Λουκέτο στο 90% των ΠΑΕ!

Το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν τραβά συχνά την προσοχή των αναλυτών επιχειρήσεων. Μολονότι θα 'πρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή ειδικά αυτή την εποχή να παρατηρείται μποτιλιάρισμα στην λεωφόρο της ποδοσφαιρικής αγοράς, που είναι μια από τις ελάχιστες ελληνικές με δυνατότητα/προοπτική αύξησης εσόδων, άντλησης κεφαλαίων, εξαγωγών, η εικόνα του ποδοσφαίρου και η αντίληψη του μέσου επιχειρηματία για το ελληνικό ποδόσφαιρο λειτουργούν αποτρεπτικά. Πολύ πρόσφατα μια εταιρεία επέλεξε να αναλύσει τα οικονομικά στοιχεία των ΠΑΕ και να τα συγκρίνει με τα περσινά τους, για να δώσει μια απεικόνιση της κατάστασής τους.

Η Direction Business Reports, κομμάτι της εταιρείας Direction Εκδοτικός Οργανισμός Α.Ε. μελέτησε και παρουσίασε τα στοιχεία, που συνοψίζονται σε μια φράση: με εξαίρεση τις ΠΑΕ Ολυμπιακός και Δόξα Δράμας, όλες οι ΠΑΕ έγραψαν ζημιές, είναι ζημιογόνες, κουβαλούν μεγάλες συσσωρευμένες ζημιές, οι οποίες μοιάζουν με θηλιά περασμένη στον λαιμό τους. (τα αποτελέσματα μπορείς να τα δεις πατώντας εδώ).

Μέσα από μια συζήτηση με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Direction, τον κύριο Βαγγέλη Παπαλιό, επιχείρησα να αντιληφθώ καλύτερα την εικόνα που σχημάτισε ο εμπειρογνώμονας που συντόνισε αυτή την ανάλυση των ισολογισμών των ΠΑΕ. Πέρα από την επιβεβαίωση του αυτονόητου, ότι “αν επιτρεπόταν η λειτουργία μόνο σε εταιρείες με ισοσκελισμένους ισολογισμούς, με προδιαγραφές UEFA, το 90% των ΠΑΕ δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί”, ο Βαγγέλης Παπαλιός, έμπειρος μελετητής της ελληνικής αγοράς, έβαλε στις απαντήσεις του μια σειρά από σημαντικές διαπιστώσεις.

Σε σχέση με τα άλλα πεδία της ελληνικής αγοράς, αυτή του ποδοσφαίρου μοιάζει -βάσει της εικόνας που διαμορφώσατε από την επεξεργασία των ισολογισμών και τη σύγκριση με αυτούς του προηγούμενου έτους- περισσότερο ή λιγότερο επηρεασμένη από την οικονομική κρίση;

"H καχεκτική εικόνα των οικονομικών αποτελεσμάτων για τις 14 ΠΑΕ ασφαλώς και επηρεάζεται από τη γενικευμένη ύφεση που βιώνουν όλοι οι Έλληνες πολίτες. Η επίδραση της κρίσης αποτυπώνεται ειδικά στην καθίζηση στις πωλήσεις των εισιτηρίων. Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε πως οι ζημιογόνες χρήσεις έρχονται από πολύ παλιά. Ουσιαστικά οι ΠΑΕ έδειξαν τους «σκελετούς» που έκρυβαν στα ντουλάπια τους την τελευταία τριετία 2010-2012. Πλέον, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Σκεφτείτε ότι η ίδια η UEFA ζητά ισοσκελισμένους ισολογισμούς από τα κορυφαία ευρωπαϊκά club. Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε και στη χώρα μας, το 90% και πλέον των ομάδων δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί".

Ο συνολικός τζίρος της Superleague, σε ποια θέση θα έφερνε την αγορά του ποδοσφαίρου ανάμεσα στις υπόλοιπες ελληνικές αγορές της ψυχαγωγίας και του θεάματος, αν έχετε τέτοια στοιχεία για σύγκριση; Είναι ή όχι ελκυστική για έναν επιχειρηματία η αγορά του ποδοσφαίρου;

"Πρόσφατη παγκόσμια έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι τα επόμενα 5 χρόνια σε τρεις κλάδους θα στραφεί το παγκόσμιο καταναλωτικό κοινό και θα πληρώνει για να λαμβάνει υπηρεσίες από τα μεγαλύτερα ΜΜΕ. Στο θέαμα (αγώνες ποδοσφαίρου, μπάσκετ και άλλων αθλημάτων), στα ταξίδια και στη γευσιγνωσία. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, η αγορά του ποδοσφαίρου έχει συνδέσει το όνομά της με άσχημα γεγονότα και επεισόδια, που απομακρύνουν τον μέσο φίλαθλο από το να αγοράσει εισιτήριο για να βρεθεί κοντά στην αγαπημένη του ομάδα. Ταυτόχρονα, όπως πολύ καλά γνωρίζετε κι εσείς, μόλις αποχώρησαν μεγάλα επιχειρηματικά ονόματα της χώρας από το χώρο του ποδοσφαίρου, αμέσως υπέστησαν καθίζηση οι ομάδες, προχωρώντας σε σημαντικές περικοπές και χαμηλώνοντας αισθητά τον πήχη της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού πρωταθλήματος, αλλοιώνοντας, φυσικά, και την αξία του σαν τηλεοπτικό προϊόν. Ασφαλώς και στην παρούσα φάση ο χώρος του ποδοσφαίρου είναι δύσκολο να προσελκύσει σημαντικούς επενδυτές, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει το κοινό που θα υποστηρίξει το προϊόν, το οποίο, δυστυχώς, είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένο.Bέβαια, υπάρχουν παραδείγματα δυναμικών επιχειρηματιών, όπως ο Ιβάν Σαββίδης, που αποφασίζουν να επενδύσουν στο ελληνικό ποδόσφαιρο αναγνωρίζοντας ευκαιρίες στη συγκεκριμένη αγορά και έχοντας εμπιστοσύνη στο προϊόν αλλά και στην αξία και τη δυναμική του κοινού που συνδέεται με αυτό".

Αν συμβουλεύατε έναν επιχειρηματία, με βάση τα στοιχεία που επεξεργαστήκατε, θα τον προτρέπατε ή θα τον αποτρέπατε από την ιδέα να επενδύσει σε μια ποδοσφαιρική εταιρεία;

"Δύσκολη ερώτηση. Τα οικονομικά δεδομένα φαντάζουν αποτρεπτικά. Από την εμπειρία μας, όμως, όλα αυτά τα χρόνια, γνωρίζουμε πως ένας επιχειρηματίας δεν λαμβάνει υπόψη μόνο τα οικονομικά στοιχεία μιας εταιρείας για να αποφασίσει να επενδύσει. Υπολογίζει παράγοντες όπως η πολιτική κατάσταση στη χώρα, ο χρόνος απόσβεσης της επένδυσης, η ύπαρξη στελεχών ικανών να αναλάβουν να «τρέξουν» την επένδυση κ.α. Επίσης, όπως κι εσείς από τη μεγάλη εμπειρία σας καταλαβαίνετε, και η φήμη που συνδέεται με έναν κλάδο μετράει σημαντικά στην απόφαση ενός επιχειρηματία να εισέλθει σε αυτόν. Η επένδυση σε μια ποδοσφαιρική ομάδα μπορεί να προσφέρει σημαντική δημοσιότητα, να βοηθήσει τις υπόλοιπες επιχειρηματικές δραστηριότητες του επενδυτή, να τον βοηθήσει να δημιουργήσει ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με ένα μεγάλο κοινό. Βέβαια, η επένδυση θα πρέπει να είναι και βιώσιμη. Το μοντέλο του προέδρου που βάζει λεφτά από την τσέπη του δεν μπορεί πλέον να έχει εφαρμογή στο ποδόσφαιρο, ούτε και σε κανένα άλλο φυσικά άθλημα".

Τα νούμερα των «προβληματικών» ΠΑΕ αφήνουν περιθώρια στη σημερινή εποχή για οικονομική επιβίωση; Η εικόνα τους επιτρέπει να δημιουργηθούν συνθήκες κερδοφορίας ή τουλάχιστον break even για καθεμιά από αυτές τις εταιρείες;

"To μεγάλο πρόβλημα για τις περισσότερες ΠΑΕ είναι ότι δεν διαθέτουν δικά τους πάγια περιουσιακά στοιχεία. όπως γήπεδα και προπονητικά κέντρα. Τα γήπεδα ανήκουν συνήθως στις ερασιτεχνικές τους ομάδες, ενώ υπάρχουν και ομάδες που αγωνίζονται σε γήπεδα που ανήκουν στο Δημόσιο, καταβάλλοντας το σχετικό μίσθωμα. Όπως λέγεται, λοιπόν, στον επιχειρηματικό κόσμο, μία εταιρεία δεν πτωχεύει εάν έχει ζημιές, πτωχεύει εάν δεν έχει την απαραίτητη ρευστότητα. Oι αριθμοί δείχνουν ότι οι συσσωρευμένες ζημιές τόσων ετών απειλούν ξεκάθαρα την επιβίωση των ομάδων. Ακόμη και 14 προέδρους - επενδυτές να είχαμε, που κάθε μήνα να βάζουν από την τσέπη τους δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να σταθούν οι ομάδες, αυτό το μοντέλο δεν ευσταθεί σε μία τόσο βαθιά ύφεση που βιώνει η χώρα μας".

Οι παρατηρητές / αναλυτές της δράσης των ΠΑΕ έχουμε φτάσει μπροστά στο κοινό συμπέρασμα ότι η Superleague, δηλαδή όλες οι ΠΑΕ τρέφονται κυρίως από το τηλεοπτικό τους συμβόλαιο και ότι δίχως ένα τόσο μεγάλο αντίτιμο δεν θα είχαν καμιά προοπτική επιβίωσης. Προκύπτει αυτό το συμπέρασμα μέσα από την επεξεργασία των αριθμών τους;

"Η ανάλυση των οικονομικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στους δημοσιευμένους ισολογισμούς δεν επιτρέπει την εξαγωγή τέτοιων συμπερασμάτων. Δεν υπάρχει σαφής αναφορά στις επιμέρους πηγές προέλευσης των εσόδων κάθε ΠΑΕ. Βέβαια, όπως είναι γνωστό, ειδικά στην Ελλάδα τα βασικά έσοδα κάθε ΠΑΕ είναι α) το τηλεοπτικό της συμβόλαιο, β) η χορηγία της ΟΠΑΠ ΑΕ και γ) για όσες συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα τα έσοδα από την UEFA, όπως προκύπτουν από τις επιδόσεις τους".

Αν οι ΠΑΕ, ειδικά οι ζημιογόνες, σας ζητούσαν μερικές βασικές συμβουλές για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασής τους, με βάση την έρευνα που επιχειρήσατε, ποιες θα ήταν οι πρώτες / βασικότερες που θα τους δίνατε;

"H DIRECTION BUSINESS REPORTS δημιουργήθηκε το 2010 και είναι εσωτερικό unit της DIRECTION Εκδοτικός Οργανισμός Α.Ε. Λειτουργεί ως μία Τράπεζα Πληροφοριών (Data Bank) για την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Πραγματοποιούμε αναλύσεις πάνω σε οικονομικά στοιχεία αλλά δεν λειτουργούμε ως μια συμβουλευτική εταιρεία για επιχειρήσεις. Παρουσιάζουμε τα δεδομένα και την εικόνα σε κάθε κλάδο, λειτουργώντας σαν εργαλείο ενημέρωσης και πληροφόρησης για τους επιχειρηματίες και τους ανθρώπους της αγοράς. Γενικά μιλώντας πάντως, πετυχημένη εταιρεία είναι αυτή που έχει να δείξει κέρδη ή τουλάχιστον ισοσκελισμένο ισολογισμό. Εκεί θα πρέπει να εστιάσουν και οι διοικούντες των ΠΑΕ".

Αν δεν επρόκειτο για εταιρείες συνδεδεμένες με ποδοσφαιρικούς συλλόγους, και τις βρίσκατε σε αυτή την οικονομική κατάσταση / εταιρική θέση, το συμπέρασμα για την προοπτική ποιο θα ήταν; Θα τις χαρακτηρίζατε καταδικασμένες να οδηγηθούν σε πτώχευση / διάλυση ή θα τους δίνατε ρεαλιστικές ελπίδες εξυγίανσης;

"Καταδικασμένη εξαρχής δεν είναι καμία επιχείρηση. Υπάρχουν διάφορες λύσεις που μπορεί να υιοθετήσει. Αν οι ΠΑΕ κατορθώσουν να προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες και προκλήσεις και παρουσιάσουν βιώσιμα business plans είναι βέβαιο ότι μπορούν να τα καταφέρουν".