Ξέρεις ότι είναι στημένο ένα αθλητικό παιχνίδι; Πάτα το κουμπί!

Σήμερα θα σας μιλήσω για μια ιστορία που, όχι τυχαία, περνά στα ψιλά γράμματα των αθλητικών media, για να μη πω ότι δεν βρίσκει καν χώρο για προβολή. Για την δημιουργία της Εθνικής Πλατφόρμας Αθλητικής Ακεραιότητας με τη συμμετοχή των Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, της Επιτροπής Εποπτείας Ελέγχου και Παιγνίων, του Αθλητικού Εισαγγελέα και της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Το ξέρω, μοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός και όχι με πραγματικότητα στο COVID καταχείμωνο που περνάμε. Θεωρητικώς αυτή είναι μια ιστορία στην οποία τα αθλητικά media θα έπρεπε να δώσουν μεγάλη σημασία, δεδομένου ότι βάσει προδιαγραφών το όραμά μας, όλων ημών που ασχολούμαστε με τον αθλητισμό, θα έπρεπε να είναι το καθαρό παιχνίδι.

Περί τίνος πρόκειται, θα αναρωτηθείτε. Ας βάλουμε τα δεδομένα και τις πληροφορίες σε μια σειρά, ώστε να μπορέσετε να το παρακολουθήσετε αυτό το θέμα όσοι δεν έχει τύχει να ενημερωθείτε προηγουμένως σχετικά.

Η συνθήκη Μακολέν (Macolin), μια συνθήκη του Συμβουλίου της Ευρώπης, έχει στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση του φαινομένου των στημένων αγώνων μέσα από μια διαρκή και διακρατική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων στον αθλητισμό. Πρακτικά; Δημιουργείται μια εθνική πλατφόρμα για την συνεργασία και καταγραφή των ζητημάτων χειραγώγησης αγώνων προκειμένου η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί επιτέλους τα στοιχεία και να φτάσει στον εντοπισμό, τη σύλληψη και την τιμωρία των δραστών. Και τα κράτη που έχουν υπογράψει αυτή την συνθήκη, όπως η Ελλάδα, φέρουν την υποχρέωση να λειτουργούν αυτή την πλατφόρμα και να θεσπίσουν την απαραίτητη ποινική νομοθεσία και το πλαίσιο των ποινών που θα προβλέπονται για τους παραβάτες.

Η συνθήκη Μακολέν, την οποία η Ελλάδα υπέγραψε πίσω στο 2014, δίνει ορισμό στον όρο “στημένο παιχνίδι” προκειμένου να κάνει την δουλειά αυτών που εφαρμόζουν τους νόμους πιο εύκολη και, κατά συνέπεια, να διευκολύνει τις αρχές να εντοπίσουν και να συλλάβουν τους παραβάτες ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η προσπάθεια για την πάταξη της διαφθοράς στον αθλητισμό. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει φτιάξει ολόκληρη τυπολογία της χειραγώγησης των αγώνων, όπου το στοίχημα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος. Το 80% των περιπτώσεων χειραγώγησης έχει οικονομικά – στοιχηματικά κίνητρα. Το 20% έχει μη στοιχηματικά – οικονομικά κίνητρα, αλλά και άλλου είδους προνόμια, όπως μια ευνοϊκή κλήρωση, μόρια για το πανεπιστήμιο, μια μεταγραφή, ένα έμμεσο όφελος.

Ποιοι είναι μέλη της Εθνικής Πλατφόρμας Αθλητικής Ακεραιότητας; Ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, ο Αστυνομικός Διευθυντής Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ο Αθλητικός Εισαγγελέας της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών. Και πρόεδρος αυτής της επιτροπής είναι ο γενικός γραμματέας Αθλητισμού Γιώργος Μαυρωτάς. Με άλλα λόγια, έχουν συγκεντρωθεί οι πλέον αρμόδιοι και κατάλληλοι, λόγω ιδιότητας, παράγοντες προκειμένου να συνεργαστούν και να συντονιστούν για να χαράξουν την στρατηγική και να εκπονήσουν το σχέδιο για την υλοποίηση αυτού του έργου, το οποίο, αν η Ελλάδα θέλει να το λειτουργήσει σωστά, μπορεί να μειώσει την διαφθορά στον αθλητισμό.

Αυτός, ο πυρήνας της Εθνικής Πλατφόρμας Αθλητικής Ακεραιότητας (ΕΠΑΘΛΑ) βάζει στόχο να αναπτύξει συνεργασία με τις Ενώσεις των αθλητών/παικτών, των προπονητών, των διαιτητών, με τις ομοσπονδίες, με τις στοιχηματικές εταιρείες και όποιον άλλο έχει στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό των παραβατών. Ωραίο δεν ακούγεται; Και γίνεται ακόμα καλύτερο δεδομένου ότι τώρα δημιουργείται ένα διεθνές δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών, αφού αντίστοιχες πλατφόρμες αναπτύσσουν και άλλες χώρες. Άρα αν εγώ στήνω παιχνίδια ελληνικού ποδοσφαίρου και ανταλλάσσω τις πληροφορίες με έναν σαν κι εμένα που κάνει την ίδια δουλειά σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να πάψω να περνάω κάτω από το ελληνικό ραντάρ και να με “καρφώσει” η πλατφόρμα της άλλης χώρας. Ενδιαφέρον δεν είναι; Μέχρι σήμερα είναι επτά οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν κυρώσει τη σύμβαση Μακολέν (Πορτογαλία, Νορβηγία, Ουκρανία, Μολδαβία, Ιταλία, Ελβετία και η Ελλάδα). Και πρόκειται να προστεθούν πολύ περισσότερες.

Ας εξηγήσω πιο πρακτικά την αλλαγή στο καθεστώς, με το παράδειγμα του ποδοσφαίρου, που είναι το πιο … εμπορικό: Τι συνέβαινε μέχρι σήμερα στο ποδόσφαιρο; Μια εταιρεία στοιχηματικών αναλύσεων που συνεργάζεται με την UEFA, η Sportradar έστελνε αναφορές στην ΕΠΟ με χαρακτηρισμούς σε ποδοσφαιρικά παιχνίδια. Η ΕΠΟ διαβίβαζε τις αναφορές στην Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού. Ποιο ήταν το επόμενο βήμα; Επειδή δεν υπήρχε μηχανισμός για τη συλλογή περισσοτέρων στοιχείων και τη διασταύρωσή τους, οι φάκελοι έμπαιναν στο αρχείο, όπως παραδέχθηκε την περασμένη Τετάρτη, κατά την παρουσίαση της πλατφόρμας, ο υφυπουργός Αθλητισμού της Ελλάδας. Εκτός από μηχανισμό, η Ελλάδα δεν είχε και την διάθεση, κι αυτό το έχουμε απολύτως εμπεδώσει, το έχουμε βάλει στο πετσί μας όσοι ασχολούμαστε με το ποδόσφαιρο.

Στο εξής, εφόσον η πλατφόρμα λειτουργήσει βάσει των προδιαγραφών, θα υπάρξει συνεργασία και συντονισμός των εμπλεκομένων φορέων ώστε οι αναφορές και οι φάκελοι να οδηγούν σε συλλήψεις, τιμωρίες, και τελικά την πάταξη του φαινομένου. Ο καθένας ανάλογα με την ειδικότητά του, οι φορείς θα μπορούν να συνεισφέρουν στο έργο: Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας στη διαχείριση των καταγγελιών, η γενική γραμματεία Αθλητισμού στη γνώση των αθλητικών στοιχείων, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων στο στοιχηματικό κομμάτι, η Αστυνομία στο κομμάτι της διερεύνησης και ο Αθλητικός Εισαγγελέας στο κομμάτι της δίωξης (με στελέχη και από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και από την Οικονομική Αστυνομία).

Και γιατί δίνω σημασία σε όλο αυτό και δεν το αντιλαμβάνομαι απλά ως μια ευκαιρία μιας κυβέρνησης να κάνει ρηχή επικοινωνία για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι θέλει να πατάξει την διαφθορά στον αθλητισμό; Επειδή όλο αυτό που συμβαίνει στη διάρκεια των τελευταίων ετών έχει ενοχλήσει τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, διότι τα πλήττει. Οι χορηγοί, δηλαδή οι εταιρείες που βρίσκουν νόημα να συνδέονται με τον αθλητισμό, δεν θέλουν πλέον να βάζουν την ετικέτα τους πάνω σε στημένα παιχνίδια. Οι νόμιμες στοιχηματικές εταιρείες το ίδιο. Και όλοι αυτοί μαζί έχουν πείσει τις κυβερνήσεις - κάπως έτσι φτάσαμε στην δημιουργία της συνθήκης Μακολέν. Όλοι αυτοί, κυβερνήσεις και χορηγοί, έπεισαν και την UEFA, η οποία υποστηρίζει αυτό το εγχείρημα. Βλέπω λοιπόν ότι αρχίζει στην Ευρώπη να δημιουργείται ένα ρεύμα όμοιο με αυτό που εδώ και περίπου δύο χρόνια καθαρίζει το ποδόσφαιρο στην Ισπανία (χάρη στη συνεργασία κυβέρνησης - ποδοσφαίρου - ελεγκτικών και διωκτικών αρχών). Και αυτό το ρεύμα θεωρητικώς ευνοεί όλους τους καλούς επαγγελματίες του αθλητισμού, δηλαδή τους παίκτες. Και οι παίκτες θα αρχίσουν να δημιουργούν τη συνείδηση ότι πλέον μπορούν (ανώνυμα ή επώνυμα) να προχωρούν σε καταγγελία και να βάζουν την πλατφόρμα σε λειτουργία προκειμένου αυτή να φτάσει στον εντοπισμό και την σύλληψη αυτών που τους χρηματίζουν ή τους απειλούν για 1 ημίχρονο - 2 τελικό.

Η ΕΠΑΘΛΑ θεωρητικώς λειτουργεί ήδη από τον περασμένο μήνα, και αναμένεται, όπως εξαγγέλθηκε, να μπει στην φάση της επιχειρησιακής λειτουργίας πριν από το τέλος του 2020 ώστε να φτάσει σε πλήρη λειτουργία στην αρχή του νέου έτους. Πρακτικά, μέχρι το τέλος του έτους θα υπάρχει το “κόκκινο κουμπί”, που θα μπορεί ο καθένας που έχει μια πληροφορία να το πατήσει, από το κινητό του, για να μοιραστεί την πληροφορία με όλους τους παραπάνω. Ανώνυμα ή επώνυμα. Κι αυτή η πληροφορία θα αξιολογείται και θα βάζει, εφόσον πείθει, σε λειτουργία όλο το μηχανισμό που έχω περιγράψει παραπάνω. Κι αυτός ο μηχανισμός δεν θα κινητοποιείται μόνο για να κλείσει φυλακή αυτόν που στήνει ένα “βαρύ” παιχνίδι, αλλά και για να τιμωρήσει πειθαρχικά, μέσω των ομοσπονδιών, αυτόν που διαφθείρει με όποιο τρόπο και για όποιο λόγο μια αθλητική δραστηριότητα. Δηλαδή στήνεις αγώνα οποιασδήποτε κατηγορίας για οποιονδήποτε λόγο; Έχεις πρόβλημα.

Σε όλο αυτό το εγχείρημα έχουν βάλει το brand name τους το Συμβούλιο της Ευρώπης, η ΔΟΕ, η Interpol, το Γραφείο Εγκλημάτων των Ηνωμένων Εθνών.

Και γιατί να της έχω της ποδοσφαιρικής, και γενικότερα της αθλητικής Ελλάδας την εμπιστοσύνη ότι ξαφνικά έχει αποφασίσει να πάψει να είναι Κολομβία της εποχής Εσκομπάρ; Δεν της έχω. Αλλά ομολογώ ότι μου δημιουργεί προσδοκίες το γεγονός ότι ξαφνικά αυτοί που κινούν το χρήμα, δηλαδή οι χορηγοί και οι στοιχηματικές εταιρείες, ενοχλούνται με το στημένο παιχνίδι και θέλουν να το ελαττώσουν, αν όχι να το εξαφανίσουν. Κι επίσης με “συγκινεί” το γεγονός ότι όλοι οι ξένοι που είναι συνδεδεμένοι με την πλατφόρμα θα ξέρουν αν εμείς τη λειτουργούμε σοβαρά ή την έχουμε για τα μάτια του κόσμου, κι όλο και κάποιος ξένος θα τη μοιραστεί την εντύπωσή του μαζί μας. Και εκτός των άλλων, υπάρχει και ένα Παρατηρητήριο για την τήρηση της συνθήκης Μακολέν, το οποίο μολονότι λειτουργεί υπό την σκέπη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει ελληνική σύνθεση και ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα - για αυτό θα σας μιλήσω μια άλλη φορά.

Κάπου εδώ τελειώνει η θεωρία και είναι ώρα για πράξεις. Από όλους. Και κυρίως από αυτούς που γίνονται πιόνια σε ένα στημένο παιχνίδι. Από αυτούς που μέχρι σήμερα είχαν τον φόβο να βγουν από την ντουλάπα επειδή φοβόντουσαν για την καριέρα, τη σωματική ακεραιότητα ή και την ζωή των ίδιων και των οικείων τους. Όλοι αυτοί που μέχρι σήμερα έλεγαν ότι δεν μπορούν να μιλήσουν επειδή δεν μπορούν να τα βάλουν με τα συμφέροντα της μαύρης αγοράς του αθλητισμού, στο εξής θα έχουν το κόκκινο κουμπί στη διάθεσή τους. Σταυρώνω τα δάχτυλα και κάνω την ευχή να το πατήσουν πολλοί. Έχοντας μιλήσει με κάποιους από αυτούς που αναλαμβάνουν την ευθύνη να λειτουργήσουν την ελληνική πλατφόρμα, έχω λόγους να πιστεύω ότι τούτη τη φορά κάτι μπορεί να συμβεί.

Εδώ μπορείς να βρεις την παρουσίαση της ΕΠΑΘΛΑ από την γενική γραμματεία Αθλητισμού.