπουδαίος, δυναμικός και επιβλητικός τερματοφύλακας, εκτέθηκε από την ορμή της βραδιάς».

Reports in Germany say Bayern Munich will NOT extend their sponsorship deal with Qatar Airways.

Many of the club's fan groups have been protesting against the deal on human rights grounds.

Reminder of how Bayern's supporters protested against the deal at the club's 2021 AGM. pic.twitter.com/SlzawpWSRv

— DW Sports (@dw_sports) June 28, 2023

Ο Χέρμπερτ Χάινερ, ο οποίος εκλέχθηκε πρόεδρος το 2019, αντικαθιστώντας τον Ούλι Χένες, μιλούσε με έπαρση και αντιμετώπιζε τη βάση του συλλόγου σαν να μην καταλαβαίνει ακριβώς τον ρόλο της, επαναφέροντας το πάντα καίριο ερώτημα: Σε ποιον, τελικά, ανήκει μια ομάδα με τη δομή της Μπάγερν;

Ο Χένες, από την πλευρά του, δήλωνε στο Kicker ότι «ήταν το χειρότερο event που έχω ζήσει στην Μπάγερν Μονάχου». Τα πανό και οι κινήσεις των οπαδών συνεχίστηκαν. Τον Ιούλιο του 2022, αντιπροσωπεία τους έθεσε μια σειρά από αμείλικτα ερωτήματα στη διοίκηση, η οποία απάντησε με «την πρόοδο που έχει συντελεστεί στα δικαιώματα των εργατών, των γυναικών και των γκέι», προσθέτοντας ότι ο διάλογος και η συμπερίληψη είναι προτιμότερα από τον αποκλεισμό. Υπήρξαν, όλον αυτόν τον καιρό και άλλα επιχειρήματα, που δεν έπειθαν όμως τον κόσμο. Όπως για παράδειγμα το ότι κι άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες κάνουν business με τους Καταριανούς.

Το τέλος της σχέσης

Στις 28 Ιουνίου, η Μπάγερν Μονάχου ανακοίνωσε ότι η χορηγία της Qatar Airways δεν θα συνεχιστεί, με το «διαζύγιο» να παρουσιάζεται ως συναινετικό. «Και οι δύο πλευρές προώθησαν ενεργά την ανταλλαγή ανάμεσα σε δύο κουλτούρες. Ήταν πάντα ο στόχος της Μπάγερν και της Qatar Airways να ενώνουν τους ανθρώπους μέσω του ποδοσφαίρου, συμπεριλαμβανομένου και του ποδοσφαίρου γυναικών. Η εμπιστοσύνη και οι ανοιχτές ανταλλαγές δημιούργησαν φιλίες που θα συνεχιστούν», ανέφερε χαρακτηριστικά η κοινή ανακοίνωση των δύο πλευρών. Ο Μίκαελ Οτ, απάντησε: «Εκπληκτικά πρωινά νέα. Ήταν εντελώς απρόσμενο, αλλά τόσο το καλύτερο. Πολλά ευχαριστώ σε όλους τους οπαδούς που επιστρατεύτηκαν εναντίον αυτής της χορηγίας. Μαζί είμαστε πιο δυνατοί!»

Ο Νικ ΜακΓκίχαν, διευθυντής του οργανισμού FairSquare, δήλωσε στην DW: «Είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι η κριτική από ένα αφοσιωμένο και οργανωμένο κομμάτι της βάσης της Μπάγερν Μονάχου δεν ήταν καταλυτικός παράγοντας γι' αυτή την απόφαση. Είναι μια μικρή, αλλά σημαντική νίκη για εκείνους που βλέπουν τις ποδοσφαιρικές ομάδες ως κοινωνικούς θεσμούς και όχι ως εταιρικούς παρόχους περιεχομένου. Και ξανά, δείχνει ότι το γερμανικό μοντέλο της οπαδικής ιδιοκτησίας πρέπει να αποτελέσει μοντέλο και για τις άλλες χώρες».

Προφανώς, δεν ήταν εύκολο. Σύμφωνα με το Bloomberg, το συνολικό χορηγικό deal με την Qatar Airways άγγιζε τα 100 εκατομμύρια ευρώ, για μια συνεργασία που κρατούσε 5 χρόνια, με γερούς δεσμούς ανάμεσα στα στελέχη και φυσικά με πολλά χρήματα στο τραπέζι. Εκείνοι που αντιτίθενται στο «50+1» υποστηρίζουν ότι τα γερμανικά κλαμπ δεν θα μπορέσουν να είναι τόσο ανταγωνιστικά όσο αυτά της Premier League, όσο υπάρχουν εξαρτήσεις από την οπαδική βάση και αποφάσεις για τερματισμό συνεργασιών με τόσο μεγάλη αξία. Ίσως έχουν δίκιο. Η κουλτούρα των γερμανικών συλλόγων, ωστόσο, οι άρρηκτοι δεσμοί με την τοπική κοινωνία και η μοναδική σύνδεση ανθρώπων-ομάδων, δεν ανταλλάσσεται με καμιά μεταγραφή. Τουλάχιστον για όσους θυμούνται ακόμα τι εκπροσωπεί το όμορφο παιχνίδι...