Το Μουντομπάσκετ της ωτασπίδας

Εάν εξαιρεθούν δύο φιλικά που έγιναν στην …αρχαιότητα, το 1960 και 1968 στην Αθήνα, η Εθνική Ανδρών αντιμετώπισε για πρώτη και μοναδική φορά τις Φιλιππίνες στις 30 Αυγούστου 2014 στη Σεβίλλη, στο πλαίσιο του Μουντομπάσκετ της Ισπανίας. Είναι η πρώτη και μοναδική φορά στη ζωή μου που παρακολούθησα αγώνα μπάσκετ με ωτασπίδες.

Σε όλους τους αγώνες των «Πιλιπίνας» στον Όμιλο, το γήπεδο Σαν Πάμπλο πλημμύρισε από στριγγλιές και από χαμογελαστά πρόσωπα με ασιατικά χαρακτηριστικά και σκούρο δέρμα. Πώς είναι ο Έρικ Σπόλστρα; Κάπως έτσι, αλλά χωρίς ακριβά ρούχα και haute coiffure. Oι περισσότεροι από τους Φιλιππινέζους θεατές του Μουντομπάσκετ 2014 ζούσαν μετανάστες στην Ανδαλουσία.

Ο κυριούλης που είχε το καθαριστήριο στη γωνία και η κυριούλα που καθάριζε τα σπίτια των ντόπιων τις Κυριακές φόρεσαν τα γιορτινά τους και πήγαν στο γήπεδο -τουλάχιστον 3.000 άτομα- για να ενισχύσουν τα πατριωτάκια τους, που βρέθηκαν ουρανοκατέβατα να παίζουν μπάσκετ στη δική τους γειτονιά.

Ο αγώνας τελείωσε με μία σχετικά εύκολη ελληνική νίκη (82-70, με 25 πόντους του Γιώργου Πρίντεζη και 9 του Κώστα Παπανικολάου, συνδετικού κρίκου με το φετινό Μουντομπάσκετ), αλλά η ομάδα των Φιλιππίνων πέτυχε μία νίκη επί της Σενεγάλης, έχασε στον πόντο από Κροατία, Αργεντινή, Πουέρτο Ρίκο και έκλεψε καρδιές. Η φιλιππινέζικη κερκίδα κέρδισε τον άτυπο τίτλο του «κορυφαίου έκτου παίκτη» στη διοργάνωση και εμείς φύγαμε από το γήπεδο με κεφάλι κουδούνι και με μία απορία: «Δηλαδή πώς θα είναι αν το Παγκόσμιο Κύπελλο γίνει στις Φιλιππίνες, σε εκείνο το γήπεδο-μαμμούθ που χωράει 60.000 κόσμο; Την απάντηση θα την πάρουμε το βράδυ της Παρασκευής, μεσημέρι για εσάς, στη Μανίλα.

Η FIBA απέκλεισε την απέραντη Philippines Arena από το Μουντομπάσκετ επειδή φοβήθηκε τα μποτιλιαρίσματα, μιλάμε για 4 ώρες πήγαινε-έλα από το δικό μας γήπεδο (αφού η μητρόπολη 15 εκατομμυρίων κατοίκων δεν έχει μετρό), επέτρεψε όμως την εκεί διεξαγωγή των αγώνων της πρεμιέρας, ίσα ίσα για να σπάσουν τα ρεκόρ: Ιταλία-Ανγκόλα και, το κλου, Φιλιππίνες-Δομινικανή Δημοκρατία με Καρλ-Άντονι Τάουνς. Επιστράτευσα εκείνες τις ωτασπίδες που έχουν να χρησιμοποιηθούν από το 2014, τις απολύμανα και δηλώνω πανέτοιμος. Αν μη τι άλλο, ο παλιός ξέρει τι να περιμένει.

Οι Φιλιππινέζοι έμαθαν το μπάσκετ από τους Αμερικανούς ιεραπόστολους που κουβαλήθηκαν στον τόπο για να ιδρύσουν Χριστιανικές Αδελφότητες μετά το 1898, όταν τα νησιά παραδόθηκαν στις ΗΠΑ στο τέλος του Ισπανοαμερικανικού πολέμου. Ο αθλητικός ιμπεριαλισμός των Αμερικανών εξελίχθηκε σε γόνιμη σπορά και οι Φιλιππινέζοι αγκάλιασαν με θέρμη το καινούριο άθλημα, εντάσσοντάς το στο σχολικό τους πρόγραμμα -για αγόρια και κορίτσια- από το 1910 κιόλας. Οι Αγώνες της Ανατολικής Ασίας καθιερώθηκαν το 1913 και αποτέλεσαν πεδίον δόξης λαμπρόν για τους μικρόσωμους αλλά σβέλτους και τετραπέρατος «Γκίλας», που κατέκτησαν 9 χρυσά μετάλλια σε 10 διοργανώσεις.

Το 1936 η Εθνική ομάδα της νησιωτικής χώρας κατέλαβε την 5η θέση στο Ολυμπιακό τουρνουά μπάσκετ του Βερολίνου, ενώ στο δεύτερο Μουντομπάσκετ της Ιστορίας, το 1954, οι Φιλιππίνες του Κάρλος Λοϊζάγκα επέστρεψαν από την άλλη άκρη του Κόσμου (Βραζιλία) με χάλκινο μετάλλιο, ρεκόρ ακατάρριπτο μέχρι σήμερα για ομάδα της Ασίας. Το επαγγελματικό πρωτάθλημα των Φιλιππίνων, που άνοιξε τα φώτα του 1975, ήταν το παρθενικό στην ιστορία του ασιατικού μπάσκετ, ενώ το Μουντομπάσκετ του 1978, με τον πρώτο θρίαμβο των Γιουγκοσλάβων, προκάλεσε παροξυσμό στους ντόπιους.

Οι Φιλιππινέζοι έλαβαν για πρώτη φορά το χρίσμα τo 1962, αλλά η δικτατορία του Μάρκος αρνήθηκε να χορηγήσει βίζες στις αποστολές των σοσιαλιστικών χωρών (κυρίως της ΕΣΣΔ), υποχρεώνοντας τη FIBA σε αναδίπλωση. Οι αγώνες έγιναν στη Βραζιλία και η «καμπάνα» των 2.000 δολαρίων προς τους διοργανωτές που αθέτησαν την υπόσχεσή τους προκάλεσε κύματα διαμαρτυρίας ενάντια στην προδοσία των δυτικών.

Δεκάξι χρόνια αργότερα, το τομαχόκ του πολέμου είχε θαφτεί στο υγρό χώμα στον περίβολο του Αρανέτα Κολισίουμ, ναι, αυτού που το 1975 φιλοξένησε το θρυλικό Thrilla in Manila, Μοχάμεντ Αλί εναντίον Τζο Φρέιζιερ. Το γήπεδο γέμιζε κάθε μέρα από 25.000 θεατές, ο ίδιος ο Μάρκος έδωσε το τζάμπολ στον εναρκτήριο αγώνα, η Γιουγκοσλαβία των Νταλιπάγκιτς, Κιτσάνοβιτς κατέκτησε το πρώτο σκήπτρο της ιστορίας της και η Εθνική ομάδα των Φιλιππίνων τερμάτισε στην 8η θέση.

Δεν υπάρχει έθνος μανιακό με την πορτοκαλί μπάλα όσο αυτή η παράξενη υγρή χώρα των 7 θαλασσών και των 7.000 νησιών. Περισσότερο βέβαια αγαπούν το ΝΒΑ, το οποίο θεωρεί τις Φιλιππίνες τρίτη σημαντικότερη αγορά παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα. Ο Λεμπρόν Τζέιμς, ο Στεφ Κάρι, ο Κλέι Τόμπσον και άλλοι σούπερ σταρ έχουν περπατήσει κάμποσες φορές τις μπασκετικές πασαρέλες της Μανίλα για ρεκλάμα και λεζάντα.

Η τοπική τηλεόραση δείχνει περισσότερους από 30 αγώνες ΝΒΑ κάθε βδομάδα. Κάθε ηχηρή απουσία τύπου Αντετοκούνμπο, Γιόκιτς, Γουεμπανιαμά από το Μουντομπάσκετ 2023 πονάει περισσότερο τους μπασκετόφιλους στο Κεζόν και στο Μιντανάο του ζεστού Ινδικού, παρά τους Σέρβους, τους Έλληνες, τους Γάλλους και τους ίδιους τους Αμερικανούς. Η σελίδα του NBA στο Facebook έχει 7,3 εκατομμύρια ακολούθους από τις Φιλιππίνες, ρεκόρ για οποιαδήποτε χώρα εκτός ΗΠΑ. Τον Γιάννη, βέβαια, κάποιοι τον είδαν το 2014 στη Σεβίλλη!

Καταφτάνουμε στη Μανίλα μαζί με καμιά 60αριά Έλληνες ταξιδιώτες και εκείνη μας υποδέχεται μουσκεμένη. Είναι εποχή μουσώνα, ρίχνει καθημερινά καρεκλοπόδαρα και οι τυφώνες αποτελούν συχνή απειλή. Πριν καλά καλά αναχωρήσουν οι αποστολές του Μουντομπάσκετ 1978 από τις Φιλιππίνες, η πολύβουη πρωτεύουσα παραδόθηκε στο έλεος του κυκλώνα «Ρίτα», ο οποίος έστειλε περισσότερους από 300 ανθρώπους στον άλλο κόσμο.

Σαν να μη τους έφτανε η φτώχεια, οι Φιλιππινέζοι ζουν σε ένα παράξενο οικόπεδο 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που τραβάει τις φυσικές καταστροφές σαν μαγνήτης. O τρομερός σεισμός του 1990 στο νησί Λουζόν, άφησε πίσω του 2.600 νεκρούς και αγνοούμενους, άνοιξε στη γη ένα χάσμα μήκους 125 χιλιομέτρων, προκάλεσε ζημιές ύψους 160 εκατομμυρίων ευρώ, γκρέμισε ένα σωρό κτίρια στη Μανίλα των 15 εκατομμυρίων κατοίκων και, παρά τα 7.8 Ρίχτερ, δεν ήταν καν ο ισχυρότερος του 20ού αιώνα, αφού είχε προηγηθεί το 8άρι στον κόλπο Μόρο το 1976, με τα 7.000 θύματα.

Tα 24 ενεργά ηφαίστεια των Φιλιππίνων βήχουν και ξερνάνε λάβα όποτε τους καπνίσει και η έκρηξη του θρυλικού Πινατούμπο το 1991 ήταν η δεύτερη σε μέγεθος τον 20ό αιώνα: 17 μεγατόννοι διοξείδιο του θείου στην ατμόσφαιρα, τρεις μήνες διάρκειας, 847 νεκροί, 10.000 άστεγοι σε μία περιοχή πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Μανίλα. Oι τροπικοί κυκλώνες επισκέπτονται το αρχιπέλαγος γύρω στις 20 φορές κάθε χρόνο (κυρίως Ιούνιο-Σεπτέμβριο) και δεν είναι ακριβώς βροχούλα και αεράκι: ο υπερτυφώνας «Γιολάντα», το Νοέμβριο του διόλου μακρινού 2013, άφησε πίσω του 6.300 νεκρούς και συγκαταλέγεται στους ισχυρότερους που αντίκρυσε ποτέ πανικόβλητος μετεωρολόγος. Καλό ταξίδι, βρε!

• Η φωτογραφία του Κώστα Παπανικολάου είναι σουβενίρ από τον αγώνα Ελλάδας-Φιλιππίνων στο Μουντομπάσκετ Ανδρών του 2014, ενώ οι άλλες δύο, με πρωταγωνιστές τους Νίκο Ρογκαβόπουλο και Μάνο Χατζηδάκη, από αντίστοιχο ματς στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κ19 το 2019 στο Ηράκλειο (85-69).