Μεγαλώνοντας στον... Σκαραμαγκά

Οσοι ασχολούνται με τη δημοσιογραφία ξέρουν ότι η κάθε είδηση διαρκεί τρεις ημέρες και μετά σιγά - σιγά φεύγει από το προσκήνιο. Η αλήθεια με το προσφυγικό είναι ότι έμεινε για πολλούς μήνες στην κορυφή της επικαιρότητας, αλλά όπως συμβαίνει με όλα τα γεγονότα στον πλανήτη, έχει περάσει πλέον στο περιθώριο.

Είναι γεγονός ότι στις ημέρες το προσφυγικό πια δεν πουλάει... Αφού χύθηκαν με το κιλό, κροκοδείλια και μη δάκρυα, αφού ήταν για μήνες πρώτο θέμα στον Τύπο, αφού έγιναν εκστρατείες κινητοποίησης και συμπαράστασης, τα φώτα σιγά - σιγά χαμηλώνουν στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Η Ελλάδα και κυρίως η Ευρώπη ασχολούνται με άλλα θέματα, αφήνοντας τους πρόσφυγες στη μοίρα τους.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν υφίσταται! Η ζωή τους δεν έγινε καλύτερη, δεν έφτιαξαν νέο σπιτικό, δεν εξασφάλισαν το μέλλον τους. Πράγματα που για μας είναι αυτονόητα, γι' αυτούς δεν υπάρχουν όπως είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω στην πρόσφατη επίσκεψη μου στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων του Σκαραμαγκά!

3.000 ψυχές στοιβαγμένες σε κοντέινερ!

Καταρχήν, το χαρακτηρισμό Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας μάλλον τον βρήκε κάποιος ιδιαίτερα ευφάνταστος υπάλληλος που δεν έκανε τον κόπο να πάει ως το Σκαραμαγκά. Ελεγχος στην είσοδο από αστυνομικούς για να μπεις σε έναν τεράστιο χώρο που κάποτε φιλοξενούσε κοντέινερ μεταφοράς εμπορευμάτων και τώρα περιλαμβάνει κοντέινερ... αποθήκευσης ψυχών. Και όχι λίγων, αλλά 3.000 που υπολογίζεται ότι ζουν εκεί και ξυπνούν κάθε μέρα βλέποντας να περιβάλλονται από ψηλούς τείχους που δημιουργούν την αίσθηση στρατοπέδου συγκέντρωσης, κάτι που επιβεβαιώνει και το αγκαθωτό συρματόπλεγμα που περιβάλλει όλο τον καταυλισμό!

Η Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας του Σκαραμαγκά βρίσκεται δίπλα στα ναυπηγεία της περιοχής, συνορεύει με μία έκταση με άδεια κοντέινερ εμπορευμάτων και από την κάτω πλευρά φτάνει ως τη θάλασσα. Το σκηνικό επιβλητικό, με τους πανύψηλους γερανούς των ναυπηγείων, τα κοντέινερ από την Κίνα και τη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή που ίσως να είναι από τις πιο μολυσμένες στον πλανήτη! Μπαίνοντας μέσα στον καταυλισμό, η εικόνα που αντικρίζεις είναι σοκαριστική. Αμέτρητα κοντέινερ λίγων τετραγωνικών παραταγμένα στη σειρά, φιλοξενούν τις οικογένειες κυρίως Αφγανών και Κούρδων αλλά και των λίγων Σύριων που διαμένουν εκεί. Τουλάχιστον όλα έχουν ηλιακούς θερμοσίφωνες και air condition, διαφορετικά η διαβίωση μέσα σε αυτά θα ήταν αδύνατη, ειδικά ακραίες καιρικές συνθήκες...

Υπάρχουν και κάποιες αυτοσχέδιες καλύβες που παίζουν το ρόλο mini market με πρόσφυγες να πωλούν είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, χυμούς και αναψυκτικά. Παρότι είδα τουλάχιστον 3-4 τέτοιες καλύβες, καμία δεν είχε πελάτη. Οπως διαπίστωσα στη συνέχεια, οι περισσότεροι επιλέγουν να βγαίνουν εκτός καταυλισμού και να βρίσκουν οι ίδιοι απευθείας, όσα προϊόντα χρειάζονται. Οπως και επιλέγουν ορισμένοι να ψαρεύουν στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, παρά τις συστάσεις των εργαζομένων στον καταυλισμό!

Παιδιά χωρίς παρόν και μέλλον

Στο Σκαραμαγκά πήγα με αφορμή την εκδήλωση για τον εορτασμό της Ολυμπιακής Ημέρας, που διοργάνωσαν από κοινού η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, η Εθνική Ολυμπιακή Ακαδημία και το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας. Για ένα δίωρο, τα παιδιά πρόσφυγες γνώρισαν Ολυμπιακά αθλήματα και έδειξαν να το διασκεδάζουν με τη ψυχή τους...

Οταν όμως έφυγαν οι Ολυμπιονίκες, τα παιδιά αυτά επέστρεψαν άμεσα στην δύσκολη καθημερινότητα τους. Επέλεξα να μείνω λίγο παραπάνω στον καταυλισμό για να διαπιστώσω από κοντά πως ζουν τα παιδιά αυτά που η άσχημη όψη της μοίρας τα οδήγησε μακριά από τα σπίτια και τις πατρίδες του. Φυσικά ούτε λόγος για παιχνίδια ή κοινόχρηστους αθλητικούς χώρους. Για παιχνίδι επιλέγουν το κυνηγητό ή το σκαρφάλωμα στα σίδερα που στηρίζουν κάτι μεγάλα υπόστεγα...

Τουλάχιστον όταν πήγα εγώ, ήταν προγραμματισμένη προβολή ταινίας και μάλιστα στη γλώσσα τους. Ο Lego Batman σίγουρα θα τους χάριζε κάποιες όμορφες στιγμές...

Κάποιοι μεγαλύτεροι με ταλέντο στη μπάλα, είναι λίγο πιο τυχεροί. Δημιούργησαν την ομάδα Hope και δίνουν πολύ συχνά ποδοσφαιρικούς αγώνες με κανονικές ομάδες. Ωστόσο δεν μας έκρυψαν το παράπονο τους, που δεν είναι άλλο από την ένταξη της ομάδας στα ελληνικά ερασιτεχνικά πρωταθλήματα. Μέχρι τώρα τα αιτήματα τους δεν έτυχαν ανταπόκρισης με την αιτιολογία ότι είναι όλοι ξένοι, όμως, δεν παύουν να ελπίζουν. Το λέει άλλωστε και το όνομα της ομάδας τους, Hope...

Τα πράγματα είναι δύσκολα και για τους μεγαλύτερους. Οπως μου εκμυστηρεύτηκαν κάποιοι, όταν πέφτει η νύχτα, ο καταυλισμός αλλάζει. Εντός του χώρου δεν υπάρχει επιτήρηση και τότε έρχεται η ώρα των συμμοριών, με τις οικογένειες να κλείνονται στα... παραλληλόγραμμα σπίτια τους και απλώς περιμένουν να ξημερώσει.

Aγάπη και ελπίδα

Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα των προσφύγων, ότι ζουν απλώς για να... ζουν! Η ταλαιπωρία τους συνεχίζεται χωρίς να υπάρχει κάποια προοπτική για το μέλλον τους τους και για τη ζωή τους. Ούτε στις πατρίδες τους επιστρέφουν, ούτε εντάσσονται στον κοινωνικό ιστό της Ελλάδας, ούτε συνεχίζουν το ταξίδι τους για κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Παραμένουν μετέωροι στο Σκαραμαγκά, δίχως σήμερα ή αύριο. Και κάποια μαθήματα... αγγλικών ή ραψίματος που τους γίνονται, φυσικά δεν βελτιώνουν την κατάσταση!

Τουλάχιστον, αυτό που απομένει όταν πέφτει ο ήλιος στο Σκαραμαγκά, είναι η αγάπη. Η αγάπη μέσα στις οικογένειες των προσφύγων, η αγάπη αρκετών Ελλήνων που εξακολουθούν να προσφέρουν με κάθε τρόπο στους δοκιμαζόμενους αυτούς ανθρώπους, η αγάπη των εθελοντών που πηγαίνουν στον καταυλισμό, η αγάπη των τριών μικρών αγοριών που τα είδα να περπατούν πιασμένα χέρι - χέρι! Ομολογώ ότι τα χάζευα όση ώρα περπατούσαν έτσι. Με αυτή την εικόνα, που γέννησε μέσα μου έντονα συναισθήματα, επέλεξα να φύγω από τον προσφυγικό καταυλισμό. Ολα μπορούν να μας στερήσουν από τη ζωή, όχι όμως, την ελπίδα και την αγάπη...