Το αγγλικό ποδόσφαιρο αλλάζει

Έχει λόγους να αγχώνεται για το μέλλον, την προοπτική και την ανάπτυξή του το αγγλικό ποδόσφαιρο; Μπορεί να ανησυχεί η αγγλική κοινωνία του ποδοσφαίρου για την ανάπτυξη του αθλήματος σε μια χώρα που παρακολουθεί εδώ και χρόνια το κορυφαίο πρωτάθλημα, αυτό με την μεγαλύτερη απήχηση ανά τον πλανήτη, την Premier League;

Μέρες που είναι, πάνω που η Εθνική ετοιμάζεται για το Μουντιάλ της Βραζιλίας, το ζήτημα είναι πολύ επίκαιρο, αφού οι Άγγλοι θυμούνται ότι έχουν ξεχάσει την τελευταία φορά που πανηγύρισαν μια επιτυχία της Αγγλίας σε μια μεγάλη διοργάνωση. Το κορυφαίο πρωτάθλημα έχει καταφέρει πάρα πολλά, αλλά δεν έχει καταφέρει να γεννήσει μια μεγάλη εθνική Αγγλίας.

Και τι κάνουν οι Άγγλοι για αυτό; Πήρα μια τεκμηριωμένη απάντηση - ανάλυση πάνω σε αυτό από έναν Έλληνα που ζει στο Λονδίνο, και το μεράκι του τον έστειλε σε μια ακαδημία ποδοσφαίρου. Ο Κώστας Κουλτζής εργάζεται ως σύμβουλος της αγγλικής κυβέρνησης για μεγάλα έργα υποδομών στην Αφρική. Η ανάγκη του να κατανοεί καλύτερα το ποδόσφαιρο που παρακολουθεί τον οδήγησε στην επιλογή να μελετήσει και να πάρει το πρώτο δίπλωμα προπονητή. Και από το πρώτο level πέρασε στο δεύτερο, απέκτησε το δεύτερο δίπλωμα και βρέθηκε να περνά τις ελεύθερες ώρες του ως προπονητής στην ακαδημία Carshalton Athletics στο Λονδίνο. Του πρότεινα να βάλει σε ένα κείμενο το απόσταγμα αυτής της εμπειρίας, κι εκείνος μου έστειλε ένα σημείωμα που περιγράφει αναλυτικά και κατανοητά την επανεκκίνηση του αγγλικού ποδοσφαίρου από τη βάση με στόχο να αλλάξει ο τρόπος που παίζουν οι Άγγλοι ποδόσφαιρο. Βρήκα το κείμενό του ως παραπάνω από αξιόλογο και το μοιράζομαι μαζί σας.

"Σε συνέχεια της συζήτησης μας σχετικά με τις ακαδημίες της Αγγλίας σου στέλνω κάποιες παρατηρήσεις μου από την οπτική μου μεριά, όντας στην ομάδα των coaches (Licensed Level 2) στην ακαδημία της Carshalton Athletics που συνεργάζεται στενά με το Chelsea Foundation, για τη λειτουργία των ακαδημιών εδώ.

Οι Άγγλοι προσέγγισαν το θέμα του ποδοσφαίρου τελείως τεχνοκρατικά. Αναγνωρίζουν ως πρόβλημα το γεγονός ότι δεν έχουν σημαντικό τρόπαιο ως εθνική ομάδα μετά το 1966 αν κι έχουν τη δημοφιλέστερη λίγκα στον κόσμο. Ανέθεσαν σε εξωτερικούς συμβούλους να το αναλύσουν και να προτείνουν λύσεις.

Είναι κοινή τους παραδοχή ότι το προϊόν της Premier League δεν είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του αγγλικού ποδοσφαίρου. Αυτό που βλέπει ο μέσος φίλαθλος στις κατηγορίες από την Premiership και κάτω είναι τελείως διαφορετικό από το ποδόσφαιρο που παίζεται στην πρώτη κατηγορία.

Αντίθετα με τη φιλοσοφία που βασίζεται το ποδόσφαιρο στην Ισπανία και Ολλανδία, ο «Αγγλος» προπονητής θα επιλέξει ένα σύστημα long ball στοχεύοντας τον κεντρικό επιθετικό του που τον έχει επιλέξει λόγω της ψηλής του σωματοδομής και τα δυνατά σωματικά του προσόντα. Το παιχνίδι είναι αρκετά σκληρό και η τακτική βασίζεται σε συνεχή πίεση στα τελευταία 2/3 του γηπέδου. Το φυσικό κομμάτι της προπόνησης είναι χτισμένο πάνω σε ασκήσεις ταχυδύναμης. Το τεχνικό μέρος αποτελείται από ασκήσεις οι οποίες είναι σχεδιασμένες να λύνουν από μόνες τους το εκάστοτε θέμα που θέλει να αναπτύξει ο προπονητής χωρίς να δίνουν στον αθλητή το δυνατότητα της επιλογής (decision making). Κι αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που το συναντάμε σε αρκετούς τομείς στην αγγλική κοινωνία, π.χ. ότι όλα πρέπει να κινούνται σε «ράγες» και δομές το οποίο όμως οδηγεί σε έλλειψη ικανότητας πρωτοβουλίας.

Ο Ισπανός κι ο Ολλανδός ποδοσφαιριστής, από την ακαδημία κιόλας, έχει μάθει να παίρνει πρωτοβουλία και να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις που αλλάζουν συνεχώς μέσα στο παιχνίδι. Ο Αγγλος, από την άλλη μεριά, θα ανταποκριθεί στο μέγιστο αν αυτό που θα αντιμετωπίσει είναι αυτό που περιμένει. Παρ’ όλα αυτά το ποδοσφαιρικό του DNA δεν είναι αρκετά ευέλικτο να προσαρμοστεί σε συνεχείς αλλαγές και προβλήματα που θα του δώσει ο αντίπαλος.

Αυτό λοιπόν αναγνωρίστηκε σαν «πρόβλημα» και οι Αγγλοι αποφάσισαν να προβούν σε ανατρεπτικές αλλαγές στο σύστημά του, κι έφτασαν μέχρι και στο να αλλάξουν τους κανόνες του παιχνιδιού αρκεί να το αντιμετωπίσουν.

Από το 2013, οι Κ11 και κάτω μαθαίνουν σε ένα ελαφρώς αλλαγμένο κανονισμό. Η πρώτη αλλαγή έχει να κάνει με το ξεκίνημα του παιχνιδιού. Ο τερματοφύλακας είναι υποχρεωμένος να παίξει τη μπάλα χαμηλά στον μπακ του κι όχι μακρινό βολέ. Για να αποτρέψει ο κανονισμός τον «έξυπνο» αντίπαλο προπονητή που θα στήσει 3 επιθετικούς για να πιέσει την πρώτη μπάλα, υποχρεώνει την ομάδα που αμύνεται να περιμένει στο κέντρο (engagement line) μέχρι να υποδεχτεί τη μπάλα ο μπακ, αλλιώς είναι έμμεσο φάουλ. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στον μπακ να ξεκινήσει την ανάπτυξη πιο ορθολογικά αντί να ψάξει τη μακρινή μπαλιά που συνεισφέρει στην βελτίωση της αυτοπεποίθησής του.

Οι προπονητές πλέον εκπαιδεύονται στο να αναπτύσσουν το decision making των παιχτών. Παραδείγματος χάριν το να αραδιάσουν γραμμές παιχτών που αλλάζουν πάσες μεταξύ τους (βελτίωση της κοντινής πάσας) δεν είναι βασισμένο σε συνθήκες παιχνιδιού. Δεν βάζει δηλαδή στον παίχτη κάποιο «πρόβλημα». Η βελτίωση της κοντινής πάσας γίνεται πλέον με ασκήσεις που είναι χτισμένες σε συνθήκες παιχνιδιού και βελτιώνουν την ικανότητα του παίκτη να παίρνει αποφάσεις σε συνεχές μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Οι θεματικές προπονήσεις είναι βασισμένες στη σταδιακή πρόοδο που ξεκινάει από άσκηση χωρίς αντίπαλο (technical) και τη σταδιακή εισαγωγή αντιπάλων (skill) μέχρι το «θέμα» να καταλήξει σε άσκηση σε κανονικές συνθήκες παιχνιδιού (game related).

Οι καινούριοι κανονισμοί για τις μικρές κατηγορίες αλλάζουν αριθμό παικτών, διαστάσεις τερμάτων μέχρι και αλλαγές στις διαστάσεις των γηπέδων. Οπότε μπορείς να φανταστείς το μέγεθος της επένδυσης που ανέλαβαν.

Το θέμα είναι αρκετά μεγάλο και δεν μπορεί να αναλυθεί σε λίγες γραμμές. Περισσότερο από τις αλλαγές καθεαυτές ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσέγγιση της ομοσπονδίας που δεν έμεινε μόνο στα χαρτιά αλλά προχώρησε σε ριζοσπαστικές αλλαγές".

Διαβάζεις όλα τα παραπάνω και καταλαβαίνεις ότι η ποδοσφαιρική κοινωνία μιας χώρας που ανησυχεί για την στασιμότητα του εθνικού της ποδοσφαίρου βρίσκει τον τρόπο για να επιχειρήσει να λύσει το πρόβλημα με έργα κι όχι με λόγια. Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα ο πρώτος προπονητής που έβαλε προδιαγραφές στο εθνικό ποδόσφαιρο και επιχείρησε συντονισμένα, με σχέδιο, να οργανώσει τη βάση και να εφαρμόσει ένα μοντέλο λειτουργίας για την ανάπτυξη του εθνικού ποδοσφαίρου από τις παιδικές ηλικίες αντιμετώπισε άπειρα προβλήματα και σήμερα κρίνεται στα αληθινά και virtual καφενεία με μόνο κριτήριο το αν έκανε ή όχι τις καλύτερες 23 επιλογές για το Μουντιάλ της Βραζιλίας. Γι’ αυτό εκεί είναι Αγγλία κι εμείς εδώ θα παραμείνουμε (σημερινή) Ελλάδα και θα προσλάβουμε έναν Ταρντέλι, για να συνεχίσουμε να έχουμε το εθνικό ποδόσφαιρο που μας αξίζει.