• Η ομάδα που απαρνείται τον χώρο, στο όνομα της ελευθερίας
• Οι κορυφαίες επιδόσεις και το στοίχημα της... επανάστασης

Μια ποδοσφαιρική επανάσταση στην άλλη άκρη της γης. Ένας προπονητής που αρνήθηκε να ακολουθήσει το ρεύμα και αποφάσισε να επιπλεύσει στον ωκεανό του ποδοσφαίρου πάνω στη δική του βάρκα. Μόνο που εν τέλει όχι απλά επέπλευσε σε αυτή, μα μπόρεσε να την καθοδηγήσει σε νερά που φάνταζαν προορισμένα να την καταβροχθίσουν.

Η Φλουμινένσε του Φερνάντο Ντινίζ μετρά αντίστροφα για τον τελικό του Copa Libertadores κόντρα στην Μπόκα Τζούνιορς (04/11 - 22:00), για την ευκαιρία της να προσθέσει ένα στέμμα στο δικό της μοναδικό παιχνίδι. Ένα παιχνίδι «αιρετικό», που έρχεται σε αντίθεση με τις, έως τώρα, πέραν αμφισβήτησης διδαχές του σύγχρονου ποδοσφαίρου και βάζει στο επίκεντρό του τον παίκτη και τη δική του ενστικτώδη έκφραση.

Το Gazzetta με τη βοήθεια του Wyscout, την κορυφαία πλατφόρμας ποδοσφαιρικής ανάλυσης, βάζει στο μικροσκόπιό του τις ιδέες του Ντινίζ, που όπως φαίνεται δεν είναι μόνο επαναστατικές αλλά και αποδοτικές, αφού έφεραν τη Φλουμινένσε μπροστά σε ένα μεγάλο στοίχημα για το ξεχωριστό ποδόσφαιρό της.

Η ομάδα που απαρνείται τον χώρο, στο όνομα της ελευθερίας

Πεπ Γκουαρδιόλα: «Είναι σαν να κινούνται οι παίκτες, αλλά στην πραγματικότητα κινείται η μπάλα. Όλοι πρέπει να βρίσκονται στις θέσεις τους, το να κινείσαι πολύ δεν είναι καλό».

Λίγες λέξεις αρκετές να περιγράψουν όλα όσα πρεσβεύει το positional play, όλα αυτά στα οποία πιστεύει ο Καταλανός κόουτς. Αλλά και όλα αυτά στα οποία «εναντιώνεται» ο Φερνάντο Ντινίζ, που, όπως είχατε διαβάσει στο Gazzetta, εμπιστεύεται το relationsim, δηλαδή το αντίθετο του positional play.

Στο τελευταίο, σε γενικές γραμμές, οι παίκτες καταλαμβάνουν αυστηρά συγκεκριμένες θέσεις μέσα στο γήπεδο, δημιουργούν υπεραριθμίες και κυριαρχούν μέσα από αυτές. Το σύγχρονο ποδόσφαιρο, ειδικά στην Ευρώπη, θυμίζει μια μάχη για τον χώρο, τη δημιουργία του και την εκμετάλλευσή του, όμως στο παιχνίδι του Ντινίζ ο χώρος, παραδόξως, δεν έχει σημασία.

Σημασία έχουν οι σχέσεις μεταξύ των παικτών. Για αυτό και η Φλουμινένσε δεν βασίζεται σε μια συγκεκριμένη δομή στο χορτάρι, δεν έχει ένα συγκεκριμένο σχήμα και στηρίζεται στις συνεργασίες των μονάδων της. Πάμε να δούμε πρακτικά τι σημαίνει αυτό.

Η απουσία δομής είναι φανερή στην παραπάνω φάση. Επτά παίκτες της Φλουμινένσε βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους προς την πλαϊνή γραμμή, δίχως σχήμα, σχεδόν χωρίς θέσεις. Ο ένας έρχεται δίπλα στον άλλον όμως, ώστε να μπορέσουν να συνεργαστούν πιο εύκολα και αποτελεσματικά. Οι συνεργασίες τους βασίζονται τρομερά πολύ στα «1-2», σε γρήγορες μεταβιβάσεις και άμεσες κινήσεις.

Σχήματα αυθόρμητα δηλαδή, βγαλμένα από street football ή futsal, που λαμβάνουν χώρα επικεντρωμένα σε μικρούς χώρους του γηπέδου και όχι σε όλο το πλάτος και το μήκος του. Οι παίκτες είναι αυτοί επωμίζονται με την ευθύνη της εύρεσης των κατάλληλων συνεργασιών, παίζοντας βέβαια με πλήρη ελευθερία κινήσεων.

Η Φλουμινένσε του Ντινίζ πολλές φορές κυριολεκτικά αδιαφορεί για τον κενό χώρο, για αυτό και συχνά υπερφορτώνει επίτηδες τη μια από τις δύο πλευρές, αρνούμενη μάλιστα... πεισματικά να αλλάξει το παιχνίδι, όπως στοχεύουν να κάνουν πλέον πάρα πολλές ομάδες. Η παρακάτω φάση είναι χαρακτηριστική για τον τρόπο με τον οποίο η Φλου ξεδιπλώνεται στο χορτάρι.

Η μπάλα γυρνάει από το κέντρο στην άμυνα, αφού ο μέσος της ομάδας δεν έχει βρει κάποιο άλλο στήριγμα, έχοντας πάντως άλλους τέσσερις συμπαίκτες του κοντά στη γραμμή. Ο στόπερ ωστόσο, αντί να πασάρει στα αριστερά του, όπου υπάρχει άπλετος ελεύθερος χώρος, επιλέγει να στείλει ξανά την μπάλα στα δεξιά, εκεί που οι συμπαίκτες του παραμένουν στοιβαγμένοι.

Από τον μπακ στον μέσο κι από εκεί ξανά προς το πλάι με συνεχή κίνηση από τους παίκτες. Η μπάλα προωθείται κάθετα παράλληλα με τη γραμμή του άουτ, μέχρι να περάσει εσωτερικά. Μια προσποίηση και μια πάσα στον χώρο και η Φλουμινένσε είναι έτοιμη να μπει στην αντίπαλη περιοχή.

Η ομάδα του Ντινίζ παίζει με πλήρη αφοσίωση στο δικό της πλάνο και στις δικές της ιδέες. Δεν την ενδιαφέρει να εκμεταλλευτεί τον κενό χώρο, παρά μόνο να κινηθεί σα συλλογική μονάδα πάνω στο χορτάρι και να καταστήσει την αντιμετώπισή της αδύνατη από τον αντίπαλο.

Το συναρπαστικό δε, είναι πως επί της ουσίας η Φλουμινένσε, που πρεσβεύει το... κίνημα του «Ντινίζμο», θέλει να κάνει ακριβώς αυτό που κάνει και η Μάντσεστερ Σίτι του Πεπ, για παράδειγμα: να κυριαρχήσει στο γήπεδο με την μπάλα στα πόδια. Μόνο που το κάνει με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, όχι με έλεγχο, αλλά με το δικό του μοναδικό χάος. Σαν μια ποδοσφαιρική αιρετική αντίσταση, όμορφη και εντυπωσιακή στο μάτι, που όμως, αποδεικνύεται πλέον, πως μπορεί όχι μόνο να λειτουργήσει αλλά και να φέρει φοβερά αποτελέσματα, να οδηγήσει μια ομάδα στην κορυφή.

Οι κορυφαίες επιδόσεις και το στοίχημα της... επανάστασης

Η αλήθεια είναι ότι η Φλουμινένσε δεν βρίσκεται στην κορυφή του πρωταθλήματος στη Βραζιλία, αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως δεν αποτελεί μια πραγματικά καλή ομάδα και όχι κάποιο... πειραματόζωο των ιδεών του Ντινίζ. Άλλωστε δεν έφτασε κατά τύχη στον τελικό του Copa Libertadores.

Τα νούμερά της φανερώνουν πως αυτά που θέλει να κάνει τα κάνει με μεγάλη επιτυχία. Η Φλου είναι πιο απειλητική ομάδα του Brasileiro με 1,64 Expected Goals ανά 90 λεπτά και ταυτόχρονα η 4η ομάδα με τις περισσότερες τελικές προσπάθειες (14 ανά 90 λεπτά κατά μ.ο).

Οι αριθμοί της επίσης, είναι δηλωτικοί όσων λατρεύει να κάνει στον αγωνιστικό χώρο, πέρα από το να απειλεί. Και η Φλουμινένσε αγαπά την κατοχή, το παιχνίδι με την μπάλα στα πόδια, τις ντρίμπλες. Με 60% κατοχή κατά μέσο όρο ανά ματς, βρίσκεται στη 2η θέση της σχετικής κατηγορίας. Αλλάζει 465,4 πάσες ανά παιχνίδι, μετρώντας 15,4 μεταβιβάσεις ανά λεπτό κατοχής. Καμία άλλη ομάδα στο πρωτάθλημα δεν έχει καλύτερες επιδόσεις στις δύο τελευταίες κατηγορίες, γεγονός που μαρτυρά πως, παρ'ότι την αξιοποιεί με διαφορετικό τρόπο από αυτό που έχουμε συνηθίσει, η Φλου κυριαρχεί με όπλο την μπάλα και την κυκλοφορία της.

Σημαντική πρωτιά και μάλιστα με διαφορά έχει να επιδείξει και όσον αφορά τις ντρίμπλες. Στο πλαίσιο... ελεύθερης έκφρασης στο οποίο αγωνίζονται οι ποδοσφαιριστές της, το ντριμπλάρισμα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο κι αυτό... βγαίνει προς τα έξω. Οι παίκτες του Ντινίζ επιχειρούν 30,5 ντρίμπλες ανά παιχνίδι, τις περισσότερες από κάθε άλλον αντίπαλό τους, όταν μάλιστα ο σχετικός μέσος όρος της λίγκας αγγίζει το 23,7.

Μια ακόμα αποτύπωση της ταυτότητας της Φλουμινένσε στα νούμερά της στο Wyscout αφορά και την πίεσή της. Η ομάδα του Ντινίζ έχει τον δεύτερο καλύτερο δείκτη PPDA (Passes per Defensive Action) στο πρωτάθλημά της με 8,08. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως επεμβαίνει με κάποια αμυντική ενέργεια στην κατοχή του αντιπάλου ανά οκτώ πάσες, πρεσάρει δηλαδή με ένταση και δεν τον αφήνει να αλλάξει με άνεση την μπάλα.

Η δομή που είδαμε παραπάνω άλλωστε, με τους πολλούς παίκτες κοντά μεταξύ τους, βοηθά στην ισχυρή πίεση και την άμεση επανάκτηση της μπάλας. Ένας από τους λόγους μάλιστα που η Φλουμινένσε τραβιέται προς τα άκρα είναι το να μπορέσει να «πνίξει» με τη βοήθεια της πλαϊνής γραμμής τον αντίπαλό της στο πρέσινγκ της, με το που χάσει την μπάλα.

Άλλωστε, κάτι ακόμα που καθιστά τόσο ξεχωριστή τη δουλειά του Ντινίζ στη Φλουμινένσε είναι πως τα πάντα στο παιχνίδι της είναι ελεύθερα, αυθόρμητα και ενστικτώδη, πηγαία και... βραζιλιάνικα, όμως τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ένα ποδοσφαιρικό «χάος» με νόημα και στόχους, μια ποδοσφαιρική αίρεση που φανερώνει πως σε αυτό το παιχνίδι μπορείς να φτάσεις εκεί που θέλεις με όποιον τρόπο φανταστείς.

«Στη δική μου αντίληψη, προτιμώ η ζωή να είναι περισσότερο τέχνη, παρά επιστήμη. Γιατί ό,τι είναι καλλιτεχνικό μένει για πάντα, συγκινεί τον κόσμο», είπε κάποτε ο Ντινίζ.

Το δικό του project χαρακτηρίζεται από αυτά τα λόγια, έχει μια καλλιτεχνική διαφορετικότητα. Κι ένα στέμμα, αυτό του Copa Libertadores, θα το απογειώσει πραγματικά. Γιατί είναι ένα πράγμα να αλλάζεις το ποδόσφαιρο με τις ιδέες σου κι άλλο να κερδίζεις τίτλους. Κι αν ο Ντινίζ και η δική του Φλουμινένσε καταφέρουν να συνδυάσουν αυτά τα δύο, τότε θα έχουν πετύχει κάτι πραγματικά σπουδαίο.