Μια ημιτελής συμφωνία...
Kαι περνάνε τα χρόνια, οι μήνες, οι μέρες σαν τη σημερινή…
Κάθε 7η Ιουνίου…
Κάθε χρόνο, κάθε τέτοια μέρα που το ημερολόγιο δείχνει 7 Ιουνίου, νιώθω την ίδια ανατριχίλα να διαπερνάει το κορμί μου και συννεφιάζω. Τα πρώτα χρόνια, στο λόγο της τιμής μου, βούρκωνα κιόλας, όντας ανήμπορος να σηκώσω το άχθος εκείνης της θλιβερής αποκλειστικότητας, που (νιώθω πως) θα με κατατρύχει σε όλη μου τη ζωή…
Τον βλέπω κιόλας χαμογελαστό στη μια φωτογραφία, ξαπλωμένο στον καναπέ του στην άλλη και σήμερα που συμπληρώνονται πια 27 χρόνια από εκείνη την αποφράδα ημέρα, υποκύπτω στον πειρασμό να του αφιερώσω άλλο ένα ρέκβιεμ...
Είναι πράγματα που τα περισσότερα, σχεδόν όλα, τα έχω ξαναγράψει όλα αυτά τα χρόνια, αλλά κάθε χρόνο τέτοια μέρα μου ξανάρχονται στη μνήμη…
Σαν συγκινητικές αναμνήσεις, ώρες ώρες και σαν χθόνιες ερινύες για να με κυνηγούν λες και έχω διαπράξει κάποιο έγκλημα!
«Κόκκινη (στα χρώματα της Κροατίας, της πατρίδας ενός ...Σέρβου) κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη, δώσε κλώτσο να γυρίσει, παραμύθι ν' αρχινίσει», κατά πως λέει και το τραγούδι, μόνο που σε αντίθεση με τα υπόλοιπα παραμύθια αυτό δεν είχε happy end: εμείς μπορεί να ζήσαμε καλύτερα, αλλά αυτός δεν έζησε καν...
Είκοσι χρόνια πίσω, λοιπόν. Πρωί πρωί της Τετάρτης, 2 Ιουνίου, έφτασα στο Βρότσλαβ, σε... διατεταγμένη (από την μπασκετική διαστροφή μου) αποστολή. Βούιζε ο κόσμος τότε πως ο Ντράζεν επιστρέφει στην Ευρώπη και μάλιστα βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με τον Παναθηναϊκό, με προξενητή τον συμπατριώτη και αδελφό του Στόγιαν Βράνκοβιτς και με μεσάζοντα τον Αμερικανό ατζέντη του Γουόρεν Λεγκάριε, ο οποίος εκείνες τις μέρες βρισκόταν στην Κόστα Ρίκα για διακοπές...
Εδώ χρειάζεται ν' ανοίξω μια παρένθεση, διότι κάποια στιγμή πολύ θαρρώ πως αυτή η υπόθεση εξελίχθηκε σε... τυμβωρυχία: δεν ξέρω και δεν νοιάζει κανέναν πλέον εάν όντως ο Παναθηναϊκός θα ήταν ο επόμενος προορισμός του «Μότσαρτ», αλλά έχω ακούσει τον Παύλο Γιαννακόπουλο να λέει πως για πολύ καιρό κρατούσε στο συρτάρι του το φαξ της υπογεγραμμένης συμφωνίας κι έχω επίσης ακούσει τον Γιάννη Ιωαννίδη να υποστηρίζει ότι ο Ντράζεν θα φορούσε τα κόκκινα!
Καταμεσής των φημών, αποφάσισα να ξεδιαλύνω την κατάσταση. Τότε εργαζόμουν στα «ΝΕΑ» και ο συχωρεμένος ο διευθυντής τους Λέων Καραπαναγιώτης ενέκρινε το αίτημα μου γι’ αυτή την αποστολή. Με το που πάτησα το πόδι μου στο Βρότσλαβ πήγα κατ' ευθείαν στο ξενοδοχείο «Πολόνια», όπου είχα κλείσει, από τηλεφώνου, το ραντεβού με τον Ντράζεν με τον οποίο γνωριζόμασταν πάνω από δέκα χρόνια. Τον είχα πρωτοδεί στο Βαλκανικό Πρωτάθλημα εφήβων του 1982 στην Πάτρα, έπαθα ψύχωση μαζί του και από τότε με θεωρούσε κάτι παραπάνω από γνωστό του, τολμώ να πω φίλο του!
Το Βρότσλαβ εκείνες τις μέρες φιλοξενούσε το Challenge Round του επικείμενου Ευρωμπάσκετ (στη Γερμανία) και στο σαλόνι του ξενοδοχείου ο (πρώην προπονητής του ΠΑΟΚ και τότε συνεργάτης του Μίρκο Νόβοσελ στον πάγκο της Κροατίας) Γιόζιπ Τζέρτζια, σεσημασμένος εξαδάχτυλος, κάπνιζε αρειμανίως τα Dunhill του. Του εξήγησα τι γύρευα και μου είπε ότι ο Ντράζεν θα κατέβαινε σε πέντε λεπτά διότι θα πήγαιναν στο γήπεδο για προπόνηση....
Προτού αποσώσει την κουβέντα του, τον είδα να βγαίνει από το ασανσέρ φορώντας ένα μπλουζάκι των Νετς και κρατώντας τις παντόφλες του. Χαιρετηθήκαμε με εγκαρδιότητα και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για το απόγευμα. Η καρδιά μου χτύπαγε δυνατά, διότι η συνέντευξη θα έκανε πάταγο: τόσο πολύ ενθουσιάστηκα, που φόρεσα σκούρο κοστούμι, με άσπρο πουκάμισο και μια κόκκινη φωτεινή γραβάτα!
Σαν γαμπρός, ένα πράγμα!
Καθίσαμε στο σαλόνι, ο σερβιτόρος μας έβγαλε μια φωτογραφία, μιλήσαμε για μιάμιση ώρα, τον αποχαιρέτησα και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για μερικές μέρες αργότερα στην τελική φάση του Ευρωμπάσκετ, στο Μόναχο...
Η περιβόητη συνέντευξη δημοσιεύθηκε στα «ΝΕΑ» το Σάββατο 5 Ιουνίου με τίτλο «Ξαναφέρνω το αληθινό μπάσκετ» και με υπότιτλο «Τι υπόσχεται ο Πέτροβιτς για τον Παναθηναϊκό και την Ευρώπη». Στη συνέντευξη που αναδημοσιεύθηκε και στο «Τρίποντο» της Τρίτης, 8 Ιουνίου (με τίτλο «Θα καταβροχθίσουμε τους τίτλους») ο Ντράζεν έκανε και μια σοκαριστική αποκάλυψη: «Εχω μανία με το μπάσκετ και από τη στιγμή που αποφάσισα να αφοσιωθώ σε αυτό, χώρισα με την αγαπημένη μου, τη Ρενάτα. Γιατί; Δεν της άρεσε που της είπα ότι προς το παρόν όλη μου η ζωή αρχίζει και τελειώνει στο γήπεδο»!
Ο Ντράζεν ήταν χείμαρρος σε αυτή τη συνέντευξη: ή μάλλον ήταν ο εαυτός του, όπως εμφανιζόταν στο γήπεδο! Δεν χόρταινα να τον ακούω και να σημειώνω στο μπλοκ μου αυτά που έλεγε, χώρια που έσφυζε από χαρούμενη διάθεση και γελούσε συνεχώς.
Το προηγούμενο βράδυ είχε βάλει 48 πόντους (με 6/9 δίποντα, 7/11 τρίποντα, 15/17 βολές) εναντίον της Εσθονίας, ενώ μερικές ώρες νωρίτερα ο Μάικλ Τζόρνταν είχε ρίξει 54 (12/21δ., 6/9τρ., 12/14β.) στους Νικς, στον τέταρτο τελικό της Ανατολής. Το σημειώνω αυτό, διότι εκείνη τη σεζόν ο «Air» είχε αναδειχθεί, ως συνήθως, πρώτος σκόρερ με μέσο όρο 32.6 πόντους, ενώ ο Ντράζεν είχε ολοκληρώσει την καλύτερη (από τις τέσσερις) σεζόν του στο ΝΒΑ (στους Μπλέιζερς και στους Νετς) με μέσο όρο 22.3 πόντους!
Στο ψητό τώρα: όταν τον ρώτησα εάν και κατά πόσον αληθεύουν οι φήμες περί του Παναθηναϊκού, η απάντηση του αυτολεξεί ήταν η εξής: «We are pretty close». Μου είπε πολλές φορές ότι αφού έκανε το όνειρο του πραγματικότητα και απέδειξε ότι μπορεί να πρωταγωνιστήσει στο ΝΒΑ, έκρινε ότι έπρεπε να γυρίσει στην Ευρώπη. Δεν ήταν όμως γραφτό...
Τον Ντράζεν δεν τον είδα να αγωνίζεται σε εκείνο το Τουρνουά! Πήγα, μίλησα μαζί του και απήλθα! Το Σάββατο η Κροατία είχε ρεπό, ενώ την Κυριακή, στον τελευταίο και άνευ σημασίας αγώνα, ηττήθηκε από τη Σλοβενία (του Γιούρε Ζντοβτς) με 94-90, σε ένα ματς που διαιτήτευσε ο Κώστας Κορoμηλάς, υπό το βλέμμα του (συνεργάτη του τότε ομοσπονδιακού προπονητή, Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου) Κώστα Πετρόπουλου, ο οποίος βρέθηκε στη «Χάλα Λούντοβα» για να κατασκοπεύσει τους αντιπάλους της εθνικής...
Το πεπρωμένο έγραφε ότι η ελληνική ομάδα θα αντιμετώπιζε την Κροατία (στον μικρό τελικό του Ευρωμπάσκετ), αλλά εκείνος θα έλειπε..
Στο κύκνειο άσμα του αυτός ο… τσόγλανος, όπως τον αποκάλεσε ο Δημήτρης Καρύδας που μετέφρασε την αυτοβιογραφία του («Drazen Requiem» του Τοντ Σπερ) «έγραψε» 30 πόντους (5/9δ., 3/10τρ.,μ 11/15β.), ένα ριμπάουντ, μια ασίστ, τρία κλεψίματα, ένα λάθος και τέσσερα φάουλ σε 35 λεπτά.
Το ίδιο βράδυ οι Κροάτες μάζεψαν τα πράγματα τους και ετοιμάστηκαν για το ταξίδι της επιστροφής στο Ζάγκρεμπ, οδικώς από το Βρότσλαβ στη Βαρσοβία και από εκεί με το αεροπλάνο, μέσω Φρανκφούρτης. Ο Νόβοσελ είχε δώσει διήμερο ρεπό στους παίκτες και ο Ντράζεν αποφάσισε να το περάσει με την καινούργια φιλενάδα του, την πρώην «Μις Γερμανία» (και μετέπειτα σύζυγο του Ολιβερ Μπίρχοφ) Κλάρα Ζαλάντζι, την οποία είχε γνωρίσει πριν από λίγο καιρό στο Νιου Τζέρσεϊ...
«Ασε τώρα την γκόμενα και πάμε να φύγουμε. Κανόνισε να πάτε κάπου μετά τους Μεσογειακούς και πριν από το Ευρωμπάσκετ» του είπε ο Βράνκοβιτς, που (μου αποκάλυψε αργότερα) ότι είχε ένα κακό προαίσθημα, αλλά ο Ντράζεν είχε πάρει την απόφαση του να φύγει με το αυτοκίνητο. «You fly, you die» είπε στον Στόγιαν κι αυτή η κουβέντα έμοιαζε με μια τραγική ειρωνεία. Δυστυχώς δεν ήταν η μόνη...
Συνέβη μια συγκυρία συμπτωματικών συμπτώσεων, που λέει κι ο Γιατζόγλου!
Η Κλάρα άργησε να φτάσει στο αεροδρόμιο για να τον παραλάβει και ο Νόβοσελ κατάφερε να καθυστερήσει την αναχώρηση της πτήσης κατά σαράντα λεπτά. «Κανονικά ένας προπονητής, πόσο μάλλον ο Νόβοσελ, δεν θα έπρεπε ν' αφήσει έναν παίκτη του να φύγει μόνος του, ενώ συμμετέχει σε μια αποστολή στο εξωτερικό» μου είπε (με σαφείς αιχμές για την πειθαρχία της ομάδας) ο Ιβκοβιτς. Δεν είχε καθόλου άδικο...
Το δίπλωμα οδήγησης του Ντράζεν έληγε εκείνη την ημέρα και γι’ αυτό πήρε το τιμόνι η φιλενάδα του. Ο ίδιος ήταν κουρασμένος, κάθισε στη θέση του συνοδηγού, χωρίς να δέσει τη ζώνη του και αποκοιμήθηκε...
Ξαφνικά στη διαδρομή άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς και η ομίχλη περιόρισε αισθητά την ορατότητα. Σιγά σιγά άρχισε να βραδιάζει και στις 17.00, λίγο μετά την έξοδο προς το Ντέκεντορφ, πάνω στον αυτοκινητόδρομο Α9, που συνδέει τη Νυρεμβέργη με το Μόναχο, η Κλάρα έχασε τον έλεγχο. Μια Mercedes ξέφυγε από την πορεία της, ο οδηγός της νταλίκας που βρισκόταν από πίσω έκοψε προς τα αριστερά το τιμόνι, έπεσε πάνω στις προστατευτικές μπάρες και πέρασε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα εμφανίστηκε το κόκκινο Golf στο οποίο επέβαιναν ο Ντράζεν, η Κλάρα και μια φίλη της. Η οδηγός πάτησε το φρένο, αλλά ο δρόμος γλιστρούσε και το αυτοκίνητο τους σφηνώθηκε κάτω από τη νταλίκα...
Την ίδια στιγμή, στις 17.00, ακριβώς από πάνω, ο πιλότος ενός αεροσκάφους της Lufthansa ζητούσε από τους επιβάτες να δέσουν τις ζώνες τους. Στις θέσεις της business class ο Ράτζα κοίταξε ανήσυχος το χρυσό Rolex του και η ώρα ήταν 17.00. «Ένιωσα μια αδιόρατη ανησυχία, αλλά δεν πήγε ο νους μου σε αυτό που συνέβαινε εκείνη την ώρα. Υπήρχε ακόμα το φως της ημέρας και κοίταξα προς τα κάτω, αλλά η κακοκαιρία τα έκανε όλα μαύρα. Κατάμαυρα. Εκείνη τη στιγμή ακριβώς, εκεί κάτω μέσα στη μαυρίλα ξεψυχούσε ο Ντράζεν…» μου εξομολογήθηκε αργότερα ο Ντίνο, που από τότε, εδώ και 27 χρόνια, δεν έχει ξαναφορέσει ποτέ αυτό το ρολόι: το έχει σε ένα κάδρο στο σπίτι του να δείχνει εκείνη τη μοιραία ώρα.
Πέντε το απόγευμα...
Επτά ώρες αργότερα, λίγο μετά τα μεσάνυχτα μια γυναίκα τηλεφωνεί στο σπίτι της οικογένειας Πέτροβιτς. Επρόκειτο για την εντεταλμένη της γερμανικής αστυνομίας που είχε αναλάβει το θλιβερό καθήκον να ανακοινώσει την τραγική είδηση στον πατέρα του Ντράζεν, τον Τζόλε και στη μητέρα του, Μπίζερκα. Ουρλιάζοντας οι γονείς τηλεφωνούν στον (μεγαλύτερο αδερφό και συμπαίκτη του Ντράζεν στην Τσιμπόνα και στην εθνική), Αλεξάντερ ρωτώντας τον τι ώρα χώρισαν. Ο Ατσα δεν είχε πει στους γονείς του ότι δεν γύρισαν μαζί!
Σε πέντε λεπτά το φριχτό νέο έκανε τον γύρο του Ζάγκρεμπ. Το μεταδίδει πρώτος ένας νεανικός ραδιοσταθμός που διέκοψε το μουσικό πρόγραμμα και οι ακροατές νόμιζαν ότι οι πιτσιρικάδες έκαναν ένα μακάβριο αστείο. Στις επτά το πρωί η είδηση μεταδίδεται σε όλο τον κόσμο, γίνεται πρώτο θέμα στο δελτίο ειδήσεων του CNN και αναγκάζει τον πρόεδρο της Κροατίας, Φράνιο Τούτσμαν να διακόψει το επίσημο ταξίδι του στην Κίνα...
Δίπλα από το τότε λεγόμενο «Dom Sportova», που μετά από λίγο καιρό μετονομάστηκε σε «Hala Drazen Petrovic» βρίσκεται μια καφετέρια, που ανήκει στον Αλεξάντερ και λέγεται Amadeus.
Στις επτάμισι το πρωί κι ενώ από μέσα ακούγεται το «Ruby Tuesday» των Rolling Stones, εμφανίζεται οδυρόμενος ο Βράνκοβιτς που βαράει τους τοίχους με τα χέρια του και σπάει μια τζαμαρία...
Πίσω στην Αθήνα, την ίδια ώρα. Δεν υπήρχαν ακόμη τα κινητά τηλέφωνα και ξαφνικά, μέσα στον ύπνο μου, το τηλέφωνο του σπιτιού μου βαράει ασταμάτητα. Ήξερα ότι κάτι κακό θα είχε συμβεί και το μυαλό μου πήγε αμέσως στον πατέρα μου που επιστρέφοντας την προηγούμενη μέρα από το Βρότσλαβ τον βρήκα στο νοσοκομείο. Φαντάστηκα πως τηλεφωνούσε η μάνα μου, αλλά έκανα λάθος: στην άλλη άκρη ήταν ο Χρήστος Κοντός, που παρουσίαζε την πρωϊνή ραδιοφωνική εκπομπή στην ΕΡΑ.
«Τα 'μαθες;» με ρωτάει. «Τι να μάθω ρε Χρήστο; Τι έγινε;» τον ρωτάω. «Να μόλις πήραμε ένα τηλεγράφημα που λέει ότι σκοτώθηκε ο Πέτροβιτς»! Μου απαντάει και μένω ξερός, ενώ την ίδια στιγμή νιώθω ένα δάκρυ να αυλακώνει το πρόσωπο μου...
Κλείνω το τηλέφωνο αλαφιασμένος και αρχίζω να ψάχνω τους φίλους μου στο Ζάγκρεμπ, για να βρω κάποιον να μου πει ότι δεν είναι αλήθεια. Βρίσκω τον υπεύθυνο Τύπου της Τσιμπόνα, Ζόραν Κοβάσεβιτς και δεν χρειάζεται καν να τον ρωτήσω: καταλαβαίνω από τον τόνο της φωνής του ότι η αποτρόπαια είδηση δεν είναι ψεύτικη..
Ντύνομαι και βγαίνω από το σπίτι μου. Σταματάω στο περίπτερο, βλέπω κρεμασμένο το «Τρίποντο» και παγώνω: στο εξώφυλλο ο Ντράζεν είναι ζωντανός και χαμογελαστός, λες και ο θεός είχε αποφασίσει να κάνει πλάκα...
Κόντευα να τρελαθώ, είχα κάνει συνέντευξη με έναν πεθαμένο, που όμως εκείνη τη στιγμή τον έβλεπα ολοζώντανο μπροστά μου! Μια μεγάλη, αλλά ανεπιθύμητη, θλιβερή, τρομακτική και μακάβρια αποκλειστικότητα...
Το απόγευμα άρχισα να ψάχνω πτήσεις με προορισμό το Ζάγκρεμπ. Ήθελα να τον αποχαιρετήσω από κοντά και ενώ είχα βγάλει τα εισιτήρια και ήμουν έτοιμος να φύγω για να παρευρεθώ στην κηδεία, στις πέντε τα χαράματα ξαναχτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι κι όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ποτέ δεν είναι για καλό σκοπό. Στις 12 Ιουνίου έφυγε από τη ζωή ο πατέρας μου και το κερί που χρωστούσα στον Ντράζεν του το άναψα μετά από μερικούς μήνες στο Μιρογκόι…Διάβασε όλα τα τελευταία νέα της αθλητικής επικαιρότητας. Μάθε για όλους τους live αγώνες σήμερα και δες τις αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας και της εβδομάδας μέσα από το υπερπλήρες Πρόγραμμα TV του Gazzetta.
