Όταν ένιωσε ότι τον είχε ανάγκη, ο Κλοπ βρήκε τον «κλώνο» του και τον έκανε βοηθό του

Εικοσιέναν μήνες πίσω, στο τέλος Απριλίου του 2018 ο «αιώνιος βοηθός» του Γιούργκεν Κλοπ, ο Ζέλικο Μπούβατς σόκαρε την αγγλική κοινωνία του ποδοσφαίρου και μαζί τον υπόλοιπο πλανήτη του ποδοσφαίρου με την αιφνιδιαστική αποχώρησή του από την Λίβερπουλ. Ηταν κάτι που έγινε ξαφνικά, που δεν εξηγήθηκε δημόσια και που έφερε τον Κλοπ σε πολύ δύσκολη θέση. Αν δεν ήταν η μόνη, σίγουρα ήταν μια από τις ελάχιστες στιγμές του, στα 2,5 χρόνια που βρισκόταν στη Λίβερπουλ, που ο Γερμανός προπονητής δεν μπορούσε να είναι ειλικρινής στη δημόσια παρουσία του. Για την ακρίβεια ήταν η πρώτη φορά που αντιδρούσε με εκνευρισμό στις σχετικές ερωτήσεις και αρνούνταν να αναλύσει και να αποκαλύψει τα «πώς» και τα «γιατί» αυτής της υπόθεσης. Και ήταν η πρώτη φορά που διέκρινε στο περιβάλλον την αμφιβολία σε σχέση με την προοπτική αποτελεσματικότητας της δουλειάς του στη Λίβερπουλ, παραμονές της ρεβάνς με τη Ρόμα στην ημιτελική φάση του Champions League 2018. Ξαφνικά έφευγε από δίπλα του ο επί 17 χρόνια βασικός συνεργάτης του, «το μυαλό», όπως ο Κλοπ είχε βαφτίσει τον Μπούβατς, ο οποίος προβαλλόταν ως αυθεντία στην τακτική και ως αυτός που αναλάμβανε την ευθύνη να γίνεται ο εκπαιδευτής των ποδοσφαιριστών, ο υπεύθυνος της προπόνησης και συχνά αυτός που έδινε τις τακτικές οδηγίες στους παίκτες στους αγώνες.

Ο χρόνος που κύλησε από τον Απρίλιο του 2018 μέχρι σήμερα δεν απέδειξε μόνο ότι ο Κλοπ βρήκε τον τρόπο μιας το ίδιο ή και ακόμη περισσότερο αποτελεσματικής ηγεσίας στη Λίβερπουλ· αποκάλυψε και τον λόγο της αποχώρησης του Μπούβατς: ένας προπονητής που προβληματίζεται διαρκώς προκειμένου να εξελίσσεται, αντιλήφθηκε την ανάγκη να ανανεώσει το επιτελείο του προκειμένου να επικαιροποιήσει τις μεθόδους του και να εξακολουθεί να προπονεί με τεχνολογία αιχμής. Στην εξέλιξη της σεζόν 2017 – ’18 ο Κλοπ είδε την ανασφάλεια που έβγαζε ο άμεσος συνεργάτης και επιστήθιος φίλος του κατά τη συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη του τεχνικού επιτελείου. Τον είδε να συννεφιάζει και να γίνεται αμίλητος τον καιρό που ο Κλοπ επέλεγε να δίνει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στον Πεπ Λάιντερς και να τον ενθαρρύνει για να παίρνει πρωτοβουλίες και να διαμορφώνει το ασκησιολόγιο των προπονήσεων. Ο προπονητής έδινε ξαφνικά μεγάλη σημασία στον 4^ο βοηθό του, και αυτή ήταν μια συνθήκη που δεν μπορούσε να ανεχθεί ο 1^ος βοηθός. Ο Κλοπ είδε τον Μπούβατς να ενοχλείται με την επιλογή του να βάζει στις συζητήσεις της προετοιμασίας ενός αγώνα τον προπονητή τερματοφυλάκων. Τον είδε να γίνεται «αμίλητος», να χάνει τη διάθεσή του για δουλειά, και κάπως έτσι πήρε την δύσκολη απόφαση να τον αποχωριστεί· διότι συνειδητοποίησε ότι ο καλύτερός του φίλος δεν είχε πλέον χώρο σε μια ομάδα ανθρώπων που είχε την ανάγκη να εξελίσσεται.

Ο χρόνος που κύλησε εξηγεί για ποιο λόγο επέλεξε ο Κλοπ να αντικαταστήσει τον Μπούβατς με τον Λάιντερς. Για την ακρίβεια, το εξήγησε ο ίδιος ο Κλοπ. «Θα μπορούσα να γράψω ένα ολόκληρο βιβλίο για αυτόν, σχετικά με το πόσο μεγάλη είναι η επιρροή του. Πόσο μεγάλη είναι η επιρροή της αισιοδοξίας του και πόσο ζωντανός είναι στον αγωνιστικό χώρο. Αυτή είναι η πραγματικότητα που ζω μαζί του», είπε για τον Λάιντερς ο Κλοπ τον Μάιο του 2019. «Ημουν κι εγώ έτσι όταν ήμουν νέος, αλλά δεν είμαι πια έτσι, αυτή είναι η πραγματικότητα», είχε συμπληρώσει ο Γερμανός προπονητής αποκαλύπτοντας τον κύριο λόγο που τον οδήγησε στην επιλογή να προβιβάσει τον Λάιντερς από 4^ο σε 1^ο βοηθό αποκαρδιώνοντας τον Μπούβατς.

Ο θεατής των ντοκιμαντέρ της Ντόρτμουντ παρακολουθώντας το επεισόδιο που αναφέρεται στην χρυσή περίοδο του Κλοπ στον σύλλογο ακούει τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ντόρτμουντ, τον Γιόκιμ Βάτσε και τον Ματς Χούμελς να αναφέρουν ακριβώς αυτό ως το βασικό προτέρημα του Κλοπ και ως το βασικό συστατικό της επιτυχημένης συνταγής. «Ο Κλοπ ήταν διαρκώς on fire. Ηταν πολύ μεγάλη η επιρροή της αισιοδοξίας του, του ενθουσιασμού του, της φλόγας του». Ενας μάνατζερ – φαινόμενο έχει την αυτογνωσία και την διορατικότητα για να προβληματίζεται προκειμένου να ανανεώνεται και να εξελίσσεται ώστε να παραμένει στην κορυφή. Με άλλα λόγια, ο Κλοπ ένιωσε ότι «γερνάει» και χάνει κάποια από τα στοιχεία που τον έφεραν στην κορυφή, αναζήτησε γύρω του κάποιον με την ικανότητα να καλύψει αυτά τα ελλείμματα, τον βρήκε στο πρόσωπο του Λάιντερς και τον έκανε «δεξί του χέρι».

Ο Λάιντερς βρισκόταν στην Λίβερπουλ πριν από τον Κλοπ. Ηταν ο Μπρένταν Ρότζερς αυτός που τον είχε βάλει στο επιτελείο της πρώτης ομάδας, δίχως όμως να τον αποκόψει από την ακαδημία της Λίβερπουλ, στην οποία έκανε δουλειά με μια επιλογή ποδοσφαιριστών που είχε κάνει ο Λάιντερς από διαφορετικές ηλικίες (ανάμεσα σε αυτούς με τους οποίους δούλευε πάνω στην ανάπτυξή τους ήταν ο Αλεξάντερ Αρνολντ). Ο Ολλανδός προπονητής δούλεψε με τον Κλοπ ως 4^ος βοηθός μέχρι τον Ιανουάριο του 2018, όταν αποφάσισε να αποδεχθεί την πρόταση της Ναϊμέγκεν για να εργαστεί ως πρώτος προπονητής. Την έκανε αυτή την επιλογή και επειδή εισέπραττε τη δυσαρέσκεια του Μπούβατς για την ανέλιξή του. Το καλοκαίρι του 2018 έφυγε από την Ναϊμέγκεν προκειμένου να επιστρέψει στη Λίβερπουλ αποδεχόμενος την πρόταση του Κλοπ για να γίνει πρώτος βοηθός.

Ποιο ήταν το νέο στήσιμο της Λίβερπουλ; «Ο Κλοπ είναι ο ηγέτης και το πρόσωπο της ομάδας, αυτός που ορίζει τον χαρακτήρα της ομάδας και προκαλεί τον καθέναν μας. Ο Πίτερ Κράβιετς είναι υπεύθυνος για την ανάλυση και την παρουσίαση των videos στους ποδοσφαιριστές. Και εγώ είμαι υπεύθυνος για την διαδικασία της προπόνησης». Αυτή την περιγραφή έκανε ο Λάιντερς σε μια έξοχη συνέντευξη στην Guardian τον περασμένο Δεκέμβριο.

Τι κάνει στην πραγματικότητα ο Λάιντερς; Δημιουργεί τις ασκήσεις που περιέχουν τα στοιχεία που επιθυμεί ο Κλοπ να διακρίνουν το παιχνίδι της Λίβερπουλ. «Επικεντρωνόμαστε πάντοτε στον εαυτό μας και τον στόχο μας: να επιτεθούμε στον αντίπαλο με – αλλά ειδικά χωρίς – την μπάλα. Με μια συμπεριφορά κυνηγού για 95’ και πλέον λεπτά», εξηγεί ο Λάιντερς. Η βασική ιδέα των ασκήσεων που εκπονεί είναι σχετική με την εξέλιξη του άμεσου πρέσινγκ. Ο Λάιντερς το έχει αναγάγει σε επιστήμη, εμπλουτίζοντας το ασκησιολόγιο προκειμένου να δίνει διαρκώς νέα ερεθίσματα στους ποδοσφαιριστές. Το πιο βασικό rondo, η πιο βασική άσκηση της προπόνησης είναι το 5 εναντίον 2. Οι 5 έχουν την μπάλα και οι 2 κυνηγούν για να την αποκτήσουν. Αν οι δύο το καταφέρουν στις 6 πρώτες πάσες που θα αλλάξουν οι 5, τότε βγαίνουν και οι 2 από «μέσα». Αν κλέψουν την μπάλα μετά την 6^η πάσα, τότε βγαίνει από «μέσα» μόνο αυτός που πήρε τη μπάλα. Αυτή η άσκηση, την οποία ο Λάιντερς εμπνεύστηκε από τον Μίλνερ, ο οποίος πάντοτε κατάφερνε να κόψει ή να κλέψει τη μπάλα σε μια από τις πρώτες 3-4 πάσες, κι ένα σωρό παρόμοιοι όροι, όπως ο «ένα γκολ μετράει διπλό αν όλη η ομάδα βρίσκεται πάνω από τη γραμμή της σέντρας» είναι τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιεί ο Λάιντερς προκειμένου να χτίζει και να συντηρεί αυτό το ένστικτο του άμεσου πρέσινγκ στους ποδοσφαιριστές. Και ο Κλοπ μαζί με τον Κράβιετς και τον Λάιντερς βρίσκονται εκεί, για να παρακολουθούν την εξέλιξη των ασκήσεων και να ουρλιάζουν στα αφτιά των «αμυνόμενων» προκειμένου αυτοί να πρεσάρουν άμεσα, να κλέψουν και να επιτεθούν. Η συμπεριφορά της Λίβερπουλ απέναντι στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το βράδυ της Κυριακής μέχρι το 60’ λεπτό ήταν βγαλμένη από τα οράματα του Κλοπ και των συνεργατών του. Η ομάδα που πνίγει τον αντίπαλο και του επιτίθεται όταν του έχει προκαλέσει ασφυξία.

Το πιο ενδεικτικό highlight της μέχρι σήμερα συνεισφοράς του Λάιντερς είναι η επιλογή του να στήσει μια πρόβα του τελικού του Champions League μια εβδομάδα πριν από την διεξαγωγή του τελικού. Η Λίβερπουλ βρισκόταν στην ισπανική Μαρμπέγια, με καιρικές συνθήκες όμοιες με αυτές τις Μαδρίτης, και είχε προσκαλέσει μυστικά την Μπενφίκα Β’, η οποία προπονήθηκε για δύο ημέρες με το αγωνιστικό σχέδιο της Τότεναμ. Οι Πορτογάλοι δούλεψαν στο ανοιχτό παιχνίδι της Τότεναμ, στα συστήματά της και τις τακτικές που χρησιμοποιούσε στη ροή παιχνιδιού και στις στατικές φάσεις. Και μπήκαν να παίξουν με αγωνιστική λειτουργία και συμπεριφορά Τότεναμ, προκειμένου να δοκιμάσουν, ο Κλοπ και οι συνεργάτες του, τα σχέδιά τους σε έναν εξομοιωτή συνθηκών. Η Λίβερπουλ είχε κερδίσει 3-0 σε εκείνο το παιχνίδι την Μπενφίκα Β. Και το πρώτο της γκολ ήταν πανομοιότυπο με το πρώτο γκολ που έβαλε στην Τότεναμ μια εβδομάδα μετά, πρεσάροντας ψηλά και παίζοντας γρήγορα με τον Μανέ στην μετάβαση από τη φάση της άμυνας στη φάση της επίθεσης.

«Είναι σε κάθε του σπιθαμή ένας τοπ μάνατζερ του μέλλοντος, αλλά στο μεταξύ είμαι ευτυχής που τον έχουμε μαζί μας». Ετσι επέλεξε να μιλήσει δημόσια για τον Λάιντερς ο Κλοπ την ημέρα που η Λίβερπουλ ανακοίνωσε ότι ο Ολλανδός προπονητής και ο Πίτερ Κράβιετς συμφώνησαν για την επέκταση του συμβολαίου τους μέχρι το 2024, δηλαδή ότι ακολούθησαν τον Κλοπ στην επιλογή του να επεκτείνει το συμβόλαιό του μέχρι το 2024. «Αν δεν είχαν συμφωνήσει να αναλάβουν την ίδια δέσμευση, δεν θα μπορούσα να το κάνω ούτε εγώ», ήταν η δημόσια παραδοχή του Γερμανού προπονητή.

Νιώθει τόσο ασφαλής και είναι τόσο γενναιόδωρος με τους συνεργάτες του ο Γιούργκεν Κλοπ. Σέβεται το σύνολο των εργαζόμενων υπό τη διεύθυνσή του τόσο που να ζητήσει να αναγραφούν τα ονόματα όλων, μέχρι του τελευταίου υπαλλήλου, σε έναν διάδρομο του Melwood, του προπονητηρίου της Λίβερπουλ. Ο τρόπος που διευθύνει την Λίβερπουλ είναι βγαλμένος από το πιο σύγχρονο και επικαιροποιημένο εγχειρίδιο της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Η ανάγκη του να ανανεώνεται και ο τρόπος του στο να δημιουργεί χώρο για να απελευθερωθούν και να γίνουν δημιουργικοί οι συνεργάτες του επηρεάζει ήδη την προπονητική. Καθαρή απόδειξη η επιλογή του Πεπ Γκουαρδιόλα να δώσει στον Μικέλ Αρτέτα μεγαλύτερη ελευθερία από αυτή που έδινε τον προηγούμενο καιρό στους συνεργάτες του.

Ολη αυτή η ιστορία είναι ένα μεγάλο μάθημα μάνατζμεντ. Ενας μάνατζερ γενναιόδωρος με τους συνεργάτες, ο οποίος όμως δεν διστάζει να παίρνει σκληρές αποφάσεις όταν το απαιτεί η κατάσταση. Ενας μάνατζερ που κάνει αυτοκριτική και έχει αυτογνωσία. Ενας καλός συνεργάτης που όμως συμπεριφέρεται φοβικά απέναντι στην εξέλιξη και τελικά το πληρώνει αυτό χάνοντας τη δουλειά του. Ενας άλλος καλός συνεργάτης, ο Πίτερ Κράβιετς, ο οποίος δουλεύει με τον Κλοπ επίσης από την εποχή της Μάιντς, αλλά μπροστά στον οποίο ο Κλοπ υποκλίνεται επειδή του αναγνωρίζει ότι διαρκώς εξελίσσεται τόσο που να τον ξαφνιάζει διαρκώς ευχάριστα.

Περίπου έναν χρόνο πίσω, τον Ιανουάριο του 2019, είχα κάνει μια συζήτηση με τον Τόμας Γκρόνεμαρκ, τον Δανό προπονητή που εκπαιδεύει ποδοσφαιριστές στο πλάγιο άουτ και συνεργάζεται με την Λίβερπουλ μετά από απόφαση του Κλοπ. Του είχα τότε ζητήσει να μου περιγράψει τον Γερμανό ως μάνατζερ. «Πώς το είχε πει ο Σωκράτης; Ενα μόνο ξέρω, ότι δεν ξέρω τίποτα; Ακριβώς αυτό. Η φιλοσοφική φράση που έχει αποδοθεί στον Σωκράτη είναι ο τρόπος μου για να περιγράφω τον Γιούργκεν Κλοπ. Ενας άνθρωπος που ανησυχεί για την εξέλιξη και θέλει διαρκώς να μαθαίνει και να βρίσκει τρόπους και εργαλεία για να βελτιώνει τη συμπεριφορά και την απόδοση της ομάδας του», μου είχε πει τότε ο Δανός προπονητής. Η ιστορία που γράφεται στη διάρκεια των τελευταίων 21 μηνών είναι μια ζωντανή απόδειξη αυτής της άποψης. «Ο Κλοπ είναι ένας managing director μιας ομάδας επιστημόνων, οι οποίοι υπό την ηγεσία του εξελίσσουν το παιχνίδι της Λίβερπουλ τόσο που να την κάνουν σήμερα το φαβορί για την κατάκτηση του ακριβότερου πρωταθλήματος στον πλανήτη», είχα γράψει τότε, στις 29 Ιανουαρίου 2019. Η κατάκτηση του αγγλικού τίτλου άργησε λίγο, αλλά στο μεταξύ η Λίβερπουλ του Κλοπ έγινε κάτοχος του Champions League. Όλα αυτά τα αδιανόητα ρεκόρ που επιτυγχάνει φωτίζουν ακόμη περισσότερο το επίτευγμα της επιστροφής της Λίβερπουλ στην κατάκτηση του αγγλικού τίτλου. Αυτή η ιστορία είναι η ζωντανή απόδειξη της αλλαγής του μάνατζμεντ στο ποδόσφαιρο. Στο πρόσωπο του Κλοπ συμβολίζεται η εξέλιξη του προπονητή σε διευθυντή προπονητών.