Τα πρώτα μιούζικαλ, το ρίσκο του Φίνου και ο ρόλος του Γιάννη Δαλιανίδη
Κάποτε ρώτησαν τον Γιάννη Δαλιανίδη γιατί επέμενε τόσο στο να δημιουργεί μιούζικαλ και η απάντησή του ήταν αποστομωτική: «Μα πολύ απλά, διότι μόνο μιούζικαλ ήξερα να κάνω καλά!». Μπορεί φυσικά ο ίδιος να υπερέβαλε με την απάντηση αυτή, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι ο Δαλιανίδης θεωρείται ο πατέρας του μιούζικαλ στην Ελλάδα. Ο ίδιος εκτός από σκηνοθέτης, ήταν χορευτής, ηθοποιός, αλλά και συγγραφέας και κατάφερνε να συνδυάσει με μοναδικό τρόπο το χορό και το τραγούδι με την πλοκή του σεναρίου. Στα μιούζικαλ του Δαλιανίδη, τα τραγούδια αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ταινίας, με τα οποία προχωρά η πλοκή του σεναρίου. Και ήταν αυτές οι πολλαπλές ιδιότητες του ίδιου που του έδιναν το πλεονέκτημα να δημιουργεί εξαιρετικά μιούζικαλ. Γιατί είναι πάντα σημαντικό ο σκηνοθέτης του μιούζικαλ να γράφει και το σενάριο, έχοντας άποψη ακόμα και για τα χορευτικά της ταινίας.
«Πολύ πιο δύσκολο το μιούζικαλ»…
«Για να γυριστεί μια μουσική ταινία υπάρχουν ασφαλώς περισσότερες δυσκολίες από ότι το γύρισμα μιας απλής κωμωδίας ή ενός δράματος, γι’ αυτό και το είδος αυτό δεν ευδοκίμησε στον τόπο μας» αναφέρει ο Γιάννης Δαλιανίδης στον Μάκη Δελαπόρτα, στην έκδοση με τίτλο «Τα μιούζικαλ του ελληνικού κινηματογράφου», η οποία κυκλοφόρησε πριν αρκετά χρόνια από τις εκδόσεις Ορφέας. Και συνεχίζει «Υπήρχαν βέβαια κάποια τραγουδάκια σχεδόν σε όλες τις ελληνικές ταινίες, πότε εύθυμα και πότε μελαγχολικά, ανάλογα με την υπόθεση, αλλά αυτό δεν μπορεί να τις χαρακτηρίσει μουσικές. Υπήρξαν όμως και οι ήρωες, παλαιοί και νέοι συνάδελφοι που μετέφεραν στην κινηματογραφική οθόνη κάποιες θεατρικές οπερέτες κι έτσι είχαμε τα πρώτα μιούζικαλ – την αμερικανική εκδοχή της οπερέτας, αλλά και μουσικές ταινίες. Ένας από αυτούς υπήρξα κι εγώ και ήταν, νομίζω, φυσικό να ενδώσω στον πειρασμό, αφού προϋπήρξα χορευτής και ηθοποιός του μουσικού θεάτρου. Καλλιέργησα το είδος στην έγχρωμη εκδοχή του με μεγάλη εμπορική επιτυχία και αυτές οι ταινίες αποτελούν για μένα δείγματα της πιο καλής κινηματογραφικής δουλειάς μου».
«Γυμνοί στον δρόμο», το πρώτο δραματικό μιούζικαλ του Δαλιανίδη
Ο Γιάννης Δαλιανίδης είχε εντρυφήσει τόσο πολύ σε αυτό το κινηματογραφικό είδος, που δεν δίσταζε να πειραματιστεί και να ρισκάρει. Ένα τέτοιο, σημαντικό ρίσκο είχε η απόφασή του το 1968 να γυρίσει ένα ελληνικό μιούζικαλ, αλλά δραματικό και όχι κωμωδία. Και μάλιστα με σενάριο ενός θεατρικού έργου που όσες φορές είχε «ανέβει» είχε αποτύχει. Ήταν το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη με τίτλο «Η γειτονιά των αγγέλων», το οποίο είχε ανεβάσει στο θέατρο η Τζένη Καρέζη, αλλά χωρίς επιτυχία. Ο Δαλιανίδης όμως πίστευε ότι μια ταινία είναι διαφορετικό πράγμα και η αποτυχία ενός έργου στο θέατρο δεν προδικάζει σε καμία περίπτωση την πορεία του ως κινηματογραφική ταινία.
Πήρε λοιπόν το ρίσκο μαζί με τον Φίνο και γύρισαν το θεατρικό αυτό έργο σε ταινία, με τον τίτλο «Γυμνοί στο δρόμο». Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν ο Νίκος Κούρκουλος, η Ζωή Λάσκαρη, ο Χρόνης Εξαρχάκος (σε μια από τις κορυφαίες δραματικές ερμηνείες του στον ελληνικό κινηματογράφο), ο Ανδρέας Μπάρκουλης, ο Βαγγέλης Σειληνός κ.α. Η εξαιρετική μουσική της ταινίας ήταν του Σταύρου Εξαρχάκου, ενώ τραγούδια του στην ταινία ερμήνευσαν τόσο η Μαρινέλλα, όσο και ο ίδιος ο Νίκος Κούρκουλος. Η ταινία «Γυμνοί στο δρόμο» ήταν το πρώτο και το τελευταίο μιούζικαλ στο οποίο συμμετείχε ο κορυφαίος αυτός Έλληνας ηθοποιός.
Ο Φίνος κάνει την αρχή
Μπορεί ο Δαλιανίδης να ήταν ο μετρ των μιούζικαλ, ωστόσο το πρώτο μιούζικαλ στον ελληνικό κινηματογράφο δεν ήρθε από εκείνον, αλλά από τον Φίνο. Ο «Πατριάρχης» του ελληνικού κινηματογράφου ήταν από τους πρώτους παραγωγούς που πίστεψαν πραγματικά στη δύναμη των μουσικών ταινιών, οι οποίες αποτέλεσαν τον προπομπό των μετέπειτα μιούζικαλ. Μια από τις πρώτες σοβαρές προσπάθειες λοιπόν, δημιουργίας μουσικής ταινίας έγινε από τον Φίνο το 1954, με την ταινία «Χαρούμενο ξεκίνημα». Πρωταγωνιστής της ήταν ο ηθοποιός Γιώργος Οικονομίδης ο οποίος υπήρξε ίσως ο πιο επιτυχημένος και δημοφιλής άνθρωπος του ραδιοφώνου εκείνη την εποχή. Η συγκεκριμένη ταινία, που αποτελεί και το πρώτο πραγματικό κινηματογραφικό μιούζικαλ που γυρίστηκε στην Ελλάδα, "εκμεταλλεύεται" την προσωπικότητα του Γιώργου Οικονομίδη και τη μόδα του ραδιοφώνου στη χώρα μας κατά τη δεκαετία του '50. Όπως μας πληροφορεί η Finos Film, σχετικά με την υπόθεση της ταινίας, μια ομάδα τριών φίλων και άλλη μια τριών φιλενάδων, αποφασίζουν να λάβουν μέρος σε έναν διαγωνισμό διαφήμισης που προκήρυξε ο ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών. Οι δύο ομάδες προσπαθούν να κερδίσουν με κάθε τρόπο, σκαρώνοντας παγίδες για τους ανταγωνιστές τους. Όμως ο έρωτας παρεμβαίνει στις καρδιές των δυο ομάδων και τους ενώνει. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια ενός τραγουδιού, κάνουν από ένα «βουβό» πέρασμα δύο πολύ νέα κορίτσια, που θα κάνουν μεγάλη καριέρα αργότερα στον ελληνικό κινηματογράφο, η Μάρω Κοντού και η Μαίρη Χρονοπούλου. Η σκηνοθεσία ήταν του Ντίνου Δημόπουλου και το σενάριο των Ασημάκη Γιαλαμά, Γιώργου Οικονομίδη και Κώστα Πρετεντέρη. Η μουσική ήταν του Λυκούργου Μαρκέα και του Κώστα Καπνίση, ενώ στο τραγούδι εμφανίζεται ο Νίκος Γούναρης. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 6 Δεκεμβρίου του 1954 και «έκοψε» στην πρώτη προβολή της 124.749 εισιτήρια.
«Μερικοί το προτιμούν κρύο», το πρώτο μιούζικαλ-κωμωδία του Δαλιανίδη
Το πρώτο μιούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη γυρίστηκε το 1962 και ήταν το «Μερικοί το προτιμούν κρύο». Το σενάριο περιέγραφε την προσπάθεια τριών αδελφών να παντρέψουν την τέταρτη και μεγαλύτερη από εκείνους αδελφή τους, ώστε να μπορέσουν να πάρουν κι εκείνοι μετά σειρά για γάμο. Ο γάμος όμως σε μια οικογένεια, πρώτα των κοριτσιών και μετά των αγοριών, ήταν κάτι σαν...όρκος τιμής των αγοριών προς τους γονείς τους, όρκος όμως που ενίοτε δημιουργούσε τεράστια προβλήματα, πρακτικής... φύσεως, αφού ο νεαρός δεν μπορούσε να παντρευτεί την κοπέλα που αγαπούσε διότι έπρεπε πρώτα να παντρέψει την αδελφή του. Ωστόσο, όσο και η κοπέλα δεν παντρεύονταν, δεν μπορούσαν να παντρευτούν ούτε τα δικά της αδέλφια, οπότε το μπλέξιμο δημιουργούσε καταστάσεις απείρου κάλους.
Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Το «Μερικοί το προτιμούν κρύο» ήταν ουσιαστικά η πρώτη ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσε η Ρένα Βλαχοπούλου και μάλιστα η συμμετοχή της κρίθηκε εξαιρετικά επιτυχημένη, αφού ανέδειξε το σπάνιο υποκριτικό της ταλέντο, αλλά και την υπέροχη φωνή της, μέσα από σημαντικά τραγούδια του Μίμη Πλέσσα, ο οποίος έγραψε τη μουσική της ταινίας. Τραγούδια, όπως το «Έχω στενάχωρη καρδιά» και το «Σαν ξημερώνει Κυριακή». Η συμμετοχή της Βλαχοπούλου και του Ηλιόπουλου ωστόσο, συνδυάστηκε και με τη συμμετοχή νέων εκείνη την εποχή ηθοποιών, οι οποίοι έμελλε να γράψουν την δική τους ιστορία στον ελληνικό κινηματογράφο και να αποτελέσουν τα «πουλέν» του Γιάννη Δαλιανίδη για πολλά χρόνια: Ζωή Λάσκαρη, Μάρθα Καραγιάννη, Κώστας Βουτσάς, Χλόη Λιάσκου, Βαγγέλης Βουλγαρίδης, Αλέκος Τζανετάκος. Η παραγωγή της ταινίας ήταν -φυσικά- της Finos Films.
Ζυμαρικά Μάκβελ, 81 χρόνια ιστορίας, 8 δεκαετίες γεύσης και καινοτομίας!
