Μπιλ Ράσελ: Ο άνθρωπος που κέρδισε την αιωνιότητα σε τρία λεπτά
«Υπάρχουν 48 λεπτά σε έναν αγώνα. Χρειάζεται 1-1,5 δευτερόλεπτο για να σουτάρει κάποιος ένα τρίποντο. Αν συνυπολογίσεις όλα τα σουτ εκτός από τις βολές, μαζί με τα ριμπάουντ, τότε το άθροισμα είναι τρία λεπτά». Ο Ράσελ κάθεται και συζητά με τον Ρεντ Άουερμπαχ, τον θρυλικό προπονητή του που τον έφερε στους Σέλτικς. Προσπαθούν να βρουν μία φόρμουλα για το παιχνίδι, για το μπάσκετ. Έναν τρόπο για να χωρέσουν αυτόν τον αντισυμβατικό τύπο με το τεράστιο άνοιγμα χεριών ανάμεσα στις τέσσερις γραμμές ενός παρκέ.
Στο μοναδικό μέρος που η ζωή του ήταν περιφραγμένη αλλά αυτός δεν έβλεπε εμπόδια. Γεννημένος στο Μονρό της Λουιζιάνα το 1934, μία κακόφημη περιοχή που αντιμετώπιζε τους μαύρους ως σκλάβους. Στα παιχνίδια «ζωής ή θανάτου» Ολυμπιακών Αγώνων, κολλεγίου αλλά και σε κάθε ένα από τα δέκα Game 7 που βρέθηκε στο παρκέ ο Ράσελ είχε ρεκόρ αψεγάδιαστο, με 21 νίκες. Μετά το τέλος της καριέρας του η ερώτηση ήταν διαρκώς η ίδια, επαναλαμβανόμενη χωρίς την παραμικρή απόκλιση. «Ήσασταν καθόλου αγχωμένος;».
Αλήθεια τι άγχος να έχει ένα παιδί που έμαθε να υπερπηδά εμπόδια από τη στιγμή που είδε το φως του κόσμου. Η μητέρα του κατά τη διαμονή τους στη Λουιζιάνα είχε δεχτεί επίθεση από αστυνομικούς, επειδή φορούσε λευκό φόρεμα το οποίο δεν ήταν προορισμένο για μία μαύρη κατά τα λεγόμενά τους. Εκείνος επέλεξε να φορά ένα μαύρο κοστούμι πριν από τα κρίσιμα παιχνίδια, γιατί ήταν ο... νεκροθάφτης που θα έθαβε τους αντιπάλους του.
Γιατί να αγχωθεί; Οι υπόλοιποι είχαν να αντιμετωπίσουν τον Μπιλ Ράσελ και τους δικούς του Σέλτικς.
Ο Ράσελ υπήρξε κάτι ανώτερο από GOAT
«Ο κόσμος πιστεύει ότι τα τελευταία τρία λεπτά του παιχνιδιού είναι τα σημαντικότερα. Τα παιχνίδια μπορεί να κερδίζονται και στην πρώτη περίοδο». Κάπως έτσι κέρδισε και αυτός τη θέση του στο πάνθεον. Στην πρώτη δική του περίοδο, στο πρώτο κλείσιμο του ματιού. Ως ρούκι στους Σέλτικς κατακτά το πρώτο από τα 11 δαχτυλίδια του, το μακρινό 1957. Στις 13 σεζόν που βρέθηκε στην κορυφαία λίγκα, στέφθηκε πρωταθλητής τις 11, 8 εξ αυτών συνεχόμενες.
Όταν τον είδε ένας προπονητής του στο κολλέγιο να μπλοκάρει σουτ αντιπάλου, του ανέφερε πως απαγορεύεται να παίζει έτσι άμυνα. Στον κόσμο του Ράσελ αυτό δε γινόταν να συμβεί. Αν δεν έπαιζε άμυνα με τον τρόπο που ήξερε, τότε η ομάδα του θα έχανε και το μοναδικό στατιστικό που τελικά μετράει, το τελικό σκορ. Αν έκανε ό,τι του έλεγαν, τότε πιθανόν τα δικαιώματα της φυλής του να μην ήταν ίδια. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτό που ορίζεται ως άμυνα στο σήμερα, έχει ρίζες αναδυόμενες από τα παπούτσια του. Ο ήχος των βημάτων, όπως τον αποκαλούσε ο Άουμπερμπαχ.
Αυτό είχε δει και κίνησε γη και ουρανό για να τον φέρει στη Βοστώνη, σε μία ανταλλαγή με τους Χοκς. Λίγους μήνες αργότερα ο Ράσελ θα μπλοκάρει τον Κόλμαν, στο γνωστό «Coleman play», καλύπτοντας μία απόσταση διαφοράς μισού γηπέδου. Το βραβείο του MVP της σεζόν καταλήγει στον Κούζι, παρότι στην πραγματικότητα του άνηκε εξ ολοκλήρου. Συνηθισμένος να μην του δίνονται από τα χρόνια του στο κολλέγιο του Σαν Φρανσίσκο, λόγω του χρώματός του. Εκεί έπαψε και να τους δίνει σημασία. Οι νόρμες τους δε θα τον χωρούσαν ποτέ. Ο Κόμπι, ο ΛεΜπρόν και όλοι όσοι έπαιξαν μετά τον Τζόρνταν έψαξαν ή ψάχνουν τρόπους κυρίως μέσω των αριθμών, για να βγουν από πάνω στην εξίσωση. Για τον Ράσελ αυτό ήταν αδιάφορο, αφού δεν είναι ο GOAT, είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό. Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο παίζεται το μπάσκετ. Και αυτό από μόνο του θα ήταν ικανό για να τον κάνει μοναδικό, αλλά δεν του έφτανε. Μαζί με όλα τα υπόλοιπα αποτέλεσε και το σύμβολο της επανάστασης, έγινε αυτός που θα έσπαγε το απόστημα του ρατσισμού, το οποίο βρισκόταν στους κόλπους της εποχής εκείνης.
Όταν ο Μοχάμεντ Άλι δήλωσε πως δε θέλει να υπηρετήσει στον στρατό για τον πόλεμο στο Βιετνάμ, ο πρώτος που προέταξε τα στήθη του ήταν ο Ράσελ. Ήταν ο άνθρωπος που μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του από τη Λουιζιάνα στο Όκλαντ, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Ήταν αυτός που του αρνήθηκαν να φάει σε εστιατόριο στο Κεντάκι το 1960, μαζί με άλλους μαύρους συμπαίκτες του και έπεισε τους λευκούς της ομάδας του να αγωνιστούν ώστε να μη φανεί πως είναι εκεί για να τους προσέχουν. Για την ιστορία αυτός ήταν και ο τελευταίος αγώνας που είχε μόνο λευκούς στο NBA.
«Να φέρεσαι καλά στον γιο μου»
«Αρκεί να παίξεις καλύτερα από τον αντίπαλό σου σε αυτά τα τρία λεπτά. Αν το καταφέρεις και παίξεις απλά ως ίσος σε όλο τον υπόλοιπο χρόνο, τότε θα κερδίσεις το παιχνίδι». Ο Ράσελ έπαιξε 10 φορές σε Game 7 και δεν έφυγε καμία με σκυμμένο το κεφάλι. Δεν είναι δα πως είχε και εύκολο έργο, αφού κάθε θρύλος ενός αθλήματος έχει για έτερο ήμισυ ένα αντίπαλο δέος. Το όνομα αυτού ήταν Γουίλτ Τσάμπερλεϊν.
Οι μονομαχίες των δύο αλησμόνητες. Ο Τσάμπερλεϊν ήρθε ως το yang απέναντι στο ying του Ράσελ. Ήταν αυτός που έπρεπε να τον αναγκάσει να ηττηθεί. Πολύ πιο προικισμένος επιθετικά και πιο μακρύς ως μέγεθος, μπήκε απευθείας σε ένα mano-a-mano το οποίο ήταν αδύνατο να ηττηθεί. Στο φινάλε η θρυλική φιγούρα των Σέλτικς έβρισκε αυτά τα τρία λεπτά, τα οποία τον έβγαζαν στον αφρό επί μία οκταετία, από το 1959 έως το 1966, σε μία από τις καλύτερες ομάδες όλων των εποχών. Ούτε αυτό του έφτανε...
Ο Άουερμπαχ αποσύρεται και τον διάδοχό του τον βρίσκει στο πρόσωπό του. Κανείς άλλος δε θα κατάφερνε να γίνει ο προπονητής του Ράσελ. Κάποιος θα είχε βρεθεί να τον... κακομεταχειριστεί και με αυτόν τον τρόπο ο Άουερμπαχ τον έπεισε να λάβει εκείνος το χρίσμα. Από τη σεζόν 1966-67 και για μία τριετία εκτελεί χρέη παίκτη-προπονητή. Ο πρώτος μαύρος προπονητής στην ιστορία του NBA. Αυτός είναι που πλέον πρέπει να καθορίσει τα όρια.
Μία χρονιά αργότερα ο Τσάμπερλεϊν απέχει ένα βήμα από το να τον υποτάξει. Οι Λέικερς προηγούνται 3-1 της σειράς και οι σοφοί της εποχής λένε την ατάκα «δε γίνεται να κερδίσουν τρία παιχνίδια στη σειρά». Ο Ράσελ μπαίνει στα αποδυτήρια και αφαιρεί αυτήν την εικασία από το κεφάλι των συμπαικτών του. Δε ζούσε σε μία ουτοπία, απλά ο ίδιος ήξερε τον δρόμο. Αυτόν που χάραξε τόσο εντός, όσο και εκτός παρκέ όπως είπε μετά τον θάνατό του ο Μάτζικ. Ένα παιχνίδι τη φορά είναι αρκετό και μετά άλλο ένα και άλλο ένα. Με τον Τσάμπερλεϊν διατηρούσαν ισχυρούς δεσμούς φιλίας εκτός των γηπέδων. Την ημέρα των ευχαριστιών στις ΗΠΑ, ο Ράσελ πήγαινε για δείπνο στην οικογένεια του μπασκετικού του εχθρού. Η μητέρα του σέντερ των Φιλαδέλφεια τον αποχαιρετούσε με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά, «μην είσαι σκληρός με το αγόρι μου στο γήπεδο». Δεν ήταν σκληρός, αλλά δε γινόταν και να χάσει.
Για τους Σέλτικς, όχι τη Βοστώνη
«Αν τους... κλειδώσεις για τρία λεπτά και εκτελέσουμε το πλάνο μας στην επίθεση είναι αρκετό». Για αυτά τα τρία λεπτά που στα μάτια όλων φάνταζαν περισσότερα λατρεύτηκε ως Θεός όταν αγωνιζόταν με τη φανέλα των Σέλτικς. Σε μία ζωή γεμάτη μάχες, κλήθηκε να δώσει άλλη μία με τον εαυτό του. Μία δύσκολη, εξουθενωτική αλλά τελικά όχι κόντρα στα συναισθήματά του. Τους Σέλτικς τους λάτρευε, τη Βοστώνη όχι και τόσο. Αυτά τα δύο είχαν διαφορετική έννοια μέσα του, έπαιζε για τους Σέλτικς, το τριφύλλι, όχι για την πόλη.
Για αυτόν τον λόγο και με την απόσυρσή του το 1969 έριξε... μαύρη πέτρα. Φαντάζει οξύμωρο ο άνθρωπος που έμελλε να είναι σύμβολο επανάστασης κατά του ρατσισμού να γεννηθεί στη Λουιζιάνα και να γιγαντώσει τον μύθο του στους Σέλτικς. Η ομάδα μπέιζμπολ της πόλης, οι Ρεντ Σοξ, δεν έχουν κανέναν μαύρο στο ρόστερ τους. Μία πόλη με ριζωμένα τα κατάλοιπα των φυλετικών διακρίσεων. Η ίδια του η κόρη αναφέρει τις επιθέσεις που γινόταν στο σπίτι τους, όταν οι Σέλτικς έπαιζαν εκτός έδρας. Στους τοίχους έγραφαν «νέγρος», η αστυνομία τους εξηγούσε πως για τις επιθέσεις έφταιγαν τα ρακούν. Τον ίδιο τον θεωρούσαν έναν «τύπο που δε δίνει αυτόγραφα σε λευκούς», αλλά αυτός προτιμούσε να υπογράψει για πάντα στις καρδιές τους, με το καθάριο βλέμμα.
Ήταν στο κοινό όταν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αναφωνούσε «I have a dream». Γονάτισε στο πλευρό του Κάπερνικ αλλά... τάπωσε τις κοινωνικές ανισότητες. Αυτοί οι άνθρωποι πεθαίνουν αλλά δε χάνονται. Για κάθε μπλοκ του εντός των γραμμών, ο μύθος του μεγάλωνε εκτός παρκέ. Τα 11 δαχτυλίδια κοσμούν την προσωπική του τροπαιοθήκη, αλλά η κληρονομιά του, αφήνοντας αυτόν τον κόσμο το βράδυ της 31ης Ιουλίου του 2022, είναι απείρως μεγαλύτερη. Τα 208 εκατοστά του υψώθηκαν από άκρη σε άκρη απέναντι στον ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις. Αυτή η «μάχη» δεν ήταν απλώς ένα μπρα-ντε-φερ με τον Γουίλτ, για να την κερδίσει σε τρία λεπτά, αλλά το βάρος της ευθύνης ήταν τέτοιο που δεν έπρεπε να χαθεί. Και την ευθύνη θα την αναλάμβανε αυτός που δεν είχε μάθει να χάνει.
Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.
