Λουίς Φαν Χάαλ: Ο Ολλανδός σερβίρει πάντα την αλήθεια ωμή

Τα ΜΜΕ τον γουστάρουν. Διαχρονικά. Γιατί μιλάει πάντα τη γλώσσα της αλήθειας. Ευθύς, στα όρια της αγένειας. Τον Λουίς Φαν Χάαλ μπορείς να τον κατηγορήσεις για πολλά. Ίσως για ναρκισσισμό, παρότι το έχει αρνηθεί. Πιθανόν να τον χαρακτηρίσεις εγωκεντρικό. Σίγουρα όχι για άνθρωπο που υπηρετεί τις δημόσιες σχέσεις. Ποτέ δεν τον ενδιέφεραν. Ο Ολλανδός δεν πούλησε ποτέ, κανένα κομμάτι του εαυτού του. Έλεγε την αλήθεια. Το 2019 σε συνέντευξή του αναρωτιόταν: «Πόσοι άνθρωποι στο ποδόσφαιρο δίνουν ειλικρινείς απαντήσεις;» για να συμπληρώσει: «Εγώ δεν λέω ψέματα. Πάντα την αλήθεια. Οκ, ίσως τη δική μου αλήθεια, αλλά και πάλι, είναι η αλήθεια».

Δεν υπάρχουν οδηγίες για το αν και πώς θα ανακοινώσεις στον κόσμο ότι έχεις καρκίνο. Κανένας παγκόσμιος ορισμός, καμία οδηγία διαχείρισης. Δεδομένα κανένας καθολικά αποδεκτός τρόπος. Πρόκειται για την ασθένειά σου, για το σώμα σου. Κατ' επέκταση και την ψυχική σου υγεία, τον τρόπο που στέκεσαι απέναντί τους. Στο τέλος της ημέρας, πρόκειται για τη ζωή σου. Αλλά ο Φαν Χάαλ αποφάσισε να το κάνει his way. Με τρόπο που λίγοι θα μπορούσαν.

Σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή. Στάθηκε απέναντι από την κάμερα, κοίταξε τον κόσμο στα μάτια και το δήλωσε με τον οικείο, άμεσο, χωρίς συναισθηματισμούς τρόπο του. Ο Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε έλεγε ότι η αλήθεια είναι πάντα άσχημη, κι οι άνθρωποι επιστρατεύουν την τέχνη για να μην τους σκοτώσει. Όμως ο Ολλανδός τεχνικός δεν ξέρει άλλο τρόπον πέρα από την ειλικρίνεια.

«Πιστεύω πως δεν λες σε ανθρώπους με τους οποίους δουλεύεις τέτοια πράγματα γιατί ενδέχεται να επηρεάσει τις επιλογές και την αποφασιστικότητα τους, οπότε σκέφτηκα πως οι παίκτες μου δεν πρέπει να το μάθουν», ανέφερε ο πολύπειρος προπονητής και προσέθεσε: «Πολλές φορές κατά την διάρκεια της θητείας μου στον πάγκο της Εθνικής Ολλλανδίας, έπρεπε να φύγω κρυφά τα βράδια για να πάω στο νοσοκομείο, δίχως οι παίκτες μου να το μάθουν»

Πόσοι έχουν μιλήσει για το Γολγοθά των χημειοθεραπειών; Πόσοι έχουν αναφερθεί στο αν και ποιά θεραπεία υπάρχει. Αν ο καρκίνος τους είναι ιάσιμος. Πόσοι έχουν πει σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή αν θα πεθάνουν. Συνήθως δεν ακούς κάποιον να μιλά για το πως κράτησε την ασθένειά του κρυφή από τους παίκτες του, ώστε να μην τους επηρεάσει. Να μια στιγμή που «πρόδωσε» την ειλικρίνεια, σε μια μάλλον κατανοητή ανεντιμότητα.

Η «ειλικρίνεια» είναι μια δύσκολη λέξη. Στην εποχή της εικόνας και του εύκολου κέρδους χρησιμοποιείται καταχραστικά, για να ντύσει τα ωραία ψέματα. Δύσκολα κανείς τίθεται ολοκληρωτικά στην υπηρεσία της. Περισσότερο την τσαλαπατά και την ευτελίζει με το εισαγωγικό: «θα είμαι ειλικρινής μαζί σου» που προηγείται κάποιας ψευδολογίας. Ενώ υπάρχουν και συνθήκες στις οποίες δεν μπορούμε να πούμε «αλήθεια», γιατί πολύ απλά η αλήθεια είναι 100% υποκειμενική.

Ωστόσο στην περίπτωση της 30ετής παρουσίας του Φαν Χάαλ στους πάγκους και σε σχεδόν κάθε του εμφάνιση μπροστά σε μικρόφωνο δημοσιογράφου, μιλάμε για την ειλικρίνεια στην πιο καθαρή μορφή της, που συνήθως έρχεται όταν λες ό,τι έχεις στο κεφάλι σου, χωρίς να ανησυχείς για τις συνέπειες ή για τί πραγματικά πιστεύει ο καθένας για σένα.

Όταν προέτρεψε τον Έρικ τεν Χαγκ να απορρίψει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του πρότεινε να επιλέξει «μια ποδοσφαιρική ομάδα και όχι μια εμπορική», ενώ σχολιάζοντας το προσεχές Μουντιάλ του Κατάρ «ξεγύμνωσε» την Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία: «Είναι γελοίο που το Παγκόσμιο Κύπελλο φιλοξενείται στο Κατάρ. Η FIFA λέει ότι θέλουν να "αναπτύξουν το ποδόσφαιρο στο Κατάρ". Λοιπόν, αυτό είναι βλακείες. Είναι θέμα χρημάτων και εμπορικών συμφερόντων. Αυτό είναι το μόνο πράγμα που έχει σημασία για τη FIFA».

Στη συνέχεια δε, μετά την κλήρωση των ομίλων, απέφυγε τις συνηθισμένες κοινοτοπίες του «σεβόμαστε κάθε αντίπαλο» και του «δεν υπάρχουν εύκολα παιχνίδια» και είπε για το Κατάρ, τη Σενεγάλη και τον Ισημερινό: «δεν ξέρω αν αυτή είναι μια καλή κλήρωση για μας, δεν ξέρω πολλά για αυτές τις χώρες. Ήμουν στη Σενεγάλη για διακοπές πριν από δύο χρόνια, δεν έχω πάει ποτέ στο Εκουαδόρ, και δεν έχω δει ποτέ το Κατάρ να παίζει μπάλα».

Και όχι, δεν πρόκειται για τον δύστροπο ηλικιωμένο κύριο που κάθεται στην αυλή του σπιτιού του και φωνάζει στους πιτσιρικάδες που παίζουν μπάλα στη γωνία αν τη ρίξουν στην αυλή του. Πάντα έτσι ήταν ο Ολλανδός. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της ατάκας του στο διοικητικό συμβούλιο του Άγιαξ, όταν ο Αίαντας τον προβίβασε από βοηθό, σε πρώτο προπονητή το 1991 χωρίς να έχει προηγούμενη εμπειρία. «Συγχαρητήρια για την πρόσληψη του καλύτερου προπονητή στον κόσμο», τους είπε. Και το πίστευε.

Στο ίδιο κλίμα η ατάκα του όταν έφτασε στη Μπαρτσελόνα έξι χρόνια αργότερα. «Έχω πετύχει περισσότερα με τον Άγιαξ σε έξι χρόνια από ό,τι η Μπαρτσελόνα σε 100 χρόνια». Λίγο αλαζονικό, λίγο προβοκατόρικο, μα σίγουρα ειλικρινές. Έτσι σκεφτόταν πάντα. Κι ό,τι φιλοξενούσαν οι σκέψεις του, το εξέφραζε χωρίς να ενδιαφέρεται πραγματικά για τις συνέπειες εκείνη της σκέψης, που βγαίνει από τον εγκέφαλο και αφήνεται ελεύθερη στον κόσμο...

Ακόμα κι η περίφημη βουτιά στο «Όλντ Τράφορντ» στο ματς με την Άρσεναλ, όταν έδωσε ρεσιτάλ ηθοποιίας στην προσπάθειά του να δείξει στον τέταρτο διαιτητή τί είχε συμβεί σε μία φάση με τον Αλέξις Σάντσες. «Δεν είναι φυσιολογικό για μένα, αλλά ήμουν συναισθηματικά φορτισμένος», είπε στη συνέχεια. Και πάλι αφιλτράριστη απάντηση.

Οι παρευρισκόμενοι στα βραβεία για τον καλύτερο παίκτη της Γιουνάιτεντ τη σεζόν 2014/15 δεν θα ξεχάσουν την ατάκα του όταν βρέθηκε μπροστά στο μικρόφωνο: «Σας έχω πει ότι είστε οι καλύτεροι οπαδοί του κόσμου, αλλά απόψε είμαι λίγο απογοητευμένος», είπε πιθανότατα μετά από 1-2 ποτήρια κρασί. «Έχω δει μια κυρία που παίζει σαξόφωνο φανταστικά. Δώστε της ένας μεγάλο χειροκρότημα», συνέχισε.

Ενώ είχε πάντοτε κι ένα θέμα με το politically correctness, την πολιτική ορθότητα. Όταν βρισκόταν στο τιμόνι των «κόκκινων διαβόλων» είχε πει: «επιθυμία... σπουδαία λέξη. Χρησιμοποιώ συχνά τη λέξη "κ@υλιάρης" με τους παίκτες μου»! Και δεν τελειώνουμε εδώ, η ατάκα του όταν τραβούσαν τα μαλλιά του Φελαίνι έχει γράψει Ιστορία: «κάθε άνθρωπος που τον αρπάζουν από τα μαλλιά του θα αντιδρούσε. Μόνο με σεξουαλικό μαζοχισμό επιτρέπεται, σε άλλες καταστάσεις όχι».

Σε βιογραφία του, που δημοσιεύτηκε πριν από μερικά χρόνια, έγινε γνωστό ότι συχνά υπήρξε αγενής με ανθρώπους που βρίσκονταν γύρω του. Έχει αποκαλέσει «χοντρό» δημοσιογράφο που άσκησε κριτική σε παίκτη της Γιουνάιτεντ, ενώ δεν είναι λίγοι οι εκπρόσωποι Μέσων, που χαρακτηρίστηκαν «ανόητοι» όταν έκαναν μια ερώτηση που δεν του άρεσε. Είναι λεπτά τα όρια της ευθύτητας, της ειλικρίνειας, με την αγένεια εξάλλου.

Ωστόσο ο Φαν Χάαλ διαχρονικά υπηρετεί έναν και μόνο τρόπο επικοινωνίας: την άχρωμη, αφιλτράριστη, αλήθεια. «Δεν είμαι εύκολος», δήλωσε κάποτε σε μια εντυπωσιακή στιγμή παραδοχής, «αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να αλλάξω την προσωπικότητά μου επειδή το θέλουν οι άλλοι».