Το ημερολόγιο γράφει 1η Ιανουαρίου 1969. Οι εφημερίδες της εποχής -οι οποίες ελέγχονται από τη Χούντα- δημοσιεύουν μια σειρά από εορταστικά κείμενα, με αφορμή την έλευση του νέου έτους. Σε μια γωνιά της Μακεδονίας, λοιπόν, υπάρχουν τα ευχετήρια. Ανάμεσα σε αυτές υπάρχει μία με κεφαλαία γράμματα που ξεχωρίζει.

«Ο ΠΑΛΛΙΟΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΛΜΠΕΡΤΟΣ ΝΑΧΜΙΑΣ εύχεται εις όλους τους φίλους του χρόνια πολλά διά το νέον έτος». Οι λέξεις αυτές είναι το τελευταίο σημείο ζωής του Αλβέρτου Ναχμία, του ανθρώπου που έχει μείνει στην ιστορία ως τον πρώτο Έλληνα ποδοσφαιριστή που σκόραρε με τη φανέλα της εθνικής Ελλάδος το μακρινό 1929.

Ας πιάσουμε, όμως, την ιστορία από την αρχή. Ο Αλβέρτος Ναχμίας -το όνομα του οποίου γραφόταν συνήθως στον τύπο ως Ναμίας- γεννήθηκε το 1905 στη Θεσσαλονίκη, ήταν εβραϊκής καταγωγής και ξεκίνησε την καριέρα του από τον Ηρακλή. Όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, εξασκούσε παράλληλα το ποδόσφαιρο με τον στίβο. Τα αθλητικά του προσόντα, βέβαια, ήταν τόσο μεγάλα που ξεχώριζε και στα δύο.

Στο περιοδικό της εποχής Όλα τα Σπορ γράφτηκε για εκείνον: «ο καλλίτερος εξωτερικός δεξιός κυνηγός της Ελλάδος. Ταχύς, ορμητικός και πολλάκις αποτελεσματικός. Κατά τους ξένους προπονητάς και τους επισκεφθέντας την Θεσσαλονίκη ξένους ποδοσφαιριστάς, διεθνής ποδοσφαιρική φυσιογνωμία. Ο επικινδυνωδέστερος των ποδοσφαιριστών της Θεσσαλονίκης»

Με τη φανέλα του Γηραιού αγωνίστηκε από το 1924 έως το 1936, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση αρκετών τοπικών τίτλων (όπως το πρωτάθλημα Βορείου Ελλάδος και Μακεδονίας - Θράκης το 1927 και 1934 αντίστοιχα). Εκείνες, όμως, δεν ήταν οι διακρίσεις που έμελλε να τον κάνουν ξακουστό σε όλη τη χώρα.

«Ο Ναμίας είναι άξιος συγχαρητηρίων γιατί έσωσε την τιμή της Ελλάδος»

Μεταφερόμαστε στον Απρίλιο του 1929. Η εθνική Ελλάδος είναι έτοιμη να δώσει τον πρώτο της επίσημο αγώνα κόντρα στη δεύτερη ομάδα της εθνικής Ιταλίας. Υπάρχουν βέβαια ορισμένοι ιστορικοί, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το πρώτο παιχνίδι πραγματοποιήθηκε κόντρα στη Σουηδία το 1920, με τους Σκανδιναβούς να κερδίζουν με το ευρύ 9-0. Πρόκειται, ωστόσο, για ένα παιχνίδι που διοργανώθηκε πριν από την ίδρυση της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και οπότε δεν καταγράφηκε στα πρακτικά.

Η διαφορά επιπέδου μεταξύ των δύο εθνικών ομάδων ήταν εμφανής πριν ακόμη ξεκινήσει το παιχνίδι. Τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο δύσκολα εξαιτίας των απουσιών των ποδοσφαιριστών του Άρη, που εκείνη την εποχή κυριαρχούσε στη βόρεια Ελλάδα, καθώς, όπως επισημαίνεται στον τύπο της εποχής, οι εργοδότες τους δεν τους έδωσαν άδεια να κατέβουν στην Αθήνα.

Οι μόνοι εκπρόσωποι, λοιπόν, της Θεσσαλονίκης ήταν ο αμυντικός Χριστόφορος Βόγας και ο επιθετικός Αλβέρτος Ναχμίας. Η αναμέτρηση διεξήχθη στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στις 4 το απόγευμα, παρουσία χιλιάδων θεατών που ήθελαν να δουν από κοντά το πρώτο παιχνίδι της εθνικής Ελλάδος.

Το πρώτο ημίχρονο ήταν κάπως ισορροπημένο με τους φιλοξενούμενους, ωστόσο, να προηγούνται με σκορ 0-1. Στο 60ό λεπτό γράφτηκε ιστορία. Ο Μεσσάρης σεντράρει και ο Ναμίας με δυνατό σουτ στέλνει την μπάλα στα δίχτυα. Στις εξέδρες επικρατεί πανζουρλισμός.

Οι Ιταλοί, όμως, μετά το σοκ της ισοφάρισης ανακτούν τον έλεγχο του παιχνιδιού και τελικά επικρατούν με σκορ 1-4. Ο κόσμος, παρά την ήττα, έμεινε στο γήπεδο και χειροκρότησε τους Έλληνες ποδοσφαιριστές για την προσπάθεια. Η εφημερίδα Αθλητική σημειώνει στο άρθρο της την επόμενη μέρα: «Ο Ναμίας είναι άξιος συγχαρητηρίων γιατί έσωσε την τιμή της Ελλάδος».

Η σύλληψη από τους Γερμανούς ναζιστές και το τελευταίο σημείο ζωής στο Παρίσι

Ο Αλβέρτος Ναμίας αγωνίστηκε και στο πρώτο εκτός έδρας παιχνίδι κόντρα στη Βουλγαρία μερικούς μήνες αργότερα, το οποίο έληξε 1-1, χωρίς να σκοράρει. Η φήμη του πρώτου σκόρερ με τη φανέλα της εθνικής Ελλάδος τον κυνηγούσε σε κάθε γήπεδο που επισκεπτόταν. Όλα, όμως, έληξαν βίαια με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Βρέθηκε στο ιταλικό μέτωπο για να πολεμήσει τους Ιταλούς, αυτή τη φορά, όμως, όχι ως ποδοσφαιριστής της εθνικής ομάδας αλλά ως στρατιώτης του ελληνικού στρατού. Ο ίδιος έγραψε στις 21 Μαρτίου 1941: «Σας βεβαιώνω ότι ουδέποτε επαύσαμεν ούτε θα παύσωμεν ποτέ, μέχρι τελικής νίκης, να αγωνιζόμεθα με αυταπάρνησιν, με φανατισμόν, ίνα φανώμεν άξιοι των ηρώων προγόνων μας». Τραυματίστηκε, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και το 1942 συνελήφθη από τα γερμανικά στρατεύματα λόγω της εβραϊκής του καταγωγής και οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Τα ίχνη του έκτοτε χάθηκαν. Η μόνη απόδειξη ότι επέζησε και συνέχισε τη ζωή του στο Παρίσι είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας Μακεδονίας της 1ης Ιανουαρίου 1969, το οποίο έρχεται για πρώτη φορά στην επιφάνεια. Απεβίωσε το 1984. Κανείς δε γνωρίζει εάν και με ποιο τρόπο συνέχισε να ασχολείται με το άθλημα στη Γαλλία. Το μόνο δεδομένο είναι ότι πρόκειται για έναν θρύλο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ακόμη και αν δεν έχει τη φήμη των επόμενων.

Υ.Γ.: Ευχαριστούμε το περιοδικό Unofficial για την παραχώρηση της κεντρικής φωτογραφίας του άρθρου. Τη σελίδα της εφημερίδας Μακεδόνια με το ευχετήριο του Αλβέρτου Ναχμία μπορεί να τη βρει κανείς στο αρχείο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου.