Aς μιλήσουμε για οπαδική κουλτούρα...

Κάθε χώρα έχει τη δική της διαδρομή στο οπαδικό κίνημα. Σε αυτό των ultras, τον δρόμο έδειξαν οι Ιταλοί. Η εξέλιξη όμως που έχουν οι οπαδικές πρωτοβουλίες στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια δείχνουν μια εμβάθυνση στην κουλτούρα των ultras και μια διεύρυνση σκέψης και πράξεων, που γίνονται πάντα με άξονα την κοινότητα που εκπροσωπεί η κάθε ομάδα και την αλληλεγγύη. Φυσικά, αυτή δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και εκεί παρατράγουδα, αλλά και... καφρίλες, όπως τα κεφάλια ταύρων στον περιβάλλοντα χώρο γηπέδων, τα επεισόδια, τα ακροδεξιά μορφώματα που προσπαθούν να πιαστούν από σημεία της κερκίδας.

Όπως γράφει και ο Κένι Λεγκ, συγγραφέας και μελετητής των ultras στη χώρα, «στη Γερμανία το κίνημα των ultras ήταν συχνά μια αντίδραση στον χουλιγκανισμό, που κυριαρχούσε ακόμα στα γήπεδα στο ξεκίνημα και στο μέσο της δεκαετίας του '90. Τα ultra γκρουπ σε κάποιες περιπτώσεις κυριάρχησαν στην κερκίδα και την έκαναν διασκεδαστική, λαμπερή, ένα πολύχρωμο μέρος για ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας και όχι ένα μέρος στο οποίο φοβάσαι να παρευρεθείς». Παράλληλα, προσθέτει πως το κίνημα της Γερμανίας «είναι πολύ πολιτικό, με τα οπαδικά γκρουπ συχνά να ορθώνουν ανάστημα για ζητήματα εκτός ποδοσφαίρου, όπως οι πρόσφυγες, ο ρατσισμός και η ομοφοβία.» Πολιτικό, γιατί η κοινωνική διάσταση που δίνει στα συγκεκριμένα φλέγοντα ζητήματα έχει πολιτική χροιά.

Το προσφυγικό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για τον τρόπο που οι Γερμανοί οπαδοί έδειξαν τις τάσεις τους. Ήταν από τους πρώτους που έβαλαν το «refugees welcome» στα γήπεδα. Από το Μόναχο μέχρι το Ντόρτμουντ και από τη Βρέμη μέχρι το Αμβούργο, το σχετικό μήνυμα επικοινωνήθηκε με πανό στις θέσεις των οργανωμένων, ενώ τα ίδια τα κλαμπ, έκαναν με τη σειρά τους σχετικές ενέργειες. Αρκετές ομάδες, όπως η Ντόρτμουντ, προσκάλεσαν προσφυγόπουλα στο γήπεδο. Η Μπάγερν έδωσε ένα εκατομμύριο για να ανοίξει ποδοσφαιρικό σχολείο για τους πρόσφυγες, η Βέρντερ και η Λεβερκούζεν διοργάνωσαν δωρεάν προπονήσεις, το Αμβούργο παραχώρησε το πάρκινγκ του. Η Ζανκτ Πάουλι είναι μια κατηγορία μόνη της, οπότε δεν χρειάζεται ιδιαίτερη μνεία.

Παράλληλα, οι ultras γύρισαν την πλάτη σε καμπάνιες γεμάτες υποκρισία που διοργανώθηκαν από γνωστό ταμπλόιντ, δείχνοντας εκ νέου αντανακλαστικά. Οι διακρίσεις δεν έχουν χώρο στην κερκίδα. Όπως έγραφε και το πανό της Ντοίσμπουργκ, ελάτε όπως είστε.

Στο ματς της περσινής σεζόν ανάμεσα στη Ντόρτμουντ και την Άιντραχτ Φρανκφούρτης, ένα τεράστιο πανό που είχε στο ένα του άκρο τα χρώματα του ουράνιου τόξου έγραφε «μαζί κατά της ομοφοβίας». Αντίστοιχα μηνύματα εμφανίστηκαν και στις οθόνες του γηπέδου, ενώ όταν ακούστηκε από τα μεγάφωνα σχετικό ηχητικό, όλο το γήπεδο χειροκρότησε. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο τρόπος που πολλοί σύλλογοι διαχειρίζονται τα πράγματα βοηθούν τους οπαδούς. Μηνύματα κατά τις ομοφοβίας έχουν υπάρξει και από άλλες κερκίδες, όπως της Μπάγερν και της Βέρντερ Βρέμης. Οι οπαδοί της Μάιντς πρωτοστάτησαν ενάντια στην ομοφοβία με το σύνθημα: «η αγάπη για το ποδόσφαιρο δεν έχει φύλο».

Η κουλτούρα των Γερμανών ultras δεν φαίνεται μόνο στις κοινωνικές/πολιτικές εκφράσεις τους, αλλά και στην αλληλεγγύη που δείχνουν μεταξύ τους και προς άλλους οπαδούς. Πέρυσι, μετά την αναβολή του Ντόρτμουντ-Μονακό, εκατοντάδες Γάλλοι εκδρομείς φιλοξενήθηκαν στα σπίτια των οπαδών της Μπορούσια. Ας σταθούμε λίγο εκτενέστερα σε ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα οπαδικής αλληλεγγύης. Οι Boyz αποτελούν το δεύτερο ισχυρότερο γκρουπ της Κολωνίας. Η ομάδα τους όμως κάποια στιγμή τους τιμώρησε και έπαψε να τους αναγνωρίζει λόγω εσωτερικών διαφορών. Στο ντέρμπι με την Γκλάντμπαχ (ένα από τα πιο δυνατά στην Γερμανία) οι Sottocultura, το βασικό ultra group των «πουλαριών» και ορκισμένοι εχθροί των Boyz, ανέβασαν πανό υποστήριξής τους και κατά της ποινής που δέχθηκαν από τον σύλλογο. Την προηγούμενη εβδομάδα οι εκδρομείς της Μάιντς σήκωσαν πανό-φόρο τιμής για τον 21χρονο οπαδό της Σάλκε που έχασε τη ζωή του πριν από μερικές εβδομάδες. Οι οργανωμένοι της Μπάγερν, αλλά και μερικών ακόμα ομάδων στη Γερμανία δίνουν επισήμως τις διαστάσεις της κερκίδας των φιλοξενούμενων, προκειμένου να είναι ευκολότερο για τους οπαδούς που έρχονται να δημιουργήσουν coreo και να στήσουν το δικό τους σόου στην κερκίδα.

Δεν έχει περάσει άλλωστε πολύς καιρός από την κίνηση 12:12, στην οποία ενώθηκαν οπαδοί 36 ομάδων των δύο πρώτων κατηγοριών της χώρας ενάντια στις προτάσεις της Ομοσπονδίας για λιγότερους φιλοξενούμενους, κατάργηση ορθίων, σχολαστικούς σωματικούς ελέγχους κτλπ. Ούτε ένα, ούτε δύο οπαδικά γκρουπ, αλλά 36! Ακόμα και εκείνα που είχαν μεταξύ τους παραδοσιακή έχθρα. Το βασικό σλόγκαν, άλλωστε, της πανγερμανικής ομοσπονδίας ProFans, που ηγήθηκε της πρωτοβουλίας και αποτελείται από οπαδούς σχεδόν όλων των ομάδων έχει βασικό σλόγκαν: «Divided in colors, united in Course». Το 2013, όταν η κόντρα του «πετάλου» της Μπάγερν με τη διοίκηση κόντεψε να διαλύσει τους ultras, φίλοι και εχθροί έστειλαν με πανό την αλληλεγγύη τους.

Γενικότερα και ως κατακλείδα, οι αγώνες των Γερμανών ultras πηγάζουν από το γεγονός πως αποτελούν κομμάτι του συλλόγου που υποστηρίζουν. Ο περίφημος κανόνας 50+1 έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτό, καθώς ο κόσμος αισθάνεται μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Ο αγώνας των οπαδών της Νυρεμβέργης κατά της μετονομασίας τους σταδίου τους πριν από μερικά χρόνια, η μάχη των οπαδών της Σάλκε και του Αμβούργου κατά της εταιρείας που θα διαχειριζόταν τα εισιτήρια οπαδών που τελικά δεν θα μπορούσαν να παραβρεθούν στα παιχνίδια, οι γηπεδικές διαδηλώσεις κατά των ακριβών εισιτηρίων και της μείωσης των θέσεων ορθίων, η αντίθεση σε ομάδες χωρίς ιστορία που περιφρονούν την παράδοση του γερμανικού ποδοσφαίρου έχουν κοινή ρίζα την προσπάθεια υπεράσπισης των ποδοσφαιρικών αξιών που έχτισαν την κουλτούρα και την παράδοση του κάθε συλλόγου. Ακόμα κι αν η απάντηση προϋποθέτει, όπως στην περίπτωση της Sϋdkurve πριν από μια πενταετία, αποχή.

Σεβασμός στις αξίες και τους ανθρώπους, αλληλεγγύη προς τους οπαδούς αλλά και όσους την έχουν ανάγκη, αγάπη χωρίς όρους για τον σύλλογο και τα όσα πρεσβεύει. Η ταυτότητα των Γερμανών ultras είναι χτισμένη σε γερά θεμέλια, τα οποία δεν γκρεμίζονται, όσο συντονισμένη κι αν είναι η προσπάθεια εντός και εκτός κερκίδας εχθρών...