Ο θάνατος του ποδοσφαίρου συλλόγων στο ανώτατο επίπεδο, οι κακοί Άραβες και η υποκρισία

Ο Μίλίνκοβιτς-Σάβιτς κούνησε μαντίλι στα 28 του και αυτός για την Σαουδική Αραβία, ο Χέντερσον το ξανασκέφτεται για να δει αν έχει (και πόσες) αντιστάσεις στα 35 εκατομμύρια στον χρόνο και η συνεχής ροή παικτών (όχι πλέον μόνο…σιτεμένων) προς το αραβικό χρήμα συνεχίζεται. Μαζί με την κουβέντα για το αν, πόσες και ποιες αλλαγές μπορεί αυτή να φέρει, πραγματικά, στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Αλλά τελικά μήπως πρέπει να ρίξουμε μια ματιά προς τα πίσω; Στην όχι και τόσο μακρινή ιστορία του ποδοσφαίρου, για να δούμε πότε αυτόχρησιμοποιήθηκε με τον ίδιο τρόπο που επιχειρούν τώρα οι Άραβες με το πολύ χρήμα τους.

Η αφορμή για αυτή τη σκέψη προέκυψε από το εξαιρετικό κείμενο με τίτλο: «Ο θάνατος του ποδοσφαίρου συλλόγων στο ανώτατο επίπεδο, οι κακοί Άραβες και η υποκρισία», που δημοσιεύθηκε στην –εξαιρετική- σελίδα Calcio Sbalgiato στο Facebook (https://www.facebook.com/thecalciosbagliatoduo), που «τρέχουν» ο Στέλιος Καρακάσης και ο Δημήτρης Χρυσικός που επιμελούνται και το…μερακλήδικο podcast με το ίδιο όνομα (διαθέσιμο και στο Spotify). Για την πλάκα τους, όλα αυτά, που είναι εντέλει σοβαρή υπόθεση όπως και το ποδόσφαιρο για αυτούς που το αγαπάνε…κανονικά. Με την άδειά τους λοιπόν (ευχαριστώ από καρδιάς) και αφού διαβάζοντας το πόνημα τους, είδα διατυπωμένα αυτά που ήθελα να παραθέσω, αλλά με περισσότερες σαφείς αναφορές, στο πως χρησιμοποιήθηκε το ποδόσφαιρο και στην Ευρώπη για τους σκοπούς που υπηρετούν τώρα και οι εμίρηδες, το αναδημοσιεύω. Με την επισήμανση να δώσουμε βάρος –εντέλει- στο κομμάτι της υποκρισίας!

«𝝤 𝝝𝝖𝝢𝝖𝝩𝝤𝝨 𝝩𝝤𝝪 𝝥𝝤𝝙𝝤𝝨𝝫𝝖𝝞𝝦𝝤𝝪 𝝨𝝪𝝠𝝠𝝤𝝘𝝮𝝢 𝝨𝝩𝝤 𝝖𝝢𝝮𝝩𝝖𝝩𝝤 𝝚𝝥𝝞𝝥𝝚𝝙𝝤, 𝝤𝝞 𝝟𝝖𝝟𝝤𝝞 𝝖𝝦𝝖𝝗𝝚𝝨, 𝝟𝝖𝝞 𝝜 𝝪𝝥𝝤𝝟𝝦𝝞𝝨𝝞𝝖»

Έτσι ξαφνικά, ο Σεργκέι Μιλίνκοβιτς Σάβιτς της Λάτσιο, στα είκοσι οκτώ του, στο απόγειο της καριέρας του, φαίνεται να οδεύει προς την έρημο. Ας μην παριστάνουμε πως πέφτουμε από τα σύννεφα. Πως μία ωραία καλοκαιρινή ημέρα, από το πουθενά, εμφανίστηκαν οι Άραβες ως Σαρακηνοί πειρατές με το μαχαίρι στα δόντια και έκαναν ρεσάλτο στην όσια γαλέρα του ποδοσφαίρου, με μοναδικό σκοπό να βιάσουν το κορμί του αγαπημένου μας αθλήματος. Ας μην είμαστε υποκριτές και κάνουμε πως δεν το είδαμε, εδώ και δεκαετίες, να έρχεται. Οι οικονομικές τάσεις στο ποδόσφαιρο και οι συμπεριφορές της ελεύθερης αγοράς δεν ξεφυτρώνουν από τη μία μέρα στην άλλη.

Ίσως πρέπει να πάμε αρκετά πίσω, ως το 1986, τότε που ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ανέλαβε τις τύχες της Μίλαν και το οικονομικό μοντέλο που κυριαρχεί σήμερα στο ποδόσφαιρο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. O «Καβαλιέρε» δεν ήταν ο τίμιος εμποράκος από το Μιλάνο που έβαλε το χέρι στην τσέπη επειδή απλά αγαπούσε την ομάδα του. Ήταν ένας πανέξυπνος τυχοδιώκτης και κομπιναδόρος, με μια ηθική πυξίδα θαμμένη εκατό χιλιόμετρα μέσα στο έδαφος, μέλος της περιβόητης ακροδεξιάς (από το 1966 με εποχές Gladio και έπειτα) μασονικής στοάς Propaganda Due, με εγκάρδιες μα αδιαφανείς διασυνδέσεις στο οργανωμένο έγκλημα. Ένας, τουλάχιστον, σκιώδης χαρακτήρας που από τραγουδιστής σε κρουαζιερόπλοιο στα 60s κατάφερε να γίνει μεγιστάνας των media ως επικεφαλής του ομίλου Mediaset και, φυσικά, ένας από τους πιο μακροβιότερους πρωθυπουργούς της Ιταλίας, ένας πρώιμος Ντόναλντ Τραμπ επί της ουσίας, η έπαρση και ο μισογυνισμός στα ίδια επίπεδα, αλλά η φινέτσα σε διαφορετικό.

Ο Μπερλουσκόνι προφανώς αντιλαμβανόταν τη χρησιμότητα του αθλήματος ως πολιτικό εργαλείο, το δίδαξε πρώτη αυτό η εποχή του Φασισμού στη χώρα του. Είχε, όμως, ποδοσφαιρική οξυδέρκεια, ήξερε από μπάλα (μιλάμε για τον άνθρωπο που πίστεψε και προσέλαβε τον Αρίγκο Σάκι), και ήταν από τους πρώτους που κατάλαβε την ακαταμάχητη δύναμη της τηλεόρασης και των media γενικότερα, σε μία εποχή που οι συσχετισμοί άρχισαν να αλλάζουν, οικονομικά και τεχνολογικά. Όταν ανέλαβε τη Μίλαν, οι ροσονέρι δεν είχαν μαντήλι να κλάψουν. Μέσα σε λίγα χρόνια, η Μίλαν όχι μόνο έγινε το πιο επιτυχημένο κλαμπ στον πλανήτη και ο φόβος και τρόμος των αντιπάλων, αλλά άλλαξε και το ίδιο το ποδόσφαιρο. Θα γινόταν αυτό χωρίς τα χρήματα του Μπερλουσκόνι και τη νοοτροπία του «αγοράζω ό,τι καλύτερο κινείται»; Σε καμία περίπτωση. Οι τρεις σπουδαίοι Ολλανδοί δεν έρχονται στο Σαν Σίρο για μισό μπουκάλι chianti και μια θέση στο Δημόσιο όταν με το καλό αποσυρθούν.

Λίγο καιρό μετά θα ακολουθήσει και η δημιουργία της Πρέμιερ Λιγκ, αναμφίβολα ένα κοσμογονικό γεγονός για το ποδόσφαιρο. Σεζόν με σεζόν, τα χρήματα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα θα εκτοξεύσουν την οικονομική σταθερά του επαγγελματικού ποδοσφαίρου σε ύψη που στις αρχές των 90s θα φαινόντουσαν εξωπραγματικά. To 1992 o Σερ Άλεξ Φέργκιουσον ξόδεψε κάτι λιγότερο από €2.000.000 ευρώ για να φέρει στο Ολντ Τράφορντ τον Ερίκ Καντονά, έναν παίκτη που άλλαξε όχι μόνο την πορεία της Γιουνάιτεντ, αλλά και της ίδιας της λίγκας. Τον Ιανουάριο που μας πέρασε, η Τσέλσι έδωσε €70.000.000 μόνο για τον Μικάιλο Μούντρικ. Τον Μικάιλο τον Μούντρικ.

Ακραία πράγματα, ακόμη και αν λάβουμε υπόψη μας τον ρυθμό του πληθωρισμού. Αν ψάξουμε για το ποσό που αντιστοιχεί στις μεταγραφικές, και μόνο, συμφωνίες της τελευταίας πενταετίας στο αγγλικό ποδόσφαιρο, θα βγει μία πινακίδα από νέον που θα αναβοσβήνει €10,11 δισεκατομμύρια. Μιλάμε για το μισό μπάτζετ της NASA για το 2022. Και αφήνουμε έξω τους μισθούς, τα τηλεοπτικά, τους σπόνσορες και άλλα παρελκόμενα.

Ο κόσμος του ποδοσφαίρου έχει απωλέσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια την αθωότητα του, ας μην κοροϊδευόμαστε. Ας μη ξεχνάμε τον πρόεδρο της Μαρσέιγ Μπερνάρ Ταπί που είχε στήσει τη μισή Ευρώπη, με τις αρχές να ξεθάβουν γαλλικά φράγκα από αυλές ποδοσφαιριστών, τα αέναα σκάνδαλα του calcio, τους Ρώσους ολιγάρχες. Σύμφωνοι, για την FIFA δεν νομίζω ότι έχει νόημα να γραφτεί κάτι παραπάνω πλέον, όχι μόνο έχει σκελετούς στην ντουλάπα της, αλλά ολόκληρες τριλογίες του Τζορτζ Ρομέρο να χτυπούν την πόρτα της.

Δεν έχουν, δα, περάσει και αιώνες από τότε που ο διαβολικός σήμερα Πούτιν καλωσόριζε στη Ρωσία τη μεγαλύτερη γιορτή του ποδοσφαίρου, την ώρα που τα μεγάλα στελέχη της Gazprom χτυπούσαν το ένα το άλλο θριαμβευτικά στην πλάτη. Για τα παρασκηνιακά αίσχη του Μουντιάλ του Κατάρ προς βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο (όχι όλοι και όλες μας) απολαύσαμε και παρακολουθήσαμε, τα γνωρίζουμε, ακόμη και αυτοί και αυτές που κλείσαμε μάτια και αυτιά.

Υπάρχει, άρα, μία οικονομική συνέχεια, μπιχεβιοριστική στη φύση της, που έχει οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση. Το αφήγημα ότι παλιά δεν γινόντουσαν αυτά, δεν έχει στέρεη βάση. Απλά, η διαφορά είναι ότι, παλαιότερα, τα οικονομικά μεγέθη ήταν απειροελάχιστα σε σχέση με τις μέρες μας και η προκλητικότητα τους απέναντι στους καιρούς σαφέστατα πολύ πιο ήπια.

Και φτάνουμε ξανά στους Άραβες. Μάλλον, στον συμπαθή Γκάρι Νέβιλ, και την, ίσως απερίσκεπτη, αλλά υποκριτική του προσέγγιση. Πρόσφατα θα δηλώσει στο BBC: “Η Πρέμιερ Λιγκ πρέπει να ενεργοποιήσει ένα άμεσο εμπάργκο στις μεταγραφές προς την Σαουδική Αραβία, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα καταστραφεί η ακεραιότητα του αθλήματος”.

Προσέξτε, μιλάει μόνο για μεταγραφές. Με άλλα λόγια, είναι ΟΚ να συνάπτουμε, ως κράτη, εμπορικές συμφωνίες δισεκατομμυρίων με αυτά τα απεχθή καθεστώτα που μαστιγώνουν γυναίκες και κρεμάνε μπλόγκερς στις πλατείες, να πουλάμε όπλα, να αγοράζουμε πετρέλαιο, να βλέπουμε τον πρέσβη Ντέιβιντ Μπέκαμ να κουβαλάει χαμογελαστός τσουβάλια με χρυσό στην πλάτη.

Είναι ΟΚ να έρθουν να αγοράζουν και τις ομάδες μας μπας και μας φέρουν κανένα Τσάμπιονς Λιγκ με τον Πεπ στο τιμόνι, είναι ΟΚ να πηγαίνουμε στο Κατάρ με ένα μικρόφωνο του beIN στο χέρι για εξαιρετικό μεροκάματο. Με όλα αυτά δεν έχουμε πρόβλημα. Αλλά να μας παίρνουν από τα ευρωπαϊκά γήπεδα τους Ρούμπεν Νέβες και τους Μπρόζοβιτς και τους Κουλιμπαλίδες και τους Μπενζεμάδες; Ε, όχι, κάπου πρέπει να μπει μία γραμμή στην Αραβική άμμο. Για ποια ακριβώς ακεραιότητα του αθλήματος μιλάει ο Γκάρι Νέβιλ; Για αυτή που απειλείται από κάποιους που έχουν περισσότερα χρήματα από εμάς;

H αντίληψη ότι το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ανησυχεί θεσμικά για ουμανιστικούς λόγους για το δυναμικό μπάσιμο των Αράβων στο προσκήνιο προκαλεί, στη καλύτερη περίπτωση, το γέλιο. Το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, όλοι αυτοί οι νέοι «κακοί» της υπόθεσης, έχουν βρει ήδη ένα στρωμένο σύστημα, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους, ένα σύστημα το οποίο νοιάζεται κυρίως για τα έσοδα και καταπατά κατά το δοκούν την αστειότητα που ονομάζεται Financial Fair Play, και παίζουν μπάλα ανάλογα.

Γιατί πλέον έχουν καταλάβει, όπως οι φασίστες του Μουσολίνι, όπως ο Μπερλουσκόνι, όπως οι Ασιάτες τζογαδόροι, όπως ο Αμπράμοβιτς, όπως οι Αμερικάνοι μεγιστάνες των funds και οι απανταχού σταυροφόροι του άκρατου καπιταλισμού, τη δύναμη, εξουσιαστική, οικονομική, πολιτική, και το παγκόσμιο πρεστίζ, που πάει πακέτο με την ιδιοκτησία ενός μεγάλου και ιστορικού κλαμπ με εκατομμύρια φίλων, ακόλουθων, οπαδών, πελατών.

Ο θάνατος του ποδοσφαίρου συλλόγων όπως το γνωρίζαμε (στο υψηλότερο επίπεδο, εννοείται) είναι πλέον γεγονός. Ο Τονάλι έβαλε τα κλάματα, πήγε στη βόρεια Αγγλία με τη φάτσα ξινισμένη, αλλά μπήκε στο αεροπλάνο. Ο Ρομέλου Λουκάκου δεν θυμάται που παίζει, ποστάρει βίντεο να σηκώνει βάρη στο γυμναστήριο στην τοποθεσία “none of your business.” Ας αφήσουμε στην άκρη τα “o tempora, o mores” του Κικέρωνα, την αφοσίωση και την αγάπη προς την φανέλα και προς τον κόσμο. Αυτά πλέον δεν αφορούν τους ιδιοκτήτες των μεγάλων ομάδων και τους ισολογισμούς τους, αυτά αφορούν τη ρομαντική μάζα, εντός και εκτός εισαγωγικών, αυτούς και αυτές που ταξιδεύουν πεντακόσια χιλιόμετρα για να δουν από κοντά ένα ματς τρίτης κατηγορίας, που συντονίζονται σε μεταμεσονύκτιες οθόνες για ένα οποιοδήποτε ματς του Κόπα Σουνταμερικάνα.

Οι διάφοροι πειρατές μπορεί να έχουν κάνει ρεσάλτο στο καράβι, και είναι άξιο απορίας μέχρι το πότε θα αντέξει αυτή η φούσκα, λες και το ποδόσφαιρο, λόγω της τεράστιας και παγκόσμιας του ζήτησης, είναι υπεράνω οποιασδήποτε κρίσης, οικονομικής, κοινωνικής, ανθρωπιστικής. Απλά, ας υπάρχει μία ειλικρίνεια στον δημόσιο διάλογο επί του θέματος. Προσωπικά, ζήτημα να έχασα δύο αγώνες από το Μουντιάλ του Κατάρ (ζήτημα να έχω χάσει πάνω από δέκα από το 1990 και έπειτα) και πανηγύρισα με τη ψυχή μου όταν το σήκωσε η Αργεντινή, αφότου γλίτωσα το έμφραγμα. Δεν αισθάνομαι περήφανος, ούτε είμαι σε θέση να κουνήσω το δάχτυλο σε καμία και σε κανέναν, οφείλω, όμως, να αποφύγω την υποκρισία.

Ας είναι. Είμαι σίγουρος πως θα παρακολουθώ ποδόσφαιρο στην ολότητα του μέχρι να φύγω από τη ζωή, από το Μονουμεντάλ μέχρι το Σουκρού Σαράτσογλου και το Βία ντελ Μάρε, παντού, όπου παίζεται, ελπίζοντας πως πάντα θα υπάρχει μία Μπάγερν Μονάχου να κρατάει, μέσα και στα δικά της μικροσκάνδαλα, τα προσχήματα, και να ηγείται μιας λίγκας που θεωρεί τον φίλαθλο κόσμο ως ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ, περισσότερο από σεβασμό στο άθλημα και κοινή λογική παρά από πολιτική σκοπιμότητα. Πάντα θα υπάρχει μία Ουνιόν Βερολίνου, μία Σαν Λορέντζο, μία Αθλέτικ Μπιλμπάο, μια Ράγιο Βαγιεκάνο, μία Σπάρτα Ρότερνταμ, μία ερασιτεχνική ομάδα στα τοπικά γήπεδα που θα σου προσφέρει αυτό που ζητάς από ένα βράδυ, τους προβολείς, τα χρώματα, τις μπύρες, τα λουκάνικα, την κοινωνικοποίηση, τον διάλογο, τα μεγάλα γκολ μιας αξέχαστης νίκης, τις πικρές ήττες, το γέλιο και τα δάκρυα. Την πραγματική ουσία της εμπειρίας του ποδοσφαίρου, δηλαδή»