Perdente di lusso

Η νοσταλγία του παρελθόντος πάντα το γιγαντώνει και μας κάνει να το θυμόμαστε καλύτερο από ό,τι ήταν. Οι μνήμες εξελίσσονται σαν… μύθος στο μυαλό μας και πάντα αναπολούμε τις όποιες καλές στιγμές, βγάζοντας ό,τι τότε δεν μας άρεσε από την εξίσωση. Η πρόσληψη του Ζντένεκ Ζέμαν έχει ανακοινωθεί εδώ και αρκετές ημέρες από την Ρόμα και ο ενθουσιασμός στους οπαδούς δεν κρύβεται εύκολα. Ήδη 17.000 εισιτήρια διαρκείας στην Curva Sud έχουν κάνει… φτερά πριν καν κλείσουμε τον Ιούνιο, η Ρόμα ανακοίνωσε και την κυκλοφορία DVD (στα τέλη του μήνα) με τις ένδοξες στιγμές της πρώτης θυτείας του και οι προσδοκίες μετά το αποτυχημένο πέρασμα τους Λουίς Ενρίκε από το «Ολίμπικο» είναι μεγάλες.

«Σε αυτή την ηλικία δε θα μου δοθεί άλλη ευκαιρία να προπονήσω μεγάλη ομάδα» είχε πει ο Ζέμαν στη συνέντευξη τύπου, με την οποία αποχαιρέτισε την Πεσκάρα. Την ομάδα που οδήγησε στην Σέριε Α με ένα μάτσο πιτσιρίκια, που έκανε ρεκόρ παραγωγικότητας στην ιστορία της Σέριε Β με 90 γκολ σε 42 αγώνες. Το ημερολόγιο έγραφε 4 Ιουνίου, όταν οι Ρωμαίοι ανακοίνωσαν και επίσημα την πρόσληψη του 65χρονου τεχνικού. Μία ημερομηνία συμβολική, καθώς ακριβώς πριν από 13 ολόκληρα χρόνια η Ρόμα ανακοίνωνε την απόλυσή του κάτω από… παράξενες συνθήκες.

Ο Ζέμαν είχε αναλάβει τους Ρωμαίους για πρώτη φορά το 1997. Τότε, πολλοί έγραφαν ότι το έκανε για να πάρει εκδίκηση από τον Σέρτζιο Κρανιότι για τον τρόπο που τον είχε διώξει από την Λάτσιο. Το να έχεις οδηγήσει τους «λατσιάλι» στη 2η θέση τη σεζόν 1994-95 και στην 3η τη σεζόν 1995-96 και να μαθαίνεις από τους δημοσιογράφους την απόλυσή σου τον Ιανουάριο του 1997 σίγουρα δεν είναι και το καλύτερο πράγμα. Στην αρχή ο Ζέμαν, όταν του το είπαν σε ένα διάλειμμα από την προπόνηση στο Coverciano, θεώρησε ότι του κάνουν πλάκα. Το πίστεψε μόνο όταν του το είπε ο Μπέπε Σινιόρι και έπεσε από τα σύννεφα…

Έτσι, όταν έφτασε η πρόταση της Ρόμα την αποδέχθηκε. Για να φτάσουμε μέχρι εκεί, όμως, έπρεπε να το παίξει… Ναπολέων! Ο μύθος θέλει το τηλέφωνό του να χτυπάει και στην άλλη άκρη της γραμμής να είναι ο πρόεδρος των Ρωμαίων. «Καλημέρα. Είμαι ο Φράνκο Σένσι, πρόεδρος της Ρόμα» ακούστηκε από την μία πλευρά, για να έρθει η απάντηση «ναι, εντάξει κι εγώ είμαι ο Ναπολέοντας»! Χρειάστηκε να υπάρξει και δεύτερο τηλεφώνημα για να πιστέψει ο… άπιστος Θωμάς ότι έχει πρόταση να αναλάβει την μισητή αντίπαλο, αυτή τη φορά από τον Τζιόρτζιο Περινέτι, τότε τεχνικό διευθυντή των πρωτευουσιάνων.

Όπως και στις μέρες του στην Φότζια, ο Ζέμαν απολάμβανε τα διθυραμβικά σχόλια του τύπου για το ποδόσφαιρο που έπαιζαν οι παίκτες του. Θεαματικό, επιθετικό, πάντα σου γέμιζε το μάτι και το έβλεπες με ευχαρίστηση. Δυστυχώς η ηλικία μου είναι τέτοια, που θυμάμαι ελάχιστα από εκείνη την Ρόμα, όμως οι όποιες μνήμες είναι έντονες. Τα δύσκολα δεν έλειψαν στην πρώτη σεζόν (1997-98), με τον Ζέμαν να χάνει και τα δύο ντέρμπι με την Λάτσιο (κάτι που επαναλήφθηκε φέτος για πρώτη φορά από τότε) και να λέει μετά την 2η ήττα «ήταν ένα παιχνίδι όπως όλα τα άλλα», για να προκαλέσει τον εκνευρισμό μεγάλης μερίδας των οπαδών. Παρόλα αυτά η δική του Ρόμα τερμάτισε 4η, την καλύτερη θέση για περισσότερο από μία δεκαετία, και πάνω από την Λάτσιο.

Κολλημένος με την επίθεση, ακόμη και όταν χρειαζόταν άλλη προσέγγιση για το αποτέλεσμα δεν άλλαζε τακτική. Κάποιοι θα το πούνε ξεροκεφαλιά, άλλοι ρομαντισμό, αλλά όπως και να έχει ο Ζέμαν πρεσβεύει αυτή την αρχή. Πρώτα το τερπνόν, το θέαμα. Αυτό αποδείχθηκε, όμως, και η αχίλλειος πτέρνα της ομάδας του, με την Ρόμα να μένει στην 5η θέση, έχοντας την καλύτερη επίθεση και την χειρότερη άμυνα στην πρώτη 6άδα… Ο Τότι «άνθισε» στα χέρια του, ξεδιπλώνοντας το ταλέντο του και τελειώνοντας τη σεζόν με διψήφιο αριθμό γκολ για πρώτη φορά στην καριέρα του (13), κερδίζοντας την παρθενική κλήση και στην εθνική. Κορωνίδα της 2ης σεζόν του στη Ρώμη ήταν αναμφίβολα η συντριβή της Μίλαν 5-0 στο «Ολίμπικο».

Τον Αύγουστο του 1998 ο Ζέμαν έδωσε την πιο γνωστή του συνέντευξη στην L’ Espresso, όπου κατηγόρησε ανοιχτά την Γιουβέντους για παράβαση του κανονισμού περί ντόπινγκ. Εκείνη η συνέντευξη, όμως, αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τον Ζέμαν στη Ρόμα. «Δεν έχει περάσει ποτέ από το μυαλό μου να τον απολύσω», ξεκαθάριζε ο Σένσι, όμως οι φήμες οργίαζαν και ήθελαν τον Καπέλο να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των Ρωμαίων. «Ο Ζέμαν θα είναι προπονητής της Ρόμα και την επόμενη σεζόν», ήταν η αμέσως επόμενη δήλωση του προέδρου των πρωτευουσιάνων, όμως οι φήμες δεν άργησαν να επιβεβαιωθούν.

Πολλοί τότε μιλούσαν για το παρασκήνιο, που οδήγησε τον Ζέμαν στην έξοδο, με τις θεωρίες συνομωσίας να διαδέχονται η μία την άλλη και το διάσημο palazzo να ακούγεται σε όλες τις σκοτεινές γωνιές της Ρώμης. «Κάποιος είπε στον Σένσι: ή απολύεις τον Ζέμαν ή η Ρόμα δεν πρόκειται να κερδίσει ποτέ», έγραφε στο ρεπορτάζ της η Repubblica. Είτε πρόκειται για απλά… φαντάσματα είτε όχι, το γεγονός είναι ότι ο Σένσι τον απέλυσε. «Είμαστε λιγότερο εχθρικοί στο palazzo με τον Καπέλο στον πάγκο», είχε πει ο πρόεδρος της Ρόμα, που έβαλε φωτιές με την δήλωσή του. Αλήθεια ή υπερβολές, τέτοιες ιστορίες είναι που εξελίσσουν μία ιστορία σε μύθο.

Ο Ζέμαν εξορίστηκε από το ιταλικό ποδόσφαιρο και σύμφωνα με τις φήμες ακολούθησε την συμβουλή του Σένσι να φύγει για το εξωτερικό. Δεν άντεξε για πολύ, όμως, και μετά από λίγους μήνες στην Τουρκία και την Φενέρμπαχτσε επέστρεψε για λογαριασμό της Νάπολι. Πέρασε κατά σειρά από τους πάγκους των Σαλερνιτάνα, Αβελίνο, Λέτσε (η καλύτερη δουλειά του), Μπρέσια και πάλι Λέτσε, πριν φύγει ξανά στο εξωτερικό για να αναλάβει τον Ερυθρό Αστέρα. Η σεζόν του στην Φότζια τον έφερε ξανά στο προσκήνιο πριν από δύο χρόνια και ο προβιβασμός της Πεσκάρα στην Σέριε Α του έδωσε την ευκαιρία να επιστρέψει στο κορυφαίο επίπεδο.

Το πρότζεκτ με τον Λουίς Ενρίκε απέτυχε παταγωδώς και ο Καταλανός παραιτήθηκε με το τέλος της σεζόν. Τέλος το tiki-taka και οι αδόκιμες για το ιταλικό ποδόσφαιρο τακτικές. Ο Σαμπατίνι πέρυσι ήθελε κάποιον «άφθαρτο» να οδηγήσει την Ρόμα στις επιτυχίες, όμως κατάλαβε ότι δεν μπορεί να το κάνει με κάποιον που δεν καταλαβαίνει τις ιδιαιτερότητες της Σέριε Α. Ο Ζέμαν μοιάζει ιδανικός να συνεχίσει το πρότζεκτ, δουλεύοντας με νεαρούς σε ηλικία παίκτες και παίζοντας με την ίδια διάταξη (4-3-3).

Στην πρώτη του θητεία στο «Ολίμπικο» η ομάδα του είχε χαρακτηριστεί ως «perdente di lusso», «χαμένοι της πολυτέλειας» στα ελληνικά, έστω και αν δεν αποδίδεται επακριβώς το νόημα. Ο Ζέμαν θεώρησε έλλειψη σεβασμού τον τρόπο που τον είχε απολύσει ο Κρανιότι και βάλθηκε να φτάσει στην κορυφή. Μπορεί να μην τα κατάφερε ποτέ, όμως στα 65 του έχει ακόμη μία ευκαιρία. «Όταν έφυγα το 1999 είπα σε έναν φίλο ότι αργά ή γρήγορα θα επιστρέψω», εκμυστηρεύτηκε. Άλλωστε, η ζωή κύκλους κάνει. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν η λύση για το μέλλον κρύβεται στο παρελθόν...