Από την Κέρκυρα στην κορυφή της Premier League!

Συχνά, οι περισσότεροι προπονητές ανάλογου βεληνεκούς, όταν τους τίθεται ερώτηση για πρότυπα και εμπνεύσεις, επιλέγουν ένα πρόσωπο που να βρίσκεται κοντά στη φιλοσοφία τους και να έχει επιτυχίες, ή μεγαλύτερη εμπειρία. Ο Μαρσέλο Μπιέλσα, για παράδειγμα ή ο Πεπ Γκουαρδιόλα. Στις πρώτες του ημέρες στην Αγγλία, ρώτησαν τον Χάβι Γκράθια σχετικά κι εκείνος απάντησε: «Για μένα, οι πιο σημαντικοί προπονητές είναι αυτοί των ακαδημιών και των νεαρότερων ομάδων που είχα στο παρελθόν. Τους θαυμάζω, γιατί έχουν πολύ λίγους πόρους, αλλά με αυτούς καταφέρνουν να κάνουν σπουδαία πράγματα και να εξελίσσουν μεγάλους παίκτες». Μια απάντηση, που απορρέει από τον χαρακτήρα και τη σκέψη του. Αφού κατάφερε να σώσει άνετα πέρυσι την Γουότφορντ, ο Γκράθια μετρά φέτος μόνο νίκες στα τέσσερα πρώτα ματς της Premier League και βρίσκεται στην κορυφή, μαζί με Λίβερπουλ και Τσέλσι. Παρότι είναι πολύ νωρίς, η νίκη της επί της Τότεναμ την τελευταία αγωνιστική ξύπνησε μνήμες 1983, όταν οι Χόρνετς είχαν τερματίσει δεύτεροι. Κάποιοι ακόμα πιο υπερβολικοί, έχουν ήδη αρχίσει τις συγκρίσεις με τη Λέστερ του τίτλου.

Η τελευταία δουλειά του Ισπανού στην Ισπανία, πριν ξενιτευτεί στο Καζάν και στη συνέχεια κατηφορίσει στο Λονδίνο, ήταν στη Μάλαγα. Ο Χοσέ Κριάδο, ρεπόρτερ στην Opinion de Malaga, θυμάται στο FFT του gazzetta.gr: «Θυμάμαι ότι όταν η Μάλαγα αποφάσισε να τον προσλάβει, της ασκήθηκε μεγάλη κριτική, γιατί την προηγούμενη σεζόν ήταν στην Οσασούνα που είχε υποβιβαστεί και ο σύλλογος αναζητούσε κάποιον που θα του δώσει ώθηση, καθώς δύο χρόνια πριν είχε βγει στο Champions League. Στον Σεΐχη (σ.σ Αλ Τανί, ο ο ιδιοκτήτης) δεν φαινόταν και τόσο καλή η απόκτησή του όταν ήταν στη Μάλαγα για την παρουσίαση. Όμως όλα τελικά εξελίχθηκαν καλά και ήταν ένας από τους κορυφαίους προπονητές που είχε τα τελευταία χρόνια. Ξεχώρισε για την εργατικότητά του και για το ότι είχε υπό έλεγχο όλα τα ζητήματα της ομάδας. Αποδείχθηκε πολύ δυνατός στην εκμετάλλευση παικτών από την ακαδημία, γιατί ήταν μια εποχή που η ομάδα δεν μπορούσε να βασίσει πολλά στις μεταγραφές λόγω οικονομικών προβλημάτων». Με τους ασταθείς οικονομικά Ανδαλουσιανούς είχε δύο θέσεις στην 10άδα της La Liga, πριν φύγει το 2016 για μια σεζόν στη Ρούμπιν Καζάν, όπου δεν κατάφερε να στεριώσει. Η επόμενη πρόκληση θα ήταν και η μεγαλύτερη.

Ο Γκράθια ανέλαβε τον Ιανουάριο του 2018 στη Γουότφορντ που φλέρταρε με τον υποβιβασμό, έχοντας πάρει μόλις πέντε βαθμούς στους τελευταίους 11 αγώνες της. Είχε επίσης προβληματικά αποδυτήρια, καθώς σύμφωνα με τα ρεπορτάζ ο Μάρκο Σίλβα είχε χάσει την επικοινωνία και την εμπιστοσύνη τους, μην καταφέρνοντας να ενώσει κάτω από τον κοινό σκοπό τους παίκτες από 16 εθνικότητες που απάρτιζαν το ρόστερ. Ο διάδοχός του ήρθε για να εφαρμόσει μια εντελώς διαφορετική τακτική, με βασικό πυλώνα την ενότητα. Η επικοινωνία και το man management αποτελούν άλλωστε προτεραιότητά του. Στη Ρούμπιν Καζάν είχε πέντε μεταφραστές για να είναι σίγουρος πως τα λόγια του θα πήγαιναν ακριβώς όπως έπρεπε σε όλους τους ποδοσφαιριστές και βρίσκεται συνεχώς κοντά στην ομάδα. Ο Τζίνο Πότσο, o αμφιλεγόμενος ιδιοκτήτης των Γουότφορντ-Γρανάδα-Ουντινέζε, τον είχε στο στόχαστρο από μια νίκη μέσα στο Καμπ Νόου επί της Μπαρτσελόνα τον Φεβρουάριο του 2015. Η Μάλαγα του Γκράθια είχε προηγηθεί από το 7' με τον Χουάνμι και κατάφερε να κρατήσει το αποτέλεσμα μέχρι τέλους απέναντι στους Καταλανούς που εκείνη τη σεζόν πήρε τρεμπλ. Όταν αποφάσισε ότι η αλλαγή τεχνικού ήταν μονόδρομος, τον έφερε περίπου ένα μήνα πριν την πρόσληψη για συνέντευξη με τον τεχνικό διευθυντή Φίλιπο Γκιράλντι και κατάλαβαν ότι ήταν ο εκλεκτός.

Από τα πρώτα πράγματα που έκανε, ήταν να ανοίξει το γραφείο του στους παίκτες που θεωρούνταν «μαύρα πρόβατα» στο προηγούμενο καθεστώς. Δύο από αυτούς, ο Χολέμπας και ο Καπού, παίζουν βασικό ρόλο στο φετινό σούπερ ξεκίνημα. Ο Γουίλ Χιουζ ήταν επίσης από εκείνους που η έλευση του Γκράθια απογείωσε. Τα πρώτα του αποτελέσματα στην Premier League ήταν μια ισοπαλία στην έδρα της Στόουκ και το 4-1 επί της Τσέλσι στο Vicarage Road. Με τους Χολέμπας και Καπού βασικούς, σε ένα ματς που του επέτρεψε να κάνει το δυναμικό ξεκίνημα που άλλαξε εντελώς το κλίμα και την αυτοπεποίθηση των παικτών. Η αναμέτρηση ήταν στο 1-1 μέχρι το 84' και οι «Μπλε» έπαιζαν με δέκα παίκτες. Μέσα σε 7 λεπτά έβαλε τρία γκολ στην πρωταθλήτρια της επόμενης χρονιάς και το restart ήταν πλέον γεγονός. Ακολούθησαν έξι νίκες μέχρι το τέλος της σεζόν και η άνετη σωτηρία με 41 βαθμούς.

«Έφερε ηρεμία στην καθημερινότητα της ομάδας, άλλαξε τελείως το κλίμα στο προπονητικό κέντρο», έλεγαν χαρακτηριστικά οι παίκτες που πριν ήταν στην πόρτα της εξόδου και πλέον η καριέρα τους είχε αναγεννηθεί. Kατά μια έννοια, η εναλλαγή 11 ομάδων σε 14 χρόνια τον έκανε περισσότερο ανθεκτικό στην ηλεκτρική καρέκλα των «Χόρνετς», που είχαν αλλάξει 8 τεχνικούς σε τέσσερα χρόνια. Δεν φοβάται την απόλυση και δεν αφήνει τα «αν» της αποτυχίας να του χαλάσουν το μυαλό. Είναι άλλωστε ένας προπονητής που είχε αποχωρήσει μόνος του από την Αλμερία, αφού την οδήγησε στην πρώτη κατηγορία, καθώς ήταν αντίθετο με το πλάνο της διοίκησης για ολική αλλαγή του ρόστερ.

Από τα πρώτα του ματς στην Αγγλία ο Γκράθια έδειξε τακτική ευελιξία και προσαρμοστικότητα στον αντίπαλο. Το 4-4-2 δηλαδή του πρώτου του ματς στον πάγκο των Λονδρέζων έγινε 3-4-3 απέναντι στην Τσέλσι. «Οι τακτικές μου εξαρτώνται από την κατάσταση των παικτών μου. Πρέπει να είμαστε ικανοί να προσαρμοζόμαστε σε διαφορετικές συνθήκες», έλεγε. Φέτος, στηρίζεται στο 4-4-2. Το σύστημα που μυρίζει Αγγλία, είναι αυτό που τον έχει οδηγήσει στο «4 στα 4» ή στο «πέντε στα πέντε», αν βάλουμε και το League Cup. Ένα 4-4-2 όμως προσαρμοσμένο στο ρόστερ και την δυναμική των Χόρνετς, με την δυνατότητα να παρουσιάσει διαφορετικές στρατηγικές με τους ίδιους παίκτες και την ίδια διάταξη. Αυτή η ικανότητα στην προσαρμογή, για την οποία μιλούσε στις πρώτες μέρες του στο Viccarage Road, ήταν ενδεικτική στη μεγαλύτερη φετινή νίκη, αυτή απέναντι στην Τότεναμ. Ξεκίνησε προσπαθώντας να ματσάρει τους Σπερς στο δικό τους στιλ παιχνιδιού, δέχθηκε φάσεις, βρέθηκε πίσω στο σκορ και μετά το ημίχρονο κατάφερε να πάει το παιχνίδι εκεί που βόλευε καλύτερα τους δικούς του. Στη δύναμη, την αποφασιστικότητα, την καταστροφή της ανάπτυξής που οδήγησε στην απώλεια συγκέντρωσης και στην πίεση για το λάθος, κάνοντας την ανατροπή με δύο στατικές φάσεις. Η επίτευξη μιας τέτοιας νίκης απέναντι στους «μαχητές» του Ποκετίνο είναι τεράστιο επίτευγμα.

Mε 11άδα βγαλμένη από την περσινή σεζόν, με εξαίρεση τον Φόστερ στο τέρμα, ο Γκράθια επενδύει πολύ στο ομαδικό πνεύμα. Έχει στα πρόσωπα των Χολέμπας και Γιάνμαατ δύο μπακ απολύτως επιθετικογενή, με ικανότητα να δίνουν πλάτος και να σεντράρουν. Ο Ελληνογερμανός μπακ μετρά ήδη 4 ασίστ και είναι πρώτος στη σχετική κατηγορία, μαζί με τον Μεντί της Σίτι. «Τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, πρέπει να πω. Εντελώς. Όταν βλέπω τα παιδιά στο γήπεδο και την προπόνηση τώρα είναι εντελώς αλλαγμένοι. Νομίζω ότι κάποιοι τώρα κατάλαβαν πώς είναι να είσαι στην Premier League», είπε σχετικά όταν τον ρώτησαν για τον αντίκτυπο του Γκράθια.

Οι δύο μπακ επιτρέπουν στους δύο ακραίους της μεσαίας γραμμής, τον Γουίλ Χιουζ και τον Ρομπέρτο Περέιρα, να παίξουν πιο ελεύθερα και να συγκλίνουν σε πιο κεντρικές θέσεις. Ο Χιουζ, όπως είχε δείξει και από τη Ντέρμπι, έχει πολύ playmaking στο παιχνίδι του, ξέρει πώς να παίζει στον άξονα και κοντά στους επιθετικούς και να βρίσκει χώρους. Ο Ρομπέρτο Περέιρα επίσης δεν είναι εξτρέμ. Στην πρώτη χρονιά του Αλέγκρι στη Γιουβέντους, όπου ήταν εξαιρετικός πριν αρχίσει να βγάζει μυϊκούς τραυματισμούς, έπαιζε κυρίως στα χαφ ή πίσω από τον επιθετικό. Είναι ένας επιθετικός μέσος άνετος σε όλο το πλάτος του γηπέδου και στη Γουότφορντ η έφεση στην ντρίμπλα, η αντοχή στα μαρκαρίσματα, η διαγώνια κίνηση και φυσικά η εκτελεστικό δεινότητα τον φέρνουν πολύ συχνά απέναντι στο γκολ.

Η επιμονή του Γκράθια στον Καπού ως παρτενέρ του Ντουκουρέ είχε τη σημασία της, καθώς οι δυο τους συνθέτουν ένα πολύ αθλητικό δίδυμο στον άξονα, άνετο με τη μπάλα στα πόδια και ικανότατο ανασταλτικά, που καλύπτει τους δημιουργικούς μέσους. Εξαιρετικό ενδιαφέρον όμως έχει και το δίδυμο Γκρέι-Ντίνι στην επίθεση. Ο πρώτος κινητικός και γρήγορος, ο δεύτερος δυναμικός, περισσότερο φορ και εξαιρετικός στο να υποδέχεται μπάλες και να ανοίγει χώρους για τον παρτενέρ του ή για κάποιον από τους εξτρέμ που έχει συγκλίνει. Όταν η Γουότφορντ επιλέγει να κλείσει τους χώρους και να φέρει κοντά τις γραμμές της, συχνά παρακάμπτει το χώρο του κέντρου και φέρνει τη μπάλα απευθείας στην επίθεση με βαθιές μπαλιές, έναν από τους δύο εξτρέμ να έρχεται πίσω από τον επιθετικό και τους κινδύνους να δημιουργούνται με τις κινήσεις τους. Το πρέσινγκ εστιάζεται στην καταστροφή του αντιπάλου και στη δημιουργία ρίσκου στα αρχικά στάδια του build up, ενώ στη συνέχεια οι δύο αμυντικές τετράδες κάνουν τη ζωή δύσκολη στους δημιουργικούς παίκτες του αντιπάλου.

Η ομάδα του Γκράθια πετυχαίνει μίνιμουμ δύο γκολ ανά ματς και έχει δεχθεί μόλις τρία συνολικά, επενδύοντας πολλά στις στημένες φάσεις. «Οι ομάδες του είναι γνωστές για την αμυντική τους λειτουργία και τη σκληράδα. Δεν έχουν πολλή φαντασία στην επίθεση, αλλά ως προϊόν της αμυντικής δουλειάς έρχεται και η επιθετική επάρκεια», τονίζει στο gazzetta ο Χοσέ Κριάδο. Κι όλα αυτά, παρότι έχασε τον Ριτσάρλισον το καλοκαίρι και παρότι ο Ντεουλοφέου που απέκτησε δεν έχει παίξει ακόμα καθόλου. Kαι παρότι ήταν στην πεντάδα που ξόδεψε τα λιγότερα (24 εκατ.) για μεταγραφές το καλοκαίρι.

Ο 48χρονος Ισπανός, το όνομα του οποίου είχε ακουστεί έντονα για τον Ολυμπιακό, απολαμβάνει μέρες δόξας στην Αγγλία και έχει κάνει και τους συμπατριώτες του να αναφέρονται με πολύ κολακευτικά λόγια στην περίπτωσή του. Στη χώρα μας ήρθε το 2011 για να αναλάβει τον Ολυμπιακό Βόλου, όμως πρόλαβε να κοουτσάρει μόνο τέσσερα ματς στην Ευρώπη, καθώς συνέπεσε με την απόφαση για τιμωρία των «ερυθρολεύκων» και την διάλυση που ακολούθησε. Στη συνέχεια, ανέλαβε την Κέρκυρα, καταφέρνοντας να την κρατήσει στην κατηγορία. Στο Νησί των Φαιάκων είχαν να λένε για τον τρόπο που διαχειριζόταν κάθε παίχτη ξεχωριστά και πώς σε κάθε λάθος μιλούσε εκείνη τη στιγμή, πάντα με ωραίο τρόπο. Ευγενικός και χαμογελαστός, έκανε τους ποδοσφαιριστές να τον αισθάνονται ως απόλυτο αφεντικό στην προπόνηση και στα παιχνίδια και ως μέλος των αποδυτηρίων τους τις υπόλοιπες στιγμές. Ακούγεται εύκολο, αλλά οι ισορροπίες είναι πολύ εύκολο να χαθούν και η εμπιστοσύνη πολύ δύσκολο να κερδηθεί.

Επίσης, είχαν εντυπωσιαστεί άπαντες από την ένταση των προπονήσεών του και από τον τρόπο που σε λίγο χρόνο κατάφερνε να καλύψει ένα μεγάλο μέρος ασκήσεων, αλλά και με την εργατικότητά του. «Κανονικός εργασιομανής», έλεγαν βλέποντάς τον να τελειώνει την προπόνηση και αντί να πάει στα παιδιά του, να μένει και να δουλεύει για ώρες στον υπολογιστή. Τότε προτιμούσε το 4-2-3-1 ή το 4-3-3 και προσάρμοζε την τακτική του στις αδυναμίες του αντιπάλου, αφιερώνοντας πολύ χρόνο στο σκάουτινγκ, αλλά χωρίς να αλλάξει τη δική του διάταξη. Οι τακτικές αλλαγές ήρθαν με την πάροδο του χρόνου. Δούλευε επίσης πολύ τις στημένες φάσεις και οι κομπίνες που παρουσίαζε δυσκόλευαν ακόμα και τους ίδιους τους παίκτες του! Εκείνοι πάντως που τον έζησαν ήταν σίγουροι ότι με την εργατικότητα, τη μέθοδο και τον χαρακτήρα του θα έφτανε ψηλά. Και πιστεύουν ότι θα πάει ακόμα υψηλότερα.

Ένα περιστατικό που επιβεβαιώνει τη δήλωσή του για τους προπονητές των ακαδημιών, αλλά και τον τρόπο σκέψης του, ανήκει στην περίοδο που ήταν στην Κέρκυρα. Ο Γκράθια πήγαινε το παιδί του στην ακαδημία της ομάδας και καθόταν και παρακολουθούσε πάντα χωρίς να παρέμβει ποτέ. Χωρίς να μιλήσει ποτέ στον προπονητή για τον γιο του, χωρίς να μουτρώσει αν δεν έπαιζε, χωρίς να του δίνει οδηγίες με το πρόσωπο χωμένο ανάμεσα στα κάγκελα. Πώς αυτός ο άνθρωπος να μην κερδίσει μετά τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη;