Δημιουργώντας μια κατηγορία ενόχων για χάρη του τηλεθεατή

Είναι πολύ αψυχολόγητη η ευκολία με την οποία βγαίνουν διάφοροι ψυχολόγοι στα κανάλια για να αναλύσουν τον ψυχισμό του γερμανού συγκυβερνήτη τηςGermanwings. Αφού κάνουν στην αρχή την απαραίτητη ‘διευκρίνιση’ των δυο δευτερολέπτων «βέβαια δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι συνέβη» μετά ξεχύνονται και με την βοήθεια του δημοσιογράφου που τους ρωτάει κάνουν αναλύσεις επίπεδου πλασιέ βιβλίων. Τελικά καταλήγουν ακριβώς στον ψυχισμό του συγκυβερνήτη, ακριβώς όπως θέλει να την ακούσει ο τηλεθεατής ώστε να μην αλλάξει κανάλι, και με το στόμα μπουκωμένο με φαγητό να πει «κοίτα ρε πούστη μου τι μπορεί να κάνει η κατάθλιψη».

Εν τω μεταξύ, και μέχρι στιγμής, γνωρίζουμε με σιγουριά ότι: ο συγκυβερνήτης είχε πρόβλημα στο μάτι και δεν έβλεπε καλά, όμως με το άλλο μάτι είχε δει την ταινία «ιστορίες για αγρίους» και αντέγραψε την ιστορία με το αεροπλάνο, και όλα αυτά γιατί ήταν ανίκανος και δεν πηδούσε.

Αυτό το τελευταίο ενισχύεται βάσιμα και από αυτό που μου είπε την επομένη του δυστυχήματος ένας ταξιτζής: «Στο λέω εγώ. Ο τύπος έπιασε την δικια του με άλλον στο κρεβάτι και αυτός ο άλλος ήταν μέσα στο αεροπλάνο».

Την περασμένη Παρασκευή ήρθε στην εκπομπή ένα μήνυμα από μια ακροάτρια. Τα βασικά του σημεία ήταν τα εξής:

«Διδάσκω ψυχολογία με ειδίκευση στα εργατικά και καταστροφικά ατυχήματα στην Αγγλία. Προφανώς και ο συγκυβερνήτης είχε πρόβλημα και αυτό που έγινε είναι τραγικό. Αλλά τα ΜΜΕ έχουν και πάλι μια πολύ simplistic άποψη, τον παρουσιάζουν σαν ψυχοπαθή γιατί είχε κατάθλιψη. Υπάρχει αρκετό στίγμα σε ανθρώπους με ψυχικές ασθένειες, δε χρειάζεται κι άλλο. Υπάρχουν εκατοντάδες, χιλιάδες άνθρωποι και πιθανόν πιλότοι, με παρόμοια κατάθλιψη και κρίσεις άγχους που όμως με τη σωστή θεραπεία κάνουν και πάλι καλά τη δουλειά τους.

Αυτά που λέει το μήνυμα είναι πολύ κοντά στον τρόπο που ως αδαής αντιλαμβάνομαι το θέμα, χωρίς να έχω κάποιο παράδειγμα καταθλιπτικού ατόμου στην οικογένεια.

Έτσι αποφάσισα το αδιανόητο: Να ρωτήσω έναν ειδικό!

Παρότι καταλαβαίνω ότι δεν είναι και πολύ πιασάρικη η επιστήμη όταν είναι σοβαρή, να τι μου είπε:

- Συνολικά σε κάποια φάση στη διάρκεια της ζωής του θα παρουσιάσει κατάθλιψη περίπου το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού.

- Η σωστή σειρά για να διαγνωστεί η κατάθλιψη είναι πρώτα να επισκεφτεί κάποιος τον ψυχίατρο για έναν πάρα πολύ απλό λόγο: συχνά η κατάθλιψη είναι δευτερογενής εκδήλωση κάποιας άλλης πάθησης και μόνο στον ψυχίατρο μπορεί να γίνει αυτή η διάγνωση και όχι από ψυχολόγο.

- Η κατάθλιψη χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες: Ήπια, μέτρια και βαριά. Η βαριά κατάθλιψη είναι ολοφάνερη και γίνεται αντιληπτή και από έναν αδαή που συναναστρέφεται τον ασθενή. Ακόμα και αυτή από μόνη της δε μπορεί να οδηγήσει σε τέτοια επιθετικότητα σαν κι αυτή του συγκυβερνήτη.

- Η ήπια κατάθλιψη είναι τόσο ελαφριά και συνηθισμένη που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν “η γρίπη της ψυχιατρικής”.

- Για να αντιληφθεί κάποιος τα μεγέθη των διαφόρων τύπων καταθλίψεων, τα συμπτώματα του πένθους όταν κάποιος χάνει ένα αγαπημένο του πρόσωπο είναι μια προσωρινή κατάθλιψη έντασης μεταξύ ήπιας και μέτριας.

-Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πολύ επιτυχημένοι και σπουδαίοι επαγγελματίες και σε πολύ δύσκολους τομείς όπως χειρουργοί, πιλότοι κλπ, οι οποίοι πάσχουν από ήπια ή και μέτρια κατάθλιψη την οποία αντιμετωπίζουν μαζί με ειδικούς.

- Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013 στην Ελλάδα παρουσίασε κατάθλιψη το 4,5% του πληθυσμού και ο μέσος όρος στις Ευρωπαϊκές χώρες ήταν 5,7%.

Στο τέλος ο καθηγητής* έκανε την εξής περίληψη: «είναι αδύνατον ο συγκυβερνήτης να έπασχε μόνο από κατάθλιψη και αυτή να τον οδήγησε σε αυτό που έκανε. Σίγουρα συνέτρεχε και άλλη ψυχοπαθολογική κατάσταση και μάλιστα σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του. Είναι τεράστιο λάθος και ανεύθυνο απέναντι στα εκατομμύρια των ανθρώπων που έχουν κατάθλιψη και είναι σε θεραπεία να λέγεται ότι η κατάθλιψη οδήγησε τον πιλότο σε αυτή την ενέργεια. Είναι αντιεπιστημονικό και επικίνδυνο»