H κουλτούρα του... άκυρου

• Στα άδυτα της λαμπερής βιτρίνας
• Σεξισμός και ρατσισμός, μία καθημερινή πραγματικότητα για τους Φίνιξ Σανς
• O «κύκνος», που χάρη στα πάθη του, έγινε «ασχημόπαπο»!

Η κοινωνία στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ανέκαθεν συντηρητική και αρκετά δήθεν. Στις αρχές του 21ου αιώνα, όταν πρωτοταξίδεψα στην Φιλαντέλφια, αρκούσε μία απλή επίσκεψη σε ένα supermarket για να αντιληφθώ ότι οποιοσδήποτε πλησιάζει τον ζωτικό σου χώρο (εννοώ στα δύο μέτρα χωρίς καν να σε ακουμπάει), θα ξεστομίσει ένα “I am sorry” και θα συνεχίσει, αφήνοντάς σε με την απορία για το αν απευθυνόταν σε σένα.

Αν είχες μετακομίσει σε μία καινούρια γειτονιά, μπορούσαν να περάσουν 2-3 μήνες χωρίς να σε χαιρετήσει κανένας από τους γείτονες που συναντάς καθημερινά, αλλά αν στο μεσοδιάστημα είχες τα γενέθλιά σου ή κάποια γνωστή γιορτή, δεν θα ήταν έκπληξη αν έβρισκες το γραμματοκιβώτιο σου γεμάτο με ευχετήριες κάρτες από τους ενοίκους των διπλανών σπιτιών…

Αν σε ένα πεδίο, η κοινωνικότητα των Αμερικανών ήταν πιο αναπτυγμένη, αυτό ήταν το εργασιακό. Στα γραφεία των εταιριών η αίσθηση του χιούμορ έδινε και έπαιρνε και τα πειράγματα (ακόμη και με ρομαντικό περιεχόμενο που έφτανε στο όριο του φλερτ) αποτελούσαν μέρος της καθημερινότητας.

Όλο αυτό που περιέγραψα, ανήκει πλέον στο μακρινό παρελθόν. Τα πράγματα έχουν τόσο πολύ αγριέψει, που σε λίγο ο αμερικανικός συντηρητισμός θα απογορεύσει ακόμη και τον… βήχα σε δημόσιο χώρο. Μην πάτε μακριά, γιατί – λίγο ή πολύ – το βιώσαμε όλοι στην εποχή του covid-19.

Ας μπούμε, όμως, σιγά-σιγά στο θέμα μας... Αφορμή για τις γραμμές που διαβάζετε, αποτέλεσαν οι πρόσφατες υπόθεσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας στο ΝΒΑ. Ο λόγος για τον αποκλεισμό του ιδιοκτήτη των Φίνιξ Σανς για έναν χρόνο από κάθε δραστηριότητα της ομάδας και την μονοετή τιμωρία που επέβαλαν οι Μπόστον Σέλτικς στον προπονητή τους.

Στα άδυτα της λαμπερής βιτρίνας

Το ερώτημα δεν είναι αν οι ποινές είναι δίκαιες ή όχι, αλλά το πόσο στρουθοκαμηλισμός επικρατεί. Αλήθεια πως ένας τεράστιος οργανισμός με τόσο παγκόσμια επίδραση, όπως το ΝΒΑ, καθυστερεί τόσο πολύ να «αντιμετωπίσει» τα κακώς κείμενα που φυτοζωούν στο εσωτερικό του και τα οποία αποτελούν κοινό μυστικό σε όλους;

Και όταν αποφασίσει να το κάνει, μπαίνει στη λογική του «να δώσουμε το σωστό παράδειγμα στην κοινωνία», χάνοντας πολλές φορές την ουσία…

Το ότι ο Ντέιβιντ Στερν ήταν πρωτόπορος στο κομμάτι της επέκτασης της αγοράς του ΝΒΑ παγκοσμίως και το ότι το σταδιακό άνοιγμα των συνόρων συνέβαλε στην ραγδαία αύξηση των εσόδων και στην εξέλιξη της λίγκας σε μίας από τις κορυφαίες αθλητικές μπίζνες στην πλανήτη, είναι μία πραγματικότητα. Όπως και το ότι προσφέρει το πιο επιδραστικό και ελκυστικό μπασκετικό προϊόν που υπάρχει.

Το μεγάλο ζήτημα, που όσο εντυπωσιακά μεγαλώνει η επιρροή του «μαγικού κόσμου» στις πέντε ηπείρους που παίζεται μπάσκετ, άλλο τόσο γιγαντώνεται σε επίπεδο κουλτούρας, έχει να κάνει με την συντηρητική κοινωνία των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία είναι μαθημένη να κρύβει κάτω από το χαλάκι το εκάστοτε πρόβλημα και να ξεσπά όταν αυτό βγαίνει στην επιφάνεια.

Η πρώτη μεγάλη διάστασή του παραπάνω φαινομένου πήρε δημοσιότητα στον «άλλο πλανήτη» όταν, πριν από 8 χρόνια (2014), «ξέσπασε» το σκάνδαλο ρατσισμού που οδήγησε στην απομάκρυνση του ζάμπλουτου πρώην ιδιοκτήτη των Κλίπερς, Ντόναλντ Στέρλινγκ από την οικογένεια του ΝΒΑ.

Αυτό που συνέβη, δηλαδή, είναι ότι για να τιμωρηθεί και να περιθωριοποιηθεί ο ιδιοκτήτης 164 ακινήτων στο Λος Άντζελες, χρειάστηκε να βρεθεί μία ημίτρελη τύπισσα που όταν συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε άλλο να τον «μαδήσει» οικονομικά, αποφάσισε να δώσει στα media μία ηχογραφημένη συνομιλία τους, με μία σειρά από ρατσιστικές ατάκες... Μιλάμε για έναν άνθρωπο που αγόρασε την δεύτερη τη τάξει ομάδα της «πόλης των Αγγέλων» το 1981 και για κάτι περισσότερο από τρεις δεκαετίες, ήξεραν και οι... πέτρες (πολλώ δε μάλλον οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες ομάδων) ότι αποτελούσε την επιτομή του ρατσιστή.

Απλά, όταν πλέον έγινε πρώτο θέμα στην Αμερική, ο κομισάριος Άνταμ Σίλβερ αξιοποίησε πλήρως την ευκαιρία που του δόθηκε και στους πρώτους μήνες της θητείας του έκανε επίδειξη δύναμης και κοινωνικής δικαιοσύνης, λαμβάνοντας μία απόφαση που έκανε το ΝΒΑ να φαίνεται πιο ανθρώπινο και πιο ευαίσθητο. Σε όσους δεν γνώριζαν πράγματα και καταστάσεις.

Η δεύτερη είχε να κάνει με την χρόνια ανοχή που υπήρχε στον οργανισμό των Ντάλας Μάβερικς σε σεξιστικές και βίαιες συμπεριφορές στον εργασιακό χώρο, η οποία έγινε παραδεκτή δημόσια (μέσω απολογίας) πριν από μόλις μερικά χρόνια από τον ιδιοκτήτη της ομάδας, Μαρκ Κούμπαν. Προς τιμήν του γιατί ο ίδιος δεν είχε την παραμικρή συμμετοχή. Κι ενώ είχαν προηγηθεί τουλάχιστον δύο δεκαετίες με πολυάριθμα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης υπαλλήλων, που είχαν ως πρωταγωνιστή τον διορισμένο πρόεδρο, Τερντέμα Γιουσέρι!

Μία άλλη υπόθεση, που πήρε πολύ σοβαρές διαστάσεις, είχε να κάνει περισσότερο με την μεγάλη οικονομική ζημιά στην λίγκα, πέρα από την σοβαρό πλήγμα στην εικόνα της. Η υποστηρικτική ανάρτηση του επιφανούς general manager των Ρόκετς, τότε (των Σίξερς τώρα), Ντάριλ Μορέι, για τις διαδηλώσεις στο Χονγκ-Κονγκ (2019), προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κινεζικής κυβέρνησης και για ένα σεβαστό χρονικό διάστημα, η χρυσοφόρα αγορά της Ασίας, έπαψε να αποφέρει τα κέρδη (διεκόπησαν οι τηλεοτικές μεταδόσεις κ.α.) που απέδιδε μέχρι τότε.

Χώρια που πολλά προβεβλημένα στελέχη του οργανισμού, αναγκάστηκαν να προβούν σε αναδίπλωση προηγούμενων τοποθετήσεων τους, που είχαν πολιτικό περιεχόμενο.

Σεξισμός και ρατσισμός, μία καθημερινή πραγματικότητα για τους Φίνιξ Σανς

Όλα τα παραπάνω ήρθαν ξανά στο προσκήνιο μετά την πρόσφατη ανακοίνωση του μονοετούς αποκλεισμού του δισεκατομμυριούχου ιδιοκτήτη των «Ήλιων», Ρόμπερτ Σάρβερ, από κάθε δραστηριότητα του ΝΒΑ. Ο βαθύπλουτος επιχειρηματίας που «έχτισε» την τεράστια περιουσία στην δεκαετία του ’80, όταν τα ήθη αμερικανικής κοινωνίας ήταν διαφορετικά, είχε μάθει να διοικεί τις εταιρίες του «πειράζοντας» τις υπαλλήλους και χρησιμοποιώντας μία οικειότητα την οποία αποκτούσε από μόνος του.

Τον ίδιο τρόπο εφήρμοσε και στο πλαίσιο των κοινωνικών του επαφών με μέλη του αγωνιστικού τμήματος (τους προπονητές αλλά και τους παίκτες), στα οποία πολλές φορές, χαριτολογώντας, απευθυνόταν με την απαγορευμένη λέξη «νέγρος». Όλα αυτά ήταν γνωστά τοις πάσι επί χρόνια. Απλά κανείς δεν μιλούσε για να μην χάσει την δουλειά του.

Όταν το ESPN αποφάσισε να προβεί σε αποκαλύψεις, ξαφνικά τα στόματα άνοιξαν. Οι καταγγελίες έπεσαν βροχή και μετά από ενδελεχή έρευνα ιδιωτικής εταιρίας που προσελήφθη ειδικά γι’ αυτό το σκοπό από το ΝΒΑ, ανακοινώθηκε η καμπάνα.

Η πλάκα ξέρετε ποια είναι; Ότι απ’ όλη αυτή την ιστορία ο Ρόμπερτ Σάρβερ θα βγει και ευνοημένος οικονομικά. Η σφοδρή αντίδραση του Συνδέσμου των παικτών, η μεγάλη κατακραυγή που προκάλεσε το εύρος της τιμωρίας (ο ένας χρόνος θεωρήθηκε… χάδι) και η μορφή χιονοστιβάδας που πήρε η αποχώρηση των χορηγών, ανάγκασαν τον 60χρονο τραπεζίτη να ανακοινώσει την πώληση των μετοχών.

Αν σκεφτείτε ότι το 2004 αγόρασε τον οργανισμό του Φίνιξ έναντι 401 εκατομμυρίων δολαρίων και τώρα θα τον πουλήσει μίνιμουμ 2,5-3 δισεκατομμύρια (η αξία των ομάδων του ΝΒΑ έχει εκτοξευτεί), αντιλαμβάνεστε ότι θα βγάλει τουλάχιστον 6 φορές τα χρήματα που ξόδεψε. Αν και όλοι όσοι φτάνουν στο σημείο να αγοράσουν μία επαγγελματική ομάδα στην Αμερική, δεν το κάνουν τόσο για να επενδύσουν τα κέρδη τους, αλλά για να έχουν ένα «τρόπαιο», μέσω του οποίου ενδυναμώνουν τις δημόσιες σχέσεις τους.

O «κύκνος», που χάρη στα πάθη του, έγινε «ασχημόπαπο»!

Οι Αμερικανοί συνηθίζουν να λένε «άσχημα πράγματα συνήθως συμβαίνουν στους καλούς ανθρώπους»! Αυτή η λαϊκή ρήση ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση του Ίμε Ουντόκα, ο οποίος, για πολλούς, ήταν ο κορυφαίος προπονητής του ΝΒΑ στην περυσινή σεζόν. Το βραβείο πήγε στον Μόντι Ουίλιαμς που οδήγησε τους Σανς στο καλύτερο ρεκόρ, αλλά η ομάδα του αποκλείστηκε στον 2ο γύρο των playoffs από τους Μάβερικς.

Επομένως, ο 45χρονος rookie head coach που οδήγησε τους Σέλτικς σε μία ολική επαναφορά άνευ προηγουμένου στο δεύτερο μισό της σεζόν, η οποία έφτασε δύο παιχνίδια μακριά από τον τίτλο, κατά την ταπεινή μου άποψη το άξιζε περισσότερο. Αυτό πιστεύει και η πλειοψηφία του στενού κύκλου του ΝΒΑ, ο οποίος έχει τον πρώην Νιγηριανής καταγωγής πρώην συνεργάτη του Γκρεγκ Πόποβιτς στους Σπερς, σε πολύ μεγάλη εκτίμηση.

Είναι αυτό που λέμε, λαϊκά, καλό παιδί! Τι έκανε ο φουκαράς; Ερωτεύτηκε σφόδρα μία παντρεμένη συνάδελφό του (με ανώτατο στέλεχος της ομάδας) και σύναψε ερωτική σχέση μαζί της. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οργανισμός το έμαθε και συμβούλεψε και τους δύο να διακόψουν, κάτι που δεν συνέβη με αποτέλεσμα ο παράνομος δεσμός να πέσει στην αντίληψη του απατημένου σύζυγου, ο οποίος ενημέρωσε επισήμως το τμήμα των ανθρωπίνων πόρων! Όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορία…

Πλέον, όπως, εύστοχα επεσήμανε ο βετεράνος NBAer και νυν σχολιαστής, Ματ Μπαρνς, ο πρώην παίκτης και ικανότατος τεχνικός κινδυνεύει να μην ξαναδουλέψει ποτέ στον «μαγικό κόσμο» του μπάσκετ. Ειδικότερα, αν κάποια στιγμή κάποια από τις εμπλεκόμενες πλευρές αποφασίσει να κρεμάσει την ιστορία στα μανταλάκια…

Συμπεραστικά, η Αμερική έχει πλέον μπει για τα καλά στην εποχή του “cancel culture”! Με όλα αυτά που συμβαίνουν και τις επιπτώσεις που επισύρουν κάποιες πραγματικά καταδικαστέες συμπεριφορές, η αμερικανική κοινωνία έχει φτάσει στο σημείο ενός απόλυτου «τσουβαλιάσματος»!

Τα όρια στην ελευθερία του λόγου είναι πλέον τόσο δυσδιάκριτα, που βάσει απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, αν κάποιος φωνάξει “φωτιά” χωρίς λόγο σε δημόσιο χώρο, μπαίνει στην «μαύρη λίστα» της ποινικοποίησης.

O μέσος Αμερικανός πλησιάζει τα όρια της μισαλλοδοξίας και πλέον αποφεύγει το χιούμορ, όπως ο διάολος το λιβάνι! Τα αστεία είναι πλέον μόνο κρύα και ακόμη και τα κοπλιμέντα του τύπου «πόσο σου πάει αυτό το φόρεμα, πόσο όμορφη δείχνεις», από κάποιες μπορούν να θεωρηθούν ακόμη και ως σεξουαλική παρενόχληση…

Οπότε καλύτερα γράψε… άκυρο! Ή μάλλον ζήσε… άκυρα!