Μπορείς να γίνεις πρωταθλητής χωρίς να χάσεις τον πολιτισμό σου

Τον γνώρισα προτού προσληφθεί από την ΠΑΕ ΠΑΟΚ, σε μια από τις επισκέψεις μου στη Θεσσαλονίκη για ποδοσφαιρικό παιχνίδι, τον καιρό που ακόμη λειτουργούσε, στα πρώτα του βήματα στη δημοσιογραφία, ως ρεπόρτερ που κάλυπτε το ρεπορτάζ του ΠΑΟΚ. Την εποχή εκείνη, περίπου δύο δεκαετίες πίσω, δεν ήταν συχνό το να συναντήσεις στην μικροκοινωνία της αθλητικής δημοσιογραφίας στη Θεσσαλονίκη παιδιά με ευρεία αντίληψη. Κι ήταν ακόμη πιο σπάνιο να συναντάς νέα παιδιά που δεν ήταν ποτισμένα από το “αντι-Αθήνα” δηλητήριο, με το οποίο – σε πολύ μεγάλο βαθμό δικαιολογημένα – ποτίζονταν τα παιδιά στα ηλικιακά στάδια της ανατροφής από τους γονείς. Εκείνο τον καιρό αν έμπαινες στο ταξί από το αεροδρόμιο και απαντούσες καταφατικά στην “Αθηναίος;”, ερώτηση συνήθως δεν είχες μια καλή κούρσα. Οχι επειδή κινδύνευες, αλλά επειδή ήσουν υποχρεωμένος να “τα ακούσεις”, για να βγάλει ο οδηγός πάνω σου όλο το – δικαιολογημένο – παράπονο για “το κράτος της Αθήνας” και τον καημό του για το γεγονός ότι η διοίκηση του κράτους δεν έδινε μεγάλη σημασία στη Θεσσαλονίκη, όπως φυσικά γενικότερα στη Βόρεια Ελλάδα. Ο Κυριάκος ήταν ένα από τα νέα παιδιά μιας άλλης γενιάς, που ήθελε να ανοίξει το κεφάλι της και να αλλάξει τον τρόπο της μάχης για το αυτονόητο και την ανατροπή αυτού του άρρωστου καθεστώτος.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, από τον καιρό που άρχισα να παίρνω επιτελικές θέσεις σε αθλητικά Μέσα, η επικοινωνία μου με τον Κυριάκο, που ήδη εργαζόταν για την ΠΑΕ ΠΑΟΚ άρχισε να γίνεται πιο τακτική. Την παρακολούθησα, από απόσταση, την εξέλιξή του. Με τον αέρα μιας ηλικιακής απόστασης πέντε ετών, ως μεγαλύτερος και επαγγελματικά, μπορούσα να διακρίνω τα σημάδια της ωρίμανσης στον τρόπο που αντιλαμβανόταν τη φύση της θέσης του στην επικοινωνία του ΠΑΟΚ. Στο διάστημα που περνούσαν από πάνω του ο ΠΑΟΚ του Μπατατούδη και ο ΠΑΟΚ του Γούμενου, ο Κυριάκος μελετούσε τα μαθήματα που του πρόσφερε η εμπειρία και ωρίμαζε, μεγάλωνε ωραία. Κι αυτό είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω πολύ καλά στον πρώτο καιρό της εποχής του Θοδωρή Ζαγοράκη στην προεδρία της ΠΑΕ. Στα χρόνια εκείνα, που διηύθυνα την “Εξέδρα”, την πρώτη αθλητική εφημερίδα “της Αθήνας” που έδωσε στον ΠΑΟΚ τον ίδιο χώρο – στην πρώτη και στις εσωτερικές σελίδες της – με αυτόν που καταλάμβαναν οι υπόλοιπες μεγάλες ελληνικές ομάδες, ο Κυριάκος υποστήριζε την επαγγελματική συνεργασία μας με τον ενθουσιασμό που προέκυπτε από το όραμα ότι τα αθλητικά media επιτέλους δίνουν στον ΠΑΟΚ τον χώρο και τον σεβασμό που του αξίζει. Δίχως “χάρες” και “διευκολύνσεις”, αλλά πάντοτε με συνέπεια και αξιοπιστία, και κυρίως με επαγγελματικό σεβασμό, σε μια εποχή που δεν τον συναντούσες εύκολα στις υπηρεσίες Τύπου των ελληνικών συλλόγων.

Ο Κυριάκος δεν ήταν ποτέ “μακεδονομάχος”, με τον ορισμό που δίναμε οι “Αθηναίοι” αθλητικοί δημοσιογράφοι στον όρο προκειμένου να περιγράψουμε με μια λέξη έναν τύπο που εκμεταλλεύεται τα συναισθήματα των οπαδών του ΠΑΟΚ και εμπορεύεται φθηνό οπαδισμό εμπλουτισμένο από κατάρες για το κράτος των Αθηνών. Στα χρόνια εκείνα δεν θα μπορούσα να μετρήσω περισσότερους από 10 αν με έβαζες να φτιάξω μια λίστα δημοσιογράφων με ευρύτητα πνεύματος, αισθητική και πολιτισμό που δεν έχουν αλλοιωθεί από το δηλητήριο του “Αθήνα γαμημένη ο ΠΑΟΚ δεν πεθαίνει” συνθήματος.

Τον Κυριάκο συνέχισα να τον παρακολουθώ και στα χρόνια του Ιβάν Σαββίδη. Στην επικοινωνία μας, που δεν ήταν το ίδιο τακτική, συνέχιζε να είναι συνεπής. Ποτέ δεν προσπάθησε να με πείσει ότι έξω είναι νύχτα την ώρα που με τύφλωνε ο ήλιος. Ποτέ δεν επιχείρησε να μου επιβάλει την άποψη που υποστήριζε λόγω θέσης. Ποτέ δεν με παρέσυρε σε ψέμα. Παρέμεινε ειλικρινής, συνέχιζε την αυτοκριτική για τον εαυτό και τον οργανισμό που υπηρετούσε, και συνέχισε να μιλά αρκετά ανοιχτά σε έναν δημοσιογράφο που θα μπορούσε να τον εκθέσει. Μολονότι γνώριζα εδώ και κάποιο καιρό την απόφασή του να αποχωρήσει από τον ΠΑΟΚ, περίμενα να τον δω και να τον κρίνω στο φινάλε του προτού συντάξω αυτό το σημείωμα. Περίμενα να δω αν θα διακρίνω έπαρση, νεοπλουτισμό, ρεβανσισμό, ή οποιασδήποτε μορφής απρέπεια στη συμπεριφορά του. Θα πόνταρα στο ότι δεν θα τα δω, αλλά ήθελα να βεβαιωθώ.

Δεν είμαι ο ιστορικός που θα κρίνει και θα του κόψει μερίδιο από την πίτα της επιτυχίας. Μπορώ όμως με βεβαιότητα να πω ότι το πρώτο στέλεχος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ που αποχωρεί οικειοθελώς στην εποχή του Σαββίδη έχει καλό μερίδιο τόσο στην επιτυχία της αλλαγής νοοτροπίας ενός οργανισμού που είχε μάθει να ζει με το “για όλα φταίει η Αθήνα” και έκρυβε κάτω από αυτό το χαλί όλες του τις ευθύνες για τις αποτυχίες ή τις κακές χρονιές, αλλά και για την διεισδυτικότητα του ΠΑΟΚ στις εκτός των ορίων της Βόρειας Ελλάδας μάζες. Στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας δεν ήταν καθόλου εύκολο να βρεις στην επικοινωνία έναν άνθρωπο που να νιώθει τον ΠΑΟΚ και να πιάνει τον σφυγμό των οπαδών του και την ίδια στιγμή να διαθέτει το λογισμικό για να επεξεργαστεί τα δεδομένα και τα συναισθήματα και να διατυπώσει με καθαρό λόγο μια φωνή που θα εκφράζει τον ΠΑΟΚ και δεν θα προσβάλει τους υπόλοιπους. Πιθανόν να μπορούσε να έχει κάνει περισσότερα για να προλάβει όλο αυτό που συμβαίνει στη διάρκεια των τελευταίων περίπου 12 μηνών ανάμεσα στους οπαδούς του ΠΑΟΚ και της ΑΕΚ, αλλά συζητάμε για έναν υπάλληλο· όχι για το αφεντικό. Είμαι βέβαιος ότι δεν κατάφερε να κερδίσει όλες τις μάχες, αλλά είμαι το ίδιο βέβαιος ότι τις περισσότερες τις έδωσε μέχρι τέλους και πολύ συχνά με τον κίνδυνο να βρεθεί χωρίς δουλειά.

Το βρίσκω γενναίο που αποφασίζει να αποχωρήσει από τον ΠΑΟΚ σε εποχή παχιών αγελάδων – οικονομικά – και να αφήσει τη θέση του τη στιγμή που ο ΠΑΟΚ είναι κάτοχος του νταμπλ και όλα τα ζητήματα μοιάζουν λυμένα. Δεν θα έλεγα το ίδιο, και πιθανότατα θα είχα συντάξει ένα διαφορετικό κείμενο, αν έφευγε επειδή πήρε μεταγραφή στη “Νέα Δημοκρατία” ή τον “Σύριζα”. Ακόμη και η επιλογή του πολιτικού σχηματισμού λειτουργεί ιδανικά ως επίλογος στην μικρή ιστορία που έγραψε λειτουργώντας ως στέλεχος του ΠΑΟΚ και εξηγεί πολλά για τον ρομαντισμό που έχει μείνει μέσα σε ένα παιδί που σήμερα θα μπορούσε να ζει με συναισθήματα “ρεβάνς” για την προσωπική και επαγγελματική ζωή του. Τώρα που βρέθηκε στο “είμαι μέσα στα κόλπα” status, ο Κυριάκος φεύγει από τον ΠΑΟΚ του Σαββίδη για να πάει στο Κιν.Αλ. της Φώφης. Είναι ... ΠΑΟΚ η επιλογή του. Του ΠΑΟΚ του αυθεντικού, όχι του νεοπλουτισμού.

Δεν έχω ιδέα τι νόημα βρίσκει και τι οράματα μπορεί να έχει, των οποίων το βάρος έκαναν την ζυγαριά να γείρει προς αυτή την επιλογή για να τα κυνηγήσει. Χαίρομαι όμως πολύ που αποδείχθηκε μέχρι το “ποδοσφαιρικό” φινάλε του αυθεντικός. Είμαι βέβαιος ότι θα του λείψει πολύ του ΠΑΟΚ, τρέμω στην ιδέα των αντιλήψεων και της νοοτροπίας που θα έχει ο διάδοχός του, χαίρομαι που δεν πήγαν χαμένα τα λεπτά της συναναστροφής μας κατά των οποίων τη διάρκεια πάντοτε του επιβεβαίωνα ότι σκέφτεται σωστά και δεν είναι ένα σπάνιο πουλί που έτυχε να ζει στα κλαδιά των δέντρων της Θεσσαλονίκης. Δεν ξέρω πόσα πέτυχε, αλλά στην αθλητική δημοσιογραφία της Θεσσαλονίκης δημιούργησε ένα εξαιρετικό παράδειγμα: έδειξε στα νεότερα παιδιά ότι γίνεται να ανελιχθείς και να συμβάλλεις στην αλλαγή της νοοτροπίας, να φέρεις τους άλλους πιο κοντά σε εσένα και όχι να περάσεις απέναντι. Τους απέδειξε ότι μπορείς να πετύχεις χωρίς να γίνεις ένας τυπικός έμπορος συναισθημάτων ούτε ένας ευπρεπής κάφρος. Κι αυτό το παράδειγμα λειτούργησε και επηρέασε και άλλους, μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Ευτυχώς πλέον η επικοινωνία των συλλόγων έχει περάσει, πλειοψηφικά, σε ανθρώπους με πολιτισμό και βασικές ανθρώπινες αξίες. Εβαλε το χέρι του και ο Κυριάκος σε αυτό, για να γίνουν λιγότεροι οι επαγγελματίες κάφροι και περισσότεροι οι επαγγελματίες στην επικοινωνία.

Το καλύτερο παράδειγμα όμως το άφησε πίσω του στον ΠΑΟΚ. Ενα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι όχι απλώς δεν είναι αναγκαίο να φωνάζεις και να βρίζεις προκειμένου να ακουστείς μακριά και να σε πάρουν “στα σοβαρά”, αλλά ότι μπορείς να πετύχεις δίχως να βγάλεις τον πολιτισμό από την συμπεριφορά σου. Πιθανόν ο ΠΑΟΚ να είχε πάρει το πρωτάθλημα και χωρίς τον Κυριάκο. Ο τρόπος, και πιο ειδικά ο πολιτισμός όμως δεν είναι μια λεπτομέρεια. Και έχει μεγάλη αξία. Ο ΠΑΟΚ σήμερα έχει γεννήσει μικρούς οπαδούς και μακριά από τη Βόρεια Ελλάδα. Και αυτό δεν το πέτυχε μόνο ο Βιεϊρίνια με τα γκολ του. Το πέτυχαν και ο Κυριάκος, και ο Παναγιώτης Αρωνιάδης, με τον τρόπο που επικοινωνούν, για λογαριασμό του ΠΑΟΚ, μέσα από τα media και – ειδικά αυτά – τα social media: επένδυσαν πάνω στα γκολ του Βιεϊρίνια και τις νίκες του ΠΑΟΚ με έναν τρόπο σύγχρονο, της τελευταίας τεχνολογίας, της αιχμής, με μια γλώσσα γεμάτη από πολιτισμό, ανεκτίμητης αξίας, που αλλάζει την οπαδική νοοτροπία και δημιουργεί υγιή συναισθήματα. Αυτόν τον ΠΑΟΚ, της εικόνας που βγάζει στα social media, της εικόνας που έβγαλε στη φιέστα του, τον καμαρώνεις και τον χειροκροτείς.