Ρεπορτάζ με ψυχή, εκεί που γράφεται η ιστορία

Αν υπήρχε στη δημοσιογραφία συγκεκριμένο παράδειγμα δίπλα στον όρο «πολεμικός ανταποκριτής», το όνομα της Μαρίας Καρχιλάκη θα ήταν από τα πρώτα. Επί σειρά ετών τη βλέπεις να τρέχει πρώτη πρώτη σε πολέμους, εμφυλίους, εξεγέρσεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Και, όπως λέει και η ίδια, «αυτή τη δημοσιογραφία είχα ονειρευτεί να κάνω». Σπουδαίο να κάνεις πράξη τα όνειρά σου.

Δημοσιογραφεί από το 1988 και στα 25 χρόνια της πορείας της πέρασε για δύο δεκαετίες από το Mega (1992-2012), την ΕΡΑ4, το Διαδημοτικό Ραδιοφωνικό ΔΙΑΥΛΟΣ και, εντύπως, έγραψε στο «Βήμα», στο «Ε» της «Ελευθεροτυπίας» και την κυριακάτικη «Ακρόπολις». Μιλάει αγγλικά, γαλλικά και καταλαβαίνει σερβικά. Κυρίως όμως καταλαβαίνει τον κόσμο, ό,τι ακριβώς δεν μπορεί να μεταφέρει η εικόνα μιας ανταπόκρισης.

Εχει καλύψει σχεδόν τα πάντα: από την παλαιστινιακή ιντιφάντα, τον εμφύλιο στη Βοσνία, τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στο Κόσοβο και το Βελιγράδι ως τους πολέμους στο Ιράκ, τοβ Λίβανο και τη Λιβύη, τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μαδρίτη και το Λονδίνο αλλά και τις επιθέσεις της Αλ Κάϊντα στη Σαουδική Αραβία, την εξέγερση στην Αίγυπτο, ζητήματα της ομογένειας στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, το Σκοπιανό και τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις.

Το 2005 βραβεύτηκε με το Βραβείο Μπότση για τα ενημερωτικά της ρεπορτάζ από εστίες αναταραχής και πολεμικών συγκρούσεων.

Ο αθλητισμός είναι, κυριολεκτικά, στο σπίτι της, ούσα παντρεμένη με τον «Γκάλη του βόλεϊ» Μιχάλη Τριανταφυλλίδη που έκανε μεγάλη καριέρα σε Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και Εθνική αλλά και θεμελίωσε το beach volley στην Ελλάδα.

Μια γυναίκα στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Πώς προέκυψε;

«Το φύλο είναι... άσχετο. Το πολεμικό ρεπορτάζ -και γενικότερα το να καλύπτω συγκρούσεις, φυσικές καταστροφές και άλλα έκτακτα γεγονότα στο εξωτερικό - το διάλεξα. Αυτή τη δημοσιογραφία είχα ονειρευτεί να κάνω και θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που, σ' ένα μεγάλο βαθμό, μπόρεσα να την υπηρετήσω».

Τι θυμάσαι από την πρώτη σου δημοσιογραφική αποστολή;

«Τα πάντα. Ήταν στην Παλαιστίνη, στη διάρκεια της πρώτης Ιντιφάντα. Θυμάμαι την αγωνία μου να πάνε όλα καλά, να μην έχω ακυρώσεις στα ραντεβού για συνεντεύξεις που είχα κλείσει από την Αθήνα, να μπορώ να συνεργαστώ αρμονικά με το ντόπιο συνεργείο που μου είχαν κανονίσει από το Mega. Θυμάμαι πως ήταν Πάσχα. Οι γονείς μου ζούσαν κι είχαν έρθει από την Κρήτη για να κάνουμε μαζί Ανάσταση. Τελικά, πάλι χωριστά κάναμε. Για να ακριβολογώ εγώ δεν έκανα καθόλου, διότι η Κυριακή του Πάσχα είναι εργάσιμη ημέρα στο Ισραήλ -όπως όλες οι Κυριακές άλλωστε. Εννοείται, λοιπόν, ότι τη δούλεψα κανονικότατα και μάλιστα ήταν η ημέρα που πήρα συνέντευξη από τον μακαρίτη, πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ, Ιτζχάκ Σαμίρ».

Ποια η αντιμετώπιση των ξένων ανταποκριτών προς μια Ελληνίδα απεσταλμένη σε μια εμπόλεμη ζώνη;

«Τώρα πια καμία. Όχι πως και στο παρελθόν ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα, απλά σε χώρες όπως η Σερβία ή κάποια κράτη της Μέσης Ανατολής διέκρινες μια κάποια συμπάθεια. Όχι υπερβολικά πράγματα όμως. Ο πόλεμος, βλέπεις, εξαχρειώνει τους ανθρώπους. Δεν αφήνει πολύ χώρο για α λα καρτ αντιμετώπιση...».

Κάποτε είχες δηλώσει ότι «θέλω να είμαι εκεί που γράφεται η ιστορία». Ποιο κεφάλαιο ιστορίας που ήσουν παρούσα, δεν θα ξεχάσεις ποτέ;

«Μα κανένα...».

Αν σου ζητούσα να ξεχωρίσεις το καλύτερό σου ρεπορτάζ, σύμφωνα με τα δικά σου κριτήρια, ποιο θα ήταν;

«Δεν ξέρω ποιο είναι το καλύτερό μου. Μπορώ να σου πω, όμως, ποιο είναι το αγαπημένο μου. Δεν είναι από πόλεμο. Το έχω πρώτο-πρώτο στο κανάλι μου στο YouTube. Είναι ένα ρεπορτάζ που είχα κάνει σ' ένα απομακρυσμένο χωριό της Ηπείρου, την Αγία Μαρίνα. Με τον καθορισμό των ελληνοαλβανικών συνόρων χωρίστηκε στη μέση. Αγία Μαρίνα λέγεται το τμήμα του χωριού που ανήκει στην Ελλάδα. Της Αλβανίας λέγεται Κοσοβίτσα. Οι οικογένειες είναι μοιρασμένες κι από δω κι από κει. Αγώνα να δεις για επιβίωση. Κι από τη μια κι από την άλλη πλευρά».

Ποιο περιστατικό θυμάσαι και γελάς;

«Συνήθως γελάς εκ των υστέρων. Διότι εκείνη τη στιγμή, πάνω στο ρεπορτάζ, όλα σου παραφαίνονται σοβαρά. Να, για παράδειγμα, οι ζωντανές συνδέσεις με το βιντεόφωνο ή το δορυφορικό τηλέφωνο. Είναι τόσο εύκολο να πάνε όλα στραβά, όσο και να τις έχεις προετοιμάσει, όσο και να τις έχεις τσεκάρει με τους τεχνικούς στην Ελλάδα και να σου τινάξουν όλο το ζωντανό στον αέρα. Εννοώ να μην το βγάλεις καθόλου. Να μην μπορέσεις να συνδεθείς για την ανταπόκριση στο δελτίο. Για λόγους, βεβαίως, που δεν έχουν να κάνουν με σένα. Γιατί δέχεσαι ηλεκτρονικά αντίμετρα, διότι -περιέργως πώς- οι δορυφόροι...συνωμοτούν και σε απορρίπτουν, διότι, διότι... Πάντα εκείνες τις στιγμές ένοιωθα να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου. Εκ των υστέρων, όσες φορές τις έχω φέρει στο μυαλό μου, γελάω ασταμάτητα...».

Υπήρξε στιγμή εν ώρα εργασίας που κυριάρχησε συναισθηματικά μέσα σου ο άνθρωπος και όχι η ρεπόρτερ;

«Αν απαντά στην ερώτησή σου -μου αρέσουν τα ρεπορτάζ με ψυχή...».

Λιβύη, Αίγυπτος και τώρα Συρία. Ο κόσμος εκεί έχει ξεσηκωθεί ή απλώς παρακινείται από τα συμφέροντα;

«Στην αρχή, τουλάχιστον, οι αραβικές εξεγέρσεις ήταν εσωτερική υπόθεση. Στη συνέχεια όμως ενεπλάκησαν εξωτερικές δυνάμεις. Πιο σοβαρή είναι η εμπλοκή στη Συρία, όπου στον πόλεμο βλέπουμε να παίρνουν μέρος κράτη και οργανώσεις όχι μόνο της εγγύς αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Για αυτό ακριβώς και υπάρχει μεγάλος φόβος διάχυσης των συγκρούσεων».

Αν μετακόμιζες ποτέ μόνιμα στο εξωτερικό, ποια χώρα θα προτιμούσες;

«Ευχαρίστως θα περνούσα μερικά χρόνια στη Νέα Υόρκη».

Από τη στιγμή που έγινες μητέρα, σκέφτηκες ότι ίσως ήταν πιο φρόνιμο να κάνεις ένα… λιγότερο επικίνδυνο ρεπορτάζ;

« Όταν ήρθε η κόρη μου είχα ήδη τέσσερα χρόνια σε πολέμους. Ήταν η δουλειά μου, όπως ήταν, εξακολουθούσε και εξακολουθεί να είναι και για άλλες γυναίκες και άνδρες συναδέλφους μου αφότου απέκτησαν τα παιδιά τους. Είναι αυτονόητο αυτό για το σινάφι μας. Και για την Ελεάνα είναι. Αυτού του είδους τη μαμά έχει ζήσει και ξέρει».

Βλέπεις στην κόρη σου να μεγαλώνει μέσα της μια μικρή Μαρία;

«Επόμενο δεν είναι; Και από το DNA μου έχει και μαζί ζούμε, μεγαλώνουμε, ζυμωνόμαστε...».

Πώς φαντάζεσαι τη Μαρία σε 20 χρόνια;

«Γιαγιά ελπίζω...».

Εκτός από την Ελεάνα, έχεις κι άλλο ένα «παιδί»: το karchilaki.com. Είναι η έκφραση της Μαρίας μέσω διαδικτύου;

«Πες το κι έτσι. Στο karchilaki.com λέω ιστορίες που μου αρέσουν και που εγώ θ' άκουγα με ενδιαφέρον. Για να τις αφηγούμαι με όσο το δυνατόν πιο παραστατικό τρόπο, πειραματίζομαι με εργαλεία και πλατφόρμες που ξεφυτρώνουν συνεχώς στο 'Ιντερνετ. Δεν προλαβαίνω να ανακαλύπτω καινούργια πράγματα γύρω από το digital/multi-media storytelling. Έχει εξελιχθεί τόσο πολύ η δημοσιογραφία στις κανονικές χώρες του κόσμου, και στην ουσία της αλλά και στον τρόπο παρουσίασης του δημοσιογραφικού αγαθού, που πολλές φορές με πιάνει απελπισία με την υστέρησή μας».

Με το βόλεϊ προφανώς έχεις σχέση, λόγω της καριέρας του Μιχάλη. Η δική σου σχέση με τον αθλητισμό;

«Έπαιζα και παίζω τένις, όχι όμως με το ίδιο πάθος από τη στιγμή που ανακάλυψα τη γιόγκα. Κάνω Χάθα εδώ κι ένα χρόνο με μια εκπληκτική δασκάλα, τη Ζανίν Μπάετ, την οποία ευγνωμονώ για τον κύκλο που μου άνοιξε αλλά και γιατί μου ξαναθύμισε ότι "τα πάντα ρει"...».

Έχεις κάποια αξέχαστη εμπειρία στο γήπεδο;

«Και πρόσφατη μάλιστα. Στο τουρνουά ExxonMobil Open του 2013 στη Ντόχα, όταν στον αγώνα με τον Ντάστιν Μπράουν ο Νταβίδ Φερέρ τρύπησε με το παπούτσι του το κορτ και το ματς διακόπηκε για μία ώρα. Δε θα σου πω περισσότερα, σε παραπέμπω στο βιντεάκι με τις φωτογραφίες που τραβήξαμε με το Μιχάλη».