Ο (γνωστός) άγνωστος Μόγλης!

Ναι, ναι το ξέρω, εάν αυτό διάβολε είναι το μοναδικό πρόβλημα μας: ο Ηλίας Ηλιάδης δεν είναι εκ γενετής (αλλά υιοθετημένος και πολιτογραφημένος) Ελληνας, βγήκε από μαιευτήριο της Αχμέτα της Γεωργίας και όχι του Αμύνταιου Φλωρίνης και το κανονικό ονοματεπώνυμό του είναι Τζαρτζίλ Ζβιανταουρί, αλλά basta cosi, που λένε και οι Ιταλοί! Νισάφι πια με την ελληνοπρέπεια και κυρίως με την ελληνοφρένεια που μας κυριεύει σε τέτοιες περιπτώσεις.
Μιας κι έπιασα τα ιταλικά, ξεσκονίζω λίγο και τα λατινικά: Habemus papam, ανακοινώνει ο Καρδινάλιος του Βατικανού, στην εκάστοτε εκλογή του νέου Ποντίφηκα κι εμείς έχουμε Ολυμπιονίκη! Μπορεί το μετάλλιο να άργησε λίγες μέρες και να μην είναι χρυσό, αλλά σάμπως να καλόμαθε η γριά στα σύκα και την πειράζουν τα φραγκόσυκα!
Αφήνω κατά μέρος τα κλασικά βιογραφικά στοιχεία και το παλμαρέ των επιτυχιών του Ηλία και θα ήθελα, τιμής ένεκεν προς τον δις ολυμπιονίκη μας, να καταπιαστώ με μερικές αθλητικές και ανθρώπινες ιστορίες, που επίσης εικονογραφούν το προφίλ του και φωτίζουν την προσωπικότητα και το αθλητικό μέγεθος του ανδρός.

1. Για όλα όσα έχουν συμβεί στη (δεύτερη) ζωή του φταίει ο Νίκος Ηλιάδης, νυν ομοσπονδιακός προπονητής και θετός πατέρας του Ηλία. Ο 55χρονος Νίκος γεννήθηκε στο χωριό Κβεμοκέντι της επαρχίας Καχέτι στη Γεωργία, από μικρός ασχολήθηκε με το παραδοσιακό «τζινταόμπα» (είδος πάλης) και κατέληξε στο τζούντο, συμμετέχοντας μάλιστα στην εθνική ομάδα της ενιαίας Σοβιετικής Ένωσης. Το 1982 άρχισε να εργάζεται ως βοηθός προπονητή στην εθνική ομάδα της Γεωργίας και το 1993 ήλθε για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, μαζί με τη σύζυγο του Κυριακή και τις τέσσερις κόρες τους.

2. Ο Νίκος Ηλιάδης είχε γνωρίσει τον Τζαρτζίλ Ζβιανταουρί (όπως είναι το πραγματικό ονοματεπώνυμο του Ηλία) όταν ακόμη ήταν πιτσιρίκι. Έμεναν σε διπλανά σπίτια στην Αχμέτα της Γεωργίας, γνωρίζονταν οικογενειακώς και αφού ο ίδιος ήλθε για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, μετά από επτά χρόνια προσκάλεσε και τον πιτσιρικά. Τον έφερε σε ηλικία 14 ετών το 2000, στο χωριό Πελαργός, όπου έμενε τότε η οικογένεια του , με τη συγκατάθεση των φυσικών γονέων του, οι οποίοι διαμένουν πλέον στην Τιφλίδα, τον υιοθέτησε, του έδωσε το όνομα του και όλοι μαζί πλέον-σαν μια οικογένεια-ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια των καπνών και με το τζούντο. Για να βγάλουν τον επιούσιον, οι Ηλιάδηδες νοίκιασαν χωράφια της κοινότητας (στην αρχή καπνά και στη συνέχεια άλλα εκατό στρέμματα με σιτάρι και καλαμπόκι) και μάλιστα για να τα καλλιεργήσουν ξυπνούσαν από τις τέσσερις το πρωί , ενώ κάθε βράδυ μετά τον καθημερινό μόχθο στρώνονταν γύρω από το τραπέζι και έβαζαν στο κασετόφωνο τα τραγούδια της Λέλα Ταταράτζε η απήγγειλαν στίχους από τα ποιήματα του Λούκα Ραζικασβίλι. Μ' αυτά περνούσε ο Ηλίας τα βράδια του, μέχρι να μάθει τα ελληνικά τραγούδια.

3. Χρησιμοποιώ συνεχώς πληθυντικό διότι τόσοι πολλοί που είναι οι Ηλιάδηδες στο τζούντο κάλλιστα θα μπορούσαν να γυρίσουν τη μεταμοντέρνα εκδοχή της κωμωδίας «ένα καράβι Παπαδόπουλοι»! Ο Νίκος Ηλιάδης έχει τρία αδέρφια και όλα τα ανίψια του ασχολούνται με το άθλημα που (βάσει της γιαπωνέζικης ετυμολογίας του) πορεύεται στο δρόμο της ευγένειας. Τον Ιανουάριο του 2008, επί τη ευκαιρία μιας συνέντευξης του Ηλία στην εκπομπή «Κερκίδα του Σαββάτου της ΕΤ-1) είχα ψάξει στα μητρώα της Ομοσπονδίας και τους είχα βγάλει δώδεκα: ένα κορίτσι, ονόματι Μάγια και έντεκα αγόρια: Αλέξης, Βασίλης, Βλαδίμηρος, Διονύσης, Ηλίας του Μιρμάν, Ηλίας του Νίκου (ο γνωστός και μη εξαιρετέος), Λεωνίδας, Μιρμάνης, Μπάμπης, Μωϋσής και Νίκος, ζωή να 'χουν!
4. Το 1995 ο Νίκος Ηλιάδης ίδρυσε τον Φίλιππο Αμυνταίου, έναν σύλλογο με αποκλειστικό αντικείμενο το τζούντο, ο οποίος μέσα σε έξι μήνες κατέκτησε τρία μετάλλια στα πανελλήνια πρωταθλήματα παμπαίδων και παίδων, ενώ την επόμενη χρονιά αναδείχθηκε πρωταθλητής στην κατηγορία των εφήβων. Το 2000 ο Νίκος Ηλιάδης προσελήφθη ως ομοσπονδιακός προπονητής από την ελληνική ομοσπονδία και μετά από μερικούς μήνες είχε και τον Ηλία στη διάθεσή του, όντας πάντοτε πολύ αυστηρός μαζί του. Όπως μου είχε πει κάποτε ο Ηλίας, «όταν ήμουν απείθαρχος και δεν ακολουθούσα τις οδηγίες του ή έκανα αταξίες μου έδινε μια σφαλιάρα και τότε ερχόμουν στα συγκαλά μου »!

5. Ο Ηλίας δεν διέφερε από τους ανθρώπους ( και κυρίως τα παιδιά) που μεταναστεύουν σε μια ξένη χώρα, δεν ξέρουν τη γλώσσα και είναι φοβισμένα, διακατέχονται από εσωστρέφεια, παραμένουν προσκολλημένα στις δικές τους κοινωνικές αρχές και σχέσεις, δεν ανοίγονται εύκολα, μερικές φορές συμπεριφέρονται σαν αγρίμια και μοιάζουν (όπως είχε πει για τον Ηλιάδη ο παλαίμαχος πρωταθλητής της πάλης και νυν καθηγητής των ΤΕΦΑΑ Χρήστος Κόλλιας) σαν τον Μόγλη στην υπέροχη και συγκινητική ιστορία του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ!

6. Όσο περνούσαν βεβαίως τα χρόνια, ο Ηλίας άρχισε να κοινωνικοποιείται, να μαθαίνει την ελληνική γλώσσα (από την οποία μιλούσε ελάχιστα έως καθόλου το 2004) και να μη νιώθει άβολα κι αμήχανα. Βοήθησαν βεβαίως προς αυτή την κατεύθυνση οι μεγάλες αθλητικές επιτυχίες, η αναγνωρισιμότητα την οποία απέκτησε, το γεγονός ότι παντρεύτηκε (με την επαναπατρισθείσα Λία Γρηγοριάδου) και νοικοκυρεύτηκε πολύ νωρίς και μάλιστα στα 26 χρόνια του έχει δυο κουτσούβελα: τον νεοσσό Ηρακλή που γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 2011 και την Μαρία η οποία κοντεύει τα εφτά. Για τη Μαρία ο Ηλίας έχει ένα όνειρο που το έχει εξομολογηθεί δημοσίως: «Θέλω να γίνει τενίστρια και να την καμαρώσω μια μέρα να νικά στο Γουίμπλεντον», μια δήλωση που από χθες είναι πολύ ινγτριγκαδόρικη, υπό την έννοια ότι η κόρη του μπορεί να θριαμβεύσει κάποτε εκεί όπου ο ίδιος έμεινε τρίτος!

7. Τον Δεκέμβριο του 2007 ο Ηλίας συμμετείχε στην τελική φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στη Μόσχα, όπου όχι μονάχα τον συνάντησε και τον χαιρέτησε, αλλά στάθηκε κιόλας προσοχή μπροστά του και του απέδωσε τον προσήκοντα σεβασμό (όπως άλλωστε ορίζουν οι κανόνες του αθλήματος) ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν, ο οποίος άλλωστε είναι αθλητής του τζούντο.

8. Πέρα και πάνω από τα δυο ολυμπιακά μετάλλια, τα τέσσερα σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα, τα τρία σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και τις υπόλοιπες διακρίσεις του, το μεγαλύτερο παράσημο που έχει να επιδείξει ο Ηλίας είναι made in Japan! O Hλιάδης είναι ο πρώτος (και εάν δεν έχω χάσει τεύχη, ο μόνος μέχρι τώρα) ξένος τζουντόκα, που προσκλήθηκε για να προπονηθεί και να αγωνισθεί στη σχολή «Κόντοκαν» του Τόκιο, που είναι το. Χάρβαρντ του τζούντο, καθότι ιδρύθηκε από τον γεννήτορα του τζούντο και στενό φίλο του βαρόνου Πιερ ντε Κουμπερτέν, Τζίγκορο Κάνο. Εκείνη τη μέρα, τον Δεκέμβριο του 2007, είτε εκ παραδρομής, είτε αγνοώντας τους κανόνες που επιβάλλουν στους επισκέπτες να φορούν λευκές στολές, ο Ηλίας μπήκε στη σχολή και ανέβηκε στο τατάμι φορώντας το μπλε τζουντόκι, αλλά οι Γιαπωνέζοι (καμιά διακοσαριά άτομα) αντί να δυσφορήσουν, σηκώθηκαν όλοι όρθιοι και έκαναν βαθιά υπόκλιση μπροστά του! Ενθουσιασμένος από αυτή την τιμητική και αποθεωτική υποδοχή, ο Ηλίας στη συνέχεια έπιασε τον χρυσό Ολυμπιονίκη και παγκόσμιο πρωταθλητή Ιζούμι και του άλλαξε τα φώτα!

9. Στο Τόκιο οι Γιαπωνέζοι δάσκαλοι του τζούντο τον ρωτούσαν πώς απέκτησε τόση δύναμη κι αυτός τους απάντησε ότι πρόκειται για φυσικό χάρισμα που το καλλιεργεί με την προπόνηση. «Υστερώ σε σχέση με τους δικούς σας αθλητές στην τεχνική, αλλά νομίζω ότι έχω πολλή ψυχή και όταν ανεβαίνω στο τατάμι τα δίνω όλα, σαν να είναι ο τελευταίος αγώνας μου. Για να μείνω στο υψηλό επίπεδο στο οποίο βρίσκομαι δεν σκέφτομαι ποτέ ότι είμαι χρυσός Ολυμπιονίκης και πρωταθλητής κόσμου, αλλά αρχίζω τον αγώνα σαν να είμαι ο χειρότερος αθλητής του κόσμου και πρέπει να κάνω μια υπέρβαση».

10. Ποιος είναι ο άλλος χρυσός κανόνας που ακολουθεί ο Ηλιάδης; Ιδού το σκεπτικό του: «Όταν χάνω σε έναν αγώνα, δεν το κρατάω μέσα μου για να με πλακώνει. Κάνω ανάλυση για τους λόγους της ήττας και πετάω το αποτέλεσμα. Μετά από κάθε αγώνα, υπάρχει πάντοτε ο επόμενος αγώνας και δεν μπορώ να μείνω στον προηγούμενο.

11. Ο Ηλιάδης απέτυχε στους Ολυμπιακούς αγώνες του Πεκίνου, πληρώνοντας ακριβά την επιθυμία του να επιστρέψει γρήγορα στο τατάμι. Προερχόταν από έναν σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο και παράκουσε τις εντολές των γιατρών που του ζήτησαν να καθυστερήσει την επιστροφή του για να αποθεραπευθεί. «Όταν μπήκα στο Ολυμπιακό Χωριό του Πεκίνου και με είδαν οι γιατροί έμειναν με ανοικτό το στόμα» εξομολογήθηκε σε μια συνέντευξη του στο «Goal» στις 2 Ιανουαρίου του 2012. «Πώς θα παίξεις με αυτό το γόνατο; Θα το διαλύσεις ολοκληρωτικά» μου είπαν, αλλά εγώ δεν τους άκουσα και έπαιξα. Τα επόμενα δυο χρόνια ήταν εφιαλτικά και δεν ξέρω πού θα βρισκόμουν και τι θα είχα απογίνει εάν δεν είχα την υποστήριξη της γυναίκας μου (ΣΣ; Λία Γρηγοριάδου) και του προπονητή μου. Στο σπίτι ζούσαμε συνεχώς σε μια πολεμική ατμόσφαιρα. Είπα ότι σταματάω, δεν ήθελα να πάρω μέρος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, ήμουν συνεχώς μέσα στα νεύρα, δεν μπορούσα να χωνέψω τις ήττες και κόντεψα να τρελαθώ. Πήγα τελικά στη Βιέννη κι εκεί μια μέρα με έπιασε ένας ξένος προπονητής και με ρώτησε; «Τι έπαθες Ηλιάδη; Πού είναι το eye of the tiger που είχες;» Τότε ήταν που βάρεσαν τα λαμπάκια μέσα μου! Το ίδιο βράδυ αναρωτήθηκα μήπως είχε πεθάνει η δύναμη που είχα μέσα μου κι όταν μετά από μερικούς μήνες νίκησα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, ήρθε πάλι ο ίδιος προπονητής και μου είπε ότι ξαναείδε το μάτι της τίγρης»!

12. Η 10η Σεπτεμβρίου του 2010 είναι μια σημαδιακή ημερομηνία στη ζωή του Ηλία. Ο ίδιος τη θεωρεί ως τα δεύτερα γενέθλια του, διότι εκείνη τη μέρα αναδείχθηκε πρωταθλητής κόσμου και μάλιστα στην πατρίδα του τζούντο, στο Τόκιο, προερχόμενος από αυτήν την πολύ περίεργη διετία, της αμφιβολίας, των υπαρξιακών προβλημάτων, ενίοτε και της απόγνωσης. «Τότε ήταν σαν να γεννήθηκα για δεύτερη φορά. Πήρα τεράστια ψυχολογική δύναμη από αυτή την επιτυχία, έσβησα μονομιάς τις άσχημες στιγμές της προηγούμενης διετίας και ξαναβρήκα την αυτοπεποίθησή μου. Αισθανόμουν πάλι τόσο δυνατός, που μολονότι βρέθηκα εκτός οκτάδας και κληρώθηκα με όλα τα θηρία, ένιωθα ταύρος. Νίκησα τους δυο Γιαπωνέζους, τον Ονο Τακάσι στους «8» και τον Νταίκι Νισιγιάμα στον τελικό μέσα στο σπίτι τους και έγινα πάλι ο εαυτός μου».

13. Το παρατσούκλι του Ηλιάδη είναι Mr Ippon και του το κόλλησαν τον Μάιο του 2007, στο Grand Slam της Μόσχας, όπου χρειάστηκε μόλις έξι λεπτά στο σύνολο για να νικήσει πέντε αντιπάλους στη σειρά, όλους με ippon και να βγει πρώτος!