Άκου ανθρωπάκι!

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν την προσφιλή συνήθεια να γκρεμίζουν τα τείχη των πόλεων τους προς χάριν των Ολυμπιονικών με το σκεπτικό ότι από τη στιγμή που διαθέτουν τέτοιους ήρωες, δεν τα χρειάζονται πια και αυτό υπενθύμισε χθες το πρωί ο Δήμαρχος Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Γιώργος Ιωακειμίδης...

Το υπενθύμισε την ώρα που απένεμε μια τιμητική πλακέτα στον Παναγιώτη Γιαννάκη, στην κορύφωση της (πραγματικά και στην κυριολεξία) σεμνής, αλλά συνάμα συγκλονιστικής και ιστορικής τελετής ονοματοδοσίας του 1ου Επαγγελματικού Λυκείου της Νίκαιας...

Παρεμπιπτόντως η Νίκαια δεν έχει αρχαία τείχη ή υπολείμματα αυτών. Δεν είχε ποτέ, διότι είναι μια πόλη η οποία κτίστηκε from scratch που λένε και οι Αμερικανοί, το 1923 μετά την Μικρασιατική Καταστροφή για να στεγάσει τους ξεριζωμένους Ελληνες και τότε έφερε το όνομα Νέα Κοκκινιά. Αλλά ούτε η Παλαιά Κοκκινιά είχε τείχη διότι μπορεί να είναι μια από τις παλαιότερες συνοικίες του Πειραιά, αλλά κατοικήθηκε για πρώτη φορά στα μέσα του 19ου αιώνα από αγρότες που προέρχονταν από τα Αρβανιτοχώρια.

Η Νίκαια όμως έχει ιστορία. Για την ακρίβεια έχει αιματοβαμμένη ιστορία, εξ ου και ο χαρακτηρισμός της ως μαρτυρικής πόλης, από εκείνο το πρωινό της 17ης Αυγούστου του 1944 όταν η περιοχή περικυκλώθηκε από γερμανικά στρατεύματα κατοχής και Έλληνες ταγματασφαλίτες και δοσίλογους κουκουλοφόρους που μάζεψαν στην πλατεία της Οσίας Ξένης 20.000 άνδρες ηλικίας 14 έως 60 ετών, εκ των οποίων εβδομήντα τέσσερις εκτελέσθηκαν στο παλιό ερημωμένο ταπητουργείο της Μάντρας. Εκείνη την ημέρα έπεσαν νεκροί σε όλη την περιοχή περίπου 350 άνθρωποι, άλλες οκτώ χιλιάδες οδηγήθηκαν ως όμηροι στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου , ενώ δεκάδες σπίτια λεηλατήθηκαν, κάηκαν και καταστράφηκαν.

Ανατρέχω σε αυτή την κτηνωδία διότι την πρώτη συγκίνηση ο Γιαννάκης δεν την ένιωσε βλέποντας στην είσοδο του 1ου ΕΠΑΛ Νίκαιας τη στήλη με το όνομα του και με το σύνθημα «με πίστη, υπομονή και επιμονή». Την είχε βιώσει στο πετσί του, μαζί με την ανατριχίλα που τον διαπέρασε σύγκορμο, είκοσι λεπτά νωρίτερα λίγα μέτρα πιο πάνω από το σχολείο, όταν επισκέφθηκε τον μαρτυρικό χώρο της Μάντρας και εν συνεχεία το μνημείο πεσόντων στην Οσία Ξένη, όπου κατέθεσε στεφάνι.

Α, ναι, πέρασε κιόλας από το ανοικτό γήπεδο της ΧΑΝ Νικαίας, όπου είχε ρίξει κάποτε τα... τούβλα και τα... χειρόφρενα του!

Δεδομένου λοιπόν ότι η μαρτυρική Νίκαια δεν έχει τείχη, ο Δήμαρχος δεν χρειάστηκε να δώσει εντολή να τα ρίξουν, άλλωστε ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θα προσέκρουε πάνω στη σεμνότητα του «Δράκου». Απεφεύχθη, λοιπόν, το γκρέμισμα που θα συνιστούσε κιόλας βίαιη οικολογική παρέμβαση και συν τοις άλλοις θα άνοιγε μπελάδες με την Αρχαιολογία, αλλά απεφεύχθη και οποιαδήποτε άλλη επιδεικτική συμπεριφορά...

Το γράφω αυτό διότι οι αρχαίοι Ολυμπιονίκες και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες μετά τους θριάμβους τους εισέβαλαν στην πόλη εποχούμενοι πάνω σε καταστόλιστα τέθριππα, ενώ ο Γιαννάκης μπήκε στο 1ο ΕΠΑΛ περπατώντας!

Ζήσαμε μεγάλες στιγμές χθες στη Νίκαια, περί τούτου δεν χωρεί αμφιβολία: συγκινητικές στιγμές που ξεφεύγουν από τη ρουτίνα, από την καθημερινότητα και από την πεζή πραγματικότητα και εκτείνονται σε σφαίρες διαχρονικότητας.

Σαν να λέμε, από εδώ (στην οδό Κιλικίας 2) έως την αιωνιότητα!

Στο μέλλον, ο θεός να τον έχει καλά, ο Γιαννάκης μπορεί να δει την αφεντομουτσουνάρα του να γίνεται δρόμος, πλατεία, γήπεδο, αίθουσα σε κτίριο και δεν συμμαζεύεται, ωστόσο η συγκίνηση της πρώτης φοράς δεν (θα) συγκρίνεται με καμιά άλλη, πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που χθες δεν έδωσε το όνομα του όπου κι όπου, αλλά σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα: και μάλιστα σε ένα επαγγελματικό λύκειο, όπου προπονούνται φτωχά παιδιά για να σηκώσουν τα μανίκια, να βγουν στη ζωή και να δώσουν τον αγώνα τους.

Σε μια εποχή βαθιάς κρίσης αξιών, χαμένων προσανατολισμών και στενών οριζόντων, ο Γιαννάκης αξιώθηκε χθες από τον Θεό (και βεβαίως χάρη στην ιδέα της διευθύντριας του ΕΠΑΛ Τζένης Γεωργαντζέλη και στην κινητοποίηση του μέντορα του Βύρωνα Κρίθαρη) να δώσει κάτι πολύ παραπάνω από το βαρύ όνομα του σε ένα σχολείο: στην πραγματικότητα πρόσφερε την ταυτότητα του και χάρισε την ανεκτίμητη παρακαταθήκη των δικών του αγώνων με την προσδοκία να βαδίσουν τα παιδιά στα ίχνη του.

Ο Γιαννάκης αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι και σιχαίνεται να το παίζει ινστούχτορας και να δίνει συμβουλές, αλλά χθες οι περιστάσεις απαιτούσαν να προτάξει το δικό του modus vivendi και να το θέσει στη διακριτική ευχέρεια του πυκνού ακροατηρίου και δη των μαθητών.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο Δράκος (που σε όλη του τη ζωή υπήρξε και παραμένει ένας μεγάλος μαχητής και έχει μια τεράστια συλλογή από ιδρωμένες, τσαλακωμένες και ματωμένες φανέλες) αποτελεί ένα ιδανικό πρότυπο για την αθλητιώσα και εν προκειμένω για τη μαθητιώσα νεολαία.

Αυτό ακριβώς τονίζεται και ως σύνθημα πάνω στη στήλη που αποκαλύφθηκε κατά τη χθεσινή τελετή της ονοματοδοσίας στην είσοδο του 1ου ΕΠΑΛ: με πίστη, υπομονή και επιμονή!

Το συγκεκριμένο τρίπτυχο συμπυκνώνει όλη τη στάση ζωής του: και τα τρία στοιχεία τα ανέδειξε σε υπέρτατο βαθμό από την πρώτη στιγμή που άρχισε το νταλαβέρι του με το μπάσκετ. Σαράντα επτά χρόνια αργότερα εξακολουθεί να ομνύει σε αυτά τα ιδανικά και όχι μονάχα να τα διατηρεί ως φυλακτά, αλλά τα μοιράζεται κιόλας με τους συνανθρώπους του, στην καθημερινή μάχη που δίνει με αντίπαλο το.. ανθρωπάκι!

Τι’ ν’ τούτο πάλι; Α, ναι, όντας ανέκαθεν ευρηματικός, ρέκτης και ατακαδόρος, ο Δράκος χρησιμοποίησε χθες μια αλληγορία για να εμψυχώσει τα παιδιά στον καθημερινό αγώνα που δίνουν και να τα προσανατολίσει προς μια ασφαλή κατεύθυνση...

«Καθένας μας έχει μέσα του ένα ζουζούνι, ένα διαβολάκι που του τριβελίζει το μυαλό και τον παροτρύνει να μη διαβάζει, να μην προπονείται, να μη δουλεύει, να μην προσπαθεί. Αυτό το κακό ανθρωπάκι πρέπει να σκοτώσουμε για να πετύχουμε τους στόχους μας» είπε γνωρίζοντας ότι απευθυνόταν προς ευήκοα ώτα και όχι σε ανθρώπους που από το ένα αυτό θα τους έμπαιναν τα λόγια του και από το άλλο θα τους έβγαιναν.

Απευθυνόταν σε ανθρώπους που έχουν μάθει να ακούνε, όπως ο ίδιος το πράττει επιμελώς και εξ απαλών ονύχων άλλωστε αυτό του πίστωσε από την πρώτη στιγμή που συναντήθηκαν, εδώ και 47 χρόνια ο πνευματικός πατέρας του, ο Βύρων Κρίθαρης: «Σε αντίθεση με τα περισσότερα παιδιά, ο Παναγιώτης είχε από μικρός το χάρισμα να ακούει και να μαθαίνει, όχι να παριστάνει τον ξερόλα και τον εγωιστή».

Τούτου δοθέντος βρήκα την αφορμή να παραποιήσω ελαφρώς τον τίτλο του περίφημου έργου του Αυστριακού ψυχαναλυτή Βίλχελμ Ράιχ και να πώς το «άκου ανθρωπάκο» έγινε (με την ασίστ του Δράκου) «άκου ανθρωπάκι»!

Η χθεσινή εκδήλωση εξέλυε διαρκώς μεγάλες δόσεις από συγκίνηση, ρομαντικές αναμνήσεις, νοσταλγία για την εποχή της αθωότητας (του Ιωνικού Νικαίας) και δυνατά συναισθήματα που τα απελευθέρωσε εξ υπαρχής η χορωδία του 2ου Γυμνασίου Νίκαιας...

Ειδικότερα το τελευταίο τραγούδι που έπαιξαν τα παιδιά στην εισαγωγή της εκδήλωσης ταίριαζε γάντι στην περίσταση: το «Κάνε τον χειμώνα καλοκαίρι» του Γιάννη Κότσιρα, εννοώ, που μοιάζει με την περίληψη της κοσμοθεωρίας την οποία ασπάζεται και διαλαλεί με τα έργα της ζωής του ο Γιαννάκης...

«Κάνε το χειμώνα καλοκαίρι, κάνε το μπαλκόνι σου νησί
ό,τι θέλει ο άνθρωπος καρδιά μου το μπορεί. Κάνε το χειμώνα καλοκαίρι, κάνε τη Δευτέρα Κυριακή, όλα τ’ αδιέξοδα σε βγάζουν στη ζωή».

Ο Γιαννάκης δεν έγινε απλώς όνομα ενός σχολείου. Είναι ο ίδιος από μόνος του ένα σχολείο στην αντίληψη, στη νοοτροπία και στην κουλτούρα του.

Όλα αυτά τα έντονα και ανεξίτηλα βιώματα του το στερνοπούλι του ποδηλατά της λεωφόρου Αθηνών και της υφάντρας του Μπαρουτάδικου φρόντισε να τα μεταλαμπαδεύσει με την προσωπική διαδρομή του από το φτωχόσπιτο της οδού Πάτμου 64 μέχρι την ελίτ του παγκοσμίου μπάσκετ: από τότε που κρυβόταν πίσω από τη ντιβανοκασέλα για να μην τον δείρει η μάνα του (επειδή «ο Νότης μου», όπως τον αποκαλούσε, αργούσε να γυρίσει στο σπίτι ή την κοπάναγε χωρίς την αδεία της) μέχρι την εκτόξευση του στις πιο δυσθεώρητες σφαίρες και στην ανάδειξη του σε βάρδο, σε ίνδαλμα και σε πρότυπο.

Και πώς συνέβησαν όλα αυτά; Με ένα τρίπτυχο το οποίο όρισε και ακολούθησε πιστά ο ίδιος στη ζωή του και αποτυπώθηκε κιόλας στην πρόσκληση της εκδήλωσης...

Τα καλά πράγματα έρχονται σε αυτούς που πιστεύουν...

Τα πιο καλά, σε εκείνους που έχουν υπομονή...

Και τα ακόμη καλύτερα σε όσους δεν εγκαταλείπουν!

Ο Γιαννάκης δεν εγκατέλειψε ποτέ καμιά μάχη και όπως είπε χθες «όλα όσα πέτυχα στην καριέρα μου και στη ζωή μου, οφείλονται στο ότι από την πρώτη στιγμή ήμουν πολύ σκληρός με τον εαυτό μου και κάθε λεπτό δοκίμαζα τις δυνάμεις, τις αντοχές και τα όρια μου».

Αυτή είναι η παρακαταθήκη του και αυτήν άφησε χθες στο 1ο Επαγγελματικό Λύκειο Νίκαιας, μαζί με το όνομα του και τις ζωοφόρες φλόγες που ξερνάνε από τα στόματα τους οι απανταχού του σχολείου, (ζωγραφισμένοι) δράκοι...

Είναι η παρακαταθήκη της δυνατής κρητικιάς προσταγής «φτάσε όπου δεν μπορείς», που δίνει ο γέρος παππούς στην «Αναφορά στον Γκρέκο» του Νίκου Καζαντζάκη και αποτελεί το προϊόν της δυνατής πίστης. «Να όλοι εμείς που παίζαμε στον Ιωνικό και βρισκόμαστε σήμερα εδώ και εγώ δεν ήμασταν ούτε ψηλοί, ούτε δυνατοί, ούτε ογκώδεις, αλλά είχαμε τεράστια πίστη στην οποία προσθέσαμε τη σκληρή προσπάθεια, τον μόχθο, το πάθος και τον σεβασμό στον αντίπαλο, στο παιχνίδι και στους εαυτούς μας» τόνισε χθες ο Δράκος.

Είπε και άλλες σπουδαίες κουβέντες ο Γιαννάκης, ιδού μια μικρή ανθολογία:

>> Οι δύσκολοι και γεροί αντίπαλοι υπήρξαν οι καλύτεροι προπονητές μου.

>> Νιώθω ευλογημένος διότι στη ζωή μου συνάντησα ανθρώπους που συνεργάσθηκαν μαζί μου, μου μετέφεραν τη γνώση τους, με βοήθησαν να διορθώσω τα λάθη μου και με ανέχθηκαν!

>> Κάποτε μου είπε κάποιος ότι «τώρα που σε βλέπω από κοντά, διαπιστώνω ότι δεν είσαι και πολύ ψηλός» και του απάντησα ότι «ναι, αλλά μόλις έμπαινα στο γήπεδο πάταγα ένα κουμπί και μεταμορφωνόμουν σε γίγαντα»!

>> Παιδιά, μη φοβάστε τίποτε και κανέναν. Μπορούμε να γίνουμε οι καλύτεροι. Δώστε ο ένας το χέρι στον άλλον και αντί να περπατάτε χώρια, προχωρήστε όλοι μαζί.

• ΥΓ: Και κάτι επί προσωπικού: Μου επιδαψιλεύθηκε η τιμή να παρουσιάσω τον Παναγιώτη Γιαννάκη στη χθεσινή εκδήλωση και μολονότι είμαι καλά εκπαιδευμένος και πολύ προπονημένος σε τέτοιες εκδηλώσεις, ένιωσα τέτοια συγκίνηση που απορώ πως δεν με πήραν τα ζουμιά! Ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας την Τζένη Γεωργαντζέλη, τον Βύρωνα Κρίθαρη και τον Παναγιώτη Γιαννάκη για την εμπειρία ζωής που απλόχερα μου χάρισαν.