Πατριώτη, για Λονδίνο καλά πάμε (1);

Πλησιάζει λοιπόν η ώρα που το “London calling” θα αποκτήσει ουσιαστικό νόημα και οι στίχοι του τραγουδιού των “Clash”, πέραν της γεωγραφικής σημειολογίας τους, θα αποκτήσουν και ουσιαστικό νόημα. Ένας πόλεμος 15 ημερών, άλλωστε είναι και οι Ολυμπιακοί Αγώνες: ένας ειρηνικός πόλεμος, ο οποίος στην αρχαία Ελλάδα σταματούσε τους κανονικούς πολέμους και επέβαλε την περίφημη Ολυμπιακή εκεχειρία...

Το Λονδίνο γράφει ιστορία, διότι είναι η μοναδική πόλη η οποία φιλοξενεί τους Αγώνες για τρίτη φορά στην ιστορία του θεσμού: τους διοργάνωσε εν αρχή το 1908, τους πήρε πάλι μετά από σαράντα χρόνια και τους βερνίκωσε μέσα από τις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τώρα παρουσιάζει μια τρίτη και πολύ πιο αναβαθμισμένη εκδοχή τους. Άλλωστε από το 1948 πέρασαν κιόλας 64 χρόνια που διατήρησαν την ισχυρή αθλητική παράδοση των Βρετανών και λίγο έλειψε να διασώσουν και την ίδια φάτσα στο θρόνο! Η βασίλισσα Ελισάβετ ανέβηκε στο θρόνο, το 1952 διαδεχόμενη τον Γεώργιο τον 6ο και υπ' αυτήν την έννοια ο οίκος των Ουίνδσορ δεν έχει παράπονο...

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1908 έμειναν στην Ιστορία ως ένα μνημείο αυθαιρεσιών! Το Λονδίνο τους ανέλαβε από καραμπόλα, διότι αρχικώς είχαν ανατεθεί στη Ρώμη, αλλά μεσολάβησε η έκρηξη του Βεζούβιου που ανάγκασε την ιταλική κυβέρνηση να τους γυρίσει πίσω. Από οργανωτικής πλευράς οι Αγώνες του 1908 θεωρούνται ως οι πρώτοι συντεταγμένοι (με εγκεκριμένες δηλώσεις συμμετοχής κοκ), αλλά και οι πιο σοβινιστικοί, καθότι οι Αγγλοι αυθαιρετούσαν κατά κόρον στην ανάδειξη των νικητών!

Μεθαύριο που ο μήνας έχει 24, θα συμπληρωθούν 104 χρόνια από το γεγονός το οποίο σημάδεψε ανεξίτηλα εκείνους τους Αγώνες: τη νίκη του Ντοράντο Πιέτρι στον Μαραθώνιο. Ο Ιταλός από το χωριό Κάρπι (κοντά στη Μόντενα) κυριάρχησε χωρίς να έχει ξανατρέξει ποτέ στη ζωή του! Ήταν ζαχαροπλάστης και παράλληλα δούλευε στα χωράφια, αλλά διέθετε τεράστια θέληση, που τον έκανε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στο σκληρό και επίπονο αγώνισμα. Στην εκκίνηση του Μαραθωνίου βρέθηκαν 75 αθλητές, εκ των οποίων τερμάτισαν οι 27, ενώ ο Πιέτρι που προϊούσης της κούρσας αποφάσισε να επιταχύνει, ξέφυγε από τους αντιπάλους του και μπήκε στο γήπεδο τρεκλίζοντας, έτοιμος να καταρρεύσει και έχοντας απολέσει εντελώς τον προσανατολισμό του!

Οι σκηνές ήταν όντως κωμικοτραγικές, διότι ο Πιέτρι αλλού πατούσε κι αλλού βρισκόταν, με αποτέλεσμα οι κριτές να μπουν μπροστά του για να τον αναγκάσουν ν' αλλάξει κατεύθυνση και να φτάσει στον τερματισμό. Ο Ιταλός τα 'χε χαμένα και ενώ στην αρχή συνήλθε, στη συνέχεια έπεσε κάτω τέσσερις φορές και στο μεταξύ μπήκε στο Στάδιο ο Αμερικανός Τζον Χέις, που βλέποντας τον σωριασμένο Πιέτρι, άρχισε να πανηγυρίζει για την επικείμενη νίκη του.

Τότε πήραν το νόμο στα χέρια τους οι θεατές: οι Αγγλοι δεν ήθελαν να νικήσει ο Αμερικανός δρομέας και ως εκ τούτου, ο κριτής Τζακ Αντριου σήκωσε με το ζόρι τον Πιέτρι και τον οδήγησε στον τερματισμό, μάλιστα έκοψαν μαζί το νήμα μέσα σε παλλαϊκή αποθέωση. Οι Αμερικανοί υπέβαλαν ένσταση, η οποία έγινε δεκτή και ο Χέις ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου, ενώ ο Πιέτρι διακομίστηκε στο νοσοκομείο.

Η νίκη του Χέις ξεχάστηκε γρήγορα, ενώ ο Πιέτρι έμεινε στην Ιστορία ως μια θρυλική μορφή, έστω και αν δεν πήρε καν μετάλλιο. Η βασίλισσα Αλεξάνδρα (σύζυγος του Εδουάρδου) τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο και του απένειμε ένα χρυσό Κύπελλο, οι θεατές έκαναν οικονομικό έρανο για να τον ενισχύσουν , ενώ η υπόθεση ενέπνευσε πολλούς συγγραφείς και έγινε βιβλίο, ακόμη και τραγούδι!

Τι απέγινε ο Πιέτρι; Μετά από λίγες μέρες μετανάστευσε στις ΗΠΑ, έγινε επαγγελματίας αθλητής και μάλιστα αναμετρήθηκε δυο φορές με τον Χέις στη Νέα Υόρκη και τον νίκησε, παίρνοντας με καθυστέρηση λίγων μηνών τη (διπλή) εκδίκηση του! Αργότερα επέστρεψε στην Ιταλία και έγινε ταξιτζής και ανιχνευτής ταλέντων του στίβου...

Η ιστορία του Πιέτρι αποτελεί σημείο αναφοράς των Ολυμπιακών Αγώνων του 1908, στους οποίους έλαμψε περισσότερο από κάθε άλλον ο Ρέι Γιούρι. Ο Αμερικανός αθλητής κυριάρχησε στο άλμα εις ύψος και στο άλμα εις μήκος, ολοκληρώνοντας τη θριαμβευτική σταδιοδρομία του στους Ολυμπιακούς Αγώνες, με οκτώ χρυσά μετάλλια σε τρεις διοργανώσεις (1900, 1904, 1908). Ο συμπατριώτης του Φόρεστ Σμιθ νίκησε στα 110 μέτρα μετ' εμποδίων, προπονούμενος με τη Βίβλο στο χέρι (!) ενώ στα 400μ. οι Αμερικανοί Κάρπεντερ, Ρόμπινς και Τέιλορ δεν κατέβηκαν στον επαναληπτικό αγώνα των 400μ. θεωρώντας ότι οι διοργανωτές ευνοούσαν τον Αγγλο Χάσγουελ.

Γενικώς οι Αγώνες του 1908 έφεραν σε αντιπαράθεση τους Αγγλους και τους Αμερικανούς σε πολλές περιπτώσεις, αρχής γενομένης από την άρνηση του σημαιοφόρου της ομάδας των ΗΠΑ, κατά την παρέλαση της τελετής έναρξης, να χαμηλώσει τη σημαία και να στρέψει το βλέμμα του προς τη βασιλική οικογένεια!

Το 1908 σημειώθηκε και μια από τις μεγαλύτερες γκάφες στα χρονικά: η ρωσική ομάδα της σκοποβολής, που ήταν το φαβορί για το χρυσό μετάλλιο έφτασε στο Λονδίνο μια μέρα μετά τη λήξη των Αγώνων, διότι δεν είχαν υπολογίσει τη διαφορά των δώδεκα ημερών μεταξύ του Ιουλιανού ημερολογίου που χρησιμοποιούσαν οι Αγγλοι και του (δικού τους) Γρηγοριανού!

Στους Αγώνες του 1908 έλαβαν μέρος 1.999 αθλητές και 36 αθλήτριες από 23 χώρες, εκ των οποίων οι 19 κατέκτησαν μετάλλιο. Πολυνίκης αναδείχθηκε η Βρετανία με 56 χρυσά, 50 ασημένια και 39 χάλκινα, ενώ ακολούθησαν οι ΗΠΑ με 23-12-12 και η Σουηδία με 8-6-11.

Η Ελλάδα κατέκτησε τέσσερα μετάλλια: δύο ασημένια με τον 19χρονο Κώστα Τσικλητήρα (ο οποίος πήρε επίσης ένα χρυσό κι ένα χάλκινο το 1912 στη Στοκχόλμη και πέθανε από μηνιγγίτιδα στην πρώτη γραμμή του βαλκανικού μετώπου το 1913) στο μήκος και στο ύψος άνευ φοράς, ένα ασημένιο με τον Μιχάλη Δώριζα στον ακοντισμό και ένα χάλκινο με τον (αρχιτέκτονα του Καλλιμάρμαρου Σταδίου, του Μουσείου Μπενάκη και του σημερινού Προεδρικού Μεγάρου) Αναστάσιο Μεταξά στη σκοποβολή.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Οι ανεξίτηλες στιγμές και οι μεγάλες μορφές των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948