Όταν νικούσε την «Μπάρτσα» και την Μπάρτσα…

Οι παλαιότεροι και περισσότεροι θεωρούν (εκτός ασφαλώς της ημέρας «γέννησης» του συλλόγου) πιο σημαντική ημερομηνία στην ιστορία του Παναθηναϊκού τη 2η Ιουνίου 1971. Το «Γουέμπλεϊ». Ο μύθος. Ο Δομάζος και ο Ελευθεράκης. Ο Αντωνιάδης και ο Σούρπης. Ο Οικονομόπουλος και ο Καμάρας. Το μοναδικό και ανεπανάληπτο. Μεγάλωσαν γενιές και γενιές Παναθηναϊκών με τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Για την ακρίβεια, όχι με τον τελικό. Με εκείνη την ομάδα και εκείνη την πορεία, τους αποκλεισμούς της Εβερτον και του Ερυθρού Αστέρα, το πρώτο «άκουσμα» του ελληνικού ποδοσφαίρου στην Ευρώπη. Το δεύτερο ήταν από την ΑΕΚ. Το τρίτο πάλι από τον Παναθηναϊκό. Του Γκμοχ, του Ρότσα, του Ζάετς και του Σαραβάκου. Το τέταρτο πάλι από την ίδια ομάδα. Ναι, αυτή που παλεύει να μπει στα πλέι οφ, αυτή που σε πρωτάθλημα 5 ομάδων (ΟΣΦΠ, ΠΑΟΚ, Αστέρας, Ατρόμητος, ΠΑΟ) είναι… έκτη, ισόβαθμη με την Ξάνθη.

Για μένα λοιπόν, είναι η 3η Απριλίου η δεύτερη πιο σημαντική ημερομηνία στην ιστορία του Παναθηναϊκού. Όχι γιατί νίκησε την «Μπαρτσελόνα» της εποχής το 1996 και την… κανονική (σε μια από τις χειρότερες «εκδόσεις» της την τελευταία 20ετία) Μπαρτσελόνα το 2002, στον πρώτο ημιτελικό και προημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ αντίστοιχα. Αλλά διότι η σύμπτωση της ημέρας είναι καταπληκτική, γιατί αυτές οι νίκες είχαν τεράστιο βαθμό δυσκολίας καθώς το ποδόσφαιρο είχε εξελιχθεί σε κάτι πολύ πιο απαιτητικό από τη δεκαετία του ’70, γιατί τα μπάτζετ ήταν… ασύγκριτα, γιατί το «ο Βαζέχα παγώνει το Αμστερνταμ» και τα «όλε – όλε» στη Λεωφόρο της διετίας 2001 – 2003 του πληρέστερου Παναθηναϊκού από το 1980 ως και σήμερα είναι οι πιο εμβληματικές στιγμές του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού στις δεκαετίες του ’90 και 00’ αντίστοιχα, διότι ήταν δύο από τις επιτυχίες που καθιέρωσαν αυτή την ομάδα ως την πιο επιτυχημένη ελληνική στην Ευρώπη και ενίσχυσαν το εντός των τειχών ευρωπαϊκό προφίλ της, αυτό που παραδέχονται όλοι οι χωρίς παρωπίδες οπαδοί και φίλοι όλων των ομάδων.

Κάποιοι θα πουν λογικά ότι η νίκη στο Αμστερνταμ ήταν μεγαλύτερο επίτευγμα. Όχι μόνο λόγω επειδή επρόκειτο για εκτός έδρας ματς και για ΗΜΙΤΕΛΙΚΟ Τσάμπιονς Λιγκ, αλλά και λόγω της αξίας του αντιπάλου που έδωσε δόξα στον νικητή εκείνης της βραδιάς. Μιλάμε για τον Αγιαξ που είχε κατακτήσει αήττητος το προηγούμενο Τσάμπιονς Λιγκ, είχε ξεχάσει από πότε είχε χάσει εντός έδρας ευρωπαϊκό παιχνίδι του, προσπαθούσε… μόνος του να αλλάξει το ποδόσφαιρο για ακόμη μια φορά, σχεδόν 25 χρόνια μετά τη γενιά του Κρόιφ.

Κάποιοι άλλοι ίσως θεωρούν ισάξιο μέγεθος την εντός έδρας νίκη επί της Μπαρτσελόνα. Λόγω της πολύ πιο δύσκολης πορείας του Παναθηναϊκού εκείνη τη σεζόν που ήδη είχε περάσει από προκριματικά, πρώτο όμιλο με Αρσεναλ (κατέκτησε αήττητη την Πρέμιερ Λιγκ εκείνης της σεζόν) –Μαγιόρκα (των Ετό, Ιμπαγάσα, Λούκε), Σάλκε, δεύτερο όμιλο από Ρεάλ (που το πήρε εκείνη τη σεζόν) – Πόρτο – Σπάρτα Πράγας. Ο Μπασινάς είχε «κλείσει» εκείνη τη σεζόν με 56 ματς σε όλες τις διοργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων με την εθνική Ελλάδας, σε μια πράσινη ενδεκάδα που μόνο οι δυο από τους τρεις στόπερ του (Γκούμας – Κυργιάκος) και ο Νίκος Λυμπερόπουλος δεν ήταν βασικοί στις εθνικές ομάδες τους!

Ουσία δεν έχει τόσο η αναπόληση. «Περασμένα μεγαλεία διηγώντας τα να κλαις» θα ισχυριστούν αρκετοί και θα έχουν δίκιο. Ουσία έχει να δούμε πώς χτίστηκαν εκείνες οι δύο ομάδες σε διαφορετικές εποχές, διαφορετικές απαιτήσεις, αλλά ορισμένους κοινούς παρονομαστές, ορισμένους βασικούς «κανόνες» που παραμένουν αναλλοίωτοι στις επιτυχημένες ομάδες εις τους αιώνες των ποδοσφαιρικών αιώνων.

1. Είχαν χτιστεί «λιθαράκι –λιθαράκι» και όχι μέσα σε μία ή δύο σεζόν. Υπήρχαν και «παλιοί» και νέοι, οι οποίοι όμως, είχαν μπει σταδιακά ως «προσθέσεις» στο σύνολο.

2. Ο κορμός ήταν ελληνικός και οι περισσότεροι ξένοι έκαναν τη διαφορά. Όχι μόνο η τριάδα Βάντσικ- Μπορέλι – Βαζέχα το 1996, όταν ακόμη τα νούμερα στις φανέλες ήταν από το «1» ως το «11», δεν είχαν καθιερωθεί οι 18άδες αλλά οι αποστολές ήταν 16μελείς και επιτρέπονταν τρεις αλλοδαποί σε κάθε ομάδα. Αλλά και το 2002, όταν Χένρικσεν – Ολιζαντέμπε «πετούσαν», Μικάελσεν - Κόλκα είχαν δέσει ως «εργαλεία» και Βλάοβιτς – Σάριτς έδιναν μάχη για μια θέση στην ενδεκάδα, με ανταγωνιστές τους Ολισαντέμπε – Γιούρκα.

3. ΟΛΟΙ (ακόμη και ο Σωτήρης Κυργιάκος, με ντεμπούτο στην Εθνική στις 13/2/2002) οι παίκτες των δύο ενδεκάδων του Παναθηναϊκού ήταν διεθνείς. Ακόμη και αρκετοί εκ των αναπληρωματικών του Παναθηναϊκού ήταν διεθνείς! Τι σημαίνει αυτό; Ότι συγκαταλέγονταν στους 20-25 καλύτερους παίκτες των χωρών τους. Αρκετοί εξ αυτών ήταν και βασικοί στις εθνικές ομάδες τους. Υπερβολικό, σχεδόν απίστευτο για τα σημερινά δεδομένα ελληνικών ομάδων. Όχι όμως άπιαστο να έχεις ομάδα με 70%-80% διεθνείς παίκτες αν ο «πυρήνας» είναι ελληνικός.

4. Οι προπονητές ήταν ξένοι με… «ελληνική» μενταλιτέ. Κοντά, πολύ κοντά, υπερβολικά κοντά στους παίκτες, μέχρι του σημείου παρεξηγήσεως, γιατί και ο Χουάν και ο Σέρχιο είναι η αλήθεια ότι τους έκαναν πολλά χατίρια. Αμφότεροι με βασικό όπλο τους την καλή σχέση με τους παίκτες, διότι εκείνοι αποδέχονταν και γούσταραν αυτό που τους έλεγαν οι προπονητές. Αμφότεροι επίσης με λατρεία στο επιθετικό ποδόσφαιρο, αλλά και πολύ «ευέλικτοι». Αν ο «λίμπερο» ήταν… πάνω στην αποκαθήλωση το 1996, είχε… αποκαθηλωθεί το 2002. Κι όμως, και στα δύο ματς ο Παναθηναϊκός είχε παίξει με τρεις κεντρικούς αμυντικούς. Όχι για να κλειστεί στην περιοχή του. Για να «κλείσει» τη μεσαία γραμμή με πέντε (ή και έξι συμπεριλαμβανομένων των Μπορέλι – Λύμπε και των δύο ακραίων μπακ) μέσους και τους Βαζέχα – Κωνστατίνου αντίστοιχα μόνους στην επίθεση. Δεν τα κατάφερε απόλυτα, αλλά το πάλεψε…

5. Αμφότερες οι ομάδες είχαν χτιστεί με πολύ κόπο και αρκετό χρήμα (για τα δεδομένα των αντίστοιχων εποχών) και διαλύθηκαν μέσα σε 1-2 χρόνια. Την πρώτη φορά επειδή ο «Καπετάνιος» δεν είχε πάρει χαμπάρι τις επιπτώσεις του νόμου Μποσμάν και είχε λειτουργήσει στη λογική «το μοναστήρι να’ ναι καλά» και τη δεύτερη επειδή ο Τζίγκερ, μετά και τη Ριζούπολη το 2003 και το νταμπλ το 2004 με απίστευτη ανανέωση ρόστερ, τη σεζόν 2004-2005 είχε πάθει «Alafuson», είχε χάσει τα αυγά και τα πασχάλια μετά τη φυγή και του τεχνικού διευθυντή Βέλιμιρ Ζάετς και άλλαζε παίκτες και προπονητές σαν τα πουκάμισα, ενάντια στην ποδοσφαιρική λογική του. Ο «Καπετάνιος», όμως, δυο χρόνια αργότερα, το 1998, άρχισε να βάζει τις βάσεις για μια νέα καλή ομάδα (με Μπασινά, Νικοπολίδη, Καραγκούνη, Γκούμα, και Λύμπε – Φύσσα ως μεταγραφές) που «τσιμεντώθηκε» μέσα στην Παράγκα και ήταν ο προπομπός της ομάδας 2001-2003. Ενώ ο Τζίγκερ δεν μπήκε ξανά ΠΟΤΕ στη λογική να «χτίσει» ομάδα, μέχρι και το 2008. Απλώς αγόραζε και έδινε δεκάδες παίκτες. Αλλοι ακριβοί (Μπίσκαν, Κονσεϊσάο, «Σάλπι»), άλλοι φτηνοί. Δεν έχει σημασία. Σημαντικό ήταν ότι μέχρι και το 2007 – 2008, όταν έδωσε στον Βέλιτς απειροελάχιστο μπάτζετ, ομάδα ανταγωνιστική με σωστή λογική, δεν ξαναέφτιαξε.

6. Το «έγκλημα», βέβαια, δεν ήταν μόνο ότι διαλύθηκαν γρήγορα και «εύκολα» αυτές οι ομάδες. Οι ομάδες αλλάζουν. Αλλά και ότι από ΟΛΟΥΣ αυτούς τους παίκτες, πουλήθηκαν μόνο δύο! Ο Γιούρκας στην Πόρτο και ο Κυργιάκος στους Ρέιντζερς! Ολοι οι άλλοι έφυγαν ως ελεύθεροι!

7. Οι ρεβάνς με Αγιαξ και Μπάρτσα πόνεσαν πολλούς, έκαναν αμέτρητους άλλους να πανηγυρίζουν (έτσι είναι αυτά…) αλλά δημιούργησαν και πολλούς οπαδούς του Παναθηναϊκού. Γνώμη μου; Δεν θα ήταν δίκαιο ποδοσφαιρικά να προκριθεί επί του Αγιαξ, θα ήταν δίκαιο ποδοσφαιρικά να προκριθεί επί της Μπαρτσελόνα.

Για την ιστορία, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι…

3/4//1996, Αγιαξ – ΠΑΟ 0-1

ΑΓΙΑΞ: (Λουίς Φαν Γκάαλ): Φαν ντε Σάαρ, Ράιζινγκερ, Μπογκάρντε, Μπλιντ, Φ. Ντε Μπουρ, Ντάβιντς, Λιτμάνεν (76΄ Μουσάμπα), Φίνιντι, Κανού, Κλάιφερτ, Ρ. Ντε Μπουρ.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: (Χουάν Ραμόν Ρότσα): Βάντσικ, Γ. Σ. Γεωργιάδης, Καπουράνης, Ουζουνίδης, Καλιτζάκης, Κολιτσιδάκης, Αποστολάκης, Μπορέλι (83΄ Μάρκος), Βαζέχα (90΄ Νιόπλιας), Μαραγκός (63΄ Γ. Χ. Γεωργιάδης), Δώνης.

Πάγκος: Νικοπολίδης, Λαγωνικάκης

3/4/2002, ΠΑΟ-Μπαρτσελόνα 1-0

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: (Σέρχιο Μαρκαριάν): Νικοπολίδης, Σάριτς, Φύσσας, Χένρικσεν, Κυργιάκος, Γκούμας, Κόλκα, Μπασινάς, Κωνσταντίνου (90΄ Βόκολος), Λυμπερόπουλος (60΄ Μπόατενγκ), Βλάοβιτς (74΄ Ολισαντέμπε).
ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ: (Κάρλες Ρέσακ): Μπονάνο, Πουγιόλ, Κόκο (68΄ Ράϊζιγκερ), Αμπελάρδο, Φ. Ντε Μπουρ, Κοκού (53΄ Τσάβι), Γκάμπρι, Μότα, Κλάιφερτ, Ρόσεμπακ (71΄ Ριβάλντο), Όβερμαρς.

Πάγκος: Κοτσόλης, Πίτσος, Γιάρνι, Γκαλέτο

Εξέδρα: Βαζέχα, Σεϊταρίδης, Καραγκούνης, Μικάελσεν.

Follow me on Twitter: Seretinio