Οι τρεις μέρες που καθορίζουν τον επίλογο του Κριστιάνο στην Πορτογαλία

Το “Κριστιάνο Ρονάλντο” ήταν ένα από τα αγαπημένα μου κεφάλαια στα μαθήματα που έκανα σε κάθε συναναστροφή με τον Φερνάντο Σάντος. Πόσο συχνά μπορεί να τύχαινε σε έναν Έλληνα δημοσιογράφο να συναναστρέφεται έναν προπονητή που διαχειρίζεται έναν εκ των κορυφαίων ποδοσφαιριστών στην ιστορία και - με μεγάλη απόσταση - τον μεγαλύτερο influencer που έχει αναδείξει το ποδόσφαιρο παγκοσμίως;

Τυχαίνει ο Φερνάντο Σάντος να είναι ο πρώτος που μου μίλησε ποτέ για τον ποδοσφαιριστή Κριστιάνο Ρονάλντο. Πίσω στο 2003, όταν είχε αναλάβει την Σπόρτινγκ Λισαβόνας και τον ρωτούσα σχετικά με το πόσο αισιόδοξος ήταν για το πρότζεκτ που είχε αναλάβει, μου είχε πει το “έχω έναν νεαρό, που αν μου τον αφήσουν και δεν τον πουλήσουν μπορώ να φτιάξω μαζί του μια ομάδα που θα κάνει την έκπληξη και θα διεκδικήσει το πρωτάθλημα. Πιθανόν να έχεις ακούσει για αυτόν, ονομάζεται Κριστιάνο Ρονάλντο”. Στην εξέλιξη του χρόνου είχα αντιληφθεί ότι ο Σάντος δεν είχε χάσει την επαφή με τον Κριστιάνο, την οποία εκτός των άλλων συντηρούσε μέσω του Ζόρζε Μέντες, του ατζέντη που εξελίχθηκε σε συνέταιρο του Κριστιάνο, του οποίου τις υπηρεσίες είχε σε διαφορετικά διαστήματα της καριέρας του και ο Πορτογάλος προπονητής.

Στον πρώτο του καιρό ως ομοσπονδιακός προπονητής της Πορτογαλίας, ο Σάντος ταξίδευε τακτικά στην Μαδρίτη για να συναντήσει τον Κριστιάνο. Δεν το έκανε μόνο για εκείνον αυτό, αλλά ο Κριστιάνο δεν ήταν “ακόμη ένας”, και ο προπονητής το σεβόταν αυτό και του το έδειχνε. Ο Σάντος ήταν ο πρώτος προπονητής που μίλησε στον Ρονάλντο σχετικά με την τοποθέτησή του ψηλότερα στο τερέν, στην θέση του κεντρικού επιθετικού. Σε μια περίοδο που ακόμη αγωνιζόταν στο πλάι για την Ρεάλ, ο Σάντος είχε τεκμηριώσει μέσα από μια ανάλυση με στοιχεία sports science στον Κριστιάνο ότι με αυτή την μετακίνηση θα μεγάλωνε πολύ το προσδόκιμο της ζωής του στο ελίτ επίπεδο του ποδοσφαίρου. Και τον έπεισε ότι αυτό ήταν το καλύτερο για την εθνική Πορτογαλίας.

Στην εξέλιξη του χρόνου, προτού ακόμη κατακτήσουν το Euro 2014, o Κριστιάνο έδειχνε στον Σάντος ότι σέβεται και υπολογίζει τη γνώμη του, και μάλιστα όχι μόνο σε ζητήματα σχετικά με το ποδόσφαιρο. Έφτανε να τον συμβουλεύεται και για επιχειρηματικά ζητήματα, όπως την απόφασή του να επενδύσει σε μια αλυσίδα ξενοδοχείων.

Μια εξήγηση για το γεγονός ότι ο Σάντος παραμένει στα 68 του σε έναν τόσο δημοφιλή πάγκο, τον οποίο σχετικά πρόσφατα είχε διεκδικήσει ο Ζοσέ Μουρίνιο, είναι η διορατικότητά του στο κομμάτι των δημοσίων σχέσεων. Όπως κάνει στα παιχνίδια, ο Σάντος χαράζει τη στρατηγική του και στις δημόσιες σχέσεις, και τις φροντίζει με συνέπεια και μεθοδικότητα. Πολύ έγκαιρα είχε αντιληφθεί πόσο ξεφεύγει σε διαστάσεις το φαινόμενο Κριστιάνο Ρονάλντο, και γι’ αυτό φρόντιζε να τον αντιμετωπίζει, ειδικά με τη δημόσια συμπεριφορά του, σαν “ιερή αγελάδα” του πορτογαλικού ποδοσφαίρου και της εθνικής ομάδας. Στην εξέλιξη του χρόνου, ανεξάρτητα από το επίπεδο της απόδοσής του στα ματς της εθνικής, ο Σάντος μιλούσε κάθε φορά δημόσια για “τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή στον κόσμο”. Και σε κάθε συγκέντρωση της εθνικής έδειχνε την ευελιξία να προσαρμόζει την ατζέντα των ιδιαίτερων συναντήσεών του με τον Κριστιάνο πάνω στο απαιτητικό πρόγραμμα ενός σούπερ σταρ που συγχρόνως ήταν πάντα μια ποδοσφαιρική μηχανή σε διαρκή κατάσταση βελτίωσης, αποκατάστασης κλπ.. Με άλλα λόγια φρόντιζε να αλλάζει το δικό του πρόγραμμα προκειμένου να μην διαταράξει τον μεσημβρινό ύπνο ή την κρυοθεραπεία του Κριστιάνο.

Ακόμη και τώρα, που τον άφησε εκτός ενδεκάδας για πρώτη φορά στην ιστορία της συνύπαρξής τους, ο Σάντος επιδεικνύει σεβασμό. Ένας άλλος προπονητής στη θέση του, το βράδυ του 6-1, στο οποίο ο αντικαταστάτης του Ρονάλντο έχει πετύχει τρία γκολ και έχει δώσει μια ασίστ, θα μπορούσε να δηλώσει ότι άφησε τον Κριστιάνο στον πάγκο για πειθαρχικούς λόγους, μετά την συμπεριφορά που είχε στο ματς με τη Νότιο Κορέα. Ένας άλλος μπορεί να το έκανε πιο βαρύ, και να μιλούσε για την ανάγκη της Πορτογαλίας να μάθει να νικά χωρίς τον Ρονάλντο. Ο Σάντος επέλεξε να μιλήσει για λόγους τακτικής, και να επαναλάβει ότι ο Κριστιάνο αποτελεί υπόδειγμα αρχηγού. Όταν τον ετοίμαζε για να τον βάλει στο γήπεδο, ο Σάντος χαμήλωσε στον πάγκο για να φτάσει στο ύψος του καθήμενου Κριστιάνο, για να του δείξει ότι του δίνει σημασία, όπως συμβουλεύει η ψυχολογία τους γονείς για την επικοινωνία με τα παιδιά τους.

Μερικά χρόνια πίσω, στα μεθεόρτια για την κατάκτηση του Euro, ο Ρονάλντο είχε δηλώσει ότι ο Φερνάντο Σάντος λειτουργεί σαν πατρική φιγούρα για εκείνον και αρκετούς ακόμη ποδοσφαιριστές της Πορτογαλίας. Αυτή την περίοδο, που ενδεχομένως είναι η δυσκολότερη στην τεράστια καριέρα του, ο Σάντος λειτουργεί και πάλι σαν κάποιος που προστατεύει και δεν εκθέτει τον Ρονάλντο. Στην πραγματικότητα του δείχνει τη θέση που πρέπει να πάρει στην Πορτογαλία, όπως του είχε δείξει προηγουμένως τη θέση που πρέπει να πάρει στο τερέν. Και το κάνει με ευγένεια που δηλώνει σεβασμό προς αυτό που πρεσβεύει ο Κριστιάνο για το πορτογαλικό ποδόσφαιρο.

Στις ώρες που απομένουν ο Κριστιάνο Ρονάλντο αποφασίζει πώς θα γράψει τον επίλογο σε αυτό που δεν αποκλείεται να είναι το τελευταίο του Παγκόσμιο Κύπελλο με την Πορτογαλία - μια Πορτογαλία που έχει φτάσει στους “8” και νιώθει φαβορί για να φτάσει στους “4”. Στα 68 του είναι αργά για να αλλάξει ο Φερνάντο Σάντος, και μάλιστα τώρα που ενδεχομένως γράφει τις τελευταίες σελίδες της υστεροφημίας του ως προπονητή. Στα 37 του ο Κριστιάνο Ρονάλντο προλαβαίνει να αλλάξει, διότι το ποδόσφαιρο είναι τόσο γενναιόδωρο μαζί του λόγω της τεράστιας καριέρας του, που του δίνει την ευκαιρία να είναι σημαντικός για αυτή την Πορτογαλία και να φτάσει μαζί της όσο μακρύτερα έχει πάει ποτέ σε Μουντιάλ. Σε τρεις μέρες θα γνωρίζουμε την επιλογή του. Μαζί και τον επίλογο της καριέρας του στην Εθνική Πορτογαλίας. Εκείνος γράφει τον επίλογο - ο Σάντος απλώς τον υπογράφει.