Γιατί ο Τσίπρας ζήτησε την παραίτηση Βαρουφάκη

Καλύτερη «πάσα» από τα όσα έκανε και είπε χθες βράδυ ο παραιτηθείς πλέον υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα δεν θα μπορούσε να δώσει.

Εδώ και καιρό ο κ. Βαρουφάκης έχει μπει στο στόχαστρο του Μεγάρου Μαξίμου για τις λανθασμένες κινήσεις του στις διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαίους. Ο πρωθυπουργός τον είχε περιορίσει αρχικά, θέτοντάς τον σε δεύτερο πλάνο στις επαφές με τους δανειστές, αλλά ήταν δεδομένο ότι το γυαλί είχε ραγίσει τόσο, που μόνο η απομάκρυνση του αντισυμβατικού πολιτικού και οικονομολόγου θεωρούνταν η οριστική λύση στο πρόβλημα.

Ο κ. Βαρουφάκης υπέπεσε σε αλλεπάλληλα σφάλματα το βράδυ της Κυριακής, που αφενός έσπειραν τον… τρόμο στο πρωθυπουργικό επιτελείο, αφετέρου όμως έδωσαν και την αφορμή για να κλείσει αυτό το κεφάλαιο.

Ο κ. Τσίπρας τον κάλεσε αργά τη νύχτα στο γραφείο του και του ζήτησε, μάλλον με το γνωστό ήπιο και ευγενικό τρόπο του, να παραιτηθεί. Τι είχε προηγηθεί; Τρία πράγματα:

Πρώτον, κατά παράβαση της πολιτικής πρακτικής, αλλά και των βασικών κανόνων ευγένειας, ο κ. Βαρουφάκης έκανε μία δήλωση – διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό, μετά το δημοψήφισμα και πριν καν βγει να μιλήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Είθισται να περιμένουν όλοι τον αρχηγό του κόμματος, πριν κάνουν τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεώρησαν ότι ο κ. Βαρουφάκης επιχειρεί να προκαταλάβει τον πρωθυπουργό και να θέσει το πλαίσιο των επόμενων βημάτων στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους.

Δεύτερον, τα όσα είπε επί της ουσίας στη δήλωσή του ο κ. Βαρουφάκης. Η σφοδρή επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον των εταίρων, θεωρήθηκε ότι ναρκοθετεί την προσπάθεια της επόμενης ημέρας και δεν βοηθάει στην αναζήτηση ταχείας και βιώσιμης λύσης στο ελληνικό πρόβλημα, με δεδομένη την οριακή κατάσταση στην οικονομία.

Τρίτον, η δήλωση για έκδοση παράλληλου νομίσματος, τα περίφημα IoU, που έπεσε σαν βόμβα παντού. Ο κ. Τσίπρας φοβήθηκε ότι όλοι στο εξωτερικό θα εκλάβουν τη δήλωση αυτή, αλλά και τα προηγούμενα του κ. Βαρουφάκη ως ένδειξη της πρόθεσης της κυβέρνησης για σχεδιασμό εξόδου από το ευρώ και επιστροφή σε εθνικό νόμισμα. Το τελευταίο που ήθελε σε αυτή την κρίσιμη φάση ο πρωθυπουργός ήταν να τον αντιμετωπίσουν οι ευρωπαίοι, στους κόλπους των οποίων αναζητά κρίσιμες συμμαχίες, ότι έχει σχέδιο δραχμής.

Ακόμη περισσότερο στο Μέγαρο Μαξίμου φοβήθηκαν ότι θα ερμηνευτεί το 60% του δημοψηφίσματος, ως ευρωσκεπτικιστικό ρεύμα στη χώρα, κάτι που μπορεί αμέσως να άλλαζε επί τα χείρω τα δεδομένα της διαπραγμάτευσης.

Γι’ αυτό και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στο δικό του διάγγελμα δεν άφησε το παραμικρό περιθώριο: η δήλωσή του ήταν απόλυτα προσηλωμένη στο ευρώ και στην παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη και όχι στη λογική της ρήξης.

Συνεργάτες του έλεγαν σήμερα ότι ο κ. Βαρουφάκης έτσι κι αλλιώς είχε τεράστιες ευθύνες για το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις, ότι «έπρεπε να είχε φύγει εδώ και τρεις μήνες» και ότι ήταν αδύνατο να συνεχιστεί οποιαδήποτε συζήτηση στο Eurogroup με την παρουσία του. Η στιγμή δε που έγινε η κίνηση του πρωθυπουργού ήταν η πλέον κατάλληλη, αφού η απομάκρυνση του κ. Βαρουφάκη δεν γίνεται με όρους αμυντικούς, αλλά αναδεικνύουν την ισχύ του κ. Τσίπρα και τη βούλησή του να τελειώνει το γρηγορότερο με μία συμφωνία.

Το γεγονός ότι κάποιοι και ίσως όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί με τους οποίους θα βρεθεί σήμερα στο προεδρικό μέγαρο ο πρωθυπουργός θα έθεταν το θέμα Βαρουφάκη, υποβοήθησε, αλλά δεν καθόρισε την απόφαση του κ. Τσίπρα. Έτσι κι αλλιώς όμως ήταν κοινό μυστικό ότι ο επικεφαλής του υπουργείου ήταν από καιρό πρόβλημα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι πρώτη επιλογή του κ. Τσίπρα είναι ο Γιάννης Δραγασάκης για το υπουργείο Οικονομικών, αλλά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης φέρεται να μην επιθυμεί και τόσο πολύ το ρόλο. Εναλλακτική θεωρείται ο Γιώργος Σταθάκης, η επιλογή του οποίου θα προκαλούσε καραμπόλες και πιθανόν ένα μίνι ανασχηματισμό, καθώς θα μετακινούνταν από το νευραλγικό πόστο του υπουργού Ανάπτυξης.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι επίσης μία δεδομένη ενδεδειγμένη επιλογή, που εξετάζουν στο Μαξίμου έτσι κι αλλιώς, καθότι είναι και επικεφαλής της ομάδας διαπραγμάτευσης.

Το όνομα του αντικαταστάτη θα ανακοινωθεί με το πέρας του Συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών στο προεδρικό μέγαρο.