NIL: Σπουδές και μπάσκετ επί πληρωμή!

• Tι σημαίνει ο όρος NIL
• Πως λειτουργεί
• Για τι ποσά μιλάμε

Πριν μπούμε στην ουσία της υπόθεσης, να σας δώσουμε ένα απτό παράδειγμα με ονοματεπώνυμο, το οποίο θα σας βοηθήσει να καταλάβετε πόσο έχουν αλλάξει τα δεδομένα στην Αμερική, όσον αφορά στις αθλητικές υποτροφίες των πανεπιστημίων και γιατί πλέον αρκετοί παίκτες δεν βιάζονται να μπουν στον πιο απαιτητικό χώρο του επαγγελματικού μπάσκετ.

Οι πιο μυημένοι του αθλήματος, θα γνωρίζουν τον Ζακ Εντέϊ, ο οποίος επελέγη στο νο9 του εφετινού draft από τους Μέμφις Γκρίζλις. Ο 22χρονος διεθνής Καναδός σέντερ που έχει ύψος 2,24, απέσυρε την συμμετοχή του από την περυσινή διαδικασία (2023) κι επέλεξε να επιστρέψει στο Περντιού για την 4η και τελευταία σεζόν του, επειδή βρέθηκε ο τρόπος να «κεφαλαιοποιήσει» σημαντικά ποσά από το όνομα και την εικόνα του, χωρίς να έχει γίνει ακόμη επαγγελματίας.

Και αυτό, παρ’ ότι ως μη Αμερικανός και εβρισκόμενος στις Η.Π.Α. με φοιτητική visa, δεν δικαιούνταν να κάνει χρήση του νόμου που άλλαξε πλήρως τον κολεγιακό αθλητισμό. Δίνοντας την ευκαιρία στους top παίκτες να αξιοποιήσουν τις νέες μεγάλες οικονομικές ευκαιρίες! Αλλά και σε αυτή την περίπτωση βρέθηκαν τα «παραθυράκια» για να παρακαμφθούν τα εμπόδια.

Tι σημαίνει ο όρος NIL

Τα αρχικά NIL παραπέμπουν στην σύνδεση του ονόματος (Name), της εικόνας (Image) και της ομοιότητας (Likeness) και αποτελούν τον όρο, που δεν έχει φέρει απλά την επανάσταση στην μέχρι πρότινος ερασιτεχνική βαθμίδα του αμερικανικού μπάσκετ (ποδοσφαίρου, βόλεϊ, μπέϊζμπολ και όλων των λοιπών αθλημάτων), αλλά έμμεσα, έχει επιδράσει και στην ολοένα μειούμενη μετακίνηση των νεαρών ταλαντούχων παικτών προς την Ευρώπη.

Ο λόγος φυσικά για εκείνους που ξεπηδούσαν από τα σχολεία και πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να παίξουν 1-2 χρόνια επαγγελματικό μπάσκετ στην Γηραιά Ήπειρο. Προσπερνώντας τα κολέγια!

Αυτή η επιλογή πλέον τείνει να εξαφανιστεί (μαζί με την σταδιακή μείωση των νεαρών ποιοτικών Αμερικανών παικτών που αποχωρίζονται την πατρίδα τους) και η βασική αιτία είναι ότι, μετά το τελευταίο σκάνδαλο που προέκυψε το 2017 στο NCAA και στο οποίο ενεπλάκη ο προπονητής-θρύλος του κολεγιακού μπάσκετ, Ρικ Πιτίνο*, οι «αμοιβές» για τους αθλητές των πανεπιστημίων της 1ης κατηγορίας, έχουν γίνει νόμιμες.

Η παραπάνω εξέλιξη ήρθε ως αποτέλεσμα μίας χρόνιας απαίτησης των παικτών, που έβλεπαν επί δεκαετίες την διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος και τα πανεπιστήμια να εκμεταλλεύονται πλήρως το προφίλ τους (μιλάμε για τεράστια ποσά από χορηγούς, διαφημίσεις, εισιτήρια και τηλεοπτικά δικαιώματα), χωρίς οι ίδιοι να εισπράττουν ούτε ένα... ξεροκόμματο από την συνολική πίτα!

Πως λειτουργεί

Κάπως έτσι, μετά από σχετική νομοθετική ρύθμιση που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο, από την 1η Ιουλίου του 2021 (σε 28 από τις 50 Πολιτείες), βρέθηκε ο τρόπος ώστε και το κολεγιακό πρωτάθλημα να διατηρήσει τον ερασιτεχνικό του χαρακτήρα, αλλά ταυτόχρονα και οι αθλητές να εισπράττουν διόλου ευκαταφρόνητα ποσά, χωρίς να θεωρούνται επαγγελματίες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ξαφνικά όλα τα μεγάλα πανεπιστημιακά προγράμματα έχουν πλέον budget για να «στρατολογούν» παίκτες από τα σχολεία, ούτε οι αθλητές νομιμοποιούνται να πληρώνονται με μισθό από τα κολέγια για τις αγωνιστικές τους επιδόσεις.

Έστω και αν νέος «οδικός χάρτης» έχει αρκετές «γκρίζες περιοχές», οι οποίες βρίσκονται ακόμη υπό το καθεστώς της νομικής ερμηνείας και διερεύνησης, ουσιαστικά περιλαμβάνει αποζημιώσεις από υπογραφές σε αυτόγραφα, αναρτήσεις σε social media, συμμετοχές σε camp για παιδιά και σε διαφημιστικές καμπάνιες, αλλά και από προωθήσεις προϊόντων από την πλευρά των αθλητών!

Οι πρώτες αθλήτριες που έκαναν χρήση της νέας τάξης πραγμάτων ήταν οι δίδυμες αδελφές Χάνα και Χέιλι Κέιβιντερ, οι οποίες αγωνίζονταν στο πανεπιστήμιο του Φρέσνο Στέιτ και ξεκίνησαν διαφημιστικές καμπάνιες με δύο εταιρίες, οι οποίες θέλησαν να αξιοποιήσουν τα εκατομμύρια των followers που είχαν τα δύο κορίτσια στους λογαριασμούς τους σε instagram, twitter και tik tok!

Για τι ποσά μιλάμε

Ο μέσος αθλητής των πανεπιστημίων της 1ης κατηγορίας (ανάλογα την αγορά στην οποία απευθύνεται και την εμπορική αξία του εκάστοτε κολεγίου) μπορεί να εισπράττει από πέντε έως και δεκαπέντε χιλιάδες δολάρια τον χρόνο, δηλαδή ένα πολύ καλό μηνιαίο χαρτζιλίκι.

Ωστόσο, υπάρχουν και τα πολύ μεγάλα ονόματα αθλητών που έχουν βρίσκονται σε μεγάλα πανεπιστημιακά προγράμματα (high major), τα οποία – σύμφωνα με τα αμερικανικά δημοσιεύματα – τινάζουν την μπάνκα στον αέρα!

Ο λόγος για τον πρωτότοκο γιο του ΛεΜπρόν Τζέιμς αλλά και την superstar των Ιντιάνα Φίβερ, Κέιτλιν Κλαρκ. Ο Μπρόνι, που πρόσφατα επελέγη στο νο55 του draft από τους Λέικερς, υπολογίζεται ότι εισέπραξε το ποσό των 4,9 εκατομμυρίων δολαρίων από εμπορικές συμφωνίες που συνήψε στο πλαίσιο της μίας και μοναδικής του σεζόν στο Σάουθ Καλιφόρνια!

Η 22χρονη point guard από την Αϊόβα με τους 2,6 εκατομμύρια followers στο instagram (νο1 στο draft του WNBA), ήταν στο νο4 της σχετικής λίστας με τα ποσά που κερδίζουν οι αθλητές που βρίσκονταν πέρυσι στον κολεγιακό αθλητισμό (σε όλα τα αθλήματα), με ετήσιες αποδοχές στα 3,1 εκατομμύρια δολάρια!

Σε αυτήν τη λίστα έχουν ενταχθεί πρόσφατα και Έλληνες μπασκετμπολίστες (Ράϊαν Σούλης), ενώ η προοπτική συνδυασμού σπουδών και μπάσκετ (το ποιοι εξ' αυτών παίρνουν τελικά πτυχίο, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο), εν μέσω οικονομικής αποζημίωσης, αποτελεί επιπλέον κίνητρο για να ακολουθήσουν την συγκεκριμένη διαδρομή και άλλοι ταλαντούχοι συμπατριώτες μας.

Όπως o Λευτέρης Λιοτόπουλος της ΔΕΚΑ που θα παίξει στο Σεντ Τζονς του Πιτίνο, ο Βενιαμίν Αμπόσι του Ολυμπιακού, που έχει ήδη συμφωνήσει με το πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, ο επίσης «ερυθρόλευκος», Τάσος Ροζακέας που ακούγεται για το Φλόριντα και o Παναγιώτης Παγώνης του Μίλωνα, ο οποίος ακόμη θα αποφασίσει μετά το Πανευρωπαϊκό εφήβων.

Πολύ μεγάλο νούμερο μπορεί κάλλιστα να διεκδικήσει ο Νεοκλής Αβδάλας του Παναθηναϊκού, ο οποίος – αν και έχει αρκετές προτάσεις – για την ώρα παρουσιάζεται διστακτικός ως προς αυτή την προοπτική και βρίσκεται πιο κοντά στον δανεισμό του στο Περιστέρι.

• Το πανεπιστήμιο Λούιβιλ απέλυσε τον Νεοϋρκέζο προπονητή, επειδή το καλοκαίρι του 2017 απαγγέλθηκαν κατηγορίες στον αστέρα του σχολικού μπάσκετ, Μπράιαν Μπόουεν (παίκτη που επέλεξε ο Πιτίνο για τους Κάρντιναλς), για χρηματισμό από την Adidas με αντάλλαγμα την μελλοντική συνεργασία τους. Λίγους μήνες αργότερα το δικαστήριο τον αθώωσε λόγω έλλειψης στοιχείων και το 2019, ο πρώην προπονητής του Παναθηναϊκού και της Εθνικής ομάδας, ήρθε σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με το κολέγιο.