Είναι ο καπιταλισμός, κομισάριε

Η προοπτική ενός μπασκετικού κόσμου δίχως εκμεταλλευτές και καταπιεζόμενους, χωρίς πλούσιους και φτωχούς, κεφαλαιοκράτες αφέντες και μισθωτούς δούλους, στην καλύτερη περίπτωση συνιστά ουτοπία. Πριν από περίπου 13 χρόνια, ο τότε κομισάριος του ΝΒΑ, Ντέιβιντ Στερν ξεστόμισε τη μεγάλη κουβέντα σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Sports Illustrated: «Πιστέψτε με, η κατάσταση στην Κίνα με ενοχλεί πολύ. Στο τέλος της ημέρας, έχω ευθύνη απέναντι στους ιδιοκτήτες να φέρω χρήματα στη λίγκα. Δεν μπορώ να το ξεχάσω, ανεξάρτητα με το τι αισθάνομαι προσωπικά». Ο 77χρονος Στερν ήταν εκείνος που μετέτρεψε το ΝΒΑ σε παγκόσμια μηχανή κέρδους και εισήγαγε το σάλαρι καπ, που πάλεψε να φτιάξει την εικόνα της λίγκας και εκτόξευσε την αξία των οργανισμών ενώ κατάλαβε καλύτερα από κάθε άλλον τη σημασία που έχει η διεθνής αγορά.

Ο τετραπέρατος Αμερικανοεβραίος δικηγόρος ήταν εκείνος που οικοδόμησε τη σχέση με την Κίνα, θέτοντας τρεις βασικούς άξονες στο παιχνίδι: Χορηγοί, τηλεόραση και μάρκετινγκ. Εν έτει 2019, το FIGHT FOR FREEDOM STAND WITH HONG KONG που ανέβασε στο Twitter ο GM των Ρόκετς, Ντάριλ Μόρεϊ στηρίζοντας τους διαδηλωτές που αξιώνουν περισσότερες δημοκρατικές ελευθερίες από την Κίνα, τάραξε τις σχέσεις του ΝΒΑ με μια χώρα όπου 300.000.000 άνθρωποι ασχολούνται με το μπάσκετ με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Ενώ, λοιπόν το πρόσφατο βέτο της Google στην κινεζική εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Huawei τέντωσε ακόμα περισσότερο το σκοινί στο εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει στην Κίνα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, οι 38 χαρακτήρες στο tweet του Μόρεϊ βάζουν σε... κίνδυνο τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια που, σύμφωνα με το Forbes αποτελούν τα συνολικά περσινά έσοδα του ΝΒΑ από τις δουλειές με τους Κινέζους!

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι βγαίνουν τους τελευταίους μήνες στους δρόμους του Χονγκ Κονγκ, μια από τις πλουσιότερες πόλεις του κόσμου με μεγάλες ανισότητες. Αφορμή στάθηκαν οι προ μηνών προτεινόμενες αλλαγές στο νομοθετικό σύστημα, βάσει των οποίων επιτρέπεται σε ύποπτα άτομα για το κινεζικό καθεστώς να εκδίδονται στην Κίνα προκειμένου να παραπεμφθούν σε δίκη. Η πραγματική αιτία όμως είναι ότι οι άνθρωποι στο Χονγκ Κονγκ θέλουν να εκλέγουν μόνοι τους ηγέτες τους, την ώρα που οι Κινέζοι έχει θέσει ως προτεραιότητα στην πολιτική τους την ασφάλεια της χώρας τους με κάθε κόστος.

Έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο απομόνωσης, εσωστρέφειας και ξενοφοβίας, η Κίνα είναι υπολογίσιμη δύναμη στην παγκόσμια σκακιέρα που δεν επιδέχεται την παραμικρή αμφισβήτηση σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Όταν λοιπόν ο Μόρεϊ αποφάσισε να twittάρει υπέρ των διαδηλωτών του Χονγκ Κονγκ που αξιώνουν περισσότερες δημοκρατικές ελευθερίες, αμέσως χτύπησε τις... ευαίσθητες χορδές της και μαζί, εκείνες του ΝΒΑ. Βλέπετε, ο κινεζικός κολοσσός streaming «Tencent» που λειτουργεί παράλληλα ως official broadcaster των αγώνων του ΝΒΑ κατέβαλε το περασμένο καλοκαίρι $1.5 δισεκατομμύρια ώστε να επεκτείνει τη συνεργασία streaming με τη λίγκα!

Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη και οι συγκρίσεις, σχεδόν 490 εκατομμύρια Κινέζοι είδαν τουλάχιστον ένα παιχνίδι ΝΒΑ τη σεζόν 2018/19, ενώ ο πληθυσμός των ΗΠΑ ανέρχεται στα 327 εκατομμύρια! Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε ο κομισάριος Άνταμ Σίλβερ συναντήθηκε με τον Γιάο Μινγκ στη Σανγκάη το 2017, εδραιώνοντας ισχυρές σχέσεις με την κινεζική αγορά που αποτελεί τον βασικό χρηματοδότη της κορυφαίας βιομηχανίας μπασκετικού θεάματος στον κόσμο.

Η Κίνα επιβάλει κυρώσεις σε πολυεθνικές ή φορείς που εναντιώνονται πολιτικά μαζί της και όσες προέβησαν σε... ατόπημα, υποχρεώθηκαν να «ανασκευάσουν» προκειμένου να μη χάσουν το μερίδιο τους στην πίτα. Τον Ιούνιο, η NIKE απέσυρε συλλογή παπουτσιών που κυκλοφόρησε στην κινεζική αγορά αφού η Undercover Lab με την οποία συνεργάστηκε για την παραγωγή του, υποστήριξε με ένα insta story τους διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ. Δικαιολογήθηκε, δε πως απέσυρε το προϊόν έπειτα από παράπονα Κινέζων καταναλωτών.

Επιπροσθέτως, ο οίκος κοσμημάτων Tiffany απολογήθηκε για ένα tweet που παρουσίαζε ένα μοντέλο να σκεπάζει το δεξί μάτι και το οποίο οι Κινέζοι εξέλαβαν ως στήριξη στο Χονγκ Κονγκ! Πρόκειται για συμβολική κίνηση των διαδηλωτών ενάντια στην κατάχρηση της αστυνομικής εξουσίας, αφού μια γυναίκα τραυματίστηκε στο μάτι από Κινέζο αστυνομικό.

Από την πλευρά της Tiffany μπήκε στη διαδικασία να εξηγήσει πως τα πλάνα για τη διαφημιστική καμπάνια ολοκληρώθηκαν πριν από την έναρξη των διαδηλώσεων, επομένως ουδεμία σχέση είχαν με το Χονγκ Κονγκ.

Οι πολιτικοί των ΗΠΑ έσπευσαν να εκμεταλλευτούν καταστάσεις (ο εμπορικός πόλεμος που αναφέραμε προηγουμένως). Ο Τεντ Κρουζ, Αμερικανός πολιτικός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος έγραψε στο Twitter: «Now, in pursuit of BIG$$, the NBA is retreating», ήτοι «Πλέον, στο κυνήγι των πολλών δολαρίων, το ΝΒΑ υποχωρεί». Στο ίδιο μήκος και ο Μπέτο Ο' Ρουρκ, πρώην μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ: «Καθυστερημένη ιεράρχηση των κερδών για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Είναι όμως έτσι; Το ΝΒΑ τήρησε εξ αρχής διαφορετική στάση και ο Σίλβερ υπεραμύνθηκε το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης, διαρρηγνύοντας τα ιμάτια του πως «αν αυτές είναι οι συνέπειες από την πίστη στις αξίες μας, ας είναι».

Όπως εύστοχα ανέφερε ο Chris Sheridan στο forbes.com, οι Κινέζοι γνωρίζουν πολύ καλά τον κανόνα νούμερο 1 σε αυτή την άτυπη Τέχνη του Πολέμου: «Όταν κάποιος σου κάνει bullying, κάν' του κι εσύ»! Μένει, λοιπόν να αποδειχθεί ποιος θα βγει νικητής σε αυτή τη διελκυστίνδα ενώ διακυβεύονται 4 δισεκατομμύρια δολάρια...