Τσέλσι και Λυών εξελίσσουν την «αμερικανοκρατία» στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο

• Αγγλία: Από τους Γκλέιζερς στη Fenway Sports
• Συνολικά 20 ομάδες στις τέσσερις πρώτες κατηγορίες
• Ιταλία: Ρόμα, Φιορεντίνα και οριστικά και η Μίλαν
• Γαλλία: Στον δρόμο που χάραξε η Μαρσέιγ
• Οι εξαιρέσεις σε Ισπανία και Γερμανία
• Σκωτία και Βέλγιο συμπληρώνουν τον χάρτη

Για ακόμα ένα καλοκαίρι οι Αμερικανοί επενδυτές απλώνουν τα δίχτυα τους όλο και πιο βαθιά στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Μια αυξανόμενη τάση εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες, η οποία συμπίπτει με την ανάπτυξη του αθλήματος στις ΗΠΑ και τη ραγδαία άνοδο της εμπορικότητας του προϊόντος παγκοσμίως.

Η τελευταία χρονικά αλλαγή σελίδας με άρωμα «american dream» ήταν πέρα για πέρα ιστορική. Το όνομα του Ζαν-Μισέλ Ολάς υπήρξε απρόσκοπτα συνδεδεμένο με τον οργανισμό της Ολιμπίκ Λυών από το 1987 ως και σήμερα, με τον εμβληματικό Γάλλο παράγοντα να αποτελεί ιδιοκτήτη και πρόεδρο του συλλόγου για σχεδόν σαράντα χρόνια. Πλέον, παραδίδει βαθμιαία την σκυτάλη στον Αμερικανό ομόλογό του στην Κρίσταλ Πάλας, Τζον Τέξτορ, ο οποίος είναι και με τη βούλα ο νέος επικεφαλής των Λιονέ και επεκτείνει το χαρτοφυλάκιο των συλλόγων του και στη Γαλλία.

Από τον μεγαλοεπιχειρηματία στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών (Ολάς), στον πρωτοπόρο εκείνου των ''ειδικών εφέ'' που βρήκε πρόσφορο έδαφος στο Χόλιγουντ. Ο Τέξτορ έκανε την αρχή της νέας εποχής χρηματοδοτώντας την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Λυών με 86 εκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών για μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Μία επένδυση που ο Ολάς απέβλεπε από την περασμένη άνοιξη, όταν οι βασικοί «συμπαίκτες» αποφάσισαν να πουλήσουν τις μετοχές τους, δημιουργώντας επείγουσα ανάγκη για μεταβίβαση. Ο Ολάς παρ' όλα αυτά θα παραμείνει στον σύλλογο τόσο ως μέτοχος με μειοψηφικό πακέτο, όσο και ως πρόεδρος τουλάχιστον για τη μετάβαση στη νέα εποχή.

🚨 Jean-Michel Aulas et John Textor présentent le nouveau projet de l'Olympique Lyonnais 🔴🔵

➡️ https://t.co/PJIdDbhl7d pic.twitter.com/59Lo56uJUl

 

— Olympique Lyonnais (@OL) June 21, 2022

Αυτή, όμως, δεν ήταν καν η πρώτη, πόσω μάλλον η μόνη ιστορική μεταβίβαση συλλόγου σε αμερικανικά χέρια τον τελευταίο μήνα. Είχε προηγηθεί αυτή της Τσέλσι, και τυπικά στις 30 Μαΐου, με τον Τοντ Μπόελι να διαδέχεται τον Ρόμαν Αμπράμοβιτς στην κεφαλή των Λονδρέζων για το «εκκωφαντικό» συνολικό ποσό των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η διείσδυση του αμερικανικού στοιχείου στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα φυσικά δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Με αφορμή, λοιπόν, τη νέα εποχή στις δύο ομάδες, το Gazzetta παρουσιάζει το status quo της αναπτυσσόμενης... αμερικανοκρατίας στη Γηραιά Ήπειρο.

Αγγλία: Από τους Γκλέιζερς στη Fenway Sports

Η Premier League (αναμενόμενα) συγκέντρωσε πρώτη το υπερατλαντικό ενδιαφέρον για επενδύσεις και γνώρισε επίσης πρώτη την αμερικανική σφραγίδα, σε σημείο που πλέον σχεδόν το 50% των ομάδων της ανήκουν σε ιδιοκτήτες από τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι ομάδες είναι οκτώ και η αφετηρία του χρονολόγιου τοποθετείται στο 2005 και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι Κόκκινοι Διάβολοι πέρασαν στα χέρια της οικογένειας των Γκλέιζερς, ιδιοκτητών και των Tamba Bay Buccaneers στο NFL, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν φτάσει να αποτελούν τους μακροβιότερους Αμερικανούς ιδιοκτήτες στο Νησί. Και λέμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, διότι το «Glazers Out» γράφεται και ακούγεται κατ' εξακολούθηση, δείγμα της σφοδρής εναντίωσης των οπαδών προς το διοικητικό καθεστώς.

Τρία χρόνια αργότερα από την απόκτηση του 98% των μετοχών της Γιουνάιτεντ από τους Γκλέιζερς, ήταν η σειρά της Άρσεναλ και του δισεκατομμυριούχου Σταν Κροένκε. Μια σχέση η οποία επίσης έχει περάσει από... σαράντα κύματα μεταξύ ιδιοκτησίας και οπαδών, αφού η πορεία των Κανονιέρηδων στην (προσεχώς) 15ετία του Αμερικανού επενδυτή δεν έχει συνοδευθεί από τους επιθυμητούς τίτλους και διακρίσεις.

Έναν χρόνο πριν, η Λίβερπουλ ήταν εκείνη που περνούσε σε αμερικανικό έλεγχο και στην πλέον ανεπιθύμητη διοίκηση στα χρονικά του κλαμπ (Χικς και Τζίλετ). Σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης, με διόγκωση χρεών και εσωστρέφεια. Ο «εφιάλτης» των φίλων των Reds ολοκληρώθηκε το 2010 όταν οι Reds μεταβιβάστηκαν στη Fenway Sports Group του Τζον Χένρι και του «συμπαίκτη» του, Τομ Βέρνερ. Εγκαινιάζοντας. έτσι, τη νέα εποχή των επιτυχιών, αφού ο αμερικανικός όμιλος πιστώνεται την αναγέννηση των Κόκκινων σε όλα τα επίπεδα.

Συνολικά 20 ομάδες στις τέσσερις πρώτες κατηγορίες

Την τελευταία δεκαετία, η επέκταση είναι εμφανής σε όλη την πυραμίδα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Άστον Βίλα (Γουέσλι Έντενς), Κρίσταλ Πάλας (Τζον Τέξτορ), Φούλαμ (Σαχίντ Καν), Λιντς (49ers Enterprises το 44%) από Premier League, Μπέρνλι (Άλαν Πέις), Κόβεντρι (Τζόι Σεπάλα), Μίλγουολ (Τζον Μπέριλσον), Σουόνσι (Στέφεν Κάπλαν και Τζέισον Λεβιέν) από Championship, ανήκουν σε Αμερικανούς επενδυτές.

Το ίδιο ισχύει για Μπάρνσλεϊ, Κέιμπριτζ, Ίπσουιτς, Πλίμουθ, Πόρτσμουθ, Γουίκομ από League One, μέχρι και τις Κρόουλι και Σάτον από τη League Two, φτάνοντας το συνολικό ποσοστό πάνω από το 20% των ομάδων στις βαθμίδες της Premier League και της EFL.

Ιταλία: Ρόμα, Φιορεντίνα και οριστικά και η Μίλαν

Αν η Premier League ήταν το αρχικό πεδίο εξάπλωσης των Αμερικανών, η Serie A εξελίσσεται στην πλέον καθιερωμένη τους «φάμπρικα». Οι ιδιοκτήτες από τις ΗΠΑ πολλαπλασιάζονται την τελευταία τριετία, αλλά η αρχή έγινε το 2011 από τον Τζέιμς Παλότα στη Ρόμα. Ο Αμερικανός με ιταλικές ρίζες παράγοντας έμεινε εννέα χρόνια στο τιμόνι των Τζιαλορόσι, πριν ο δισεκατομμυριούχος συμπατριώτης του, Νταν Φρίντκιν εξαγοράσει το κλαμπ για περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ το 2020.

Από το 2019 η Φιορεντίνα ανήκει, επίσης, στον Ρόκο Κομίσο. Ο Ντιέγκο Ντάλα Βάλε παρέδωσε τα ηνία των Βιόλα στον Ιταλο-Αμερικανό μεγιστάνα των media και ιδρυτή της Mediacom, μία κίνηση που αναμφίβολα ενέπνευσε ακόμα περισσότεορυς επιχειρηματίες να αναζητήσουν ευκαιρίες επένδυσης σε ιταλικά κλαμπ, δεδομένης και της χαμηλότερης τιμής σε σύγκριση με τα κλαμπ της Premier League.

Μέσα στο 2021, εντάχθηκαν στο δίκτυο των Αμερικανών ιδιοκτητών η Ρόμα με τον Νταν Φρίντκιν, η Τζένοα της 777 Partners, η Πάρμα με τον Κάιλ Κράουζε, η Σπέτσια με τον Ρόμπερτ Πλάτεκ, η Βενέτσια με τον Ντάνκαν Νίντεραουερ, ενώ ο όμιλος North Sixth Group κατέχει το 31% στην Άσκολι της Serie B.

Έτοιμη για οριστική αλλαγή σελίδα είναι και η Μίλαν. Η περίπτωσή της είναι ιδιότυπη, αφού τυπικά από το 2017 ανήκει στην αμερικανική Elliot Management. Ο εν λόγω όμιλος, όμως, ουσιαστικά διαχειρίζεται το κλαμπ λόγω της αποτυχίας του Κινέζου Λι Γιονχονγκ (διαδέχθηκε τον Μπερλουσκόνι το 2016) να αποπληρώσει το δάνειο που είχαν συνάψει με την Elliott. Πλέον, η... αμερικανοποίηση της Μίλαν αναμένεται να συμβεί και επίσημα, με τη Redbird Capital να βρίσκεται σε προχωρημένες επαφές για τη μεταβίβαση των Ροσονέρι.

Γαλλία: Στον δρόμο που χάραξε η Μαρσέιγ

Η Λυών βιώνει τις πρώτες μέρες της εποχής του Τζον Τέξτορ, όμως, η πρώτη γαλλική ομάδα που πέρασε στον έλεγχο Αμερικανού επενδυτή ήταν η... άλλη Ολιμπίκ. Η Μαρσέιγ μεταβιβάστηκε το 2016 από την οικογένεια Λουί-Ντρεϊφίς στον Φρανκ ΜακΚόρτ, επίσης δισεκατομμυριούχο και άλλοτε ιδιοκτήτη των Λος Άντζελες Ντότζερς του μπέιζμπολ. Deal που, μάλιστα, στοίχισε στον ΜακΚόρτ μόλις 46 εκατομμύρια ευρώ!

Οι εξαιρέσεις σε Ισπανία και Γερμανία

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς σε Ισπανία και Γερμανία μοιάζει να είναι «η μέρα με τη νύχτα» συγκριτικά με τις υπόλοιπες μεγάλες λίγκες. Ο κανόνας του 50+1 διέπει το γερμανικό ποδόσφαιρο και διατηρεί τον έλεγχο στα μέλη του ερασιτέχνη. Κοινώς, στους φιλάθλους. Αντίστοιχη συνθήκη και στην Ισπανία όπου ένα μεγάλο μέρος των συλλόγων ανήκουν στους «socios», γεγονός που δεν έχει επιτρέψει την ίδια εισροή όχι μόνο Αμερικανών, αλλά γενικότερα επενδυτών από το εξωτερικό. Η εξαίρεση στη La Liga είναι η Μαγιόρκα, η οποία από το 2016 ανήκει στον Αμερικανό επιχειρηματία στον χώρο του real estate, Ρόμπερτ Σάρβερ (την αγόρασε αντί 20 εκατομμυρίων ευρώ). Εξαίρεση υπάρχει και στη Γερμανία, έστω και στην Τσβάιτε Λίγκα και σε ποσοστό μειοψηφίας, με την Καϊζερσλάουτεν να ανακοινώνει προ μηνών την πώληση του 10% των μετοχών της στην Pacific Media Group (PMG).

Σκωτία και Βέλγιο συμπληρώνουν τον χάρτη

Δυναμική παρουσία των Αμερικανών επενδυτών συναντάται τέλος σε Σκωτία και Βέλγιο. Από τη μία, η Χιμπέρνιαν (Ρον Γκόρντον), η Νταντί Γιουνάιτεντ (Μαρκ Όγκρεν) και η Νταντί (Τιμ Κιζ), από την άλλη η Σταντάρ Λιέγης της 777 Partners, οι Μπέβερεν και Οστάνδη, όπως και η Μόλενμπεεκ που ανήκει επίσης στον Τζον Τέξτορ.