Ο Ελληνας Τσάρος της Ευρώπης

O Κώστας Τσαρτσαρής εγκατέλειψε την ενεργό δράση λίγο πριν κλείσει τα 34 του και, δικαίως, χειροκροτήθηκε από φίλους και «εχθρούς». Ηταν από τους κορυφαίους μπασκετμπολίστες στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ και ταυτόχρονα ένα από τα καλύτερα, και πιο σοβαρά, παιδιά του, ένας άξιος πρεσβευτής της χώρας και του αθλήματος που υπηρέτησε. Ειλικρινά θεωρώ τιμή μου που τον γνώρισα και συνεργάστηκα τόσα χρόνια μαζί του. Νομίζω ότι θα παραμείνει στον χώρο και θα προσφέρει πολλά. Η αποχώρησή του πέρασε στο πρώτο πλάνο της αθλητικής ειδησεογραφίας, αφού συνέπεσε με την κατάκτηση ενός ακόμη τίτλου και με την υπέροχη εμφάνιση του ίδιου του Τσαρτσαρή στον 3^ο τελικό, με 14 πόντους και 6 ασίστ. Κρίμα που το αποχαιρετιστήριο παιχνίδι της καριέρας του είχε αυτό το άδοξο φινάλε.

Ο Κώστας Τσαρτσαρής είναι από τους τυχερούς. Το «αντίο» του συνοδεύτηκε από θερμό χειροκρότημα και τιμές. Αλίμονο σε όσους δεν φοράνε πράσινα ή κόκκινα...

Ο Θοδωρής Παπαλουκάς είπε τη δική του «καληνύχτα», στα ρώσικα, λίγες μέρες πριν τον Τσαρτσαρή, σε κάποιο παγερό γήπεδο του μακρυνού Κράσνονταρ. Πρωταθλητής και αυτός, αλλά γνωστός μεταξύ αγνώστων, πολύ μακριά από την πατρίδα και τους δικούς του ανθρώπους. Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν ελάχιστες παραγράφους στην αποστρατεία του, σαν να ήταν κάποιος παρακατιανός.

Ντροπής πράγματα…

Εδώ που τα λέμε, η Ρωσία αγάπησε τον Παπαλουκά περισσότερο από την Ελλάδα. Στη Μόσχα, λατρεύεται σαν ημίθεος, αφού οδήγησε την ΤΣΣΚΑ σε διαστημικές πτήσεις, για πρώτη φορά μετά από 35 χρόνια ανομβρίας και άγονων προσπαθειών. Όταν απέκτησε για πρώτη φορά ρωσική βίζα, ήταν ακόμη άσημος έξω από τα ελληνικά σύνορα, αποτυχημένους για μερικούς φωστήρες συμπατριώτες του, ανήμπορος να αξιοποιήσει το ταλέντο με το οποίο προικίστηκε. Όταν ο παντογνώστης Σούμποτιτς τον οδήγησε στην έξοδο, τον Ιούνιο των 2002, του έδειξε άθελά του τον δρόμο προς τα αστέρια.

Το annus mirabilis του Θοδωρή ήταν το 12μηνο που ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2005 με το Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου, πέρασε από το φάιναλ-φορ της Ευρωλίγκας και ολοκληρώθηκε με το θαύμα της Σαϊτάμα. Ο Παπαλουκάς αναδείχθηκε κορυφαίος μπασκετμπολίστας της «γηραιάς ηπείρου» για το 2006 (μπροστά και από τους Ευρωπαίους αστέρες του ΝΒΑ), αφού οδήγησε την Εθνική μας σε απάτητες κορυφές και την ΤΣΣΚΑ στον ευρωπαϊκό θρόνο, με 19+18 πόντους στους δύο αγώνες της Πράγας.

Το 2007 συνοδεύτηκε από ένα διπλό προσωπικό του «γαμώτο» (Ευρωμπάσκετ και φάιναλ-φορ), αλλά και από μία αλησμόνητη παράσταση στον τελικό της Αθήνας. Ακολούθησε ο δεύτερος ευρωπαϊκός του τίτλος με την ΤΣΣΚΑ, το 2008 στη Μαδρίτη, και, αμέσως μετά, το πιο μεγάλο λάθος της ζωής του. Η επιστροφή στην Ελλάδα, στα χρόνια της ωριμότητας.

Στα 31 του, ο Παπαλουκάς πίστεψε ότι ο μανδύας του Σούπερμαν ήταν ανθεκτικός στις κακουχίες του ελληνικού πρωταθλήματος. Αποδείχθηκε ότι ζούσε εκτός πραγματικότητας. Δεν μπόρεσε να παλέψει τον χουλιγκανισμό όπως ήλπιζε, ούτε να πασπαλίσει με χρυσόσκονη τον βυθισμένο στη γκρίνια και την εσωστρέφεια Ολυμπιακό. Τον οδήγησε μεν σε δύο φάιναλ-φορ και σε έναν ευρωπαϊκό τελικό, αλλά ο καημός των «κόκκινων» ήταν το ελληνικό πρωτάθλημα.

Εκεί, ο Ολυμπιακός του χρυσοπληρωμένου Παπαλουκά έμεινε με άδεια χέρια. Ο ίδιος δυσκολεύτηκε να διαχειριστεί την πίεση. Είναι φανερό, ότι αισθάνεται και αποδίδει καλύτερα όταν έχει το κεφάλι του ήσυχο από αμφισβητήσεις και ασφυκτικά «πρέπει».

Στο λυκόφως της καριέρας του, φόρεσε την ένδοξη φανέλα της Μακάμπι, ώσπου επέστρεψε στα 35 του στη Μόσχα για να παίξει άτυπο ρόλο παίκτη/προπονητή δίπλα στον Έτορε Μεσίνα. Εβαλε χαλινάρι στον παλιό του συνοδοιπόρο Τεόντοσιτς, έδωσε στην ΤΣΣΚΑ ποιοτικά 15λεπτα, αλλά δεν μπόρεσε να φρενάρει τον οίστρο του ασυγκράτητου Ολυμπιακού στο Λονδίνο.

Πήρε τη μεγάλη απόφαση και κρέμασε τα παπούτσια, αφού πρώτα κέρδισε άλλους δύο τίτλους στη Ρωσία. Εάν μετρώ σωστά, η συλλογή του πρέπει να περιλαμβάνει 19 τρόπαια, χώρια οι ατομικές διακρίσεις και τα 9 φάιναλ-φορ.

Ο Παπαλουκάς είπε «όχι» στην Εθνική ομάδα το 2009, πριν το Ευρωμπάσκετ της Πολωνίας. Η απόφασή του δεν είχε μορφή οριστικής αποχώρησης, αλλά το γυαλί ράγισε και δεν ξανακόλλησε. Ηταν, τότε, αρχηγός της «γαλανόλευκης». Η ήττα από την Αργεντινή στο τραυματικό προημιτελικό του Πεκίνου ήταν το κύκνειο άσμα του. Από την πόρτα που άνοιξε ο Παπαλουκάς πέρασαν αργότερα ο Ντικούδης, ο Διαμαντίδης, ο Τσαρτσαρής και αρκετοί άλλοι. Είναι το μοναδικό πραγματικό ψεγάδι στο κληροδότημά του.

Βεβαίως, η προσφορά του στην Εθνική ομάδα (131 συμμετοχές, 7 μεγάλες διοργανώσεις, 11 καλοκαίρια) είναι ένα πραγματικό αριστούργημα. Ο MVP της χρυσής τριετίας 2005-7 δεν ήταν ο Διαμαντίδης ούτε ο Ζήσης ούτε ο Σπανούλης, αλλά ο Παπαλουκάς. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες φέρουν τη δική του σφραγίδα:

• Στον προημιτελικό του 2005 στο Βελιγράδι (Ελλάδα-Ρωσία 66-61), το κοντέρ του έγραψε 23 πόντους με 8/10 σουτ. Αυτό ήταν το ματς που ξόρκισε τους δαίμονες.
• Στον αλησμόνητο ημιτελικό με τους Γάλλους (67-66), έβαλε 10 πόντους σε 11 λεπτά. Οι εύστοχες βολές του στο 62-65 έδιωξαν και το φάντασμα της Αττάλειας.
• Ο τελικός με τη Γερμανία (78-62) ήταν ραψωδία όχι του Νοβίτσκι, αλλά του Παπαλουκά: 22 πόντοι, 6 ασίστ, 3 κλεψίματα, 4 ριμπάουντ, 3 τρίποντα.
• Η εποποιία του 2006 στην Ιαπωνία ανάγκασε τους Αμερικανούς να υποκλιθούν. Ο «Θίο», όπως τον έλεγαν, είχε 8 πόντους, 12 ασίστ, 5 ριμπάουντ και μόνο 2 λάθη.
• Στο μιράκολο του προημιτελικού του 2007 στη Μαδρίτη, ο Παπαλουκάς (17π., 5ρ.) πέτυχε το νικητήριο καλάθι και χόρεψε τους Σλοβένους στο ταψί, με αφετηρία το -16 του 34^ου λεπτού.

Και πάει λέγοντας και πανηγυρίζοντας...

Ο άνθρωπος που ξεκίνησε από τον Εθνικό Ελληνορώσων για να κατακτήσει Ελληνες και Ρώσους έγινε σύμβολο του μπάσκετ σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τον θυμάμαι στο αεροπλάνο της επιστροφής από το Τόκυο, να δείχνει έναν χάρτη της απέραντης Ρωσίας (αυτόν που φαίνεται στην πρώτη φωτογραφία, με τον Λ.Κακιούση) και να λέει, μεταξύ αστείου και σοβαρού: «Μάγκες, σε όοοοοολο αυτό που βλέπετε από τα παράθυρα, είμαι πρωταθλητής»! Τσάρος πασών της Ρωσιών, αλλά και της λοιπής Ευρώπης, τότε. Παρ’ολίγον και Κόσμου.

Το αθόρυβο φινάλε του δεν ήταν αντάξιο των κατορθωμάτων που προηγήθηκαν, αλλά αυτό ήταν περίπου βέβαιο. Ο Παπαλουκάς δεν έχει δικούς του οπαδούς στην Ελλάδα. Ισως, κάποτε, θυμηθεί η Ομοσπονδία μπάσκετ να τον τιμήσει ή να του προσφέρει κάποιο πόστο κοντά στην Εθνική ομάδα. Δεν έχουμε δα πολλούς σαν αυτόν.