Επιτέλους η προπονητική στο ποδόσφαιρο θα πάψει να είναι κλειστό επάγγελμα

Το διαχρονικό νταβατζιλίκι της ΕΠΟ στους πανεπιστημιακούς προπονητές, δηλαδή τους απόφοιτους του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, του ΤΕΦΑΑ, των οποίων το πτυχίο με ειδικότητα στο ποδόσφαιρο ακυρώνει εδώ και χρόνια η ΕΠΟ, απαιτώντας από αυτούς να περάσουν από τα δικά της σχολεία προκειμένου να αποκτήσουν τα σήματα της UEFA, δηλαδή ουσιαστικά την άδεια άσκησης του επαγγέλματος που έχουν σπουδάσει, είναι ένα θέμα με το οποίο έχω καταπιαστεί και στο παρελθόν. “Υποχρεώνομαι” όμως να επιστρέψω σε αυτό επειδή είναι επίκαιρο, δηλαδή επειδή αυτή την εποχή επιτέλους η Πολιτεία, δηλαδή μια κυβέρνηση, αποφάσισε να δώσει σημασία στην δικαιολογημένη αγανάκτηση και την απόγνωση χιλιάδων πτυχιούχων που παραμένουν αποκλεισμένοι από την αγορά του ποδοσφαίρου επειδή δεν έχουν να πληρώσουν το ακριβό αντίτιμο που απαιτεί η ΕΠΟ ή επειδή απλώς δεν ανέχονται να σκίσουν το πτυχίο που απέκτησαν μετά από περίπου 1700 ώρες μαθημάτων.

Στην περίπτωση που δεν έχεις παρακολουθήσει το θέμα, θα σε βάλω στο νόημα σε αυτή την παράγραφο: αν έχεις πάει στο Πανεπιστήμιο και έχεις βγει καθηγητής φυσικής αγωγής με ειδικότητα στο ποδόσφαιρο, δηλαδή προπονητής, όπως γράφει η σελίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν μπορείς να δουλέψεις σε ποδοσφαιρική ομάδα, παρά μόνο σε μια της γειτονιάς σου. Αυτό του προπονητή είναι ένα από τα ελάχιστα επαγγέλματα, αν όχι το μόνο, που χρειάζεται ειδική άδεια άσκησης, την οποία δεν εκδίδει ένα Πανεπιστήμιο ή μια κρατική αρχή αλλά μια Ομοσπονδία. Και τι πρέπει να κάνεις αν είσαι απόφοιτος ΤΕΦΑΑ, δηλαδή πανεπιστημιακού επιπέδου προπονητής; Να δεχθείς ότι δεν κατέχεις την επιστήμη που σπούδασες, και να πληρώσεις ένα σωρό λεφτά προκειμένου να κάνεις έναν νέο κύκλο μαθημάτων, περίπου 360 ωρών, τα οποία θα σου τα διδάξουν, πάνω κάτω, οι ίδιοι καθηγητές που είχες στο Πανεπιστήμιο. Αν δεν το κάνεις, θα πρέπει να ζήσεις σε μια χώρα που θεωρεί ότι ένας άλλος, που δεν έχει πανεπιστημιακές σπουδές, μπορεί σε 360 ώρες να μάθει πολύ περισσότερα από όσα εσύ σε 1700 από τους ίδιους καθηγητές. Αυτός, ο άλλος, δεν γίνεται κάτοχος πτυχίου. Παίρνει όμως το δίπλωμα προπονητή από τη σχολή της ΕΠΟ με το σήμα της UEFA και θεωρείται επαρκής για να πιάσει δουλειά και να προπονήσει στο υψηλότατο επίπεδο. Και ναι, επειδή φαντάζομαι ότι θα αναρωτιέσαι, αυτό είναι το μόνο άθλημα με τέτοιο ελληνικό νταβατζιλίκι, δηλαδή οι πτυχιούχοι ΤΕΦΑΑ με ειδικότητα σε οποιοδήποτε άλλο άθλημα δεν είναι υποχρεωμένοι να περάσουν από κανένα άλλο σχολείο και φτάνουν φυσικά να προπονούν μέχρι και τις εθνικές ομάδες.

Ακόμη πάντως κι αν ήσουν απόφοιτος του Πανεπιστημίου που αποφάσισε να το καταπιεί αυτό το πικρό ποτήρι, δεν υπήρχε απολύτως καμιά εγγύηση ότι θα σε πάρουν σύντομα σε κάποιο σχολείο της ΕΠΟ προκειμένου να αποκτήσεις το UEFA A' ή το UEFA Pro δίπλωμα, διότι η διαδικασία επιλογής δεν γίνεται με γνωστά και θεσμοθετημένα κριτήρια και η λίστα αναμονής δεν σου εγγυάται ποτέ με ακρίβεια το πότε και πού θα φοιτήσεις. Κι όσο θα περίμενες εσύ να σε πάρουν σε ένα σχολείο, θα άκουγες ή θα μάθαινες ότι ένας πρώην ποδοσφαιριστής, που μπορεί να μην είχε τελειώσει ούτε το δημοτικό σχολείο, μπήκε στο σχολείο της ΕΠΟ και απέκτησε το δίπλωμα. Φρίκη.

Στο παρελθόν υπήρξαν υπουργοί Αθλητισμού που θέλησαν να δώσουν κάποια σημασία στα απολύτως δικαιολογημένα παράπονα των πτυχιούχων προπονητών ποδοσφαίρου. Σταματούσαν κάθε προσπάθεια όμως όταν άκουγαν την εκάστοτε διοίκηση της ΕΠΟ να επικαλείται το αυτοδιοίκητο του ποδοσφαίρου και να τους πουλάει το παραμύθι περί της απαίτησης της UEFA να περνούν όλοι οι προπονητές από τα δικά της σχολεία. Κι ενώ τα χρόνια περνούσαν και η Ευρώπη γέμιζε από κρατικά πανεπιστήμια ποδοσφαίρου, η Ελλάδα συνέχιζε να ανέχεται το νταβατζιλίκι της ΕΠΟ.

Καταλαβαίνεις ότι ποτέ καμιά διοίκηση της ΕΠΟ δεν θέλησε να αλλάξει το καθεστώς, επειδή δεν την βόλευε να χάσει το γάλα που ρουφάει από τα διπλώματα με αυτό το άρμεγμα που κάνει, με δίδακτρα που ήταν, διαχρονικά, υψηλότερα από την πλειοψηφία των αντίστοιχων ευρωπαϊκών σχολείων. Ποτέ καμιά διοίκηση της ΕΠΟ δεν πρότεινε ούτε το ελάχιστο, δηλαδή μια συνεργασία με το Πανεπιστήμιο προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι πτυχιούχοι ΤΕΦΑΑ διδάσκονται την “απαραίτητη” ύλη και περνούν από τις “απαραίτητες” εξετάσεις. Και πρόσεξε, τα μέλη του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου της ΕΠΟ, δηλαδή αυτοί που κρίνουν την επάρκεια, είναι στην συντριπτική πλειονότητά τους νυν ή πρώην καθηγητές ΤΕΦΑΑ. Πού να τα πεις αυτά και να σε πιστέψουν;

Φτάσαμε όμως στο σήμερα, και στην εποχή που ο νυν υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Βασιλειάδης όχι μόνο δέχεται να ακούσει τα δικαιολογημένα παράπονα και τον καημό των απεγνωσμένων για “αναγνώριση” πτυχιούχων, που αντιμετωπίζουν εργασιακά προβλήματα λόγω αυτού του αποκλεισμού, αλλά έφτασε και να τους αναγνωρίσει το δίκιο τους και να δεσμευτεί ότι ο νέος νόμος θα τους καλύψει και θα τους επιτρέψει να ασκήσουν το επάγγελμά τους. Η συγκυρία είναι ιδανική: ένας υφυπουργός που νοιάζεται, σε μια στιγμή που είναι σε διαρκή επαφή με την UEFA και μπορεί να μεταφέρει την οργή των πτυχιούχων πανεπιστημιακών προπονητών για αυτή την αδικία σε βάρος τους από την ΕΠΟ, κι όλα αυτά σε μια στιγμή που η ΕΠΟ θα αλλάξει διοίκηση και θα εξακολουθήσει να λειτουργεί υπό την στενή επιτήρηση των FIFA & UEFA. Αν δεν λυθεί αυτό το πρόβλημα σήμερα, δεν θα λυθεί ποτέ.

Στην αντίληψή μου, αυτό του προπονητή ποδοσφαίρου είναι ένα από τα τελευταία κλειστά επαγγέλματα στην Ελλάδα. Και διαχρονικά προστατεύεται πολύ. Σήμερα έχουμε φτάσει πιο κοντά από ποτέ σε ένα πρώτο άνοιγμα του επαγγέλματος. Θα πρόκειται για μια μεγάλη δικαίωση χιλιάδων επιστημόνων που παιδεύονται εδώ και πολλά χρόνια. Δεν είμαι σε θέση να κρίνω την ποιότητα των πανεπιστημιακών σχολών, ούτε των σχολείων της ΕΠΟ. Η άποψη όμως των προπονητών που έχουν και τις δύο εμπειρίες δεν με εμποδίζει καθόλου να κρίνω ότι αυτό που συμβαίνει εδώ και χρόνια στην Ελλάδα είναι πολύ άδικο για τους πανεπιστημιακούς προπονητές.

Αν λύσει αυτό το πρόβλημα ο Βασιλειάδης, το επόμενο στην σχετική ατζέντα του θα πρέπει να είναι η εξέταση του καθεστώτος λειτουργίας των σχολών της ΕΠΟ και ειδικότερα της διαδικασίας επιλογής των μαθητών. Αν δεν αλλάξει τώρα αυτό το καθεστώς κι αν δεν γίνουν τώρα διαφανείς οι διαδικασίες, τώρα που η ΕΠΟ αλλάζει πρόσωπα και λειτουργεί υπό εποπτεία, αυτά δεν θα γίνουν ποτέ. Κι αυτή είναι μια ιστορική ευκαιρία για να αλλάξει η Ελλάδα τις προδιαγραφές της προπονητικής. Μια ιστορική ευκαιρία να δημιουργήσει ένα καθεστώς που θα εγγυάται ότι αυτοί που θα διαπαιδαγωγούν τα παιδιά που έρχονται σε επαφή με το ποδόσφαιρο θα είναι μορφωμένοι, καταρτισμένοι, διαπαιδαγωγημένοι. Να δημιουργηθεί ένα καθεστώς που θα εγγυάται το άνοιγμα του επαγγέλματος και θα επιτρέπει σε όλους να το ασκήσουν.