Copa America: Στο «Do or Die», η CONMEBOL επιλέγει και τα δύο

Το 30% της συνολικής κρίσης της πανδημίας στον πλανήτη εν έτη 2021 εντοπίζεται στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Τέσσερις από τις 15 χώρες με τους περισσότερους θανάτους από τον Covid-19 θα εκπροσωπηθούν στο επερχόμενο Copa America. Αριθμός που αθροιστικά ξεπερνά τις 700.000.

Από μόνη της, αυτή η καταγραφή καθιστούσε το λιγότερο ανησυχητική την διεξαγωγή του τουρνουά. Ενός τουρνουά που στον τελευταίο μήνα πριν από τη πρώτη σέντρα, άλλαξε στέγη δύο φορές. Αρχικά, Κολομβία και Αργεντινή επρόκειτο να το διοργανώσουν από κοινού. Στις 20 Μαΐου η Αργεντινή πήρε όλο το «πακέτο», μόνο και μόνο για να το χάσει ολοκληρωτικά στις 30 του μήνα, όταν Ομοσπονδία και Κυβέρνηση υπέκυψαν στην πίεση της CONMEBOL και του Covid-19 κι αποσύρθηκαν. Μία ημέρα αργότερα, εν μέσω «χάους» και αμφιβολιών για τις τύχες του, η Βραζιλία ανέλαβε επίσημα τη διοργάνωση όπως και το 2019, με διορία 13 ημερών μέχρι την προγραμματισμένη έναρξη (13/6).

BREAKING: Next month's Copa America tournament has been moved to Brazil, on just 13 days notice.

The event was set to be staged in Argentina however those plans were withdrawn amid the country's ongoing Covid crisis. pic.twitter.com/jktKIiro2w

— Footy Accumulators (@FootyAccums) May 31, 2021

Αμέσως, η CBF (Βραζιλιάνικη Ομοσπονδία) άρχισε την πυρετώδη προσπάθεια εύρεσης των πόλεων και των γηπέδων που θα φιλοξενήσουν τους αγώνες. Οι πρώτες απαντήσεις, όμως, ήταν αρνητικές. Μανάους, Ρίο Γκράντε, Σάο Πάουλο, θεωρούν ακατάλληλη τη διεξαγωγή του Copa America στη χώρα, αντιπολίτευση και δημοτικοί ηγέτες ενίστανται.

Πώς γίνεται να υπάρξει Copa America, στη χώρα που κατατάσσεται 2^η στον πλανήτη με τους περισσότερους νεκρούς από τον κορονοϊό, πίσω μόνο από τις ΗΠΑ;

#CONMEBOL looked at this and thought it was a list of most desirable places to host #CopaAmerica. I guess we'll end up in India? pic.twitter.com/baN0IFB3i8

— Albert Leao (@albertleao) June 1, 2021

Σε αυτήν την αντίφαση στηρίζεται η απορία της κοινής γνώμης και η έναρξη του «Copa America 2021». Η 47^η έκδοση του αρχαιότερου θεσμού εθνικών ομάδων, η οποία έχει εξελιχθεί σε «καυτή πατάτα» που ελάχιστοι τολμούν να επωμισθούν, μα όλοι απεύχονται την αναβολή ή ακύρωσή της. Μπορεί οι νεκροί από την πανδημία και τις διάφορες πολιτικές συρράξεις να στοιβάζονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες, αλλά τα έσοδα που θα εισπράξουν οι 10 εθνικές ομάδες για τη συμμετοχή τους αφορούν εκατομμύρια.

Έπαθλα vs «θανατικό», μια δυσοίωνη «μάχη» αριθμών

Από τη μεριά της Κολομβίας, κυριάρχησε ο φόβος να διεξάγονται αγώνες και την ίδια ώρα έξω από το στάδιο άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους. Σκηνικό που εκτυλίχθηκε στην πραγματικότητα, όταν η Ρίβερ Πλέιτ επισκέφθηκε τη Μπαρανκίγια για το ματς με την τοπική Τζουνιόρ, με τις δύο ομάδες να παίζουν μπάλα εν μέσω εκρήξεων, πυροβολισμών και χημικών εκτός γηπέδου.

Από τα τέλη Απριλίου, όλες οι μεγάλες πόλεις της χώρας μαστίζονται από αιματηρές συμπλοκές μεταξύ πολιτών και Αστυνομίας , στο πλαίσιο των διαμαρτυριών κατά της κυβέρνησης του Ιβάν Ντούκε, οι οποίες ξεκίνησαν ως αντίδραση των εμπορικών ενώσεων στο προτεινόμενο φορολογικό νομοσχέδιο κι έχουν φτάσει σε ζοφερό απολογισμό 59 νεκρών και 2.300 τραυματιών, με ολόκληρες περιοχές να αποκλείονται από τρόφιμα και καύσιμα.

An analysis of videos, combined with witness interviews, shows egregious and indiscriminate use of force by Colombia's national police. At least 44 have been killed during protests over economic disparity that started over a month ago. https://t.co/Lc7kXYYoPE pic.twitter.com/OtUokF3fvW

— Christiaan Triebert (@trbrtc) May 27, 2021

Στην αργεντίνικη «όχθη», ο πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες διαβεβαίωνε μέχρι και τις 17/5 σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις ότι η χώρα ήταν πανέτοιμη για να ανοίξει τις πόρτες της στις υπόλοιπες εννέα. Μολονότι το 70% των πολιτών εναντιωνόταν στην ιδέα ενός Copa America την ώρα που τα σχολεία μένουν κλειστά, που τα θύματα της πανδημίας «έσπασαν» ξανά το φράγμα των 2.000 μέσα σε ένα 24ωρο την περασμένη εβδομάδα.

Η ζοφερή διαπίστωση, όμως, είναι ότι η επιλογή της Βραζιλίας δεν υστερεί ούτε σε πολιτική, ούτε σε πανδημική κρίση. Κάθε άλλο. Οι «φωνές» στην Αργεντινή θεωρούσαν εγκληματικό το ενδεχόμενο να διεξαχθεί Copa America με 30.000 κρούσματα και 400 νεκρούς τη μέρα. Αριθμοί που στη Βραζιλία είναι διπλάσιοι: πάνω από 60.000 κρούσματα, πάνω από 900 νεκροί καθημερινά από το ξέσπασμα της πανδημίας. Στη σούμα, η αντιστοιχία υπολογίζεται σε 16.545.554 και 462.791.

Ωστόσο, τα χρήματα που διακυβεύονται είναι πολλαπλάσια. Συγκεκριμένα, 65 εκατ. δολάρια (53 εκατ. ευρώ): τα 4 εκατ. (3,27 σε ευρώ) εγγυημένα για κάθε χώρα και άλλα 10 (8,18 σε ευρώ) για την χώρα που θα κατακτήσει το τρόπαιο. Με δεδομένη την αναβολή του τουρνουά του 2020 λόγω του πρώτου κύματος της πανδημίας, όλα τα μέλη της CONMEBOL θέλουν να ξεκινήσει (και να ολοκληρωθεί) η διοργάνωση. Περιθώρια για μία ακόμη ματαίωση δεν υπάρχουν. Για αυτό και η πρόταση του Ίβαν Ντούκε για παράταση μέχρι τον Νοέμβριο ώστε να καταλαγιάσει η «σκόνη» από τις συγκρούσεις στη Μπογκοτά, το Κάλι, το Μπαρανκίγια, δεν συζητήθηκε καν από τη διοίκηση της CONMEBOL.

Και γιατί Βραζιλία;

Μετά την απόσυρση και της Αργεντινής, υπήρξαν χώρες όπως το Περού, το Εκουαδόρ και η Χιλή που έθεσαν υποψηφιότητα. Μόνο η τελευταία λήφθηκε σοβαρά υπόψιν, δεδομένου ότι αποτελεί την πιο ασφαλή χώρα της ηπείρου σε συνθήκες Covid-19, με ικανοποιητικό αριθμό εμβολιασμών και τα λιγότερα κρούσματα κατά μ.ο.

Η άμεση κινητοποίηση της Βραζιλίας, όμως, αποτέλεσε εγγύηση για την CONMEBOL και όλες τις υπόλοιπες χώρες. Το μεγαλύτερο κράτος, εδαφικά και πληθυσμιακά, με την ισχυρότερη παράδοση στο άθλημα και τις μεγάλες διοργανώσεις, ήταν η πιο σίγουρη και εύκολη λύση για να κρυφτούν κάτω από το χαλί οι «σκιές» των καταστροφικών αριθμών και της γενικευμένης κρίσης που πλήττει τη χώρα.

Άλλωστε, για τον Βραζιλιάνο πρόεδρο, Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο κορονοϊός δύσκολα θα αποτελούσε δικαιολογία για να χαθεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία διαφήμισης και εμπορικής αξιοποίησης. Είναι ο πρόεδρος που έχει δηλώσει ότι «το social distancing είναι για ηλίθιους», ότι «οι μάσκες είναι ένα ψέμα» και πως «τα εμβόλια μπορεί να σε μεταμορφώσουν σε κροκόδειλο». Είναι επίσης ο πρόεδρος που είχε προωθήσει νωρίτερα στην εποχή του ιού την καμπάνια «Brazil can’t stop» (η Βραζιλία δεν μπορεί να σταματήσει), παροτρύνοντας τους πολίτες να μην αλλάξουν τη ρουτίνα τους καθώς οι θάνατοι από κορονοϊό στους μεσήλικες και τους νέους ανθρώπους θα ήταν σπάνιοι.

Οι κάτοικοι της Βραζιλίας, όμως, δεν έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα. Μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, σημειώθηκαν μαζικές διαμαρτυρίες στους δρόμους των μεγαλουπόλεων, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, στο Σάο Πάουλο, στο Μπέλο Οριζόντε, στο Σαλβαδόρ, από πολίτες που καταγγέλλουν τη διαχείριση της πανδημίας από τον ακροδεξιό ηγέτη της χώρας. Η… απάντηση του Μπολσονάρο και της Βραζιλίας, ήταν να μπει «σφήνα» και να αναλάβει από το πουθενά την πιο δημοφιλή διοργάνωση της Λατινικής Αμερικής.

Tens of thousands of Brazilians protested Saturday over Pres. Bolsonaro’s #COVID19 response.

The virus has killed 460,000+ people in Brazil.
On Monday, Bolsonaro agreed to host the #CopaAmerica2021 soccer tournament next month after Argentina pulled out b/c of a surge in cases. pic.twitter.com/ZqhVqvcMnY

— AJ+ (@ajplus) May 31, 2021

Οι εμβολιασμοί η αλήθεια είναι πως έχουν προχωρήσει στη χώρα, με το 21% να έχει λάβει την πρώτη δόση (45 εκατ.) και το 10%, δηλαδή 22 εκατ. πολίτες να έχουν εμβολιαστεί πλήρως. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι έχει εξαλειφθεί ο κίνδυνος για μια ακόμη επιδείνωση της κατάστασης, ο οποίος με επιπρόσθετο βάρος μια διοργάνωση που απαιτεί υποδοχή δεκάδων αποστολών από τις γύρω χώρες και ανυπολόγιστου αριθμού φιλάθλων, μόνο να αυξηθεί μπορεί.

Ήδη έχει σημάνει συναγερμός μετά τα 8 επιβεβαιωμένα κρούσματα της ινδικής μετάλλαξης του ιού και τις επιπλέον 15 περιπτώσεις που έχουν εμφανίσει συμπτώματα και παρακολουθούνται.

Καθώς η αντίστροφη μέτρηση για το φετινό Copa America έχει αρχίσει, δεν είναι γνωστό ούτε το ποιες πόλεις και γήπεδα θα φιλοξενήσουν το τουρνουά, ούτε το πρωτόκολλο υγιεινής που θα ακολουθηθεί, ούτε το αν και πόσοι φίλαθλοι θα επιτραπούν, ούτε το πώς και που θα εγκατασταθούν οι αποστολές των 10 εθνικών ομάδων. Όλα είναι στον «αέρα» και δεν αποκλείεται να υπάρξει και νέα αλλαγή δεδομένων, καθώς η CBF φέρεται να μην έχει πάρει επίσημα την έγκριση της κυβέρνησης για τη φιλοξενία του.

Το σίγουρο είναι ότι αν το τουρνουά εκκινήσει βάσει προγράμματος, θα μιλάμε για την κατεξοχήν διοργάνωση-εξπρές στα χρονικά. Θα μιλάμε, όμως, και για την πιο εμφατική υποτίμηση ζωής, ύπαρξης και επικινδυνότητας μιας παγκόσμιας κρίσης, για τη λήψη ενός «do or die» ρίσκου, στο οποίο η μία επιλογή δεν αναιρεί την άλλη.

Στο Κατάρ ο βωμός των θυμάτων για το Μουντιάλ γράφει 6.000 μέσα σε μια δεκαετία. Μέχρι τις 10 Ιουλίου και τον μεγάλο τελικό, πόσα παραπάνω θα έχει μετρήσει η ιστορία στη Βραζιλία των σχεδόν 1.000 θανάτων την ημέρα από τον Covid-19;