Κράταιγος, το βοτάνι της καρδιάς! (pics)

Όπως μπορείτε να δείτε και στην πιο πάνω φωτογραφία ο Κράταιγος είναι ένα φυλλοβόλο, ακανθωτό δένδρο, με μικρά φύλλα, λευκά άνθη και κόκκινους καρπούς, που φθάνει σε ύψος τα 8 μέτρα. Απαντάται σε αρκετά μέρη στην Ευρώπη και φυσικά και στην Ελλάδα. Τα φύλλα του είναι μικρά, τριγωνικά, λαμπερά και με λοβούς. Τα άνθη του λευκά μικρά, κατά κορύμβους με στρογγυλωπά πέταλα και με πολλούς στήμονες, που κάποτε είναι κόκκινοι και πολύ αρωματικοί. Ο καρπός είναι ωοειδής, σφαιροειδής και με κιτρινωπή σάρκα. Ανθίζει από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς γίνεται χρήση των φύλλων του αλλά και των ανθών του από την στιγμή που ανοίγουν, των κόκκινων καρπών τους και ακόμα και της ρίζας του.

Τα νωπά ανθοφόρα στελέχη του περιέχουν τριμεθυλαμίνη, η οποία διεγείρει την κυκλοφορία. Τα μούρα, βοηθούν την καρδιά, στο να λειτουργεί κανονικά. Έπειτα από σχετική έρευνα έχει διαπιστωθεί πως η κύρια φαρμακευτική επίδραση του Κράταιγου οφείλεται στο ότι περιέχει βιοφλαβονοειδή. Αυτά τα συστατικά χαλαρώνουν και διαστέλλουν τις αρτηρίες και ιδιαίτερα την στεφανιαία. Αυξάνει την ροή του αίματος στους καρδιακούς μυς και μειώνει τα συμπτώματα της στηθάγχης. Τα βιοφλαβονοειδή είναι επίσης ισχυρά αντιοξειδωτικά και βοηθούν στην πρόληψη ή τη μείωση του εκφυλισμού των αιμοφόρων αγγείων. Οι δοκιμές που έχουν γίνει αναφέρουν πως ο Κράταιγος είναι ιδανικός για θεραπεία της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας. Είναι αξιοσημείωτο ότι μία δοκιμή, που έγινε στη Γερμανία το 1994, έδειξε πως βελτιώνει το ρυθμό των καρδιακών παλμών και χαμηλώνει την πίεση του αίματος. Το βότανο αυτό είναι καρδιοτονωτικό, διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, είναι χαλαρωτικό και είναι και αντιοξειδωτικό. Παλαιότερα τον Κράταιγο τον χρησιμοποιούσαν και σε άλλες ιατρικές εφαρμογές, όπως για την πέτρα στα νεφρά.

ΒΟΗΘΑΕΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΫΠΝΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΚΗ ΜΝΗΜΗ!

Ο κράταιγος επιτρέπει την αποκατάσταση της υπότασης και της υπέρτασης, της ταχυκαρδίας και της αρρυθμίας. Ακόμα, είναι σπασμολυτικός και καταπραϋντικός, καθώς και πολύ αποτελεσματικός για την καταπολέμηση της αϋπνίας που οφείλεται σε νευρική υπερένταση. Ελαπώνει τις εξάψεις του νευρικού συστήματος καθώς και της στηθάγχης. Επιπλέον, ο Κράταιγος προφυλάσσει από την αρτηριοσκλήρωση και έχει ευεργετική επίδραση πάνω στα αγγεία και ενώ θεωρείται ακόμα φυτό αντιπυρετικό (ιδιαίτερα κατά του τριήμερου πυρετού). Στην Κίνα οι καρποί του θεωρούνται χωνευτικοί ενώ στην Γαλλία χρησιμοποιούνται κατά της δυσπεψίας και της διάρροιας. Μάλιστα λέγεται πως σε συνδυασμό με το γκίνγκο (Ginkgo biloba), ο Κράταιγος χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την κακή μνήμη. Δρα, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος μέσα στο κεφάλι και ως εκ τούτου αυξάνει την ποσότητα του οξυγόνου στον εγκέφαλο.

ΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ

- Το έγχυμα που παρασκευάζεται από τα άνθη ή τα φύλλα βοηθάει στην επαναφορά των επιπέδων της πίεσης του αίματος στο κανονικό.

- Το βάμμα από τα ανθοφόρα στελέχη ή τα μούρα είναι το παρασκεύασμα που χρησιμοποιείται συνήθως.

- Το αφέψημα από τα ανθοφόρα στελέχη είναι πολύτιμο για τις διαταραχές του κυκλοφορικού.

- Τα δισκία που περιέχουν κονιορτοποιημένα ανθοφόρα στελέχη είναι κατάλληλα, για μακροχρόνια χρήση.

- Τα άνθη του, μόνα τους ή με άλλα κατευναστικά φυτά, είναι κατά της αϋπνίας και κατά των ενοχλήσεων της εμμηνόπαυσης. Η θεραπεία για την πρώτη περίπτωση της «νευρικής αϋπνίας», είναι χρησιμοποίηση ενός αφεψήματος των ανθέων - Flor. Grataegi - 2 κουταλιές της σούπας άνθη για 1 φλιτζάνι βραστό νερό με δόση 2-3 φλιτζανιών τη μέρα, για 1 μήνα.

- Το υγρό εκχύλισμά του είναι για την στηθάγχη.

- Οι ξεροί καρποί του φυτού δίνουν ένα αφέψημα στυπτικό, πολύ καλό κατά της διάρροιας.

- Η φλούδα του φυτού, που μαζεύεται από νεαρά κλαδιά, νωρίς την άνοιξη, συστήνεται ως αντιπυρετικό. Με τα άνθη γίνεται έγχυμα, τονωτικό της καρδιάς (10 γρ. σε 1 κιλό νερό), ενώ οι καρποί χρησιμοποιούνται ως έγχυμα κατά του πονόλαιμου (10 γρ. σε ένα κιλό νερό).

- Τα άνθη και οι καρποί χρησιμοποιούνται κατά της υπέρτασης ως έγχυμα (4 κουταλιές φυτού σε 750 γρ, νερό, η δόση είναι 1 ποτήρι τη μέρα ως ρόφημα) ή ως βάμμα (κατά προτίμηση 10-25 σταγόνες μέσα στο νερό, 3 φορές τη μέρα).

- Φαρμακευτικά, ο Κράταιγος γίνεται: βάμμα 1/5: 20 σταγόνες, 2-3 φορές τη μέρα.

- Ρευστό εκχύλισμα: 10-15 σταγόνες, 3-5 φορές τη μέρα.

- Από τους καρπούς του γίνεται και μαρμελάδα, η οποία κρατάει τις φαρμακευτικές ιδιότητες για την καρδιά.

H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Crataegus oxyacanhoeides (Κράταιγος ο οξυάκανθος) και ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών. Στην Κρήτη για παράδειγμα υπάρχουν τα είδη Crataegus azarolus L. και Crataegus monogyna Jacq (σ.σ. ονομάζεται έτσι γιατί έχει στον καρπό του ένα σπόρο, ενώ ο oxyacanhoeides έχει 2-3 σπόρους). Aλλα είδη είναι οι C. chrysocarpa, C. douglasii, C. pinnatidida, C. laevigata. Οι κοινές ονομασίες του είναι Τρικουκιά, Λευκάγκαθο, Τσαμπουρνιά, Μουρτζιά, Μουμουτζελιά, Γλόγο, Ατζουμαλιά, Κουδουμηλιά, Αντρικοκιά κ.ά.. Το συναντούμε σε φράκτες, άκρες δόμων, αγροτικές θέσεις μέχρι την ορεινή ζώνη.

Πρόκειται για βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, οι κοπανισμένες ρίζες του βοτάνου βοηθούσαν στην εξαγωγή σκλήθρων και αγκίδων. Παραδοσιακά χρησιμοποιούσαν τα φύλλα και τα άνθη λόγω της στυπτικότητάς τους σε προβλήματα διάρροιας, σε βαριά έμμηνη αιμορραγία και ως πρώτη βοήθεια για βγάλσιμο θραυσμάτων. Τον μεσαίωνα μερικοί γιατροί χαρακτήρισαν τον Κράταιγο ως την πολυτιμότερη εφεύρεση του 14ου αιώνα, λόγω της δράσης του σε προβλήματα καρδιακών διαταραχών. Μόλις στο τέλος του 19ου αιώνα διαπιστώθηκε από Αμερικανούς γιατρούς η αξιόλογη τονωτική του δράση στην καρδιά, με αποτέλεσμα να γίνει το δημοφιλέστερο βότανο για καρδιακά προβλήματα. Ο Crataegus azarolus L. θεωρείται ότι έχει καταγωγή γνήσια κρητική, αν και τον συναντούμε σε αρκετές χώρες. Η μακροβιότητά του είναι μεγάλη μια και φτάνει τα 600 χρόνια. Την χρήση του έκαναν και Ιρλανδοί γιατροί. Το βότανο στην Κρήτη ανθίζει τον Μάρτιο. Σε περιοχές μεγαλύτερου υψομέτρου η ανθοφορία μπορεί να κρατήσει και τις πρώτες εβδομάδες του Απρίλη. Σε βορειότερα κλίματα της Κρήτης η άνθιση γίνεται Απρίλιο και Μάϊο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι ανθοφόρες κορυφές του βοτάνου και οι καρποί του. Η συλλογή είναι προτιμότερο να γίνεται τις πρώτες δύο εβδομάδες της ανθοφορίας. Ο καρπός συλλέγεται Ιούλιο και Αύγουστο.

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΠΟΤΕ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Βέβαια εάν παίρνει κανείς παράλληλα φαρμακευτική αγωγή για την υψηλή πίεση δεν μπορεί να πάρει ποσότητα από Κράταιγο. Υπάρχει φόβος να χαμηλώσει η πίεση του περισσότερο από όσο πρέπει σε μία τέτοια περίπτωση. Φαίνεται πάντως παράξενο το γεγονός ότι ο Κράταιγος μπορεί να βοηθά σε προβλήματα υπέρτασης αλλά και υπότασης. Αυτό οφείλεται στην αμφότερη δράση του βοτάνου που εξομαλύνει την καρδιακή λειτουργία. Δηλαδή στην ικανότητά του να χαλαρώνει ή να διεγείρει την καρδιά, ανάλογα με το τι χρειάζεται. Η ενίσχυση συστολής του καρδιακού μυός βοηθά σε προβλήματα υπότασης αλλά η παράλληλη ικανότητα του βοτάνου να προκαλεί διαστολή των αγγείων της στεφανιαίας κυκλοφορίας βοηθά σε προβλήματα υπέρτασης.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ ΚΑΙ ΤΣΑΓΙΟΥ!

Από μαρτυρίες και καταγραφές υπάρχει και το εξής στοιχείο: από καρπό Κράταιγου αρκετοί άνθρωποι έφτιαξαν ακόμα και τσίπουρο! Ορισμένοι απλώς έβαλαν σε βάζο τους καρπούς μαζί με μία δόση από τσίπουρο και άλλοι λειτούργησαν βάση αναλογιών.

Επίσης από τον Κράταιγο βγαίνει και τσάι από τα φύλλα και τα άνθη του. Είναι ασφαλές και δεν έχει καμία τοξική δράση. Παρασκευάζεται ως έγχυμα (το αφήνουμε σε βραστό νερό 20 λεπτά) και η ημερήσια δόση είναι 2-4 γραμμάρια. Οι καρποί παρασκευάζονται ως αφέψημα (το βράζουμε για 10 λεπτά) και η ημερήσια δόση είναι 2-4 γραμμάρια. Σε προβλήματα υπέρτασης και κακής κυκλοφορίας συνδυάζεται καλά με την αχιλλέα, το τίλιο και τον ιξό.

- Πηγές στοιχείων και φωτογραφιών: Βοτανοθεραπεία - Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια θεραπευτικών φυτών / Andrew Chevallier, 200 βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες, Ftiaxno.gr και Χανιώτικα Νέα.