Απλώς ο Φαν ντερ Σαρ και ο Οβερμαρς το κάνουν στο Αμστερνταμ

Πίσω από την εκτυφλωτική εμφάνιση του Αγιαξ στο Μπερναμπέου κρύβεται μια παραπάνω από διδακτική ιστορία που εξηγεί πώς έφτασε ο Αγιαξ στη στιγμή να μεγαλώσει ξανά τον αγωνιστικό κυβισμό του στο επίπεδο του Champions League και να επιτύχει αυτό το come back. Κι υπάρχει ένα περιστατικό, του περασμένου καλοκαιριού, που τα λέει σχεδόν όλα για την ιδέα που υπηρετούν εδώ και περίπου τρία χρόνια ο Εντβιν Φαν ντερ Σαρ και ο Μαρκ Οβερμαρς. Είναι η μικρή ιστορία με το βίντεο που παρουσίασαν σε επτά ποδοσφαιριστές του Αγιαξ το περασμένο καλοκαίρι προκειμένου να τους πείσουν να παρατείνουν για μια σεζόν την παραμονή τους στον σύλλογο προκειμένου να προλάβουν να προσφέρουν και αγωνιστικά προτού συνεισφέρουν οικονομικά μέσω της πώλησής τους.

Η ιστορία είναι η εξής: Στο βίντεο παρομοίασαν τον Ονάνα με τον Φαν ντερ Σάρ, τον Ντόλμπεργκ με τον Ιμπραΐμοβιτς, τον Τζάστιν Κλάιφερτ με τον Πάτρικ Κλάιφερτ, τον ντε Γιόνγκ με τον Ερικσεν, τον ντε Λιχτ με τον Χουλσόφ, κι όλα αυτά τα έκαναν, ο Φαν ντερ Σαρ και ο Οβερμαρς προκειμένου να πείσουν τους ποδοσφαιριστές ότι παραμένοντας για ακόμη μια σεζόν θα είχαν την ευκαιρία να πετύχουν κάτι σπουδαίο και να γίνουν παίκτες – θρύλοι του Αγιαξ. “Και μετά φεύγετε”. Εκ των επτά που είχαν συγκεντρώσει μόνο ένας δεν ψήθηκε επαρκώς, ο Κλάιφερτ, ο οποίος ένιωσε ότι δεν πρέπει να αφήσει την ευκαιρία της Ρόμα να περάσει ανεκμετάλλευτη. Αυτό το “ψηστήρι” λέει πολλά για την ιδέα που μετέτρεψαν σε σχέδιο, το οποίο έθεσαν σε εφαρμογή ο Φαν ντερ Σαρ με τον Οβερμαρς από το 2016, όταν ο πρώτος πήρε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του Αγιαξ. Η ιδέα τους ήταν να επιταχύνουν την διαδικασία ωρίμανσης των ποδοσφαιριστών που παράγει η ακαδημία του Αγιαξ ώστε να τους ετοιμάζουν για την πρώτη ομάδα νωρίτερα από την ηλικία των 20 ετών. Η ιδέα γεννήθηκε από την ανάγκη να ξαναφέρουν ευρωπαϊκές επιτυχίες σε έναν σύλλογο που δεν άλλαζε προτεραιότητα και εξακολουθούσε να στοχεύει στην ανάδειξη και πώληση ποδοσφαιριστών. “Αφού δεν μπορούμε να τους κρατήσουμε στον Αγιαξ πάνω από τα 20 τους χρόνια, πρέπει να προλαβαίνουμε να πάρουμε πράγματα από αυτούς νωρίτερα, και γι' αυτό θα τους βάζουμε να γίνουν βασικοί από τα 18”, ήταν, μέσες άκρες, η αρχική ιδέα του σχεδίου.

Φυσικά όλο αυτό δεν έγινε με τη διαδικασία ενός απλού πειράματος. Δεν έγινε, ούτε αφέθηκε στην τύχη. Προκειμένου να το επιτύχουν, βρήκαν τρόπο να εξασφαλίσουν περισσότερο χρόνο δουλειάς για τους ανήλικους ποδοσφαιριστές. Πώς; Φροντίζοντας να δημιουργήσουν την υποδομή που επιτρέπει στα παιδιά να συνδυάζουν την ποδοσφαιρική εκπαίδευση με τις ακαδημαϊκές σπουδές στον ίδιο χώρο, δίχως να χάνουν χρόνο σε μετακινήσεις. Εβαλαν τις απαιτήσεις στους διευθυντές της ακαδημίας, προκειμένου αυτοί να διαχειρίζονται τον χρόνο των νεαρών ποδοσφαιριστών με τρόπο που να δημιουργεί περισσότερο χρόνο για δουλειά στο ποδόσφαιρο συγκριτικά με πριν. Και τον Δεκέμβριο του 2017 επέλεξαν προπονητή, τον Ερικ τεν Χαγκ με αυτά τα κριτήρια, και βασίστηκαν πάνω στην εμπειρία που είχε αποκτήσει για μια 2ετία ως προπονητής της δεύτερης ομάδας της Μπάγερν. Προηγουμένως είχαν φροντίσει να επιβάλουν στην δεύτερη ομάδα την χρησιμοποίηση, στο βασικό σχήμα, ποδοσφαιριστών ηλικίας κάτω των 18 ετών ώστε να δώσουν στον προπονητή της πρώτης ομάδας όσο το δυνατόν περισσότερους “προψημένους” ποδοσφαιριστές.

Με αυτό που κάνουν στη διάρκεια του τελευταίου έτους ο Φαν ντερ Σαρ και ο Οβερμαρς δεν βάζουν σε κίνδυνο την εξέλιξη του σχεδίου – προτεραιότητα του Αγιαξ, το οποίο είναι να κρατήσει τόσο ψηλά το ποσοστό εξέλιξης των 16χρονων μαθητών της ακαδημίας σε επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, που είναι 86% και φυσικά είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. Αυτό που προσπαθούν είναι να προλάβουν να πάρουν από τους ποδοσφαιριστές αγωνιστικές επιτυχίες για τον Αγιαξ προτού τους πουλήσουν. Και μετά να τους πουλήσουν δίχως να χάνουν χρόνο, ώστε να μην επιβραδύνουν την εξέλιξη των ποδοσφαιριστών που έρχονται από πίσω. Φύγε Κλάασεν, για να παίξει ο φαν ντε Μπεκ και να λάμψει στο Μπερναμπέου.

Ο Αγιαξ δεν έφτασε εύκολα στην βραδιά της 5ης Μαρτίου 2019. Στην 8ετία που έχει προηγηθεί, από το 2011 που επιχείρησε με τη συνδρομή του Γιόχαν Κρόιφ να “επανιδρυθεί” έχει φάει πολλά χαστούκια. Το τελευταίο μεγάλο ήταν αυτό που προηγήθηκε της πρόσληψης του τεν Χαγκ, όταν ο Φαν ντερ Σαρ και ο Οβερμαρς αναγκάστηκαν να απολύσουν τον Μαρσέλ Κάιζερ, που είχε υπάρξει ποδοσφαιριστής του Αγιαξ και μαζί του τον Ντένις Μπέργκαμπ, με τον οποίο ήταν συμπαίκτες. Ακριβώς εκεί όμως κρύβεται όλη η ουσία, το νόημα που ανέδειξε ο θρίαμβος του Αγιαξ επί της Ρεάλ στο Μπερναμπέου: για να τα καταφέρει, ο Αγιαξ δεν παρέδωσε απλώς τα κλειδιά σε δικά του παιδιά που εκτός από παραστάσεις είχαν πλέον αποκτήσει και τεχνογνωσία. Πλημμύρισε τα γραφεία του με πρώην ποδοσφαιριστές του, τους άφησε να πάρουν ευθύνες και αποφάσεις, να εξελίξουν την αρχική ιδέα που σχημάτισε ο Κρόιφ το 2011, και – κυρίως αυτό – τους στήριξε στις δοκιμασίες που δημιούργησαν οι πρώτες μεγάλες αποτυχίες. Ο Φαν ντερ Σαρ και ο Οβερμαρς τόλμησαν, δοκίμασαν, ευστόχησαν, αστόχησαν, έπαθαν, έμαθαν και σήμερα παρουσιάζουν μια ομάδα που μπορεί να κοιτάζει το Champions League 2018-'19 και να καυχιέται ότι είναι αυτό που σηματοδοτεί την επιστροφή του Αγιαξ στο ευρωπαϊκό προσκήνιο. Και ναι, το περασμένο καλοκαίρι οι μέτοχοι και η διοίκηση επέτρεψαν στους Φαν ντερ Σαρ – Οβερμαρς να ξοδέψουν περισσότερα λεφτά από το συνηθισμένο για να τα επενδύσουν πάνω σε ποδοσφαιριστές με εμπειρία σαν τον Τάντιτς και τον Μπλιντ, αλλά δεν το έκαναν υπό τη μορφή μιας ζαριάς στην ρουλέτα “κι αν κάτσει, έχει καλώς, αν δεν κάτσει, χρέη”. Για να το κάνει αυτό ο Αγιαξ έψαξε να βρει νέες πηγές εσόδων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τα οράματα των δύο παλαίμαχων ποδοσφαιριστών του: επέκτειναν τις δουλειές του συλλόγου στη Νέα Υόρκη, ξεκίνησαν μια ακαδημία στην Κίνα, δηλαδή έψαξαν να βάλουν βάσεις για να στηρίξουν οικονομικά αυτό το σχέδιο του ευρωπαϊκού come back ώστε να μπορεί ο Αγιαξ να το υποστηρίζει στο μέλλον και αυτό να αποκτήσει ρεαλιστική προοπτική συνέχειας.

Ολη αυτή η ιστορία προκαλεί θαυμασμό. Στο ελληνικό μυαλό όμως προκαλεί και θλίψη. Διότι δεν μπορεί ο νους να αποφύγει τον συνειρμό. Δεν μπορεί να μην σκεφτεί ότι το ελληνικό ποδόσφαιρο επιμένει όχι απλώς να αποθαρρύνει αλλά και να αποκλείει τους δικούς του “Οβερμαρς” και “Φαν ντε Σαρ”. Να τους κάνει bullying. Να τους βγάζει τρελούς, γραφικούς, “άσχετους” και να τους βαφτίζει “αποτυχημένους” στην πρώτη κακή περίοδο, με την πρώτη “στραβή”. Το σχέδιο αυτών των δύο στο Αμστερνταμ δεν απέχει πολύ από το σχέδιο που έβαλε σε εφαρμογή ο Κώστας Κατσουράνης στην Παναχαϊκή. Μόνο που εκεί είναι Αμστερνταμ κι εδώ είναι Ελλάδα. Το σχέδιο των πρώην παικτών του Αγιαξ δεν είναι διαφορετικής φύσης από αυτό που έβαλε σε εφαρμογή το περασμένο καλοκαίρι ο Νίκος Νταμπίζας στον Παναθηναϊκό. Μόνο που εκεί είναι Ολλανδία και εδώ είναι Ελλάδα. Η τόλμη του τεν Χαγκ είναι στην πραγματικότητα μικρότερη από την τόλμη που επιδεικνύει αυτό τον καιρό στο Αγρίνιο ο Τραϊανός Δέλλας, διότι του τεν Χαγκ του το έβαλε ως απαραίτητη προϋπόθεση ο Αγιαξ για να πάρει τη δουλειά, ενώ του Δέλλα ο Παναιτωλικός του μίλησε για την προώθηση παιδιών, δίχως απαίτηση. Απαίτηση ήταν μόνο η παραμονή στην κατηγορία.

Θα μπορούσα να γράψω πολλά ακόμη, αλλά στην πραγματικότητα θυμώνω με τον εαυτό μου που προσπαθεί να πείσει για την αξία ή να τονίσει τη σημασία του αυτονόητου στο σημερινό ποδόσφαιρο. Μέχρι να το δω να συμβαίνει στην Ελλάδα κατά κανόνα και όχι μόνο κατ' εξαίρεση, θα συνεχίσω να θαυμάζω τις εξαιρέσεις: τον Παναθηναϊκό των Νταμπίζα – Δώνη, την Παναχαϊκή που είχε φτιάξει ο Κατσουράνης, τον Παναιτωλικό του Δέλλα, τον Ατρόμητο των Σπανού – Αγγελόπουλου, τον ΟΦΗ που πάνε να φτιάξουν οι Σαμαράδες και ο Πουρσανίδης. Ολους αυτούς δεν περιμένω να τους δω να νικούν στο Μπερναμπέου για να τους χειροκροτήσω. Εχουν όλοι τους τον σεβασμό και τον θαυμασμό μου.