Βοσνία: Την χώρισε ο πόλεμος, την ένωσε το ποδόσφαιρο! (pics+vid)

ι καταστροφικές πλημμύρες του Μαΐου στην Βοσνία οδήγησαν στο θάνατο 23 ανθρώπους, ενώ επλήγησαν πάνω από ένα εκατομμύριο κάτοικοι, καταστράφηκαν περίπου 100.000 σπίτια και κτήρια, 230 σχολεία και εγκαταστάσεις ιδρυμάτων υγείας. Οι πλημμύρες αυτές έχουν καταφέρει πλήγμα στην οικονομία της χώρας, μίας χώρας που καλείται για άλλη μία φορά όπως έκανε μετά τον εμφύλιο πόλεμο να δείξει χαρακτήρα και να επανέλθει.

Τρανό παράδειγμα η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου που από το πρώτο φιλικό με την Αλβανία το 1995 κατάφερε 18 χρόνια μετά να γράψει ιστορία κερδίζοντας το εισιτήριο για την τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το gazzetta.gr κάνει μία αναδρομή στην ποδοσφαιρική ιστορία της Βοσνίας από τον πόλεμο μέχρι και το κρίσιμο ματς με την Σλοβακία στην Ζίλινα.

Ραντεβού με την ιστορία

Ζίλινα. Η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβακίας. Βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Τσεχία και την Πολωνία. Ο καιρός χειμωνιάτικος παρότι είναι ακόμα Σεπτέμβριος. Η εθνική Βοσνίας προετοιμάζεται για τον αγώνα με την Σλοβακία για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ο ομοσπονδιακός τεχνικός Σαφέτ Σούσιτς, είναι καλυμμένος με σκούφο και εσωθερμικό την ώρα που περισσότεροι από 50 Βόσνιοι δημοσιογράφοι βρίσκονται στις εξέδρες και παρακολουθούν την τελευταία προπόνηση.

Η Βοσνία βρισκόταν στον ίδιο όμιλο με την Ελλάδα και με νίκη επί της Σλοβακίας κλείδωνε την πρώτη θέση και την απευθείας πρόκριση στην τελική φάση του Μουντιάλ για πρώτη φορά στην ιστορία της. Άλλωστε διαθέτει την καλύτερη ομάδα της 22χρονης ιστορίας της με ποδοσφαιριστές που παίζουν στις καλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Ο Τζέκο της Μάντσεστερ Σίτι και ο Ιμπίσεβιτς της Στουτγκάρδης συνθέτουν ένα από τα καλύτερα επιθετικά δίδυμα σε εθνικό επίπεδο, ενώ στο κέντρο δεσπόζει ο Μιραλέμ Πιάνιτς της Ρόμα. Και η αμυντική της γραμμή όμως δεν πάει πίσω με ποδοσφαιριστές όπως ο αρχηγός Εμίρ Σπάχιτς και ο πορτιέρο της Στόουκ Σίι, Ασμίρ Μπέγκοβιτς.

Η Ζίλινα θυμίζει Σαράγεβο. Η πόλη έχει κατακλυστεί από τρελαμένους Βόσνιους που έχουν αγοράσει περίπου 8000 εισιτήρια από τα 11.000 συνολικά. Η αγάπη που έχει ο Βόσνιος για την εθνική του ομάδα είναι απίστευτη.

Η αγάπη για την πατρίδα

«Η αγάπη που έχουν για την χώρα τους είναι εκπληκτική», αναφέρει ο Μπέγκοβιτς ο οποίος ένιωσε στο πετσί του τον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Το 1992 η Βοσνία Ερζεγοβίνη ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Μία χώρα που αποτελούνταν πάντα από ένα μείγμα εθνοτήτων μέσα στην γιουγκοσλαβική δημοκρατία ακόμα και τις εποχές πριν την διάλυση της χώρας. Βόσνιοι-Μουσουλμάνοι, Σέρβοι, Κροάτες αποτελούν τον πληθυσμό της. Οι διαφορές αυτές ήταν αγεφύρωτες κατά την διάρκεια του εμφυλίου.

Περίπου 100.000 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους στα 2,5 χρόνια που κράτησε ο πόλεμος με φίλους χαμένους και οικογένειες διαλυμένες και με μερικές από τις μεγαλύτερες σύγχρονες σφαγές. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την πολιορκία του Σαράγεβου, η μεγαλύτερη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη ή την σφαγή στην Σρεμπρένιτσα όταν 8000 Βόσνιοι ανεξαρτήτως ηλικίας, δολοφονήθηκαν από την Σερβική πολιτοφυλακή. Η Βοσνία είναι συνώνυμη με την τραγωδία και κάθε ποδοσφαιριστής και οπαδός έχει την δική του ιστορία από εκείνη την εποχή. Ο Μπέγκοβιτς έφυγε από την Τρεμπίνιε στην ανατολική Βοσνία σε ηλικία τεσσάρων ετών όταν ξεκίνησαν οι σφαγές.

«Οι γονείς και οι παππούδες μου που ήταν μία ζωή στην Βοσνία έχασαν τα πάντα», εξομολογείται ο 26χρονος τερματοφύλακας. Η οικογένεια Μπέγκοβιτς μετακόμισε αρχικά στην Γερμανία και στη συνέχεια στον Καναδά. «Προσπαθούσαμε να ζήσουμε όπως θα ζούσαμε στην Βοσνία με τον δικό μας βοσνιακό τρόπο είτε στην Γερμανία είτε στον Καναδά. Πήραμε από κάθε χώρα τα δικά της στοιχεία αλλά πάντα ήμασταν Βόσνιοι», αναφέρει ο Ασμίρ.

Αντίθετα, ο Τζέκο δεν έφυγε ποτέ από την εμπόλεμη ζώνη παραμένοντας μέχρι το τέλος του πολέμου στο Σαράγεβο. «Ήταν τρομερό. Το σπίτι μας καταστράφηκε ολοσχερώς και αναγκαστήκαμε να ζήσουμε με τους παππούδες. Όλη η οικογένεια ήταν εκεί σε ένα σπίτι, περίπου 15 άτομα όλοι στοιβαγμένοι σε ένα διαμέρισμα 35 τ.μ. Ήταν δύσκολα, κάθε μέρα φοβόμασταν ότι θα ακούγαμε κάποια δυσάρεστη είδηση ότι γνωστός μας είχε πεθάνει. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, ψυχικά ήμουν πολύ πιο δυνατός από πριν», είχε δηλώσει παλιότερα ο επιθετικός της Μάντσεστερ Σίτι.

Η Εθνική καταφύγιο για όλους

Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου στις βαλκανικές χώρες λειτουργεί και ως εθνική συσπείρωση. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του πρώτου Κροάτη προέδρου Φράνκο Τούτζμαν προς τον αρχηγό της «κρβάτσκα» Ιγκόρ Στίματς ότι η εθνική ομάδα είχε κάνει πολλά περισσότερα για τον λαό από ότι όλοι οι πολιτικοί μαζί. Ειδικά για την Βοσνία η Εθνική αποτέλεσε ένα είδος καταφύγιου για τους ίδιους τους πρόσφυγες, αλλά και τα παιδιά τους αυτών που είχαν αναγκαστεί να αφήσουν την πατρίδα τους λόγω του πολέμου. Ένας πόλεμος που κατέστρεψε την χώρα αλλά παράλληλα εξάπλωσε του Βόσνιους στα πέρατα του κόσμου.

Γι αυτό και ο Μπέγκοβιτς θεωρεί την Εθνική ομάδα τόσο σημαντική για τον λαό. «Ο πόλεμος ανάγκασε τον κόσμο να μεταναστεύσει όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο. Τα παιχνίδια της Εθνική φέρνει όλους αυτούς ανθρώπους ακόμα πιο κοντά. Ταξιδεύουν από όπου μπορούν για να μας δουν να αγωνιζόμαστε και αυτό μας δίνει μεγαλύτερη ώθηση».

Ο πορτιέρο της Στόουκ είχε βρεθεί μπροστά σε ένα τεράστιο δίλημμα. Σε μικρότερη ηλικία είχε εκπροσωπήσει τον Καναδά σε επίπεδο Νέων. «Ήταν μία δύσκολη απόφαση. Αλλά ποτέ η οικογένειά μου δεν ήρθε να με παρακολουθήσει με τον Καναδά. Αντίθετα δεν χάνει αγώνα της Βοσνίας. Θείοι, θείες, παππούδες, ξαδέρφια, αυτοί είναι η ταυτότητά σου και αυτό είναι που σε κάνει να νιώθεις υπερήφανος που εκπροσωπείς την οικογένειά σου και την πατρίδα σου. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν διάλεξα τον Καναδά».

Το πρώτο φιλικό και οι μόλις οκτώ παίκτες

Κόντρα στην Σλοβακία η Βοσνία κρατούσε την τύχη στα χέρια της. Με νίκη ουσιαστικά ήταν με το ενάμιση πόδι στην Βραζιλία, ενώ με ήττα θα είχε να αντιμετωπίσει το φάσμα των μπαράζ. Ο Μπέγκοβιτς γνωρίζει ότι δεν μπορεί να χαθεί και άλλη ευκαιρία (η προηγούμενη χάθηκε κόντρα στην Γαλλία τον Οκτώβριο του 2011) και αυτό εξέφραζε στις δηλώσεις του πριν τον αγώνα στην Ζίλινα. «Δεν έχουμε προκριθεί ποτέ σε τελική φάση μεγάλης διοργάνωσης και αυτή είναι η χρυσή μας ευκαιρία και δεν πρέπει να την πετάξουμε στα σκουπίδια. Σκεφτείτε που ήμασταν πριν λίγα χρόνια και που είμαστε τώρα». Ο Μπέγκοβιτς δεν έχει άδικο αν σκεφτεί κανείς ότι η χώρα που αριθμεί κάτι λιγότερο από τέσσερα εκατ. κατοίκους πριν από 18 χρόνια δεν είχε καν εθνική ομάδα.

Οι «δράκοι» έδωσαν τον πρώτο του φιλικό αγώνα το Νοέμβριο του 1995 με αντίπαλο την Αλβανία στα Τίρανα. Η αρχική ομάδα είχε μόλις οκτώ ποδοσφαιριστές και δεν υπήρχαν ούτε τα βασικά με τις φανέλες να αγοράζονται από κατάστημα αθλητικών στο Ζάγκρεμπ. Ο αγώνας των Τιράνων πραγματοποιήθηκε εννιά ημέρες μετά την συμφωνία του Ντέιτον που τερμάτιζε τον πόλεμο. Ο πρώτος ομοσπονδιακός τεχνικός της χώρας Φουάντ Μουζούροβιτς θυμάται εκείνο το παιχνίδι. «Θυμάμαι που μάζεψα τους βοηθούς μου και τους είπα ότι αν δεν βρούμε άλλους παίκτες θα αγωνιστούμε εμείς. Το μόνο που επιθυμούσαμε ήταν να έχουμε μία εθνική ομάδα όπως όλες οι άλλες χώρες».

Ένα νέο μέλλον

Αυτές όμως οι αναμνήσεις ανήκουν στο παρελθόν. Πλέον η Βοσνία ετοιμάζεται με νίκη επί της Σλοβακίας να βγάλει εισιτήρια για τα γήπεδα της Βραζιλίας. Οι δρόμοι της Ζίλινα και το ιστορικό κέντρο της πόλης έχει γεμίσει με Βόσνιους εκδρομείς. Παντού κυριαρχεί το κίτρινο και το μπλε-τα χρώματα της σημαίας-ενώ οι εκδρομείς έχουν έρθει από κάθε γωνία της Γης για να ζήσουν αυτή την ιστορική στιγμή. Υπάρχουν άνθρωποι που έκαναν ταξίδι 20 ωρών από την Τούσλα, αλλά και οικογένειες από την Γερμανία καθώς και νεαροί μετανάστες από την Σουηδία. Κανείς δεν θέλει να χάσει το παιχνίδι αυτό.

«Υπάρχει μόνο μία λέξη. Αγάπη. Κι εμείς αγαπάμε την Βοσνία», αναφέρει σε τηλεοπτικό κανάλι ο Φαχρουντίν ο οποίος ήρθε από το Λονδίνο για τον αγώνα. «Πήγα στο Λονδίνο το 1992 και ακόμα είμαι εκεί. Αγαπώ όμως την Βοσνία. Ποτέ δεν έχω ξεχάσει από που προέρχομαι. Στο γήπεδο θα υπάρχουν άνθρωποι από όλες τις χώρες της υφηλίου. Ακόμα και οι παίκτες μας έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με εμάς. Ο Μπέγκοβιτς μεγάλωσε στον Καναδά και ο Ιμπίσεβιτς στην Αμερική. Είναι πολύ σημαντικός αυτός ο αγώνας όχι μόνο στο αγωνιστικό κομμάτι αλλά κυρίως για αυτή την χώρα που έχει τραβήξει τόσα. Από την Βοσνία έχουν έρθει άνθρωποι που αμείβονται με 250 ευρώ το μήνα κι έχουν δώσει τα λεφτά τους για το ταξίδι αυτό. Τόσα χρόνια μας σκότωναν, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να δείξουμε από τι είμαστε φτιαγμένοι».

Η ώρα του αγώνα είχε φτάσει. Το γήπεδο της Ζίλινα θυμίζει Σαράγεβο. 8000 Βόσνιοι βρίσκονται σε κάθε γωνία του σταδίου. Δεν υπάρχει περίπτωση να χαθεί αυτός ο αγώνας. Ακόμα και το γκολ του Χάμσικ λίγο πριν το τέλος του ημιχρόνου δεν πτοεί τους «Δράκους». Στην επανάληψη ξεκινάει η αντεπίθεση και παρότι οι Τζέκο και Ιμπίσεβιτς είναι άσφαιροι, ο Μπίτσακτσιτς αρχικά και στη συνέχεια ο Χαϊροβιτς (ο οποίος έχει φορέσει και την φανέλα της Ελβετίας) φέρνουν το ματς τούμπα.

Η Βοσνία τα είχε καταφέρει. Νίκησε και ουσιαστικά εξασφάλισε την πρόκριση στο Μουντιάλ, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι επανήλθε όπως έκανε και μετά τον εμφύλιο, όπως θα κάνει και μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Μαΐου. Γιατί πλέον είναι μία καινούργια ημέρα, μία καινούργια εποχή, ένα καινούργιο μέλλον γι αυτή την χώρα και αυτούς ανθρώπους. Και όπως λέει και η Νίνα Σιμόν: It's a new dawn, it's a new day, it's a new life for me, And I'm feelin' good.

Follow me: @Teovas82