Το δημιουργικό χάος της Φλουμινένσε και ο Ντινίζ ως «ιερέας» του relationism

To σύγχρονο ποδόσφαιρο γνώρισε την επίδραση του Πεπ Γκουαρδιόλα, ο οποίος ως συνεχιστής των ιδεών του ενός και μοναδικού Γιόχαν Κρόιφ που εξέλιξε την αρχική ιδέα του Ρίνους Μίχελς, κυριάρχησε με το positional play, το οποίο έγινε η βασικότερη τακτική έκφραση αυτή την στιγμή στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Τι είναι το positional play?

Χωρίς να μπούμε σε πολλές-αχρείαστες για την ουσία του κειμένου- λεπτομέρειες, το παιχνίδι θέσης, είναι μία τακτική αρχή, κατά την οποία οι ποδοσφαιριστές παίρνουν θέσεις στο γήπεδο για να δημιουργήσουν αριθμητικά πλεονεκτήματα, τρίγωνα ή διαμάντια, με στόχο να προχωρήσουν στα τρίτα του γηπέδου, στις ισάριθμες φάσεις της επιθετικής ανάπτυξης(build up-progression-finishing) και για να δημιουργήσουν χώρους. Όλοι οι παίκτες θα πρέπει να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες σχετικά με τις θέσεις που καταλαμβάνουν σε σχέση με τους συμπαίκτες, τους αντιπάλους και την μπάλα.

Tον τελευταίο χρόνο ολοένα και περισσότερο οι παρατηρητές του ποδοσφαίρου ασχολούνται με μία διαφορετική τακτική ιδέα, με έναν νεοτερισμό που εφαρμόζει ο Βραζιλιάνος προπονητής της Φλουμινένσε, Ροντρίγκο Ντινίζ. Η ονομασία του; Relationism και ως τακτική φιλοσοφία μπορούμε να πούμε πως πρεσβεύει πράγματα εντελώς διαφορετικά από το positional Play, αν και αμφότερα στοχεύουν στη κυριαρχία μέσα από την κατοχή της μπάλας.

Στο «ποδοσφαιρικό χάος» όπως έχουν χαρακτηρίσει το τακτικό σχέδιο του Ντινίζ, οι κινήσεις χωρίς την μπάλα και οι μεταβιβάσεις δεν γίνονται με βάση τον χώρο και την δημιουργία αυτού για την προώθηση του παιχνιδιού αλλά προτάσσονται οι σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των παικτών, οι ατομικές ελευθερίες στο παιχνίδι χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη δομή στον αγωνιστικό χώρο.

Πως, λοιπόν, οι ομάδες μπορούν να δημιουργούν πάνω στο χορτάρι, χρησιμοποιώντας το relationism play; Ποιές είναι οι βασικές αρχές; Πάμε να τις δούμε:

• Touch and go: Πάσα και άμεση κίνηση στον χώρο.
• Tabelas: Το γνώριμό μας «1-2», με την πορτογαλική λέξη να σημαίνει «τραπέζι», εννοώντας την συνεργασία ανάμεσα στους δύο παίκτες για να δημιουργήσουν. Φυσικά το «1-2» υπήρχε και θα υπάρχει πάντα στο ποδόσφαιρο ανεξάρτητα από το τακτικό κομμάτι αλλά στο relationism play, αποτελεί βασική αρχή υπεροχής.
• Οι «σκάλες»: H δημιουργία διαγώνιων γραμμών πάσας και διαγώνιων μεταβιβάσεων ώστε η μπάλα να «ανέβει» προς την αντίπαλη εστία.
• Tilting: Από την στιγμή που η κεντρική ιδέα βασίζεται στις κοντινές συνεργασίες των ποδοσφαιριστών, πολλές φορές εμφανίζεται στη Φλουμινένσε η υπερφόρτωση της μίας πλευράς. Με έξι ακόμη και με επτά παίκτες σε μικρό χώρο.
• The «Yo-yo»: Ακόμη και αν στην απέναντι πλευρά υπάρχει και χώρος και διαθέσιμη επιλογή, η βραζιλιάνικη ομάδα προσπαθεί να «τρυπήσει» την αντίπαλη άμυνα από την πλευρά της υπερφόρτωσης. Συνήθως βλέπουμε τα σύνολα να προσπαθούν από δεξιά να μεταφέρουν την μπάλα αριστερά και αντίστροφα για να εκμεταλλευθούν τον χώρο.

Στο relationism play αυτό δεν υπάρχει, δίνοντας παράλληλα και μια μεγαλύτερη ασφάλεια στην αποφυγή των κόντρα επιθέσεων, καθώς ο αντίπαλος δεν έχει πολλές επιλογές, με την Φλουμινένσε να έχει πολλούς παίκτες κοντά στην μπάλα, παλεύοντας για την άμεση επανάκτησή της. Έτσι λοιπόν όταν η μπάλα φεύγει από δεξιά και περνά στον άξονα, ο κεντρικός χαφ δεν αλλάζει το παιχνίδι αλλά επαναφέρει την μπάλα και πάλι στην ίδια πλευρά.

Στο ποδόσφαιρο, λοιπόν, που «γέννησε» ο Ντινίζ οι ποδοσφαιριστές απολαμβάνουν περισσότερες ελευθερίες, έρχονται πιο κοντά στη μπάλα, γίνονται εκείνοι υπεύθυνοι την ώρα του παιχνιδιού για το διάβασμα του αντιπάλου. Το σχέδιο αυτό τους δίνει την ελευθερία να κινηθούν πιο κοντά στην μπάλα και να αναζητήσουν καταστάσεις στις οποίες οι «σχέσεις» μπορούν να οδηγήσουν σε μια ευκαιρία επίθεσης.

«Η ιστορία μας δεν έχει να κάνει με τους χώρους, αλλά με τους παίκτες». Mε αυτή την φράση οι θιασώτες του «Ντινίζμο» προσπαθούν με λίγες λέξεις να εξηγήσουν την νέα φιλοσοφία, η οποία αρχίζει και βρίσκει θιασώτες και στη γηραιά Ήπειρο, με τον Xέντρικ Ρίντστρομ να εφαρμόζει την συγκεκριμένη τακτική στη Μάλμε.