Ταξίδι στο έπος του Παναθηναϊκού στο Γουέμπλεϊ! (pics)

Σαν σήμερα πριν από 43 χρόνια ο Παναθηναϊκός έγραψε την πιο χρυσή σελίδα του ελληνικού ποδοσφαίρου σε συλλογικό επίπεδο, μπαίνοντας στο Γουέμπλεϊ για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με τον Άγιαξ. Οι τρομεροί Ολλανδοί του Ρίνους Μίχελς ήταν το ξεκάθαρο φαβορί και με το γκολ των Φαν Ντάικ και Χάαν πήραν τη νίκη, αλλά ο Παναθηναϊκός έχασε δίνοντας τεράστια μάχη και φεύγοντας με το κεφάλι ψηλά. Το gazzetta.gr έψαξε το Αρχείο Τύπου Εφημερίδων και Περιοδικών και παρουσιάζει σπάνια ντοκουμέντα από τις... glory days του «τριφυλλιού»!

Το μυαλό... στο πεδίο της μάχης!

Για αρχή, ας ρίξουμε μια ματιά στις εφημερίδες ανήμερα του αγώνα, χωρίς να αλλάξουμε την ορθογραφία. Η Αθλητική Ηχώ έγραφε: «Λίγες ώρες πριν αρχίση η τιτάνια σύγκρουσι του Γουέμπλεϊ για τον τίτλο της "πρώτης ομάδος της Ευρώπης", ολόκληρη η Ελλάς εις συναγερμόν. Από τα βόρεια σύνορα και ως την Κρήτη, την Δωδεκάνησο και από το γαλανό Αιγαίο ως τα Επτάνησα, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία, εκατομμύρια άνθρωποι, νέοι γέροι, άνδρες, γυναίκες, γριούλες που μέχρι προ ολίγο αγνοούσαν τι σημαίνει το ποδόσφαιρο, ζουν με το όραμα και την πίστι μιας ιστορικής Παναθηναϊκής νίκης. Έναν θρίαμβο που θα δαμάση την μικρή μας πατρίδα και θα συγκλονίση τον πλανήτη μας. Η Ελλάς έχει ζήσει κατά το παρελθόν πολλές ιστορικές στιγμές. Έχει γίνει επανειλημμένως το επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος.

Τώρα, όμως, τα λεοντόκαρδα παιδιά του Παναθηναϊκού θα εξορμήσουν για να προσθέσουν στη σύγχρονη ιστορία της χώρας τους την πιο σημαντική σελίδα της... Λίγες ώρες πριν αρχίση η τιτάνια σύγκρουσι του "Γουέμπλεϋ" τα εκατομμύρια των Ελλήνων έχουν ξεσηκωθή σαν ένας άνθρωπος και ευρίσκονται νοερά κοντά στους ήρωες του τριφυλλιού. Έχουν παραμερίσει κάθε άλλη σκέψι, κάθε φροντίδα και ο νους και ο λογισμός τους έχει στραφή προς το πεδίον της μάχης. Τα ηρωϊκά παιδιά μας βέβαια, δεν τους βλέπουν, αλλά τους διαισθάνονται πλάι τους. Είναι σαν να ακούς τις καρδιές τους να πάλλουν. Νοιώθουν την ανάσα τους, την στοργή τους και την πίστι με την οποία τους περιβάλλουν οι Έλληνες που θα είναι απόντες από το "Γουέμπλεϋ". Κι αυτό θα αποτελέση για τους γενναίους του Παναθηναϊκού ένα ακόμα εφόδιο στον δύσκολο αγώνα τους, όπως και μια υποχρεώση. Το μήνυμα από το Γουέμπλεϋ να είναι ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ...»

Πολιορκία στο ξενοδοχείο

«Όλοι οι Έλληνες θα περιμένουν σήμερα το βράδυ με πολλές ελπίδες και αγωνία την έκβαση της μεγαλυτέρας αναμετρήσεως στην ιστορία του Ελληνικού ποδοσφαίρου μεταξύ του Παναθηναϊκού και του Άγιαξ. Κι αν οι παίκτες του πρωταθλητού φέρουν στην Αθήνα το πανάκριβο έπαθλο, το Κύπελλο Ευρώπης, ασφαλώς οι πανηγυρισμοί θα ξεπεράσουν σε ένταση κάθε προηγούμενο. Ο κ. Φέρεντς Πούσκας έχει προετοιμάσει μεθοδικά επί 12 ημέρες στο Λονδίνο τους ποδοσφαιριστάς του Παναθηναϊκού και όλες οι ενδείξεις πείθουν ότι η σημερινή μάχη θα διεξαχθεί μεταξύ ίσων αντιπάλων», έγραφε το Βήμα τη μέρα του αγώνα και ενημέρωνε: «Το ξενοδοχείο Ρόϋαλ Γκάρντεν πολιορκείται από χιλιάδες φανατικούς φιλάθλους του Παναθηναϊκού, που όλοι προσπαθούν να μεταδώσουν κάτι από τη δική τους ψυχική δύναμη στους Έλληνες ποδοσφαιριστάς».

Τα Νέα διαφήμιζαν την τριπλή τους αποστολή στο Γουέμπλεϋ και ανέφεραν: «Η αντίστροφη μέτρηση τελείωσε. Φθάσαμε στην ώρα μηδέν και η σκέψη όλων των φιλάθλων είναι στραμμένη στο Λονδίνο, όπου απόψε, στις 8.45 μμ στο στάδιο του Γουέμπλεϋ, ο Παναθηναϊκός δίδει την τελική μάχη προς τον Άγιαξ της Ολλανδίας για την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης. Οι τελευταίες πληροφορίες από το Λονδίνο αναφέρουν ότι απόλυτη αισιοδοξία επικρατεί και στα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Ο Παναθηναϊκός, όπως και ο Άγιαξ επροπονήθη χθες στο Γουέμπλεϋ και επιστοποιήθη ότι όλοι οι παίκτες της πρωταθλήτριας Ελλάδος βρίσκονται σε άριστη φυσική κατάσταση. Γεγονός που ενισχύει τις ελπίδες για μια περίλαμπρη ελληνική ποδοσφαιρική νίκη».

Η Ακρόπολις είχε μια σελίδα για τον τελικό και... έκανε εκτενή αναφορά στις δηλώσεις του Μίχελς. «Προσπαθεί να κερδίση το αγγλικό κοινό. Επίθεσις του Μίχελς! "Οι Έλληνες θα παίξουν βρώμικα". Ο υπερόπτης προπονητής του Άγιαξ αντιμετωπίζει με περίσκεψιν τον αποψινόν τελικόν, αν όχι με δέος! Ο Μίχελς προσπάθησε χθες να επηρεάση την αγγλικήν κοινή γνώμην υπέρ της ολλανδικής ομάδος και κατά των Ελλήνων παικτών». Παράλληλα τόνιζε: «Σε μια ημέρα σαν την σημερινή, την πιο ιστορική από καταβολής ελληνικού ποδοσφαίρου, ό,τι και να πη κανείς κανείς δεν μπορεί να καλύψη αυτό που νοιώθουν, αυτό που οραματίζονται εκατομμύρια φίλαθλοι. Ο Παναθηναϊκός γενναίος και αποφασιστικός όπως ήταν σ' όλα τα εφετινά συγκλονιστικά παιχνίδια του, θα δώση την μεγάλη μάχη μ' έναν σκοπό, τη νίκη».

Η βραδυνή τόνιζε: «Κάθε ελληνική καρδιά, όπου κι αν βρίσκεται, είναι στραμμένη προς το τεράστιο γήπεδο της αγγλικής πρωτυεούσης, όπου οι σκέψεις και οι ευχές των φιλάθλων συμπαρίστανται νοερά στους ένδεκα άσσους του ΠΑΟ. Τόση είναι η συγκίνησι και η αγωνία για τη σημερινή συνάντησι και τόσο μεγάλο το ενδιαφέρον για την παρακολούθησι από ραδιοφώνου και τηλεοράσεως που θα μεταδοθή απευθείας, ώστε ανεβλήθησαν οι παραστάσεις όλων των θεάτρων, ανεβλήθησαν... δίκες και ματαιώθηκαν κάθε είδους συναντήσεις, συγκεντρώσεις και μετακινήσεις».

Η απογευματινή ανέφερε: «Και η μεγάλη στιγμή έφθασε. Η τιτανομαχία του Παναθηναϊκού με τον Άγιαξ αρχίζει σε λίγες ώρες και η σκέψις εκατομμυρίων Ελλήνων ταξιδεύει αυτή τη στιγμή στο γήπεδο του Γουέμπλεϋ, όπου κρίνεται απόψε η τύχη του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. "Μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες με νεράιδες θα προσπαθήση να ολοκληρώση απόψε ο Παναθηναικός, μια ομάδα ημί-επαγγελματιών με προπονητή τον θρυλικό Φέρεντς Πούσκας", μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία, αποδεικνύοντας το ζωηρό ενδιαφέρον που προκαλεί ο αγώνας. Κάτι που οφείλεται αποκλειστικά στην παρουσία του Παναθηναϊκού στον τελικό του Κυπέλλου»

«Και τη ζωή τους για τη μάχη στην κερκίδα!»

Την επόμενη μέρα, η προσπάθεια των παικτών του Πούσκας αναγννωρίστηκε από όλους. Στις εφημερίδες που εντοπίσαμε στο Αρχείο Τύπου Εφημερίδων και Περιοδικών οι ύμνοι για τον... κυρίαρχο Παναθηναϊκό δεν έχουν σταματημό! Η Αθλητική Ηχώ τόνιζε στο πρωτοσέλιδο: «Ο γίγας Παναθηναϊκός κυρίαρχος του Γουέμπλεϋ. Κατεδικάσθη από την τύχη σε ήττα από την Άγιαξ 2-0. Ολόκλήρο το β' μέρος έλειωσε τους Ολλανδούς και ενώ ανεμένετο από στιγμή σε στιγμή η ισοφάρισις (Η Άγιαξ προηγείτο από το 4' με τον Βαν Ντάικ) ήλθε το δεύτερο γκολ από κόντρα στο πόδι του Καψή». Στο εσωτερικό της εφημερίδας, διαβάζουμε: «Στις 6 ώρα Λονδίνου, κάτω από ένα θαυμάσιο γαλανό ουρανό άνοιξαν οι πόρτες του μεγάλου Ολυμπιακού Σταδίου του Γουέμπλεϋ. Ώρες πριν οι φίλαθλοι είχαν στρατοπεδεύσει έξω. Περισσότεροι Ολλανδοί με σκηνές, με λάβαρα και κάθε μέσο που να δείχνουν τη λατρεία τους και την υποστήριξί τους προς την Άγιαξ. Ο αγώνας παρουσίασε παγκόσμιον βέβαια ενδιαφέρον. Λίγο πριν από τον μεγάλο τελικό οπαδοί και των δύο συγκρουόμενων ομάδων είχαν ετοιμάσει μεγαλειώδη υποδοχή προς τα ινδάλματά τους. Είχαν ανυψωθή αφίσσες.

Η μία έλεγε: "Καλώς ήλθες ΠΑΟ στο Γουέμπλεϋ" γραμμένη και στα ελληνικά, ενώ μια άλλη γραμμένη στην αγγλική γλώσσα ανέφερε: "Καλώς ήλθες Άγιαξ"». Για τον κόσμο, επίσης, ανέφερε: « Υπολογίζεται ότι οι Ολλανδοί πλειοψηφούν των Ελλήνων 1 προς 3 . Οι οπαδοί της Άγιαξ είναι φοβερά εκδηλωτικοί, δεν υστερούν όμως στον τομέα αυτό οι Έλληνες. Με πράσινες και ελληνικές σημαίες δημιουργούν μια ωραία και ενθουσιώδη ατμόσφαιρα και μάχονται στην εξέδρα με πάθος πρκειμένου να ενισχύσουν τα ηρωϊκά παιδιά του "Τριφυλλιού" στην Ιστορική τους αναμέτρησι. Οι Έλληνες φίλαθλοι δίδουν και την ψυχή τους ακόμα για να κερδίσουν την μάχη στην κερκίδα». Η αποστολή γύρισε στην Ελλάδα την μεθεπόμενη του αγώνα και όπως τονίζει η Ηχώ στο φύλλο της: «Θερμότατη υποδοχή από χιλιάδες φιλάθλους στο αεροδρόμιο. Εν πομπή το πούλμαν των παικτών και τα αυτοκίνητα κατηυθύνθησαν στο γήπεδο της Λεωφόρου».

Ερημιά στην Αθήνα!

Τα Νέα έγραφαν στο πρωτοσέλιδο: «Ο ΠΑΟ επιστρέφει χωρίς το Κύπελλο. Ο Άγιαξ ανακηρύχθηκε δίκαια πρωταθλητής. Άξιοι αντίπαλοι των Ολλανδών οι Έλληνες. Οι παίκτες του Παναθηναϊκού επιστρέφουν στις 3.30 από το Λονδίνο. Χωρίς το Κύπελλο πρωταθλητριών Ευρώπης. Σίγουροι, όμως, ότι αγωνίσθηκαν γενναία και υπέκυψαν φυσιολογικά μπροστά σ' έναν αντίπαλο μεγάλης κλάσεως. Τον πρωταθλητή ολλανδίας Άγιαξ, που χθες τη νύχτα στις 10.26 ώρα Ελλάδος μετά τη νίκη του επί του ΠΑΟΚ με 2-0 ανακηρύχθηκε πρωταθλητής Ευρώπης. και δίκαια, όπως αναγνώρισαν ιπποτικά οι Έλληνες φίλαθλοι». Η εφημερίδα είχε τρεις σελίδες αφιερωμένες στο ιστορικό ματς. Παρουσίαζε και την κατάσταση της Αθήνας: «Από σήμερα, η ζωή της Αθήνας ξαναπαίρνει τον παλιό της ρυθμό, ο Παναθηναϊκός παύει να είναι το θέμα της ημέρας. Κ ι από όλη αυτή την ιστορία του Κυπέλλου Ευρώπης μένει μια πικρή γεύση.

Ο Παναθηναϊκός πέτυχε πολλά. Όχι όμως τα πάντα... Ο κανονικός, όμως, ρυθμός ζωής, η ρουτίνα, άρχισε ουσιαστικά, από χθες τη νύχτα - αμέσως μετά τη λήξη του παιχνιδιού. Το αποτέλεσμα του, ματαίωσε τις συγκεντρώσεις και τους πανηγυρισμούς κι άφησε το κέντρο της πρωτεύουσας, σε μιαν απελπιστική ερημιά. Εντελώς διαφορετική εικόνα παρουσίαζε η πρωτεύουσα λίγες ώρες πριν από τον αγώνα - όταν ακόμα υπήρχε η ελπίδα για τη νίκη. Πανώ, φωτογραφίες, τρυκ στους δρόμους, ζωηρές συζητήσεις και αγωνιώδης αναμονή της μεγάλης ώρας». Σε άλλο σημείο διαβάζουμε: «Άλλο θέαμα εκτός από την τηλεόραση δεν υπήρχε χθες στην Αθήνα. Από τα θέατρα ένα μόνο λειτούργησε, το Μπουρνέλλη. Και αυτό στην απογευματινή του παράσταση έκοψε 70 εισιτήρια μόνο. Από τους 70 δε αυτούς θεατάς το 80% ήταν γυναίκες μεγάλης σχετικής ηλικίας».

Στο γήπεδο της Λεωφόρου, είχε στηθεί ένα μικρό Γουέμπλει! «Το Γουέμπλεϋ στο γήπεδο του Παναθηναϊκού! Δέκα χιλιάδες περίπου φίλαθλοι παρακολούθησαν και έζησαν έντονα στιγμή προς στιγμή το μεγάλο χθεσινό αγώνα στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, από μια τεράστια οθόνη τηλεοράσεως που είχε στήσει η ΥΕΝΕΔ. Το γήπεδο του ΠΑΟ θύμιζε ατμόσφαιρα μεγάλου αγώνος». Ενημέρωνε επίσης για την τραγική κατάληξη του 37χρονου Θεόδωρου Φουντουκίδη, ο οποίος δεν άντεξε στη συγκίνηση της ήττας και όντας καρδιοπαθής, κατέληξε λίγο μετά το ματς...

Στέρησε την Ελλάδα από τον σεισμό...

Το Βήμα τόνιζε: «Υπάρχει μια γαλλική παροιμία που λέει ότι "ήταν πολύ ωραίο για να είναι αληθινό". Ταιριάζει στο χθεσινό 2-0 του τελικού αγώνος του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης που διεξήχθη χθες το απόγευμα στο Ουέμπλεϋ. Ο Παναθηναϊκός, έπειτα από μια σειρά θριαμβευτικών επιτυχιών στη διοργάνωση αυτή, έφθασε να διεκδικήσει το ευρωπαϊκό στέμμα. Πήγε με πολλές ελπίδες στο Λονδίνο, όπου θα είχε για αντίπαλο τον Άγιαξ Ολλανδίας. Δεν ήταν φαβορί. Μόνον ένα θαύμα ποδοσφαιρικό θα μπορούσε να του δώση τον μεγάλο αυτόν τίτλο. Το θαύμα όμως δεν έγινε και οι Ολλανδόι κέρδισαν τον αγώνα 2-0, κατακτώντας έτσι τον τίτλο, αυτόν που πέρυσι είχε κατακτήσει η Σέλτικ Σκωτίας. 93.000 θεαταί στο Ουέμπλεϊ και πάνω από 100.000.000 τηλεθεαταί παρακολούθησαν στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στην Ευρώπη και στην Αμερική τον αγώνα αυτό, που κράτησε σε αγωνία όλη σχεδόν την Ελλάδα χθες το βράδυ»...

«Η απώλεια του ευρωπαϊκού στέμματος στέρησε ίσως την Αθήνα και την Ελλάδα από έναν "σεισμό", από ένα ξέφρενο γλέντι, που δεν θα σταματούσε ούτε σήμερα το πρωί. Η ήττα του Παναθηναϊκού όμως δεν αφαιρεί πολλά από την επιτυχία του. Να φθάση δηλαδή μέχρι τον τελικό αγώνα του Κυπέλλου Ευρώπης. Γεγονός που έδειξε μια άνοδο του ποδοσφαίρου και έκανε το τον ξένο Τύπο να μιλάη για τον Δομάζο, τον Καμάρα, τον Γραμμό».

Η Ακρόπολις έγραφε: «Ο ΠΑΟ έχασε το στέμμα της Ευρώπης με 2-0. Η ελληνική ομάδας έπαιξε θαυμάσια και εντυπωσίασε με την ισχυρή αντεπίθεσί της στο Β' ημίχρονο. Η αθηναϊκή ομάδα στάθηκε χθες το βράδυ ηρωϊκά μέσα στο "ναό του ποδοσφαίρου" - όπως αποκαλείται το Γουέμπλεϋ - και πάλεψωε λιονταρίσια σαν ίσος προς ίσον με το μεγάλο αντίπαλό της. Κι αν η νίκη δεν της χαμογέλασε, όμως η ικανοποίησις ότι ανήκει πια στους μεγάλους της Ευρώπης είναι μέγιστη... Γενικώς η ελληνική ομάδα ήταν θαυμάσια και στο β' ημίχρονο επλησίασε πολλές φορές την ισοφάρισι. Όμως, οι κυνηγοί της και ιδιαιτέρως οι Αντωνιάδης - Φυλακούρης υστέρησαν εμφανώς. Έτσι, η ολλανδική εστία, παρέμεινε ανέπαφη».

Η βραδυνή ανέφερε: «Κάτι έλειπε από τον Παναθηναϊκό. Κι αυτό το "κάτι" δεν του επέτρεψε να πάρη στα χέρια του το στέμμα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, που κατέκτησαν οι ολλανδοί του Άγιαξ. Βέβαια, ο ΠΑΟ υπέκυψε ενδόξως και εγοήτευσε με το παίξιμό του τα εκατομμύρια των θεατών του αγώνος. Ιδιαιτέρως κατά το β' ημίχρονο. Όταν παίζουν δύο ισχυρά συγκροτήματα σε τελικό αγώνα, σε μια μάχη ζωής ή θανάτου, νικητής εξέρχεται πάντα ο πιο τυχερός και ο πιο αποτελεσματικός. Εκείνος, που μπορεί να να εκμεταλλευθή και να αξιοποιήση κάθε ευκαιρία. Στο σημείο αυτό ο Άγιαξ πλεονεκτούσε ενώ από τον ΠΑΟ έλειπε ο παίκτης ή οι παίκτες που θα υλοποιούσαν τον δυναμισμό της ελληνικής ενδεκάδος... Όπως κι αν έχουν όμως τα πράγματα το γεγονός παραμένει ότι ηθικά ο ΠΑΟ απέσπασε την νίκη της καλής, της ωραίας και δυναμικής εμφανίσεως και εκπροσώπησε αξιοπρεπώς τα ελληνικά χρώματα. Η ελληνική ενδεκάδα έπαιξε στο Γουέμπλεϋ με τον Άγιαξ σαν ίσος προς ίσον και απέδειξε στο διεθνές κοινό ότι είναι ένα ισχυρό αγωνιστικό συγκρότημα...».

*Ευχαριστούμε το Αρχείο Τύπου Εφημερίδων και Περιοδικών (www.arxeiotypou.gr) για τη διάθεση των εφημερίδων.